آغاز معاملات قرارداد اختیار خرید و فروش (خودرو)
مدیریت ابزارهای نوین مالی شرکت بورس اوراق بهادار تهران اعلام کرد: معاملات قراردادهای اختیارمعامله خرید و فروش سهام شرکت ایران خودرو (خودرو) با سررسید آبان ماه ۱۴۰۱ از امروز (سه شنبه) آغاز میشود.
به گزارش بازار، براساس اطلاعیه بورس اوراق بهادار تهران، معاملات قراردادهای اختیارمعامله خرید و فروش سهام شرکت ایران خودرو (خودرو) به این شرح است:
نماد معاملاتی دارایی پایه: خودرو
نحوه درج قرارداد: حداقل سه قرارداد.
حداقل یک قرارداد در سود، یک قرارداد بی تفاوت.
حداقل یک قرارداد در زیان
نماد معاملاتی قراردادهای اختیار معامله خرید: ضخود ۸۰۱۷-اختیارخ خودرو-۱۵۰۰-۱۴۰۱/۰۸/۰۴
نماد معاملاتی قراردادهای اختیار معامله فروش: طخود ۸۰۱۷-اختیارف خودرو-۱۵۰۰-۱۴۰۱/۰۸/۰۴
سایر مشخصات قراردادهای اختیار معامله به این شرح است:
اندازه قرارداد: ۱۰۰۰ سهم
سقف هر سفارش: ۱۰۰۰ قرارداد
حداقل تغییر قیمت هر سفارش: یک ریال
دامنه نوسان: ندارد
روزها و ساعات معاملاتی: شنبه تا چهارشنبه ۹:۰۰ تا ۱۲:۳۰
سقف موقعیتهای باز و هم جهت: بدون محدودیت
دوره معاملاتی: ۱۴۰۱/۰۵/۱۸ لغایت ۱۴۰۱/۰۸/۰
ضرایب مورد استفاده در محاسبات وجوه تضمین اولیه، لازم و حداقل وجه تضمین این قراردادها: A=۲۰% B=۱۰% نسبت حداقل وجه تضمین: ۷۰%
ضریب گرد کردن: ۱۰۰، ۰۰۰
زمانبندی فرآیند اعمال: الف) زمان تسویه نقدی: یک روز کاری پیش از سررسید ب) زمان تسویه فیزیکی: سررسید امکان تسویه نقدی به کسری از اندازه قرارداد: وجود دارد.
سبک اعمال: اروپایی
نحوه اعمال: غیرخودکار نوع تسویه در سررسید: الف) تسویه فیزیکی ب) تسویه نقدی (در صورت توافق طرفین).
همچنین نکات مهم در خصوص معاملات قراردادهای مذکور به این شرح ست: ۱- معاملات مربوط به این قراردادها تنها به صورت برخط بوده و صرفاً از طریق کارگزارانی که مجوز معاملات برخط در این بازار را دارا باشند، قابل انجام است.
۲- با توجه به راه اندازی سامانه مدیریت ریسک و امکان محاسبات وجوه تضمین، اتخاذ موقعیت باز فروش در قراردادهای اختیارمعامله، به شرط کفایت وجوه تضمین، برای تمامی فعالان بازار سرمایه امکان پذیر است.
همه چیز درباره اختیار معامله
اگر می خواهید از سهام، صندوق های مشترک یا اوراق قرضه در سبد سهام خود فراتر بروید، اختیار معامله (option) می تواند گزینه مناسبی برای شما باشد. قرارداد اختیار معامله گزینه های متنوعی را در اختیارتان قرار می دهد و در عین بالا بودن ریسک، پاداش های آن نیز زیاد است.
شاید شنیده باشید که شروع به کار با معاملات آپشن دشوار است یا فقط مخصوص سرمایه گذاران حرفه ای است؛ ولی واقعیت این است که اختیار معامله چیزیست که تقریباً هر سرمایه گذار می تواند امتحان کند؛ البته با داشتن دانش مناسب.
آیا علاقه مند هستید که در معاملات آپشن شرکت کنید؟ در این مقاله مروری بر مفهوم معاملات آپشن و مزایا و معایب و نکات مهم آن صحبت خواهیم کرد. پس خواندن این مطلب را از دست ندهید!
فهرست عناوین مقاله
معاملات آپشن (options trading) به چه معناست؟
معاملات آپشن می تواند پیچیده تر از آنچه که به نظر می رسد باشد. اگر به دنبال تعریف ساده از معاملات آپشن هستید، چیزی شبیه به این است:
قرارداد اختیار معامله در واقع ابزاریست که به شما اجازه خرید یا فروش اوراق بهادار خاصی را در یک تاریخ معین با قیمت مشخص می دهد. اختیار معامله قراردادی است که به دارایی زیربنایی، به عنوان مثال ، سهام یا اوراق بهادار دیگر مرتبط است. قراردادهای اختیار معامله برای یک بازه زمانی مشخص خوب است، که این بازه می تواند به اندازه یک روز یا چند سال باشد.
هنگام خرید یک اختیار معامله، شما این حق را دارید که دارایی زیربنایی خود را معامله کنید؛ اما موظف به انجام آن نیستید. اگر تصمیم به چنین کاری گرفتید، به این کار اعمال اختیارات معامله می گویند.
اگر شما یک سرمایه گذار هستید که به دنبال آپشن هایی با یک حساب شخصی است، در این حالت شما بر تصمیمات و معاملات تجاری خود کنترل کامل دارید. اما این بدان معنا نیست که شما تنها هستید. جوامع مختلفی معامله گران را گرد هم می آورند تا درباره موضوعاتی مانند چشم انداز فعلی بازار و استراتژی های معاملات آپشن بحث کنند.
انواع مختلف اختیار معامله
برای تجهیز پایگاه دانش خود در معاملات آپشن ، ابتدا با انواع مختلف اختیار معامله که می توانید بکار ببرید آشنا شوید. دو دسته اساسی اختیار معامله عبارتند از اختیار خرید call و اختیار فروش put .
کال آپشن (call option) در سهام چیست؟
یک کال آپشن به شما این اجازه را می دهد که در مدت زمان معینی یک اوراق بهادار اساسی را با قیمت تعیین شده بخرید. قیمتی که پرداخت می کنید قیمت اعمال نامیده می شود. تاریخ پایان اعمال اختیارات معامله کال آپشن تاریخ انقضا نامیده می شود.
کال آپشن می تواند به سبک آمریکایی یا اروپایی باشد. با سبک آمریکایی می توانید دارایی اصلی را در هر زمان تا تاریخ انقضا خریداری کنید. سبک اروپایی به شما امکان می دهد دارایی را فقط در تاریخ انقضا خریداری کنید.
اختیار فروش (put option) در سهام چیست؟
اختیار فروش در مقابل اختیار خرید قرار می گیرد. به جای داشتن حق خرید یک دارایی زیربنایی اساسی، یک اختیار فروش به شما حق فروش آن را در قیمت اعتصاب مجموعه می دهد.
معاملات اختیار فروش نیز تاریخ انقضا دارند و همان قواعدی که درباره سبک ها گفتیم (یعنی آمریکایی یا اروپایی) برای آن ها اعمال می شود.
معاملات آپشن چگونه کار می کنند؟
معاملات آپشن را می توانید از طریق یک حساب کارگزاری آنلاین انجام دهید که امکان معامله خودگردان را به شما می دهد. در اینجا چند نکته مهم وجود دارد که باید آن ها را بدانید.
قرارداد اختیار فروش به چه معناست؟
هنگام خرید اوراق بهادار، در واقع شما قراردادی را خریداری می کنید که این امکان را می دهد تا اوراق بهادار را تا تاریخ انقضای معینی به قیمت مشخص بفروشید. چند نکته را باید در نظر بگیرید که عبارتند از:
- چقدر می خواهید سرمایه گذاری کنید؟
- برای چه نوع بازه زمانی ریسک و سود حاصل از خرید اختیار فروش می خواهید سرمایه گذاری کنید؟
- تغییرات پیش بینی شده قیمتی برای دارایی پایه
اگر فکر می کنید قیمت دارایی اصلی قبل از تاریخ انقضا کاهش می یابد، خرید اختیار فروش می تواند منطقی باشد. اگر put option را با یک قیمت اعمال شده خریداری می کنید و بعد قیمت دارایی کاهش می یابد، می توانید اختیار معامله خود را با قیمت اعمال تا تاریخ انقضا به فروش برسانید.
