حباب بورس چیست و کی می‌ترکد؟

ریزش بازار سهام در راه است؟ - بورس حباب دارد؟ - آیا روندهای سودآوری بازار سرمایه غیرمنطقی است؟

سرویس اقتصادی - یک اقتصاددان با بیان این‌که سناریوی ریزش شدید بازار بورس را تقریبا زیر ۵ درصد می‌بینم، گفت: حتی اگر جریان نقدینگی کنترل و حمایت نهادهای عمومی کم شود، اتفاقی که می‌افتد، این است که بازار بورس در یک سطحی میرا می‌شود.

به نقل از خبرآنلاین، در ماه های اخیر رشد چشمگیر و بی سابقه بورس، گوی سبقت را از همه بازارها ربوده است و این روزها بسیاری از مردم برای سرمایه گذاری در بورس، دارایی های خود را فروخته و راهی بازار سرمایه می شوند. اما یک نگرانی بزرگ درباره آینده بازار سرمایه وجود دارد. آیا رشد یک سال اخیر بورس، کاذب بوده و باید در انتظار سقوط آن باشیم؟

سیامک قاسمی، اقتصاددان در پاسخ به این پرسش که وجود حباب در بورس ایران چقدر جدی است؟ اظهار داشت: تعریف اقتصادی از حباب وجود ندارد. اما یک سری تعاریف وجود دارد، برای مثال اگر میانگین p/b بازار از یک حدی بالاتر باشد، می گویند بازار در شرایط حبابی قرار دارد. در کل حباب یک اصطلاح اجتماعی – اقتصادی است و یک تعریف اقتصادی کلاسیک ندارد.

وی افزود: این که بازار بورس ایران و یا بازارهای دیگر همچون مسکن شرایط حبابی دارند یا خیر، باید بگویم حباب وجود دارد، اما وقتی درباره حباب صحبت می کنیم، به این معنا نیست که فردا این حباب می ترکد. این داستانی است که وجود دارد.

این اقتصاددان تصریح کرد: وقتی ما از حباب صحبت می کنیم، به این معنا نیست که این حباب می ترکد، اما بازار از روندهای نرمال اقتصادی خارج شده است. من با قاطعیت می گویم که بازار بورس ایران در حال حاضر به هیچ وجه یک بازار اقتصادی نیست، البته از منظر متغیرهای اقتصادی تاثیرگذار است.

قاسمی متذکر شد: شما به من می گویید پیش بینی تان از بازار بورس ایران چیست، من می گویم هیچ پیش بینی اقتصادی برای بازار بورس ایران وجود ندارد. باید ببینیم دست حمایتی حاکمیت و نهادها و دولت ها چه زمانی از پشت بازار کنار می رود که برای این منظور، تصمیمات حاکمیتی نیاز است. از طرف دیگر، باید ببینیم جریان ورودی نقدینگی چه زمانی کند می شود که برای این منظور هم به یک سری سیاست های انقباض پولی نیاز است.

وی عنوان کرد: شرکتی در بازار بورس ایران وجود دارد که در فصل اول امسال ۴۰۰ درصد سود داده و سهام این شرکت رشد کرده است. اما نسبتی به نام نسبت p/b حباب بورس چیست و کی می‌ترکد؟ که نُرم آن ۱۷، ۱۸ باید باشد، ۲۳۵۰ است. آیا همه شرکت ها این گونه هستند؟ باید بگویم خیر، شرکت های زیادی وجود دارند که همچنان ممکن است کمتر از ارزش واقعی شان باشند، اما میانگین وزنی بازار، p/b آن، بالاتر از نُرم های اقتصاد ایران است. در بازار مسکن نیز تا حد زیادی با این شرایط روبه رو هستیم.

• حباب بورس می ترکد؟

این اقتصاددان ادامه داد: سوال این جاست که آیا این حباب می ترکد؟ باید بگویم خیر، حباب می تواند هیچ گاه نترکد. برای مثال، چگونه حباب در بورس ایران می تواند کم شود، به این شکل که نرخ ارز بالاتر برود. آن زمان قیمت های بورس واقعی می شود، زیرا بخش زیادی از دارایی ها در بورس با ارز تعیین می شود. برای همین قیمت دلار هر چه بالاتر رود، عملا حباب در بورس ایران کم و کمتر می شود.

قاسمی گفت: من معتقدم که بورس ایران از نُرم های اقتصادی خارج شده، اما نکته این جاست که بازارهای دیگر همچون مسکن هم این شرایط را دارد. ولی به نظر من شدت انبساط بازار بورس ایران بیشتر از بازار مسکن است و نیز بازار بورس ایران یک بازار دولتی است و مسوول حباب دولت است. اما در بازار مسکن مسوول حباب دولت نیست.

وی افزود: پیش بینی هایی که من برای بازار سهام ایران دارم، این است که سناریوی ریزش شدید بازار را تقریبا زیر ۵ درصد می بینم. حتی اگر جریان نقدینگی کنترل و حمایت نهادهای عمومی کم شود، اتفاقی که می افتد، این است که بازار بورس در یک سطحی میرا می شود.

• روندهای سودآوری بازار بورس غیرمنطقی است

این اقتصاددان در پاسخ به این پرسش که چنین تجربه ای از سودآوری را تاکنون در بازار سهام داشته ایم؟ اظهار داشت: هرگز چنین تجربه ای در ایران وجود نداشته است. البته در ونزوئلا یا زیمباوه بیشتر از این سودآوری وجود داشته است.

