ضربه گیر بازار سکه
اوراق سکه بانک مرکزی با قیمت نزدیک بازار نقدی فروش رفت.
در هفته‌های اخیر، قیمت ارز و سکه با نوسان روبه‌رو شد و تقاضا برای خرید در این دو بازار افزایش یافته است. بانک مرکزی متناسب با شرایط به دنبال متنوع‌سازی سبد خرید است تا بتواند هجوم تقاضا به این دو بازار را مهار کند. یکی از ابزارهای جدید برای کنترل ریسک بازار، انتشار اوراق سکه از سوی بانک مرکزی است. این ابزار از نگاه کارشناسان ویژگی‌هایی دارد که می‌تواند بخشی از تقاضای سرمایه‌گذاری بازار را به خود جذب کند. سررسید اوراق سکه ۶ماه پس از عرضه است. قیمت آن نیز، بر اساس میانگین موزن قیمت‌های پایانی گواهی‌های سپرده سکه و اوراق سکه محاسبه می‌شود. همچنین در فاز اول قرار بود که این اوراق ریالی باشد و سکه‌ای در سررسید تحویل داده نشود؛ اما این موضوع با ابهام فقهی روبه‌رو شد و در نتیجه با اصلاحاتی که صورت گرفت، قرار شد دارندگان این اوراق بتوانند سکه فیزیکی را در زمان سررسید، دریافت کنند. درخصوص انتشار این اوراق، چند نکته مهم وجود دارد که باید به آنها توجه کرد. نخست اینکه این ابزار باعث می‌شود تا سیاستگذار بتواند با ریال در بازار مداخله کند که پیش از این چنین ابزاری را در اختیار نداشت. از سوی دیگر، با شیفت تقاضای سفته‌بازی به تعمیق بازار نیز کمک خواهد کرد. اما نکته قابل توجه این است که سیاستگذار باید برنامه‌ای برای کنترل انتظارات تورمی در ماه‌های آتی داشته باشد. عملی شدن توافق هسته‌ای و کنترل متغیرهای پولی در نیمسال پیش‌رو می‌تواند باعث کنترل انتظارات تورمی و افت تسویه ریالی اوراق سکه در زمان سررسید شود. اطلاعات اولیه منتشرشده از سوی بورس تهران نشان می‌دهد که در اولین روز از عرضه اوراق سکه بانک مرکزی قیمت هر سکه به شکل اوراق ۱۵میلیون و ۸۷۵هزار تومان تعیین شد. ارزش مجموع این معاملات به ۱۲میلیارد و ۳۳۵میلیون تومان رسیده است. انتظار می‌رود با شروع معاملات ثانویه و آشنایی معامله‌گران حجم این بازار افزایش یابد. همین‌طور نزدیکی قیمت کشف‌شده با قیمت نقدی سکه حکایت از آن دارد که صادرکننده اعتبار کافی برای تسویه اوراق را از منظر خریداران دارد. این معاملات کاهشی شدن بهای گواهی سکه در بورس کالا را به دنبال داشت که از توجه معامله‌گران به بازار جدید اوراق سکه حکایت دارد.
بانک مرکزی در گزارشی جزئیات عرضه اوراق سکه بهار آزادی در روز سه‌شنبه را منتشر کرد. بر اساس جزئیات اعلام‌شده از سوی روابط عمومی بانک مرکزی، اوراق سکه معاف از مالیات است و همه اشخاص حقیقی می‌توانند حداکثر معادل صد سکه بهار آزادی طرح جدید خریداری کنند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری محدودیتی در خرید این اوراق نخواهند داشت.
سررسید اوراق سکه بانک مرکزی ۶ ماه پس از عرضه است و قیمت آن معادل میانگین موزون قیمت‌های پایانی تمامی گواهی‌های سپرده سکه بانک‌ها و اوراق سکه بانک مرکزی در بورس کالای ایران، در آخرین جلسه معاملاتی، خواهد بود. ایرادی که ابتدا شورای فقهی به این ابزار وارد می‌کرد عدم امکان تحویل سکه به خریدار اوراق بوده است که با انجام اصلاحاتی قرار شده دارندگان اوراق بتوانند در صورت تمایل به جای تسویه نقدی در سررسید، سکه تحویل بگیرند. ویژگی مهمی که این ابزار دارد تعیین قیمت آن در بازار است و از این طریق ابزار جدیدی برای پوشش ریسک به وجود می‌آورد. با‌این‌حال باید توجه داشت با توجه به تجارب گذشته مهم‌ترین نگرانی‌ها درباره آن، دخالت‌های سیاستگذار برای تعیین محدودیت و عدم کنترل انتظارات تورمی همگام با استفاده از این ابزار است که می‌تواند تحقق اهداف این طرح را از دسترس خارج کند. لازم به ذکر است که در شوک‌های قیمتی پیشین، بانک مرکزی اقدام به پیش‌فروش سکه می‌کرد و در آن اقدامی برای کشف قیمت صورت نمی‌گرفت و در بسیاری از اوقات باعث ایجاد رانت می‌شود.