به عنوان مثال، در نظر بگیرید که برای ۱۰۰ سهم از سهام ABC یک اختیار فروش با قیمت ۵۰ دلار برای هر سهم خریداری می کنید و بعد، قبل از تاریخ انقضای اختیار معامله، قیمت سهام به ازای هر سهم به ۲۵ دلار کاهش می یابد. اگر تصمیم به اعمال اختیارات معامله بگیرید ، هنوز می توانید ۱۰۰ سهم را با ۵۰ دلار بیشتر برای هر سهم بفروشید.
قرارداد اختیار خرید چیست؟
کال آپشن به این معناست که شما قرارداد خرید سهام یا دارایی خاصی را تا تاریخ انقضا تعیین شده خریداری کرده اید. هنگام خرید کال آپشن، مهم است که همان عواملی که برای اختیار فروش در نظر می گیرید را در نظر بگیرید.
اگر فکر می کنید قیمت دارایی اصلی قبل از تاریخ انقضا افزایش می یابد ، خرید کال آپشن می تواند منطقی باشد. به عنوان مثال، فرض کنیم که شما برای ۱۰۰ سهم ABC یک کال آپشن خریداری می کنید، ولی فقط این بار به افزایش قیمت امیدوار هستید.
قرارداد اختیار معامله به شما این امکان را می دهد که هر سهم را به ازای ۵۰ دلار برای هر کدام خریداری کنید و در همین حال، قیمت سهام به ۱۰۰ دلار افزایش می یابد. شما می توانید به طور موثر از قرارداد اختیار خرید برای خرید آن سهام با تخفیف استفاده کنید.
ساختار معاملات آپشن
یک قرارداد اختیار معامله حداقل ۴ بند اصلی دارد: تعداد مورد معامله (Size)، تاریخ انقضا (Expiration Date)، قیمت اعمال (Strike Price) و وجه تضمین (Premium).
- تعداد مورد معامله (Size) : تعداد قرارداد هایی است که بین طرفین مبادله می شود.
- تاریخ انقضا (Expiration Date) : زمان سررسید تاریخی است که پس از آن قرارداد های اختیار معامله قابل خرید و فروش نیست و پیش از رسیدن به این تاریخ باید تعیین تکلیف شوند.
- قیمت اعمال (Strike Price): قیمتی است که در تاریخ انقضا، تسویه بر اساس آن صورت میگیرد.
- وجه تضمین (Premium): هزینهای است که در زمان صدور اوراق از سمت خریدار اوراق به فروشنده پرداخت می شود. خریدار وظیفه دارد که برای اینکه اختیار یک معامله را داشته باشد، وجه تضمین را به فروشنده پرداخت کند. این مبلغ متغیر است و با نزدیک شدن به تاریخ سررسید، افزایش می یابد.
نحوه تعیین قیمت قرارداد اختیار معامله
قیمت آپشن ها را می توان با استفاده از مدل های مختلف محاسبه کرد. اما در اصل ، قیمت معاملات آپشن بر دو چیز استوار است: ارزش ذاتی و ارزش زمانی.
ارزش ذاتی یک اختیار معامله نشان دهنده پتانسیل سود آن بر اساس تفاوت بین قیمت اعمال شده و قیمت فعلی دارایی است. از ارزش زمانی برای اندازه گیری اینکه چگونه نوسانات ممکن است بر قیمت دارایی اساسی تا زمان تاریخ انقضا تأثیر بگذارد ، استفاده می شود.
قیمت سهام ، قیمت اعمال شده و ریسک و سود حاصل از خرید اختیار فروش تاریخ انقضا همه می توانند در قیمت گذاری معاملات آپشن موثر باشند. قیمت سهام و قیمت اعمال شده بر ارزش ذاتی تأثیر می گذارد ، در حالی که تاریخ انقضا می تواند روی ارزش زمانی تأثیر داشته باشد.
آیا می توان روزانه با ۱۰۰ دلار معامله کرد؟
پاسخ کوتاه به این پرسش بله است. ولی پاسخ کلی این است که بستگی به استراتژی مورد نظر شما برای استفاده و کارگزار مورد نظر دارد. از نظر فنی ، اگر کارگزار شما اجازه دهد ، می توانید با سرمایه اولیه تنها ۱۰۰ دلار معاملات آپشن را شروع کنید.
مزایا و ریسک های احتمالی در معاملات آپشن
مانند سایر استراتژی های سرمایه گذاری ، معاملات آپشن دارای مزایا و معایبی است و درک این مزایا و خطرات احتمالی برای جلوگیری از اشتباهات پرهزینه بسیار مهم است .
از نظر مزایا، معاملات آپشن می توانند انعطاف پذیری و نقدشوندگی داشته باشند. در مقایسه با سایر گزینه های سرمایه گذاری ، شما این امکان را دارید که با مقادیر کمتری پول سرمایه گذاری کنید. از اختیار معامله می توان برای حفاظت در برابر ریسک منفی و ایجاد تنوع در پرتفوی استفاده کرد و یک معامله گر هوشمند می تواند بازده قابل توجهی از این سرمایه گذاری کسب کند.
از سوی دیگر ، معاملات آپشن می تواند بسیار خطرناک تر از خرید سهام ، ETF یا اوراق قرضه باشد. پیش بینی تغییرات قیمت سهام می تواند مشکل باشد و اگر حدس شما درباره یک اوراق بهادار خاص اشتباه از آب در بیاید، معاملات آپشن می تواند برای شما ضرر های جدی به همراه داشته باشد. به همین دلیل ، خیلی مهم است که در نظر بگیرید که معاملات آپشن تا چه حد با اهداف کلی و تحمل ریسک شما مطابقت دارند.
مزایا و ریسک های احتمالی در معاملات آپشن
مانند سایر استراتژی های سرمایه گذاری ، معاملات آپشن دارای مزایا و معایبی است و درک این مزایا و خطرات احتمالی برای جلوگیری از اشتباهات پرهزینه بسیار مهم است .
از نظر مزایا، معاملات آپشن می توانند انعطاف پذیری و نقدشوندگی داشته باشند. در مقایسه با سایر گزینه های سرمایه گذاری ، شما این امکان را دارید که با مقادیر کمتری پول سرمایه گذاری کنید. از اختیار معامله می توان برای حفاظت در برابر ریسک منفی و ایجاد تنوع در پرتفوی استفاده کرد و یک معامله گر هوشمند می تواند بازده قابل توجهی از این سرمایه گذاری کسب کند.
از سوی دیگر ، معاملات آپشن می تواند بسیار خطرناک تر از خرید سهام ، ETF یا اوراق قرضه باشد. پیش بینی تغییرات قیمت سهام می تواند مشکل باشد و اگر حدس شما درباره یک اوراق بهادار خاص اشتباه از آب در بیاید، معاملات آپشن می تواند برای شما ضرر های جدی به همراه داشته باشد. به همین دلیل ، خیلی مهم است که در نظر بگیرید که معاملات آپشن تا چه حد با اهداف کلی و تحمل ریسک شما مطابقت دارند.
استراتژی های معاملات آپشن که باید بدانید!
پس از تسلط ابتدایی بر معاملات آپشن ، ممکن است به استراتژی های معاملاتی پیشرفته تری علاقه مند شوید. همانطور که رفته رفته با معاملات آپشن راحت تر ارتباط برقرار می کنید ، سرمایه گذاری شما ممکن است شامل برخی از این تکنیک های متداول باشد.
استراتژی خرید تحت پوشش (Covered Calls)
یک استراتژی خرید تحت پوشش دارای دو بخش است: شما یک دارایی اساسی خریداری می کنید. سپس کال آپشن را برای همان دارایی می فروشید. تا زمانی که سهام از قیمت اعمال شده بالاتر نرود ، می توانید با فروش کال آپشن ها برای دارایی های خود صاحب سود شوید.
استراتژی (Married Puts)
استراتژی Married Puts شامل خرید دارایی و سپس خرید قرارداد اختیار فروش برای تعداد مشابه است. این رویکرد به شما اجازه می دهد تا حق فروش در قیمت اعمال را داشته باشید.