قاسمی عنوان کرد: ما رشد دلاری شاخص را هم که حساب می کنیم، می بینیم که همه رکوردهای تاریخی را هم زده است. یعنی بورس از دلار با فاصله جلو زده است. یکی از کارگزاری ها محاسبه کرده بوده که شاخص یک میلیون بورس معادل دلار ۲۵ هزار تومانی است، اما الان درباره شاخص نزدیک به ۲ میلیون صحبت می کنیم.

وی تصریح کرد: در کل حباب به معنای ترکیدن نیست، به معنای غیرمنطقی شدن روندهای سودآوری بازار است.

• بازار بورس نقدینگی را جمع می کند؟

این اقتصاددان ادامه داد: می شنویم که گفته می شود بازار بورس می تواند نقدینگی را جمع کند، اما باید بگویم کسی که این موضوع را مطرح می کند، معنای نقدینگی را نمی داند. نقدینگی هیچ گاه جذب یک بازار نمی شود، نقدینگی همیشه در بانک است. نقدینگی در بازارها می گردد. شما وقتی سهام می خرید، پول تان از حساب خودتان به حساب بانک یک فرد دیگر می رود. یا وقتی سهام را می فروشید، پول از حساب یک فرد به حساب شما منتقل می شود. بنابراین ما شاهد گردش نقدینگی هستیم. بازارها جاروبرقی نیستند که نقدینگی را جمع کنند.

قاسمی تاکید کرد: رشد یا کاهش بازار بورس روی نقدینگی تاثیر ندارد؛ نه نقدینگی را کم و نه نقدینگی را زیاد می کند. اما گردش نقدینگی در بورس تورم زا نیست، اما به حدی سودهای زیاد ایجاد کرده که در حال حاضر به طور غیرمستقیم روی بازارها اثر می گذارد.

بورس مجنون

ساعت24-نقشه سرخ‌رنگ بورس دوباره خبرساز شد و روز گذشته حدود ۸۵ درصد نمادهای بازار سرمایه در یک حباب بورس چیست و کی می‌ترکد؟ حرکت غافلگیرانه منفی شدند. عقب‌نشینی حدود ۱۵.۵ هزار واحدی شاخص کل بازار سرمایه در شرایطی روی داد که به عقیده سهامداران هیچ اتفاق ویژه‌ای رخ نداده تا بورس را این‌چنین به واکنش وادار کند.

نقشه سرخ‌رنگ بورس دوباره خبرساز شد و روز گذشته حدود ۸۵ درصد نمادهای بازار سرمایه در یک حرکت غافلگیرانه منفی شدند. عقب‌نشینی حدود

۱۵.۵ هزار واحدی شاخص کل بازار سرمایه در شرایطی روی داد که به عقیده سهامداران هیچ اتفاق ویژه‌ای رخ نداده تا بورس را این‌چنین به واکنش وادار کند. سقوط دیروز شاخص کل از کانال یک‌میلیون‌و ۴۰۰ هزار واحد در حالی بود که شهریور سال گذشته شاخص کل بازار سرمایه تقریبا در ارتفاع ۱.۵ میلیون واحد بود و دیدار ابراهیم رئیسی از بازار سرمایه، سهامداران را به حمایت دولت سیزدهم از بورس و جبران ضرر امیدوار کرده بود. حالا اما نه‌تنها شاخص کل بورس از سطح شهریور سال گذشته عقب نشسته است، بلکه به عقیده بسیاری از سهامداران به نظر می‌رسد رفتار بازار سرمایه دیگر از منطق خاصی پیروی نمی‌کند.

ریزش غیرمنتظره بورس

اول هفته کم‌خبر ایران با ریزش غیرمنتظره شاخص کل بازار سرمایه و از دست رفتن کانال یک‌میلیون‌و ۴۰۰ هزار واحدی همراه شد. دیروز شاخص کل بورس تهران با عقب‌نشینی ۱۵‌هزارو ۴۲۲ واحدی در ارتفاع یک‌میلیون‌و۳۹۷‌هزارو ۴۳۴ واحد قرار گرفت. نقشه یکسره قرمز بورس دیروز دوباره موجی از واکنش سهامداران را در فضای مجازی برانگیخت؛ کاربرانی که به نظر می‌رسید شوکه شده‌اند و معتقد بودند که بورس دیگر تحلیل‌پذیر نیست. این اتفاقات در حالی رخ می‌دهد که فعالان بازار سرمایه انتظار طولانی برای جبران ضرر را پشت سر گذاشته‌اند. ضرر سنگین سهامداران ایرانی در اوج بازگشت تحریم‌های اقتصادی رخ داد؛ آنجا که دولت اعلام کرد برای مقابله با تحریم‌ها به دنبال تقویت تولید و تأمین سرمایه مورد نیاز از طریق بورس است. به دنبال موج تقاضای ورود شهروندان ایرانی به بازار سرمایه، شاخص بورس رشد خیره‌کننده داشت. بسیاری از کارشناسان بازار سرمایه اعتقاد داشتند چند برابر شدن تقاضا در بازار سرمایه در حالی رخ داده که شمار عرضه‌های بورسی تغییری نکرده و در نتیجه رشد حبابی در بورس رخ داده است. آنها معتقد بودند که حباب بورس به‌زودی می‌ترکد و موج بی‌اعتمادی گریبان بازار سرمایه را می‌گیرد. هرچند برخی دیگر از کارشناسان اصطلاح حباب بورس و تحلیل این دسته از کارشناسان را رد می‌کردند و بازار سرمایه را با بازارهای سنتی و رشد تورمی نرخ‌ها در آن قیاس می‌گرفتند. در نهایت اینکه شاخص بورس که از عدد دو میلیون واحد عبور کرده بود، سقوط سنگینی را تجربه کرد و بسیاری از سهامداران را به زیان‌های بزرگ نشاند. زیان سنگین سهامداران خرد در بازار سرمایه بارها موجب تجمع آنها جلوی ساختمان بورس شد و دولت سیزدهم در ابتدای تحویل‌گرفتن کابینه وعده داد بازار سرمایه را سروسامان بدهد، اما حالا حدود یک سال از فعالیت دولت سیزدهم گذشته و شاخص کل بورس از سطح شهریور سال گذشته هم عقب‌نشینی کرده است.