ابزار جدید پوشش ریسک
نوسانات اخیر بازار ارز و سکه موجب شد بانک مرکزی برخی طرح‌ها برای پوشش ریسک در این بازارها و کنترل التهابات را با سرعت بیشتری در دستور کار قرار دهد. تازه‌ترین این ابزارها اوراق گواهی سکه بانک مرکزی است. طبق اطلاعات اعلام‌شده از سوی بانک مرکزی، این اوراق معاف از مالیات هستند و در بورس منتشر می‌شود. سررسید اوراق سکه شش‌ماهه است و قیمت تسویه آنها نیز قیمت روز سکه خواهد بود. این ابزار با تسهیل معاملات می‌تواند ریسک اشخاص حقیقی را پوشش دهد و از نوسانات شدید در این بازار جلوگیری کند. در واقع اوراق سکه بانک مرکزی می‌تواند با تضمین پرداخت ریالی معادل قیمت سکه در ۶ ماه آینده، اشخاص حقیقی که قصد خرید سکه با هدف پوشش ریسک افزایش قیمت آن را دارند به سوی خود جلب کند.
این کار با کنترل رفتارهای هیجانی در بازار می‌تواند از نوسانات شدید در بازار سکه و التهاب در انتظارات تورمی جلوگیری کند. این مزایا موجب شده بانک مرکزی در روز سه‌شنبه ۱۷ آبان‌ماه اولین مرحله عرضه اوراق را انجام دهد. بانک مرکزی همچنین متعهد شده این اوراق در سررسید خود تسویه شود و نقدشوندگی آن در بازار ثانویه بورس کالای ایران را به قیمت روز تضمین کند. یکی دیگر از امکاناتی که بانک مرکزی برای این ابزار در نظر گرفته است امکان توثیق آن در شبکه بانکی کشور برای اخذ تسهیلات است.
رفع ابهام فقهی اوراق طلا
در‌حالی‌که بانک مرکزی از انتشار اوراق سکه خبر داد، «اقتصادآنلاین» در خبری از رئیس شورای فقهی بانک مرکزی اعلام کرد این اوراق مورد تایید شورای فقهی نیست. غلامرضا مصباحی‌مقدم با اشاره به اطلاعیه رسمی بانک مرکزی مبنی بر عرضه اولیه اوراق سکه بهار آزادی از روز سه‌شنبه در بورس کالا، گفت: این اوراق با توجه به آنکه فقط به صورت تسویه نقدی منتشر خواهد شد و امکان تحویل فیزیکی سکه ندارد، مورد تایید میزان حجم معاملات و نقد شوندگی شورای فقهی بانک مرکزی نیست. بهرغم انتشار این خبر، چندی بعد خبر تایید این اوراق از سوی مصباحی‌مقدم منتشر شد. بر این اساس، رئیس شورای فقهی بانک مرکزی اعلام کرد انتشار اوراق سکه بانک مرکزی با توجه به اصلاحات صورت‌گرفته، میزان حجم معاملات و نقد شوندگی میزان حجم معاملات و نقد شوندگی بلامانع است.
غلامرضا مصباحی مقدم درخصوص رفع ابهام فقهی گفت: با توجه به اینکه اوراق سکه بانک مرکزی با اصلاحی، رفع اشکال شده و درصورت مطالبه مشتری، امکان تحویل سکه خریداری‌شده به مشتری در نظر گرفته شده است، این اوراق مطابق مصوبه شورای فقهی بانک مرکزی بوده و انتشار آن بلامانع است. با وجود انتشار دو خبر متفاوت از رئیس شورای فقهی بانک مرکزی، به نظر می‌رسد ایراد فقهی این اوراق برطرف شده است و این اوراق این قابلیت را خواهد داشت تا در صورت تمایل دارنده آن، در سررسید سکه فیزیکی تحویل داده شود.