استراتژی استرادلِ خرید (Long Straddle)
یک استراتژی طولانی مدت شامل خرید قرارداد اختیار خرید و فروش برای یک دارایی با قیمت اعتباری یکسان و تاریخ انقضا در همان زمان است. این رویکرد زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که سرمایه گذار مطمئن نباشد قیمت دارایی اصلی به چه سمتی حرکت می کند.
۴ نکته طلایی قبل از شروع معاملات آپشن
اگر به معاملات آپشن علاقه دارید ، در شروع کار این عوامل را در نظر داشته باشید.
- اختیار معامله با اوراق بهادار مختلف مبادله می شود.
شایان ذکر است که در حالی که این بحث به سهام مربوطه اشاره می کند ، قرارداد اختیار معامله را می توان به سایر انواع اوراق بهادار ضمیمه کرد. متداول ترین اوراق بهادار اساسی ، سهام ، شاخص یا ETF هستند.
تنها یکسری تفاوت های جزیی چند معاملات آپشن را بر اساس شاخص ها در مقایسه با مواردی که بر اساس سهام و ETF انجام می شود ، از هم جدا می کند. پس خیلی مهم است که این تفاوت ها را قبل از شروع معامله بدانید.
- معاملات آپشن همه مربوط به ریسک های محاسبه شده هستند.
اگر آمار و احتمال را در معاملات خود در نظر داشته باشید، شانس موفقیت در معاملات آپشن را بالا خواهید برد. به عنوان یک معامله گر ، شما فقط باید به دو نوع نوسان توجه کنید: نوسان تاریخی (historical) (volatility و نوسان ضمنی) (implied volatility) .
- نوسانات تاریخی نشان دهنده گذشته و میزان نوسان قیمت سهام به صورت روزانه در یک دوره یک ساله است.
- نوسانات ضمنی بر اساس آنچه بازار “متضمن” نوسانات سهام در آینده است ، در طول عمر قرارداد اختیار معامله در نظر گرفته می شود.
- نوسانات ضمنی یکی از مهم ترین مفاهیمی است که معامله گران باید آن را درک کنند؛ زیرا می تواند به شما در تعیین احتمال رسیدن سهام به قیمت خاص در زمانی معین کمک کند. همچنین می تواند نشان دهد که بازار در آینده چقدر بی ثباتی دارد.
- معامله گران آپشن از یونانیان وام می گیرند.
ما در مورد آفرودیت و زئوس صحبت نمی کنیم. معامله گران آپشن از الفبای یونانی برای اشاره به نحوه تغییر قیمت معاملات آپشن در بازار استفاده می کنند که برای موفقیت در معاملات بسیار مهم است. رایج ترین مواردی که به آن ها اشاره می شود دلتا ، گاما و تتا هستند.
اگرچه این مراجع کاربردی یونانی می توانند به توضیح عوامل مختلف ایجاد کننده حرکت در قیمت گذاری آپشن ها کمک کرده و مجموعاً نشان دهند که در بازار انتظار می رود قیمت آپشن تغییر کند ، اما ارزش ها ماهیت نظری دارند. به عبارت دیگر ، هیچ گاه ۱۰۰٪ تضمین نمی شود که این پیش بینی ها درست از آب در بیایند.
درست مانند بسیاری از سرمایه گذاران موفق ، معامله گران آپشن درک روشنی از اهداف مالی و موقعیت مورد نظر خود در بازار دارند. نحوه برخورد و تفکر شما در مورد پول ، به طور کلی تأثیر مستقیمی بر نحوه انجام معاملات آپشن خواهد داشت. بهترین کاری که می توانید قبل از تأمین اعتبار حساب خود و شروع معاملات انجام دهید این است که اهداف سرمایه گذاری خود را به وضوح مشخص کنید .
سخن نهایی
قدم های بعدی را برای شروع معاملات آپشن بردارید. معاملات آپشن می توانند تنوع را به سبد سهام شما اضافه کنند و امکان بازدهی بالاتری نیز داشته باشند. در عین حال که باید از ریسک معاملاتی آگاه باشید، درک مزایایی که این نوع معاملات می تواند به پرتفوی شما اضافه کند نیز مهم است. می توانید به سرعت دانش خود را در این زمینه گسترش دهید و وضعیت خود را در معاملات آپشن از حالت مبتدی به حرفه ای تغییر دهید.
اوراق قرضه چیست؟ هر آنچه که باید درباره سرمایه گذاری در اوراق قرضه بدانید
روشهای مختلفی برای کسب سود و درآمدزایی در بازارهای مالی وجود دارند. هرکدام از این روشها با کمک تکنیکهای درست میتوانند نتیجه پرسودی داشته باشند. سرمایه گذاری در اوراق قرضه یکی از این روشهای کسب سود است که در بازار سرمایه متقاضیان بسیاری دارد. در این مطلب از مجله لندو قصد داریم که درمورد اوراق قرضه صحبت کنیم. بنابراین اگر میخواهید در مورد این بازار سرمایهگذاری بیشتر بدانید، این مطلب را تا انتها مطالعه کنید.
اوراق ریسک و سود حاصل از خرید اختیار فروش قرضه یکی از انواع اوراق بهادار
اوراق بهادار اسناد ارزشمندی هستند که بین افراد حقیقی و حقوقی مبادله میشوند. سرمایهگذاری در این اوراق میتواند دو جنبه مختلف داشته باشد. از یک سو خرید اوراق بهادار مثل خرید سهام است و خریدار بهنوعی یکی از مالکان مجموعه فروشنده سهام محسوب میشود. اما در جنبه دوم، این اوراق حکم بدهی دارند و صادرکننده اوراق به خریدار بدهکار است، اما دیگر خریدارهای حقیقی و حقوقی در مالکیت نهاد موردنظر دخالتی ندارند.
اوراق بهادار در دستههای مختلفی قرار میگیرند و هرکدام از این دستهها میتوانند در عین شباهت، در بسیاری از موضوعات با هم متفاوت باشند. این اوراق به سه دسته اوراق بدهی، ابزارهای مشتقه و اوراق حقوق صاحبان سهام تقسیم میشوند. هرکدام از این اوراق توسط نهادهای مختلف صادر میشوند. اشخاص حقیقی و حقوقی با خرید این اوراق یک معامله انجام میدهند که این معامله براساس ایجاد رابطه بدهکار و بستانکار برای هر دو طرف قرارداد بازدهی مالی خواهد داشت. ما در ادامه بهطور مختصر در مورد انواع دستههای اوراق و زیرمجموعههای آنها صحبت خواهیم کرد. اما برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بازار معاملات مربوط به اوراق بهادار میتوانید از مطالب مجله لندو استفاده کنید. لندو یک سامانه مالی معتبر است که با همکاری بانک آینده، وام فوری برای خرید انواع کالا و خدمات در اختیار متقاضیان قرار میدهد.
اوراق بدهی
خرید اوراق بدهی میتواند یک سرمایهگذاری کوتاه مدت محسوب شود. این اوراق خود شامل اوراق قرضه، صکوک، مشارکت و اسناد خزانه است. بهعنوان مثال اوراق قرضه نوعی سند معتبر است که با خرید آن نهاد سرمایهپذیر موظف است سود مشخصی را در هر بازه زمانی بهعنوان بدهی خود به خریدار پرداخت کند. این اوراق معمولاً برای کسب درآمد ثابت مناسب است و ریسک کمتری دارد. اما خریداران با سرمایهگذاری در اوراق صکوک یا همان اوراق قرضه اسلامی سرمایه خود را در اختیار نهاد صادرکننده قرار میدهند تا در نهایت بهجای دریافت سود ثابت، در مالکیت و بازدهی مالی بهدستآمده سهیم باشند.