عقب‌نشینی بورس دور از انتظار نبود

عقب‌نشینی دیروز شاخص کل بورس از کانال یک‌میلیون‌و ۴۰۰ هزار واحد از نظر بسیاری از سهامداران غیرمنتظره و تحلیل‌ناپذیر بود. سارا فلاح، کارشناس بازار سرمایه اما توضیحاتی درباره علت عقب‌نشینی اکثر نمادهای بورسی دارد. او در گفت‌وگو با «شرق» درباره وضعیت پیش‌آمده برای بورس می‌گوید: روند بازار در میان‌مدت نزولی بود و انتظار چنین اتفاقی در بازار می‌رفت. اگر بازار را به دو دسته «صنایع بزرگ» و «صنایع کوچک و متوسط» تقسیم کنیم، صنایع بزرگ تحت تأثیر قیمت کامودیتی‌های جهانی هستند که قیمت‌هایشان همه به دلیل رشد شاخص دلار در رکود رفته است. بازار ما نیز از این وضعیت جهانی متأثر شده است. از طرفی رشدی را در قیمت دلار نیمایی که بازار با آن محاسبه می‌شود نیز شاهد نبودیم. بنابراین منطقا نمی‌توانیم انتظار شرایط خوبی را برای شرکت‌های بزرگ داشته باشیم. او ادامه می‌دهد: در دو، سه هفته اخیر نیز در حباب بورس چیست و کی می‌ترکد؟ شرکت‌های کوچک و متوسط برای سهام‌هایی که خبری در صنعتشان بوده، شاهد رشد بوده‌ایم پس طبیعی است که اکنون بخواهند ذخیره سود کنند. با توجه به اینکه در برجام هم ظاهرا چشم‌انداز روشن گذشته وجود ندارد و بازار از گشایش اقتصادی به‌موقع ناامید شده، از این منظر هم نمی‌توان خوش‌بین بود. مجموع این عوامل بازار را به شکل فعلی درآورده است. از نظر تکنیکالی هم شاخص یک حمایت مهم را از دست داده و احتمالا شاخص کل اول تا یک و 380 و بعد تا یک و 350 واحد پایین بیاید.

از نگاه این تحلیلگر بازار سرمایه، احتمالا وضعیت بازار تا دو، سه ماه آینده با همین روند ادامه دارد تا وقتی گزارش‌های شش‌ماهه شرکت‌ها ارائه شود. او می‌گوید گزارش‌های آخر شهریور اثرگذار هستند، اگر خوب نباشند که با توجه به گزارش نامطلوب ماهانه، به نظر نمی‌آید خوب باشند، وضعیت نامطلوب ادامه پیدا می‌کند تا آذر که بودجه سال آینده بسته می‌شود و آنگاه با توجه به بودجه می‌توان پیش‌بینی کرد که سیاست دولت درباره شرکت‌ها چیست؛ آیا حمایتی است یا نه؟ اگر در آن نقطه حمایت اتفاق بیفتد، سهم‌های بزرگ‌تر می‌توانند رشد داشته باشند.

نگاه منفی بورس به مذاکرات احیای برجام

مجید محمدعلیزاده‌آرانی، دیگر کارشناس بازار سرمایه هم علت وضعیت فعلی بازار را این‌گونه به «شرق» توضیح می‌دهد: بازار منتظر اعلام نتیجه برجام است و هرازگاهی با توجه به اخبار و فرایند مذاکرات به استقبال نتیجه مذاکرات می‌رود ولی متأسفانه زمانی که مذاکرات متوقف می‌شود یا اخبار خوبی از برجام به گوش نمی‌رسد، بازار واکنش نشان داده و مجددا پا پس ‌می‌کشد و با ریزش شاخص مواجه می‌شویم. محمدعلیزاده‌آرانی معتقد است عوامل داخلی که روی شاخص اثرگذار باشد در حال حاضر چندان وجود ندارد و از لحاظ ارزندگی و ارزش ذاتی، قیمت روز سهام و. سهم‌ها بسیار ارزنده هستند و شرایط برای سرمایه‌گذاری در بلندمدت مناسب است ولی بعضی تصمیمات خلق‌الساعه که در مدیریت بازار سرمایه توسط نهادهای حباب بورس چیست و کی می‌ترکد؟ نظارتی اتخاذ می‌شود، باعث شده اعتماد سرمایه‌گذاران به روند باثبات مقررات و شرایط بازار از بین برود.