فرصت‌ها و تهدید‌ها
فلسفه اصلی ابزارهایی مانند اوراق سکه بهار آزادی تعمیق بازار، پوشش ریسک و کنترل انتظارات تورمی است. در واقع سیاستگذار با این ابزار تلاش می‌کند فشار تقاضا روی کالاهای سرمایه‌ای مانند ارز را بردارد و با استفاده از ریال در جهت کنترل فشارهای تورمی عمل کند. به عبارتی دیگر در این مسیر قرار است بانک مرکزی با استفاده از اعتبار خود به فعالان بازار این تعهد را بدهد که به جای حرکت به سمت سکه و ارز، روی اوراق سکه سرمایه‌گذاری کنند و معادل ریالی سودی را به دست بیاورند که قرار است از سرمایه‌گذاری روی سکه و ارز کسب کنند. بدیهی است این سیاست به‌تنهایی نوعی خرید زمان برای سیاستگذار به حساب می‌آید و برای موفقیت آن باید با سیاست‌های دیگری برای کنترل رشد نقدینگی و رشد انتظارات همراه شود؛ در غیر این صورت و در صورت افزایش قیمت سکه و ارز بهرغم استفاده از این ابزار، سیاستگذار مجبور خواهد شد با استفاده از پایه پولی تعهدات خود را ایفا و این اوراق سکه را به قیمت روز تسویه کند.
بدون شک این وضعیت با بالابردن شتاب رشد پایه پولی تبعات تورمی را به دنبال دارد و می‌تواند تمام تلاش‌ها برای کنترل وضعیت بازار را بی‌اثر کند. به عبارت دیگر اگر سیاستگذار قصد دارد این ابزار به سرمنزل مقصود دست یابد، باید چشم‌انداز تورمی کشور را کنترل کند و آن را به نقطه مطلوبی برساند. به هر رو تعریف ابزارهایی که باعث تعمیق بازار شده و در‌عین‌حال بانک مرکزی بتواند با ابزار ریالی اقدام به مداخله در بازارهایی چون ارز و سکه کند، می‌تواند به تنوع‌بخشی اهرم‌های مورد استفاده سیاستگذار کمک کند. با توجه به صحبت‌ها و اخباری که از سوی مقامات بانک مرکزی درباره انتشار اوراق ارزی منتشر می‌شود، می‌توان گفت سرنوشت این طرح تاثیر زیادی بر ابزارهای مشابه در آینده خواهد گذاشت.
آمار اولیه از فروش اوراق
بر اساس اطلاعات مندرج در تارنمای شرکت مدیریت فناوری بورس تهران، روز گذشته عرضه اوراق سکه بانک مرکزی با نماد تمام‌سکه طرح جدید 001 مرکزی در بازار سرمایه آغاز شد و 190 خریدار حقیقی در 208 معامله مختلف، 77هزار و 700 قرارداد معادل 777 سکه را با قیمت معادل هر سکه 15میلیون و 875تومان خریداری کردند. اگرچه این معاملات آغاز عرضه گسترده اوراق مبتنی بر سکه است، اما بر اساس اطلاعات منتشرشده امکان عرضه 50میلیون قرارداد معادل 500هزار سکه در کل وجود دارد و هر 100 قرارداد معادل داد‌و‌ستد یک سکه است. این معاملات موجب شد بهای گواهی سپرده سکه در بورس کالا کاهشی شود که نشانه‌ای از توجه معامله‌گران بازار گواهی به سمت عرضه‌های جدید است. ارزش میزان حجم معاملات و نقد شوندگی کل معاملات روز گذشته در این بازار برابر با 12میلیارد و 335میلیون تومان بود. بانک مرکزی نیز در خبری تاکید کرد از امروز معاملات ثانویه اوراق گواهی سکه بانک مرکزی آغاز خواهد شد و همه مردم می‌توانند این اوراق را معامله کنند. همچنین بازارگردانی اوراق مذکور با هدف تضمین نقدشوندگی، از امروز و توسط بانک مرکزی انجام خواهد شد.
قیمت طلا امروز هفدهم آبان ماه در بازار (مثقال ۱۸ عیار، طلا گرم ۱۸ عیار) / کاهش ۴۰ هزار تومانی قیمت هر گرم طلا
قیمت طلا برای امروز ۱۷ آبان ۱۴۰۱ اعلام شد، قیمت طلای ۱۸ عیار به ۱ میلیون و ۴۶۱ هزار ۲۸۰ تومان رسید.