اوراق حقوق صاحبان سهام
اوراق حقوق صاحبان سهام هم یکی دیگر از انواع اوراق بهادار است که میتواند یکی از روشهای کسب سود باشد. خریداران این اوراق برخلاف اوراق بدهی، در مالکیت نهاد صادرکننده سهیم میشوند و بازدهی این معامله تنها در دریافت سود خلاصه نمیشود. برای خرید اوراق سهام باید وارد بازار بورس شوید. معاملهگران در این بازار با خرید هر اوراق، بخشی از سرمایه خود را در اختیار مجموعهها قرار میدهند. خریدار در نهایت علاوه بر سود، در میزان زیان رسیده هم با مجموعه مورد نظر شریک خواهد بود. بنابراین ریسک این نوع سرمایهگذاری نسب به اوراق بدهی بیشتر است، اما در مجموع میتواند سود بیشتری را هم نصیب خریدار کند. اوراق حقوق صاحبان سهام شامل زیرمجموعههای دیگری از جمله سهام عادی، سهام ممتاز، سهام جایزه و حق تقدم سهام است. تکنیکهای خرید و فروش هرکدام از این موارد گفتهشده میتواند در بعضی مواقع مشابه یا متفاوت باشد. در مجله لندو میتوانید از جزئیات این معاملهها بیشتر بدانید.
ابزارهای مشتقه
ابزار مشتقه یکی دیگر از روشهای سرمایهگذاری سودمند است که خود به تنهایی ارزش چندانی ندارد، بلکه وابسته به دیگر منابع مالی مثل شمش طلا، ارز و… است. در حال حاضر باوجود آنکه این نوع سرمایهگذاری در ایران چندان معرفی نشده است، اما در بازار فرابورس ایران، میتوان طی قراردادهای آتی و اختیاری که از ابزارهای مشتقه هستند، معاملههای سودآوری انجام داد. در قرارداد آتی خریدار موظف است که در آینده، اما در زمانی مشخص، کالا یا سهام خاصی را از فروشنده با قیمتی از قبل تعیینشده بخرد. در مقابل فروشنده هم باید کالا یا امتیاز سهام را در تاریخ مشخصشده در اختیار خریدار قرار دهد. قراردادهای اختیار هم خود به دستههای اختیار خرید یا فروش دستهبندی میشود که طی آن خریدار و فروشنده در یک زمان مشخص در آینده به توافق میرسند تا بتوانند وظایف خود را در رابطه با معامله مورد نظر انجام دهند.
اوراق قرضه چیست؟
اوراق قرضه یکی از روشهای رایج برای سرمایهگذاری و کسب درآمد مشخص محسوب میشود. همانطور که گفتیم، این اوراق نوعی اوراق بدهی هستند که براساس آنها فرد یا مجموعه صادرکننده متعهد میشود، سودی را به صورت سالانه به حساب شخص دارنده اوراق پرداخت کند. بنابراین این اوراق یکی از راههای کسب درآمد ثابت هستند. سود اوراق با قیمت خرید آن رابطه معکوس دارد، یعنی وقتی نرخ سود بیشتر میشود، قیمت اوراق کاهش پیدا میکند.
در قرارداد تعریفشده برای اوراق، یک تاریخ سررسید مشخص میشود. فرد یا مجموعه صادرکننده موظف است که اصل مبلغ را در زمان سررسید اوراق به شخص دارنده آنها پرداخت کند. سرمایه گذاری در اوراق قرضه در واقع نوعی وام است که خریدار در اختیار صادرکننده قرار میدهد و مجموعه صادرکننده یا همان سرمایهپذیر باید بدهی خود را که شامل سود و اصل پول است، در مدت زمانی مشخص تسویه کند.
پیدایش اوراق درآمد ثابت یکی از راهکارهای تأمین سرمایه مالی برای بسیاری از نهادها است. در واقع این اوراق با درآمد ثابت سبب میشود که هم خریدار سود ببرد، هم صادرکننده توان مالی پیدا کند. مزیت این اوراق نسبت به سهام برای صادرکننده این است که خریدار اوراق فقط در سود مشارکت دارد، اما دیگر نمیتواند مثل یک سهامدار بورس در تصمیمگیریهای داخلی نهاد مورد نظر دخالتی داشته باشد. در واقع خریدار اوراق برخلاف سهامدار دیگر از صاحبان سرمایه نهاد مورد نظر محسوب نمیشود. ناگفته نماند که نهادهای مختلفی مثل شهرداری، شرکتها و دولتها اوراق بدهی را در اختیار متقاضیان قرار میدهند. در نتیجه این اقدام، هزینه انجام پروژههای عظیم این نهادها با همکاری سرمایهگذاران خارجی تأمین میشود.
چه کسانی اوراق قرضه صادر میکنند؟
همانطور که گفتیم، سرمایه گذاری در اوراق قرضه با سرمایه گذاری در بورس فرق دارد. در بورس سهامدار به جمع صاحبان شرکت و مجموعه سرمایهپذیر اضافه میشود، اما خریدار اوراق فقط میتواند بدهی خود را در قالب سود دریافت کند و حق تصمیمگیری ندارد. در واقع این اوراق مثل پول قرض دادن به صادرکننده اوراق برای تأمین هزینههای انجام پروژه است. دولتها و شرکتها اصلیترین صادرکنندههای اوراق هستند. از طرف دیگر اجرای پروژههای عظیم مثل ساخت مدرسه، راهسازی، سدسازی و… هزینههای قابل توجهی دارند. به همین دلیل دولتها با صدور اوراق بهادار، متقاضیان را به کسب سود از این پروژهها در ازای تأمین بخشی از هزینهها دعوت میکنند. همچنین کارخانهها و شرکتهای بزرگ هم برای رونق کسبوکارشان از این ترفند اوراق استفاده میکنند.
اگر میخواهید بیشتر بدانید
بازارهای مالی میتوانند به همان اندازه که سودآور هستند، خطرناک هم باشند. برای آنکه طعم خطر این بازارها را نچشید و موفق شوید، باید اطلاعات بهروزی در مورد مدیریت انواع چالشهای سرمایهگذاری، خرید و فروش سهام، بهترین زمان معامله در بورس و… داشته باشید. هرچه بیشتر بدانید، قدرتمندتر و مطمئنتر وارد بازار معاملات خواهید شد. به همین منظور، لازم است که برای کسب اطلاعات بیشتر، منابع مختلف در دسترستان باشد. منابعی که اطلاعات مفید و جدیدی ارائه دهد و در مورد بیشتر موضوعات مهم سرمایهگذاری صحبت کند. مجله لندو یکی از این منابع است که مباحث مهم مالی را از زوایای گوناگون بررسی میکند. بنابراین در اگر مورد بازار بورس، انواع اوراق بهادار، چگونگی کسب سود و… سوالی برایتان پیش آمده است، میتوانید مقالههای این مجله را مطالعه کنید.
انواع سرمایه گذاری در اوراق قرضه
سرمایه گذاری در بازار اوراق قرضه به اندازه بازارهای بورس و فرابورس میتواند در زمان مناسب و با بهکارگیری دانش و تجربه سودآور باشد. این اوراق در بازارهای مالی در سه دسته اصلی به فروش میرسند. در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
اوراق شهرداری: این اوراق وابسته به شهرداری و مراکز استانهاست. در واقع شهرداری میتواند برای جذب بودجه و تشویق به مشارکت سرمایهگذاران، سود حاصل از این سرمایهگذاری را بدون مالیات در اختیار متقاضیان قرار دهد. یعنی زمانی که بودجه مالیاتی پاسخگوی تأمین هزینههای پروژههایی مثل ساخت مدرسه، نیروگاه، بیمارستان، فرودگاه و… نباشد، شهرداری اوراق بهادار را برای جذب سرمایه صادر میکند.
اوراق دولتی: سیستمهای خزانهداری دولتی با هدف تأمین بودجه برنامهها، پرداخت حقوق و… اوراق قرضه صادر میکنند. میزان ریسک سرمایه گذاری در اوراق قرضه بهعنوان کسب درآمد ثابت نسبت به بازار پرتلاطم سهام کمتر است، چون بهره مشخص و در عین حال پایینی دارد. اما در کل یک اصل را نباید فراموش کنیم که هرچه بازار مالی کشوری نوسان کمی داشته باشد، میزان ریسک سرمایهگذاری در اوراق دولتی آن هم کمتر میشود. به همین منظور معمولاً در کشورهای در حال توسعه این نوع سرمایهگذاری پیشنهاد نمیشود.