جبران زیان در بورس مشکل است

این کارشناس در پاسخ به این سؤال که آیا راهی برای جبران زیان سنگین سرمایه‌گذاران وجود دارد یا خیر؟ می‌گوید: بله ولی شرایط فعلی بسیار پیچیده است و جبران زیان برای سرمایه‌گذاران گرچه ممکن است اما زمان می‌برد. او ادامه می‌دهد: در حال حاضر چون برجام به سرانجام نرسیده، دولت درگیر کسری بودجه است و راهی برای ورود ارز ناشی از صادرات نفت و سایر محصولات به کشور ندارد، لذا مجبور است با استقراض، چاپ پول، فروش سهام و انتشار اوراق بدهی فقط هزینه‌های بودجه جاری را تأمین کند. بنابراین راه فقط زمانی هموار می‌شود و سرمایه‌گذاران فقط زمانی می‌توانند به جبران زیانشان امیدوار باشند که دولت دست از سر بازار سرمایه بردارد و به شکل دیگری تأمین مالی کند و هم‌زمان ارزهای صادراتی هم به کشور بازگردند. آن زمان، زمان مطلوبی برای جبران بخشی از زیان‌ها است. بنابراین به عقیده من بسیاری از زیان‌ها قابل جبران است اما فرایند آن حداقل یکی، دو سالی زمان می‌برد.

بازار مسکن حباب دارد یا خیر؟

اگرچه برخی کارشناسان معتقدند بازار مسکن با سایر بازارها متفاوت بوده و حباب قیمتی به این بازار راه ندارد، اما برخی نیز بر وجود حباب در این بازار صحه می‌گذارند.

خبرگزاری مهر: اخیراً محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی از وجود حباب در قیمت مسکن خبر داده است؛ واژه حباب قیمتی اگرچه معمولاً برای سایر بازار‌ها استفاده می‌شود، اما مخالفانی در بازار مسکن دارد و به دلیل ناهمگن بودن کالایی مسکن و همچنین تنوع واحد‌های عرضه شده و نیز تفاوت عمده در نوع تقاضا، حباب قیمت مسکن را بی معنی می‌دانند.

شاخص «پوتربا» را معمولاً شاخص سنجش حباب قیمت مسکن می‌دانند؛ در این شاخص، نتیجه تقسیم متوسط قیمت یک سال مسکن به متوسط اجاره بهای یک سال اگر بالای ۲۵ باشد، مسکن حباب دارد و اگر پایین‌تر از ۱۵ باشد، قیمت مسکن به قیمت واقعی آن نزدیک‌تر است.

در فاصله سال‌های ۹۱ که آخرین جهش قیمت مسکن در کشور رخ داد تا اسفند ۹۶ که رشد متوسط سالانه قیمت مسکن در تهران با شیب بسیار آرامی در حال افزایش بود، اما از سوی دیگر اجاره بها روند افزایشی تندتری داشت، شاخص پوتربا در حال رسیدن به کف قیمت بود؛ اما از ابتدای ۹۷ که سرعت رشد قیمت مسکن از اجاره بها، سبقت گرفت، شاخص p به r در حال اوج گیری بود.

در سال جاری، اگرچه اجاره بها در پایان تابستان نسبت به تابستان سال گذشته رشد حدوداً ۵۰ درصدی یافت، اما با توجه به اینکه متوسط قیمت مسکن در ۸ ماهه ابتدایی امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل، رشد حدوداً ۸۰ درصدی داشت نتیجه تقسیم p به r به رقم ۳۰ نزدیک شده است که وجود حباب در قیمت مسکن در تهران را تأیید می‌کند.

برخی کارشناسان نیز معتقدند با توجه به رشد جهش گونه قیمت مسکن در تابستان و مهر ماه امسال در سراسر کشور، شاخص پوتربا، در حال تغییر بنیادین است؛ به خصوص که در بسیاری از شهر‌ها و به تبعیت از بازار مسکن تهران، قیمت مسکن رشد بالایی داشته، اما به دلیل عدم وجود تقاضای اجاره مسکن و همچنین عدم افزایش محسوس درآمد‌ها در سایر شهرها، اجاره بها رشد زیادی نداشت که سبب شد نسبت p به r در برخی از شهر‌ها به ۵۰ یا حتی ۶۰ برسد.

چرا حباب‌ها به اقتصاد ما رسوخ کردند؟

حباب قیمت پدیده‌ای است که به واسطه آن، قیمت یک دارایی اعم از مسکن (املاک و مستغلات)، سکه، طلا، ارز و سایر دارایی‌های با ارزش، به قیمتی بسیار بالاتر از ارزش واقعی آن می‌رسد.

معمولاً گفته می‌شود حباب قیمت‌ها دلایل منطقی و ریشه‌ای نداشته و عمدتاً بر اساس هیجانات ناشی از موج ناگهانی خرید غیرضروری به وجود می‌آید که در بخش مسکن از آن به عنوان خرید سرمایه‌ای یاد می‌شود؛ چرا که در این بازار بر خلاف سایر بازار‌ها که شاهد موج ناگهانی تقاضای خرید در ماه‌های اخیر بودیم، تقاضای خرید مصرفی رشد نداشت و بیشتر خریدها، سرمایه‌ای بود.

کارشناسان به طور کلی رشد بالای نقدینگی در اقتصاد را یکی از عوامل مهم تولید حباب در بازار‌ها می‌دانند؛ سیاست‌های مداخله گرانه دولت در اقتصاد هم می‌تواند از دیگر عوامل حباب ساز در بازار‌های دارایی باشد.

کارشناس مسکن: حباب دار بودن قیمت مسکن، هیچ منطق علمی ندارد

محمود اولاد در گفتگو با خبرنگار مهر درباره اینکه آیا بازار مسکن حباب دارد یا خیر؟ اظهار داشت: این مسأله، دیدگاه غلطی است که مطرح شده و می‌شود که حباب قیمتی در بازار مسکن داریم؛ وقتی گفته می‌شود ۲۰ میلیون نفر ساکن بافت‌های فرسوده و سکونتگاه‌های غیر رسمی و همچنین بیش از ۴۰ درصد اجاره نشین داریم، این‌ها تقاضای بالقوه ایجاد کرده‌اند و، چون نتوانسته‌اند وارد بازار رسمی مسکن شوند، در بازار غیر رسمی بروز می‌کنند.

وی افزود: وقتی قیمت مسکن افزایش یافت، تقاضای خرید و اجاره مسکن در شهر‌های پیرامونی تهران افزایش یافت، چون این دسته از متقاضیان در شهر تهران امکان خرید مسکن نداشتند؛ حال وقتی در بازار‌های موازی مانند ارز و سکه و طلا و بورس اتفاقاتی رخ می‌دهد که حباب می‌ترکد، این تصور به وجود می‌آید که در بازار مسکن هم باید حباب قیمتی از بین برود در حالی که بازار مسکن با سایر بازار‌های موازی آن متفاوت است؛ بازار مسکن تنها بازاری است که در آن بازگشت تقاضا وجود دارد.

افت قیمت در مسکن رخ نمی‌دهد

کارشناس اقتصاد مسکن گفت: بازگشت تقاضا در بازار مسکن به این معناست که آن دسته از متقاضیانی که به بیرون از شهر رفته بودند با این احساس که ممکن است قیمت‌ها کاهش یابد، به داخل شهر برمی گردند تا در تهران مسکن خریداری کنند؛ آن‌هایی که از بازار رسمی رانده حباب بورس چیست و کی می‌ترکد؟ شده‌اند و در مرز بازار رسمی و غیر رسمی قرار دارند، بار دیگر به بازار رسمی برمی گردند؛ همچنین آن دسته دیگر از متقاضیان خرید مسکن که مستأجرند، اما در مرز توانمند شدن خرید مسکن قرار دارند، چون این احساس را دارند که ممکن است حباب از بین برود، آن‌ها هم به بازار خرید رسمی بازمی گردند.

وی تأکید کرد: همه این‌ها اتفاق می‌افتد که افت قیمتی که در بازار‌های دیگر شاهد وقوع آن هستیم، در بازار مسکن رخ ندهد.

اولاد ادامه داد: شما یک طرف قضیه را می‌بینید که، چون انتظارات تورمی کاهش پیدا کرده، فروشندگان مجبورند قیمت‌های کمتری را پیشنهاد دهند تا بتوانند بفروشند؛ اما آن سوی قضیه را نمی‌بینید که وقتی انتظارات تورمی کاهش یافته، آن گروه‌هایی که از بازار حذف شده و به پیرامون رفته‌اند، در حال بازگشت به بازار مسکن هستند. آمار هم نشان می‌دهد که میزان خرید و فروش در شهر‌های پیرامونی تهران به شدت افت کرده و میزان کاهش قیمت مسکن در اطراف تهران، بیش از پایتخت بوده، به این معناست که متقاضیان خرید مسکن در پیرامون تهران در حال بازگشت به داخل شهر هستند.

وی در خصوص اینکه آیا کاهش انتظارات تورمی، به معنای ترکیدن حباب قیمت مسکن است؟ یادآور شد: نمی‌توان گفت که قیمت‌ها کاهش یا حباب بورس چیست و کی می‌ترکد؟ افزایش می‌یابند؛ بلکه مدتی رکود اتفاق می‌افتد تا متقاضیان بالقوه ببینند که آیا قیمت‌ها تغییری می‌کنند یا خیر؟؛ بنابراین ثباتی که در قیمت مسکن می‌بینیم، عمدتاً ناشی از کاهش تعداد معاملات و رکود در بازار است؛ سپس مجدداً پس از آنکه متقاضیان دریافتند که اتفاق خاصی در قیمت‌ها رخ نمی‌دهد، به این حباب بورس چیست و کی می‌ترکد؟ بازار برمی گردند.

قیمت‌های پیشنهادی کاهش یافته نه قیمت واقعی مسکن

کارشناس بازار مسکن تأکید کرد: اینکه گفته می‌شود قیمت‌ها کاهش پیدا کرده، اگر بررسی دقیق‌تری شود، می‌بینید که منظور آن‌ها این است که قیمت‌های پیشنهادی کاهش پیدا کرده است؛ قیمت‌های پیشنهادی که ملاک نیست، بلکه نرخی است که در قرارداد به ثبت می‌رسد؛ قیمت معامله انجام شده هم بر اساس آمار بانک مرکزی، نشان می‌دهد که همچنان در مدار رشد قرار دارد.

وی خاطرنشان کرد: بنابراین، اینکه گفته شود قیمت مسکن حباب دارد و از بین خواهد رفت، هیچ منطق علمی ندارد و ناشی از داشتن تصور نادرست از بازار مسکن است و آن را با بازار‌های دیگر، معادل می‌دانیم فکر می‌کنیم که اگر در بازار‌های مالی چنین موضوعی داریم، در بازار مسکن هم حباب قیمتی وجود دارد.