اوراق شرکتی: شرکتها بهعنوان صادرکننده این اوراق میتوانند از سرمایهگذاری خریداران برای انجام پروژهها استفاده کنند و در مقابل به آنها سود دهند. این مدل سرمایهگذاری برای شرکتها از وامهای بانکی نفع بیشتری دارد و مشمول بهره کمتری میشوند. اگر اهل ریسکپذیری هستید، بهجای اوراق دولتی بهتر است به سراغ این نوع از اوراق بهادار بروید. این اوراق اگرچه ریسک بیشتری نسب به دولتیها دارند، اما درعوض سود بیشتری هم به خریدار میدهند.
در زمان تورم با دقت بیشتر معامله کنید
سرمایه گذاری در اوراق قرضه مثل دیگر انواع راههای کسب سود، با افزایش تورم، ریسک بیشتری پیدا میکند. هرچه رشد تورم بیشتر باشد، میزان بازدهی اوراق در مقابل کمتر میشود. در واقع با وجود تورم بالا، میزان سود واقعی کمتر از آنچه به نظر میرسد خواهد بود. در مجموع به یاد داشته باشید که هرچه قیمت اوراق بالا رود، بازدهی آن پایین میآید و هرچه قیمت آن کمتر شود، بازدهی آن بیشتر میشود. این رابطه معکوس به ما نشان میدهد که نباید سبد بزرگی از اوراق قرضه داشته باشیم. بهطور کلی اگر از فوتوفن مدیریت ریسک و چگونگی انجام معاملات در بازار امروز اطلاعات بیشتری داشته باشید، بهتر میتوانید به سراغ سرمایه گذاری در اوراق قرضه بروید.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد انواع بازارهای مالی پیشنهاد میکنیم که مجله لندو را دنبال کنید. لندو یک سامانه مالی است که امکان خرید قسطی انواع کالا و خدمات را برای متقاضیان فراهم کرده است. دریافت وام لندو بدون چک و ضامن است و برای انجام تمامی مراحل آن نیازی به مراجعه حضوری نیست. این وام آنلاین با همکاری بانک آینده در اختیار متقاضیان قرار میگیرد. بنابراین فرآیند خرید سفته آنلاین و همچنین ثبت امضای الکترونیکی که متقاضی را از مراجعه حضوری معاف میکند، از طریق پلتفرمهای امن بانکی انجام میشود. این وام به صورت اعتبار خرید آنلاین در دسترس کاربر قرار میگیرد تا بتواند از طریق یکی از فروشگاههای معتبر طرف قرارداد با لندو، کالا یا خدمات مورد نظر خود را سفارش دهد.
سوالات متداول
۱ـ اوراق بهادار چیست؟
این اوراق اسناد ارزشمندی هستند که طی مبادله آنها، فروشندگان باید خریداران را در سود شریک کنند و در مقابل از حمایت مالی خریدار بهرهمند شوند. این اوراق به سه دسته اوراق بدهی، ابزار مشتقه و اوراق حقوق صاحبان سهام تقسیم میشوند.
۲ـ اوراق قرضه چیست؟
نوعی از اوراق بدهی است. خریدار با سرمایه گذاری در اوراق قرضه تنها در سود شریک خواهد شد و سهم در مالکیت نهاد صادرکننده نخواهد داشت.
همه چیز درباره اوراق اختیار فروش تبعی | چگونه سهام خود را بیمه کنیم؟
همه ما به دنبال کاهش ریسک در معاملات خود هستیم. هرچقدر که با راههای کاهش ریسک آشنا باشید و اطلاعات و نکات آموزشی بیشتری در حوزه کاهش ریسک بدانید در حوزه بازارهای مالی موفقتر خواهید بود. یکی از این راههای کاهش ریسک معاملات اوراق اختیار تبعی است. در این اگر اوراق اختیار تبعی متعلق به سهمی در شرکت باشد به این شخص اجازه میدهد که در زمان مشخصی در آینده با قیمت مشخص این اوراق را معامله کند. این اوراق از ارزش بالایی نسبت ببه بقیه سهامها برخوردار هستند، بنابراین در شرایط هیجانی و سخت باید از آنها مواظبت بیشتری کرد. ابزار نشر این اوراق یکی از ابزارهایی است که برای کنترل هیجانات و ریسک در بازار سهام مورد استفاده قرار میگیرد که به این وسیله میتوان ابراز نگرانی سرمایهگذاران در بازار سهام را نسبت به کاهش قیمتها کمتر کرد و آنها را برای بدست آوردن بازدهی بسشتر امیدوارکرد. تمام سرمایهگذارانی که از ارزش سهام خود مطلع هستند میتوانند از این اوراق اختیار تبعی استفاده کنند. این اوراق در گذشته هم به مدیریت بازار سرمایهگذاری کمک میکرد.
این روزها نوسانات و ریزش بازار بورس به متضرر شدن تعداد زیادی از فعالان بورسی و سرمایه گذاران منجر شده است. همین مسئله ممکن است خیلیها از جمله شما را نسبت به سرمایه گذاری در این بازارها مردد کرده یا شما را به فکر پیدا کردن راهی برای حفاظت از سهامتان انداخته باشد. شاید تا به حال در رابطه با بیمه کردن سهام و اوراق تبعی فروش شنیده باشید. یکی از پر تکرارترین سوالاتی که از ما پرسیده میشود، درباره همین اوراق تبعی است. اما اوراق تبعی چیست و چه ساز و کاری دارد؟ چگونه اوراق تبعی بخریم؟ اوراق تبعی چگونه میتوانند از سهام ما حفافظت کنند؟ و سوالات دیگری از این قبیل ممکن است برای شما پیش آمده باشند و به دنبال یافتن پاسخی مناسب برای آنها باشید. با ما همراه باشید تا به بیانی ساده این مفهوم جالب را برای شما در ویدیو و مقاله توضیح دهیم.
اوراق اختیار خرید و فروش تبعی چیست؟
این اوراق جزء ابزار مشتقه است و ابزار مشتقه نیز جزء ابزار پوشش ریسک است. این اوراق نوعی اوراق اختیار فروش است که در آن به خریدار این اوراق این اجازه را میدهد که دارایی پایه که در واقع سهام پایه است، باتوجه به قیمت سهم در زمان عرضه اوراق و قیمت اعمال آن بیمه کنند. به این نحو کسب سود برای سرمایهگذار به وجود میآید و در نتیجه این اوراق نیز بیمه سهام است. عرضه کنندگان اوراق اختیار تبعی شرکت، ناشر و یا سهامداران بازار سرمایه هستند و هدف آنها ایجاد اطمینان و اعتماد در سرمایهگذاران نسبت به سهام است. این اوراق نیز در ایران با کشورهای دیگر نیز کمی تفاوت دارد. این اوراق به سهامداران این امکان را میدهد که حداقل سود را بدست آورند. اوراق اختیار تبعی قراردادی است که شرکتهای فعال در بازارسرمایه برای حمایت و حفظ ارزش سهام خود از این اوراق استفاده میکنند.
هر زمان که بازار در حال ریزش باشد، دولت و سهام داران بزرگ از راه کارهای مختلفی برای جلوگیری از خروج نقدینگی یا ورود بیشتر نقدینگی به سهمهای خاص استفاده میکنند. یکی از این راه کارها استفاده از اوراق تبعی است. برای درک بهتر مفهوم اوراق تبعی تصور کنید که ۳ هزار سهم را در اختیار دارید که هر کدام از این ۳ هزار سهم ۱۰۰ تومان ارزش دارند و احتمال میدهید که به علت منفی بودن بازار یا احتمال منفی شدن آن، سهم شما دچار ریزش شود. به همین دلیل قصد دارید سهم خود را بفروشید تا پس از منفی شدن بازار متضرر نشوید و سرمایه خود را از دست ندهید. در چنین مواقعی، اوراق تبعی مانند یک بیمه نامه عمل کرده و سهام شما را در برابر ضرر و زیان حفظ میکنند. این بیمه نامه توسط دولت و سهام داران عمده این سهم ارائه میشود و تضمین میکند که در هر شرایطی شما میتوانید در سر رسید اوراق تبعی، مبلغی بیشتر از سهم کنونی خود را در ازای فروش آن به دولت یا این سهام داران دریافت کنید. برای مثال اگر سهم شما ۱۰۰ تومان ارزش دارد، اوراق تبعی تضمین میکند که حتی در صورت متضرر شدن سهام و کاهش ارزش آن به ۵۰ تومان، هم چنان بتوانید هر سهم خود را در سر رسید موعد اوراق تبعی به مبلغ ۱۲۰ تومان به فروش برسانید.