وزارت راه و شهرسازی را با تعاونی مسکن اشتباه گرفته اند

کارشناس اقتصاد مسکن با اشاره به سیاست گذاری نادرست در بازار مسکن گفت: به جای آنکه سیاست گذاری درستی در بخش مسکن داشته باشیم، وزارت راه و شهرسازی را با طرح اقدام ملی مسکن، به یک تعاونی مسکن تبدیل کرده‌ایم و نتیجه این شد که نهایتاً در استان تهران، ۴۸۰۰ نفر قرار است خانه دار شوند و وزارت راه و شهرسازی برای این تعداد اندک مسکن بسازد!

کارشناس اقتصاد مسکن: قیمت پیشنهادی، قیمت واقعی و حباب قیمتی با هم فرق دارند

سید امین زرگر مرادی کارشناس اقتصاد مسکن نیز در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه در مورد استفاده یا عدم استفاده از واژه حباب قیمت مسکن بین کارشناسان اقتصاد مسکن اختلاف نظر وجود دارد، افزود: از تقسیم قیمت یک متر مربع مسکن (p) به اجاره آن (r) شاخصی به دست می‌آید که معمولاً از آن به عنوان شاخص حباب سنج مسکن یاد می‌شود

به گفته زرگر مرادی، این شاخص طی سال‌های گذشته همواره عددی بین ۱۴ تا ۲۵ بوده، ولی پس از افزایش قیمت مسکن در ۳ سال اخیر خصوصاً سال جاری، این شاخص به بیش از ۳۰ افزایش پیدا کرده است.

وی در خصوص کاربرد این شاخص برای اعتبارسنجی بازار مسکن گفت: ممکن است سرعت رشد اجاره (مخرج کسر) که همان r هست، بیشتر از رشد قیمت مسکن (صورت کسر) یا همان p باشد که در این صورت، شاخص «پوتربا» کاهشی خواهد شد.

چسبندگی قیمت مسکن همواره رو به بالاست

کارشناس اقتصاد مسکن تصریح کرد: معمولاً سقوط قیمت اسمی مسکن رخ نمی‌دهد چرا که عمدتاً تعدیل قیمت مسکن به علت چسبندگیِ رو به بالای آن، در قیمت اسمی مسکن اتفاق نمی‌افتد بلکه با ثبات قیمت اسمی، این قیمت واقعی مسکن (با لحاظ تورم) است که کاهش می‌یابد.

وی تأکید کرد: متأسفانه برخی به تفاوت قیمت پیشنهادی، قیمت اسمی و قیمت واقعی مسکن توجه نمی‌کنند. از دیگر سو ما با بحران تولید و عرضه واحد‌های مسکونی به علت کاهش توجیه اقتصادی ساخت مسکن مواجهیم. ضمن اینکه در سمت تقاضا نیز با کاهش تقاضای مصرفی و خانه اولی‌ها به دلیل کاهش شدید قدرت خرید خانوار‌ها در بازار مسکن، روبه رو هستیم.

زرگر مرادی تأکید کرد: نکته مهم این است که غیر همگن بودن قیمت مسکن را نیز نباید فراموش کرد؛ چرا که با تغییر تعداد معاملات در مناطق مختلف یا تغییر نسبت نوساز به قدیمی ساز، کل آمار دستخوش تغییر می‌شود.

حباب بورس چیست و کی می‌ترکد؟

راهنمای ورود به بازار بورس (۳)؛ رازهای موفقیت در بازار سهام

سهامداران یا تازه‌واردان چگونه می‌توانند در بازار بورس ارزش سرمایه‌گذاری‌شان را افزایش دهند؟ در گزارش امروز «ایرنا زندگی» در قالب ۵۰ تاکتیک، رازهای موفقیت در بازار بورس رمزگشایی شده است.

بازار سهام همچنان به رشد جهش‌گونه خود ادامه می‌دهد تا جایی که هفته گذشته با افزایش بیش از ۱۳۵ هزار واحدی شاخص کل، بازدهی هفتگی به سطح اعجاب‌انگیز ۱۸ درصد و از ابتدای سال به ۷۱ درصد رسید. این رشد باورنکردنی در بازار بورس باعث شده بسیاری از مردم نسبت به این بازار اقبال نشان دهند. در گزارش قبلی «ایرنا زندگی»، چگونگی سودآوری در بازار بورس با اشاره به ۵۰ تکنیک زیر ذره‌بین قرار گرفت. در ادامه این گزارش‌های سریالی، امروز ۵۰ تکنیک دیگر برای شناخت بهتر بازار سرمایه و فوت و فن‌های سبقت در سودآوری این بازار آورده شده است.

۵۰ تاکتیک راهگشا

تکنیک ۱: هر وقت می‌خواهید سهمی را انتخاب کنید، اول ببینید درون آن صنعت، بقیه سهم‌ها چه وضعیتی دارند، اگر مورد اقبال نبودند از آن سهم نیز صرفنظر کنید.

تکنیک ۲: از حباب‌ها به شدت بترسید، همه ما این را می‌دانیم، ولی حباب آنقدر جذاب است، آنقدر زیبا و سریع قیمتش بالا می‌رود که ما اسیرش می‌شویم و همانقدر که سریع بالا می‌رود، چند برابرش خطرناک است و ناگهان می‌ترکد.

تکنیک ۳: یک تحلیل‌گر تکنیکی همواره گوشه چشمی به تحولات بنیادی نیز داشته باشد.

تکنیک ۴: برای انتخاب سهم ابتدا بنیادش را بررسی کنید بعد با تکنیکال آن را بررسی کنید که کی وارد شوید و با چه هدفی و کی خارج شوید.