با وجود این شرایط، شما در زمان سر رسید اوراق تبعی با دو حالت مواجه خواهید شد. حالت اول این است که شما به عنوان مالک سهم میتوانید مطمئن باشید که در صورت کاهش سهام شما در وضعیت منفی بودن بازار، در نهایت متضرر نخواهید شد؛ میتوانید سهم خود را حتی با قیمتی بالاتر از قیمت فعلی آن به فروش برسانید و سود کنید. حالت دوم این است که در صورت مثبت شدن بازار، ارزش سهم شما به بالاتر از ارزش فعلی آن خواهد رسید. برای مثال ممکن است ارزش سهم ۱۰۰ تومانی شما به ۱۳۰ تومان، ۱۵۰ تومان یا حتی بالاتر برسد. در این وضعیت شما میتوانید بدون اعمال اوراق تبعی خود و بدون استفاده از آنها، سهام خود را به ارزشی بالاتر از حد تعیین شده در اوراق تبعی در بازار به فروش برسانید. طبیعی است که با وجود اوراق تبعی، شما در هیچ کدام از این دو حالت متضرر نخواهید شد. پس با وجود این بیمه نامه و تضمین، شما میتوانید با خیال راحت و بدون نگرانی، سهام مختلف را خرید و فروش کنید. در این شرایط، حتی در وضعیت منفی بازار، شما میتوانید روی سهام خاصی سرمایه گذاری کنید و سود زیادی را از سرمایه گذاری خود به دست بیاورید.
چطور سهام خود را بیمه کنیم؟
بیمه کردن سهام همان اوراق اختیار فروش تبعی است به این معنی که در آن همه حرکات سهام مثل نوسانات و زیان های آن بیمه میشود. یعنی سرمایهگذار یا سهامدار بیشتراوراق را میفروشد وکسی که این اوراق را خریداری کند. اگر قیمت این سهم پایین بیاید زیانهای حاصل از آن نیز جبران میگردد. مهم این است که فقط سهام-داران میتوانند از این اوراق استفاده کنند. ساعات معاملات این اوراق که چهارمین اوراق مورد استفاده دربازار بورس است از ساعت ۱۲الی۱۲ونیم به صورت کاملا حراج است و فقط عرضه کننده آن مجاز به فروش آن اوراق است. خریدار این اوراق نمیتواند بیشتر از تعداد سهام اولیه که دراختیار دارد خریداری کند، چون تعداد اوراق اختیار فروش تبعی با اعتبار در اخر هر روز معاملاتی حداکثر میتواند مساوی با دارایی سهامدار باشد. درصورتی که تعداد اوراق اختیار فروش تبعی تحت مالکیت سرمایه گذار از تعداد سهم پایه که دراختیار خود اوست بیشتر شود اوراق اختیار فروش تبعی مازاد است و باطل شده و عرضه کننده تعهدی نسبت به این اوراق نخواهد داشت. همچنین سرمایه گذاران میتوانند با بیمه کردن سهم خود در بازار بورس سود بیشتری را بدست آورند.
ارتباط اوراق فروش تبعی با کاهش ریسک
چیزی که سهامداران و سرمایهگذاران با آن رو به رو هستند این است که اکثر شرکتها در تاریخ و زمان معینی که از پیش تعیین شده بود اعلام کردند که تفاوت قیمت سهم و قیمت عادی سهم را برای حساب سهامدارن واریزمیکنند. هرفردی درهنگام خرید سهام میزان سود یا زیان آن را میسنجد اما راهکارهایی برای کاهش ریسک وجود دارد. نشر این اوراق در بازار حرکتی مثبت است و کمک زیادی نیز به بازار میکند در شرایطی که وضعیت بازار به شدت منفی است و روندی نزولی دارد و اما نحوه اجرای آن نیز مطمعناً دارای اهمیت بوده است. برای ایجاد اعتماد سرمایهگذاران به بازار بورس یا سلب اعتماد اشخاص به بازاربورس است. مخصوصا دربازار بورس ایران که تعداد سرمایهگذاران دائما درحال افزایش میباشد و هنوز هم اشخاصی هستند که به این بازار اعتماد ندارند و به هیچ وجه راضی نمیشوند که سرمایه خود را در این بازار قرار دهند.
چگونه اوراق تبعی بخریم؟
این روزها در وضعیت منفی بودن بازار، اوراق تبعی بیشتر مورد توجه قرار گرفتهاند و بحثها و صحبتهای بیشتری درباره آنها صورت گرفته است. با این اوصاف و با پر رنگتر شدن نقش اوراق تبعی در سرمایه گذاریها و بازارهای بورسی، به احتمال زیاد تا به حال این اوراق منتشر شدهاند یا حداقل در آینده منتشر خواهند شد. حال سوال ما از شما این است که به نظر شما باگ این اوراق اختیار خریدوفروش تبعی چیست؟ بگذارید برای پاسخ دادن به این پرسش، کمی شما را راهنمایی کنیم. به نظر شما آیا امکان فروش سهم اوراق اختیار خرید و فروش پیش از سررسید اوراق تبعی برای شما وجود خواهد داشت یا خیر؟ از شما دعوت میکنیم که پاسخ خود را در قسمت نظرات با ما و دیگر دنبالکنندگان این مقاله در میان بگذارید.
سخن آخر
اوراق اختیار فروش تبعی باعث میشود که سرمایهگذاران از آن استفاده کنند و تمام سهامهای خود را بیمه کنند و این سهام را فقط سهامداران میتوانند معامله کنند. این اوراق نوعی از اوراق اختیار فروش تبعی اروپایی است و هدف آن ایجاد اعتماد و اطمینان سرمایهگذاران و سرمایه داران نسبت به بازار بورس است. در ایران برای خرید اوراق اختیار فروش تبعی باید سهام اولیه را دراختیار داشت. امیدواریم که این مقاله از سری مقالات دلفین وست برای شما مفید واقع شده باشد و یک گام کوچک شما را به آموزش بورس و بازارهای مالی نزدیکتر کند. شما میتوانید برای آموزشهای بیشتر و مشورت در خصوص انواع موضوعات مربوط به سرمایهگذاری و آموزش بورس از صفر، سرمایهگذاری درفارکس و سرمایهگذاری در مسکن و طلا از مشاورین دلفین وست کمک بگیرید و در حوزهای که به آن برای سرمایهگذاری علاقهمند هستید موفق شوید.
١٠ نکته کاربردی در خصوص تامین مالی با اوراق فروش تبعی
طبق دستورالعمل انتشار اوراق اختیار فروش تبعی انتقال سهام پایه از دارنده اوراق به ناشر باید در روز سررسید صورت گیرد که مستلزم واریز وجه از سوی ناشر به حساب شرکت سپرده گذاری مرکزی است. لیکن چنانچه این امر به دلیل عدم کارسازی وجه از سوی ناشر با چند روز تاخیر اتفاق بیفتد جریمه ای برای ناشر در نظر گرفته نشده و همین تاخیر چند روزه می تواند منجر به کاهش نرخ تامین مالی برای ناشر و نیز کاهش بازده کسب شده برای دارنده اوراق شود که این امر ریسکی برای دارنده اوراق محسوب می گردد. به منظور کاهش این ریسک به شرکت و سازمان بورس پیشنهاد می شود جریمه دیرکرد برای تاخیر در زمان واریز وجه به حساب شرکت سپرده گذاری مرکزی در نظر گرفته شود. شایان ذکر است اعمال اختیار و انتقال سهام پایه از دارنده اوراق اختیار فروش تبعی به ناشر توسط شرکت سپرده گذاری مرکزی انجام شده و صرفاً دارای مالیات فروش بوده و کارمزدی بابت نقل و انتقال از طرفین دریافت نمی شود.
با مجموعه مقالات آموزش بورس24 و عصر ایران همراه باشید.