تکنیک ۵: سهمی را که نمی‌شناسید واردش نشوید حتی اگر طلا هم باشد، چون وقتی گرفتارش شدید دیگر ممکن است چند سالی سرمایه‌تان در آن گیر کند.

تکنیک ۶: وقتی همگان نکات مثبت سهم را می‌گویند، شما نکات منفیش را هم برای خودتان پیدا کنید که اگر آن نکات منفی روزی رخ بدهد چه عواقبی خواهد داشت.

تکنیک ۷: سهمی را که انتخاب می‌کنی، علاوه بر ارزش و سودآوریش به سهامداران عمده، مقدار شناور سهم، تعداد سهامداران، حجم معاملات سهم، روان بودن سهم و درجه نقدشوندگی آن هم توجه کن، گاهی ممکن است دو سهم ارزش یکسان و سودآوری یکسانی داشته باشند اما یکی به خاطر درصد شناور سهم و داشتن سهامدار عمده که از آن حمایت می‌کند، رشدش بهتر و نقدشوندگیش هم خیلی عالی باشد.

تکنیک ۸: آرامش فکری یکی از ارکان موفقیت در بورس است.

تکنیک ۹: سودآوری یک سال گذشته شرکت را مدنظر بگیرید، شرکتی خوب است که طرح‌های توسعه داشته باشد.

تکنیک ۱۰: پورتفوی گسترده استفاده‌ای ندارد و فقط وقتتان را می‌گیرد و مدیریتش مشکل است.

تکنیک ۱۱: اگر بعد از رشد قابل‌ملاحظه قیمت یک سهم دیدید با هزار دلیل می‌خواهند بر رشد مجدد سهم مهر تایید بزنند باید از آن سهم خارج شد.

تکنیک ۱۲: سهامی که در بازار امروز پیشرو هستند شاید در آینده ذلیل بازار باشند، پس سعی کنید پیشروان آینده بازار را کشف کنید.

تکنیک ۱۳: خرید در روند نزولی سهم خطرناک است، زیرا نمی‌توان کف سهم را به راحتی شناسایی کرد.

تکنیک ۱۴: دنبال صنعت قوی بروید، سهم ضعیف در صنعت قوی بهتر از سهم قوی در صنعت ضعیف است.

تکنیک ۱۵: عملکرد سهامداران عمده می‌تواند یک شاخص تصمیم‌گیری باشد.

تکنیک ۱۶: وقتی سهمی چند برابر حجم مبنا در منفی جمع شد، به احتمال زیاد برگشت سهم حتمی است.

تکنیک ۱۷: با دید کوتاه‌مدت سهمی را نخرید حتی اگر می‌خواهید آن را در کوتاه‌مدت بفروشید.

تکنیک ۱۸: وقتی به یک سهم از نظر بنیادی اعتقاد دارید نباید با چند درصد منفی خوردن بترسید و از سهم خارج شوید.

تکنیک ۱۹: همیشه وقتی در ضرر باشید بهترین انتخاب جایگزین کردن سهم با یک سهم بهتر است، حتی ضررهای بسیار وحشتناک هم با این تکنیک جبران خواهد شد.

تکنیک ۲۰: طی معاملات تصمیم خود را عوض نکنید. متاسفانه بعضی از کارگزاران به سلیقه خود نظر مشتری را تغییر می‌دهند، اگر خودتان به خرید و فروشتان ایمان دارید به نظر کارگزاران اهمیت ندهید.

تکنیک ۲۱: اگر به سهمی از نظر بنیادی کاملا اعتقاد دارید در رقابت بر سر یک ریال دو ریال چانه نزنید. خیلی وقت‌ها به خاطر همین مسئله، از خرید یک سهم خوب جا می‌مانید.

تکنیک ۲۲: رفتن در صف خرید یا فروشی بیشتر از ۲ برابر حجم مبنا، نشانه خرید یا فروش بدون تحلیل است.

تکنیک ۲۳: بازار مثبت زمان فروش سهم و بازار منفی زمان خرید سهم است.

تکنیک ۲۴: حتی اگر سهمی داشته باشید که ۲۰۰ درصد هم سود بدهد باز دنبال سهم جدید بگردید، چون همیشه باید یک سهم خوب زیر نظر داشته باشید.

تکنیک ۲۵: پنج ماه ابتدای سال هنگام پول درآوردن و هفت ماه بعدی زمان دفاع کردن از آن پول است.

تکنیک ۲۶: وقتی در بازار منفی روی سود هستید حتی اگر به سهمتان اعتقاد هم دارید بفروشید و سودش را شناسایی کنید سپس در قیمت‌های پایین‌تر دوباره وارد شوید.

تکنیک ۲۷: بهتر است از نوسان گرفتن از سهمی که موج صعودی بلندمدتش را تازه تمام کرده و وارد فاز نزولی شده صرفنظر کنید.

تکنیک ۲۸: یکی از مواقعی که خروج به‌موقع از سهام زیان‌ده اهمیت دارد زمانی است که بازار پس از طی یک دوره نزولی، دارد مثبت می‌شود.

تکنیک ۲۹: چند درصد اول و چند درصد آخر سود هر سهم را بگذارید بقیه ببرند، یعنی سعی نکنید در کفِ کف بخرید و در نوک قله بفروشید.

تکنیک ۳۰: به باید داشته باشید بازار همیشه از اخبار جلوتر است.

تکنیک ۳۱: صبح زود بیدار شوید و بازار را زیر نظر داشته باشید.

تکنیک ۳۲: از خرید اعتباری تا جایی که می‌توانید بپرهیزید.

تکنیک ۳۳: همیشه قبل از تصمیم به خرید جهت و جو بازار را شناسایی کنید.

تکنیک ۳۴: قیمت سهم را در بازه‌های گوناگون مثلا یه ماهه، سه‌ماهه، شش‌ماهه، یکساله حتی سه‌ساله و بیشتر در سایت بورس نگاه کنید و ببینید از کجا به کجا رسیده، کی اوج داشته و کی فرود داشت و سعی کنید از نظر زمانی هم مطابقت بدهید و دلیلش را پیدا کنید.

تکنیک ۳۵: سهمی را که می‌خواهید بخرید حتما اطلاعیه‌هایی که در طی یک یا بلکه دو سال درباره این سهم وجود دارد را مطالعه کنید، ترکیب سهامداران و تغییراتش را رصد کنید، مخصوصا گزارش هیات‌مدیره به مجمع را بخوانید و ببینید چه کار کرده‌اند و چه کار می‌خواهند بکنند.

تکنیک ۳۶: برای خودتان در بازه‌های زمانی که خودتان می‌خواهید درصد سود انتظاری معین کنید همچنین سعی کنید طمع نکنید و اگر در سود هستید، سود را شناسایی کنید با اگر در ضرر هستید با فرصت‌سوزی ضرر را بیشتر نکنید.

تکنیک ۳۷: سهمی که با اطلاعات پنهانی بالا می‌رود خطرناک است چون انگیزه آن مشخص نیست.

تکنیک ۳۸: تکنکیال اشتباهات آدم را کم می‌کند ولی یقین هیچ‌جا وجود ندارد.

تکنیک ۳۹: شرکت‌هایی که دارایی‌های جاری آنها از کل بدهی‌های‌شان بیشتر نیست در شرایط بد اقتصادی با مشکل مواجه خواهند شد.

تکنیک ۴۰: در بازارهای نزولی یا سقوطی دقت در تحلیل و آنالیز سهام اهمیت زیادی دارد و برعکس در بازارهای صعودی حتی می‌توان تصادفی سهمی را خرید و سود فراوان برد.

تکنیک ۴۱: اگر سهمی سهامدار جزء را خسته کرد، بدانید وقت صعود آن نزدیک است.

تکنیک ۴۲: سهم بعد از هر دوره رشد یه استراحت برای بازیافت انرژی نیاز دارد و نباید سهم را زیاد خسته کرد.

تکنیک ۴۳: بورس بیشتر بر پایه سه حرکت فرعی روش‌شناسی، رفتارشناسی و روانشناسی استوار است تا بر پایه اصلی.

تکنیک ۴۴: سهم را بیشتر براساس آینده‌اش بخرید نه براساس گذشته آن.

در این‌باره بخوانید:

راهنمای ورود به بازار بورس (۱)؛ در جمع حرفه‌ای‌ها

راهنمای ورود به بازار بورس (۲)؛ چگونه سودآور شویم؟

تکنیک ۴۵: سهام مانند میوه درخت است، اگر آن را زود بچینی نارس است و اگر دیر بچینی فاسد می‌شود.

تکنیک ۴۶: اگر بهترین سهم را برای خرید پیدا کنید ولی در موقعیت نامناسب وارد بشوید بدترین نتیجه را خواهید گرفت.

تکنیک ۴۷: به دام سهام ارزان قیمت نیفتید.

تکنیک ۴۸: قبل از هر اقدامی برای قرار گرفتن در صف فروش سهام شرکتی، خالص ارزش دارایی آن شرکت را بررسی کنید.

تکنیک ۴۹: افزایش سرمایه‌های زیاد می‌تواند باعث رقیق شدن و ضعف سهم بشود.

تکنیک ۵۰: طمع، ترس و عجله سه دشمت اصلی یک معامله‌گر هستند. در عوض قناعت، اعتماد به نفس و صبر بهترین دوستان یک معامله‌گر هستند.

عکس | جنجال جدید مدافع استقلال علیه مجیدی و آجرلو؟ | به زودی حباب مجازی شما می‌ترکد و رسوا می‌شوید!

مدافع سابق استقلال با انتشار یک استوری جدید، خبرساز شد.

به گزارش همشهری‌آنلاین، سیاوش یزدانی مدافع سابق استقلال که چند هفته قبل و پس از جنجال‌های فراوان سرانجام برای خدمت سربازی مجبور به ترک آبی‌پوشان شد با انتشار یک استوری دوباره نسبت به شرایطی که این روزها پیدا کرده واکنش تندی نشان داد. اوکه پیش از ماجرای سربازی بازیکنی ملی‌پوش حباب بورس چیست و کی می‌ترکد؟ بود به دلیل محقق نشدن وعده‌هایی که در باشگاه استقلال به او داده بودند حالا در باشگاه ملوان دوران خدمت سربازی خود را می‌گذراند. البته او و مرادمند تا به حال برای این تیم به میدان نرفته اند که یکی از دلایل آن وضعیت روحی نامناسب این دو بازیکن عنوان شده است.

یزدانی در آخرین واکنش خود به این ماجراها با انتشار یک استوری به تمجید از دانشگر پرداخت که از او و مرادمند دفاع کرده بود. به نظر می‌رسد او همچنان از رفتار مجیدی و آجرلو به شدت ناراحت است. مدافع استقلال وعده داده که حباب مجازی برخی به زودی خواهد ترکید!