بورس24 : موضوع « تامین مالی » امروزه یکی از مهم ترین مسائل در صنایع و کسب کارها بوده و توسعه ابزارهای تامین مالی ( financing ) جایگاه ویژه ای در دانش مالی به خود اختصاص داده است. در کشورهای توسعه یافته بنگاه ها به اقتضای نیاز و وضعیت اعتباری خود قادر به استفاده از این ابزارها و تامین منابع مورد نیاز می باشند. در کشور ما نیز خصوصاً با واگذاری تعدادی از بزرگترین شرکتها از دولت به بخش خصوصی و شبه دولتی، تامین مالی یکی از مهم ترین نیازهای هر بنگاه اقتصادی محسوب می شود. هر چند در کشورمان تنوع ابزارهای مالی قابل قیاس با کشورهای توسعه یافته نیست لیکن در سال های اخیر شاهد پیشرفت نسبتاً قابل توجهی در این حوزه بوده ایم.
یکی از این ابزارها که برای اولین بار در پاییز سال 95 توسط شرکت هلدینگ نفت و گاز و پتروشیمی تامین ( تاپیکو ) مورد استفاده قرار گرفت، تامین مالی از طریق انتشار اوراق اختیار فروش تبعی روی سهام « شرکت پتروشیمی جم » بود که متعاقباً مورد اقبال سایر حقوقی ها و شرکت های سرمایه گذاری و هلدینگ ها از جمله شرکت توسعه اعتماد مبین (سهامدار عمده مخابرات)، شستا، هلدینگ توسعه معادن و فلزات و .. واقع شد و رفته رفته به یکی از روش ها و ابزارهای متداول بازار سرمایه برای تامین مالی شرکت های سرمایه گذاری و هلدینگ ها بدل گردید. در این ارتباط نکاتی وجود دارد که می بایست مورد توجه هم ناشر اوراق اختیار فروش تبعی و هم خریدار این اوراق به منظور کاهش ریسک و اجرای موفق این شکل از تامین مالی مورد توجه قرار گیرد که سعی شده در قالب 10 مورد مختصراً بدان اشاره شود:
برخی از مهم ترین موضوعات مرتبط با تامین مالی به روش انتشار اوراق اختیار فروش تبعی
1. محاسبه نرخ واقعی برای ناشر و دارنده اوراق اختیار
با توجه به این که هم ناشر و هم خریدار اوراق اختیار فروش تبعی متحمل هزینه هایی مانند مالیات واگذاری سهام، کارمزد نقل و انتقال سهام و کارمزد معامله اختیار فروش تبعی هستند، طرفین می بایست با دقت قبل از اجرایی نمودن کار نرخ واقعی (برای ناشر نرخ تامین مالی و خریدار نرخ سرمایه گذاری) را محاسبه کنند. لذا توصیه می شود قبل از توافق نهایی روی انجام کار، نرخ قطعی و متغیرهای تاثیرگذار بر آن مانند قیمت معامله سهام، مدت زمان تا سررسید، قیمت اعمال و . از سوی طرفین مورد بررسی و تفاهم قرار گیرد.
2. ریسک نکول از سوی ناشر
یکی از ریسک هایی که خریدار اوراق با آن مواجه است، ریسک نکول ناشر اختیار فروش تبعی می باشد؛ بدین معنی که ناشر اوراق اختیار فروش تبعی در زمان سررسید اقدام به بازخرید دارایی پایه ننماید، هرچند به منظور کاهش این ریسک شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه به اقتضای تعداد و قیمت اعمال دارایی پایه اقدام به توثیق سهام به نفع خود و با هدف پوشش ریسک نکول می نماید، با این حال کیفیت سهام مورد وثیقه و نقدشوندگی آن باید مورد توجه خریدار اوراق قرار گیرد. به خریداران اوراق توصیه می گردد در هنگام مذاکره با ناشر سهامی از پرتفوی را انتخاب کند (چه به عنوان دارایی پایه و چه به عنوان وثیقه) که هم از لحاظ بنیادی ارزشمند و هم دارای بیشترین نقدشوندگی بوده و هم نگهداری آن از نظر مدیریتی برای ناشر حائز اهمیت است. به عنوان مثال اگر درصد تملک ناشر در سهام A 51 درصد باشد، طبیعتاً این سهام برای ناشر دارای ارزش استراتژیک و کنترلی بوده و احتمال نکول ناشر در بازخرید آن نسبتا پایین ارزیابی می گردد.
3. ریسک مسدود شدن سود سهام وثیقه برای ناشر
اما ریسکی که این بار ناشر با آن مواجه است، ریسک مسدود شدن سود سهام متعلق به او در سهام مورد وثیقه است. ناشر به منظور انتشار اوراق اختیار فروش تبعی و طبق ضوابط شرکت سپرده گذاری مرکزی ملزم به توثیق سهام از نوع یک می باشد، در توثیق سهام از نوع یک چنانچه سود نقدی در مجمع مصوب شود، سود سهام تعلق یافته به ناشر اوراق اختیار فروش تبعی مسدود می باشد، .هر چند این موضوع به دلیل ناآگاهی و یا عدم اجرای دقیق ضوابط توثیق سهام ممکن است اجرا نشود و سود سهام به وثیقه گذار پرداخت گردد، اما در صورت اجرای کامل مقررات توثیق سهام ، سود سهام متعلق به ناشر اوراق اختیار فروش تبعی که بخشی از سهام خود را در وثیقه قرار داده، نباید پرداخت گردد که این یکی از محدودیت های جدی محسوب می گردد. پیشنهاد می شود به منظور اجتناب از این موضوع ترجیحا ناشر سهامی را به عنوان وثیقه قرار دهد که کمترین سود تقدی را در مجمع تقسیم خواهد کرد که البته در اینجا با عنایت به محتوای بند قبل تضاد منافعی بین ناشر و خریدار اوراق اختیار فروش وجود دارد. زیرا در بند قبل از منظر خریدار اوراق توصیه شد سهامی به عنوان وثیقه پیشنهاد داده شود که از لحاظ بنیادی ارزشمند بوده و معمولا سهام بنیادی دارای بازده نقدی و سود تقسیمی بالا در مجمع هستند، از طرفی در این بند از دید ناشر توصیه می شود سهامی را توثیق کند که دارای بازده نقدی پایین می باشد. به منظور جلوگیری از این مشکل به شرکت بورس و سپرده گذاری مرکزی پیشنهاد داده می شود در توثیق سهام به منظور انتشار اوراق اختیار فروش تبعی، تنها سهام جایزه و وجوه ناشی از فروش حق تقدم در توثیق قرار گرفته و وثیقه گذار قادر به دریافت سود سهام نقدی خود از دارایی مورد توثیق باشد.
4. اثر سود و زیانی برای ناشر و توجیه حسابرس مستقل
از آنجا که در این شیوه تامین مالی سهام پایه توسط ناشر اوراق اختیار واگذار و در زمان سررسید مجدداً خریداری می شود، این امر برای ناشر اثر سود و زیانی به همراه خواهد داشت. این موضوع می تواند با توجه به بهای تمام شده سهام پایه در پرتفوی موجب شناسایی سود یا زیان گردد. طبیعتا اکثر شرکتهای سرمایه گذاری و هلدینگها مایل به شناسایی زیان نیستند، از طرفی پایین بودن بهای تمام شده در سهام پایه می تواند برای برخی شرکتهای سرمایه گذاری به عنوان فرصتی برای شناسایی سود و پوشش بودجه سود و زیانی محسوب گردد. هر چند این سود صرفا سودی کاغذی بوده و شرکت در زمان سررسید متعهد است در صورت اعمال اختیار اقدام به بازخرید سهام پایه نماید که این امر موجب افزایش بهای تمام شده سهام پایه در پرتفوی او می گردد. شایان ذکر است با عنایت به شناسایی سود حاصل از فروش از یک طرف و خریداری مجدد همان سهم می بایست توضیحات قانع کننده ای به حسابرس مستقل ارائه گردد که به دلیل جدید بودن این روش تامین مالی و احتمال عدم آشنایی حسابرسان با آن، خود از چالش های استفاده از این روش تامین مالی است.
شرکتی را فرض کنید که بهای تمام شده سهام A در پرتفویش 100 تومان است، شرکت سهام A را به قیمت 200 تومان واگذار کرده و متعهد می شود در صورت اعمال اختیار فروش تبعی، مجددا سهام A را در سررسید به قیمت 250 بازخرید نماید. در این صورت به هنگام واگذاری 100 تومان به ازای هر سهم سود حاصل از فروش سهام شناسایی می کند، از طرفی به هنگام بازخرید سهام بهای تمام شده سهام A در پرتفویش به 250 تومان افزایش می یابد.
5. تاثیر دوره انتشار اوراق تا سررسید بر نرخ موثر تامین مالی برای ناشر
با توجه به وجود هزینه های ثابتی از قبیل مالیات و کارمزد نقل و انتقال سهام، هر چقدر طول دوره انتشار اوراق اختیار فروش تبعی تا سررسید آن بیشتر باشد، نرخ تامین مالی برای ناشر کاهش خواهد یافت. لذا برای ناشر طولانی تر شدن زمان تاسررسید در صورت امکان ارجح بوده و سبب کاهش نرخ تامین مالی می گردد، این در حالی است که زمان تا سررسید بر بازده دارنده اوراق تاثیری ندارد.
6.عدم امکان اِعمال اختیار فروش تبعی از سوی دارنده در صورت بالاتر رفتن قیمت روز سهام پایه نسبت به قیمت اعمال در تاریخ سررسید
یکی از محدودیت های جدی و ریسک هایی که دارنده اوراق را تهدید می کند، عدم امکان اعمال اختیار فروش تبعی در صورتی است که قیمت سهام در روز سررسید بالاتر از قیمت اعمال باشد. به عنوان مثال قیمت اعمال اختیار فروش تبعی روی سهام A 250 تومان و قیمت سهام در سررسید 260 تومان است، در این حالت دارنده اوراق قادر به اعمال اختیار فروش و واگذاری سهم به قیمت 250 تومان نیست. این موضوع باعث می شود ناشر اوراق بتواند با هدف عدم بازخرید سهام در سررسید، اقدام به دستکاری قیمت و بالا بردن آن در روز سررسید نموده و برای دارنده اوراق محدودیت ایجاد کند.
به منظور اجتناب از این موضوع به شرکت و سازمان بورس پیشنهاد می شود محدودیت موجود را حذف نماید، به طوری که دارنده اختیار فروش تبعی در هر شرایطی قادر به اعمال اختیار خود باشد.
7.برگزاری مجامع عمومی عادی و فوق العاده در طول زمان انتشار اوراق تا سررسید
یکی از ریسک هایی که خصوصاً دارنده اوراق را تهدید می کند، رویدادهای شرکتی (corporate events) و برگزاری مجامع عادی و فوق العاده و تصویب سود نقدی و افزایش سرمایه روی سهام پایه می باشد.
برای درک بهتر موضوع فرض کنیم اوراق اختیار فروش تبعی روی سهام A منتشر شده و سهام A به مبلغ هر سهم 100 تومان از سوی ناشر به دارنده اوراق واگذار گردیده، سپس مجمع فوق العاده ای با دستور جلسه افزایش سرمایه تشکیل شده و 50 درصد افزایش سرمایه از محل آورده نقدی را تصویب می کند. هر چند طبق دستورالعمل انتشار اوراق اختیار فروش تبعی قیمت و تعداد سهام پایه که می توان روی آن اختیار فروش اعمال کرد متناسب با درصد افرایش سرمایه و محل آن تعدیل می شود، اما در این حالت دارنده اوراق موظف است به ازای هر سهم 50 تومان نیز بابت شرکت در افزایش سرمایه به حساب شرکت A واریز کند. اولا آن که ممکن است دارنده اوراق نتواند چنین وجهی را کارسازی نماید، که در این صورت ناچار است حق تقدم های تعلق گرفته به خود را در بازار به فروش رساند که در این صورت تحت تاثیر ریسک نوسانات قیمت قرار می گیرد و این امر با هدف اولیه که کسب بازده ثابت و پوشش ریسک نوسانات قیمت بوده در تضاد است. اگر هم بتواند مبلغ پذیره نویسی را کارسازی نموده و به حساب شرکت A واریز کند، محاسبات و برآوردهای اولیه طرفین (ناشر و دارنده اوراق) باید مجدداً و با در نظر گرفتن مواعد زمانی دریافت و پرداخت و ارزش زمانی پول و نرخ توافق شده بازنگری شود که مشکلات غیرقابل پیش بینی به همراه دارد. ریسک دیگر هم آن که ممکن است اصلا افزایش سرمایه تا زمان سررسید اوراق ثبت نشده باشد و امکان معامله فراهم نگردد که در این صورت ریسک برای دارنده اوراق بسیار بیشتر است. حتی برگزاری مجمع عادی و تقسیم سود هم باعث می شود دارنده اوراق به دلیل داشتن سهام در زمان برگزاری مجمع، از شرکت A بابت سود سهام طلبکار شده و با ریسک نکول از طرف شرکت A نیز مواجه خواهد بود. حتی در صورت عدم نکول نیز قانون فرصت 8 ماهه برای پرداخت سود سهام در نظر گرفته که ممکن است برآوردهای اولیه دارنده اوراق را بر هم بزند.
به منظور اجتناب از این موضوع توصیه می شود سهامی تا حد امکان انتخاب شود که تا زمان سررسید مجمعی اعم از عادی و فوق العاده نداشته باشد.
8. محدودیت های نقل و انتقال سهام در تابلو معاملات خرد و بلوکی
با عنایت به سقف نقل و انتقال سهام از طرف فروشنده (برای سهام بزرگ 1 درصد در روز و برای سهام کوچک 5 درصد در روز) در صورتی که ناشر اوراق اختیار فروش تبعی بخواهد بیش از میزان مورد اشاره سهام به خریدار منتقل کند، این نقل و انتقال ممکن است چندین روز به طول بیانجامد.
به عنوان مثال چنانچه سهام A در دارای سرمایه ای بیش از 300 میلیارد تومان باشد و ناشر بخواهد 5 درصد آن را به خریدار واگذار کند، فرآیند نقل و انتقال 5 روز کاری به طول انجامیده که نیازمند هماهنگی و تعامل با ناظر بازار نیز می باشد.
به منظور کاهش روزهای نقل و انتقال پیشنهاد می شود سهام پایه در ابتدا به چند کد معاملاتی ناشر منتقل و سپس با هماهنگی ناظر در زمان کوتاهتری به کد خریدار منتقل شود.
9. ریسک از دست رفتن کرسی هیات مدیره برای ناشر
چنانچه دارنده اوراق به هر دلیل در سررسید اقدام به اعمال اختیار فروش خود نکند، ناشر قادر به بازخرید سهام پایه نبوده و ممکن است عدم بازخرید سهام پایه منجر به از دست رفتن کنترل یا مدیریت و کرسی هیات مدیره برای او شود.
به منظور اجتناب از این ریسک پیشنهاد می شود که ناشر، اختیار خرید سهام پایه را در تاریخی متفاوت از تاریخ اعمال اختیار فروش تبعی (مثلا دو هفته بعد از تاریخ اعمال اختیار فروش تبعی) از خریدار سهام پایه دریافت نموده و بدین ترتیب ریسک عدم بازخرید سهام را از بین ببرد.
10. ریسک تاخیر در اعمال اختیار فروش تبعی
طبق دستورالعمل انتشار اوراق اختیار فروش تبعی انتقال سهام پایه از دارنده اوراق به ناشر باید در روز سررسید صورت گیرد که مستلزم واریز وجه از سوی ناشر به حساب شرکت سپرده گذاری مرکزی است. لیکن چنانچه این امر به دلیل عدم کارسازی وجه از سوی ناشر با چند روز تاخیر اتفاق بیفتد جریمه ای برای ناشر در نظر گرفته نشده و همین تاخیر چند روزه می تواند منجر به کاهش نرخ تامین مالی برای ناشر و نیز کاهش بازده کسب شده برای دارنده اوراق شود که این امر ریسکی برای دارنده اوراق محسوب می گردد. به منظور کاهش این ریسک به شرکت و سازمان بورس پیشنهاد می شود جریمه دیرکرد برای تاخیر در زمان واریز وجه به حساب شرکت سپرده گذاری مرکزی در نظر گرفته شود. شایان ذکر است اعمال اختیار و انتقال سهام پایه از دارنده اوراق اختیار فروش تبعی به ناشر توسط شرکت سپرده گذاری مرکزی انجام شده و صرفاً دارای مالیات فروش بوده و کارمزدی بابت نقل و انتقال از طرفین دریافت نمی شود.
دیدگاه شما