- قیمت طلا امروز ۱۷ آبان ۱۴۰۱ در بازار (مثقال ۱۸ عیار، طلا گرم ۱۸ عیار)
- عیار طلا چیست؟
- اونس چیست؟
- اصطلاح اونس طلا
به گزارش سرویس طلا و ارز اقتصادآنلاین، ویژگی‌هایی مثل نقدشوندگی سریع، حمل آسان (ارزش بالا در حجم کم) و نگهداری راحت (فاسد نمی‌شود، زنگ نمی‌زند و از بین نمی‌رود) باعث شده که این فلز کمیاب از دیرباز مورد توجه افراد و دولت‌ها قرار بگیرد. طلا فلزی چکش‌خوار است و به‌سادگی شکل می‌گیرد. همین موضوع باعث شد که در دوران باستان، نفیس‌ترین و ظریف‌ترین مصنوعات از طلا ساخته شوند. قیمت طلای ۲۴ عیار از عیارهای ۲۲ و ۱۸ بالاتر است. اما برای نگهداری و سرمایه‌گذاری طلای ۲۴ بهترین گزینه نیست. طلای خالص (۹۹٫۹%) به‌سادگی آسیب می‌بیند و تغییر شکل می‌دهد.
قیمت طلا امروز ۱۷ آبان ۱۴۰۱ در بازار (مثقال ۱۸ عیار، طلا گرم ۱۸ عیار)
قیمت طلا امروز ۱۷ آبان ماه ۱۴۰۱ اعلام شد. بر این اساس هر گرم طلای ۱۸ عیار به قیمت ۱ میلیون و ۴۶۱ هزار ۲۸۰ تومان رسید. هر گرم طلای ۲۴ عیار ۱ میلیون و میزان حجم معاملات و نقد شوندگی ۹۴۸ هزار ۳۷۳ تومان قیمت گذاری شد. همچنین هر اونس طلا در بازارهای جهانی ۱۶۷۸٫۷۵ دلار به فروش می رسید. گفتنی است، قیمت مثقال طلا به ۶ میلیون و ۳۳۰ هزار تومان رسیده است.
| هفته/روز | بازار طلا | شنبه | یکشنبه | دوشنبه | سه شنبه | چهارشنبه | پنجشنبه |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| هفته دوم آبان | طلای ۱۸ عیار | ۱٫۳۴۸٫۱۶۳ | ۱٫۳۵۲٫۷۸۰ | ۱٫۳۵۷٫۸۵۹ | ۱٫۳۷۰٫۷۸۶ | ۱٫۳۹۵٫۴۸۷ | ۱٫۳۹۴٫۷۹۵ |
| طلای ۲۴ عیار | ۱٫۷۹۷٫۵۵۰ | ۱٫۸۰۳٫۷۰۶ | ۱٫۸۱۰٫۴۷۸ | ۱٫۸۲۷٫۷۱۴ | ۱٫۸۶۰٫۶۴۹ | ۱٫۸۵۹٫۷۲۶ | |
| مثقال طلا | ۵٫۸۴۰٫۰۰۰ | ۵٫۸۶۰٫۰۰۰ | ۵٫۸۸۲٫۰۰۰ | ۵٫۹۳۸٫۰۰۰ | ۶٫۰۴۵٫۰۰۰ | ۶٫۰۴۲٫۰۰۰ | |
| اونس طلا | ۱۶۴۵٫۱۵ | ۱۶۴۵٫۱۵ | ۱۶۳۷٫۹۹ | ۱۶۵۵٫۷۴ | ۱۶۵۷٫۴۲ | ۱۶۱۸٫۱۵ | |
| هفته سوم آبان | طلای ۱۸ عیار | ۱٫۴۶۰٫۱۲۵ | ۱٫۴۵۸٫۹۷۱ | ۱٫۵۰۱٫۶۷۸ | ۱٫۴۶۱٫۲۸۰ | - | - |
| طلای ۲۴ عیار | ۱٫۹۴۶٫۸۳۳ | ۱٫۹۴۵٫۲۹۴ | ۲٫۰۰۲٫۲۳۷ | ۱٫۹۴۸٫۳۷۳ | - | - | |
| مثقال طلا | ۶٫۳۲۵٫۰۰۰ | ۶٫۳۲۰٫۰۰۰ | ۶٫۵۰۵٫۰۰۰ | ۶٫۳۳۰٫۰۰۰ | - | - | |
| اونس طلا | ۱۶۸۱٫۹۵ | ۱۶۸۱٫۹۵ | ۱۶۷۸٫۷۵ | ۱۶۷۲٫۶۴ | - | - |
عیار طلا چیست؟
عیار واحد اندازه‌گیری خلوص آلیاژهای طلا و دیگر فلزات گرانبها است. هر چند که برای سایر مواد هم به کار می‌رود. عیار طلا معمولاً از واحد کامل ۲۴ بیان می‌شود. برای مثال طلای ۲۴ عیار طلای خالص با حداقل ۹۹٬۹ درصد طلا، و طلای ۱۸ عیار از ۷۵ درصد طلا و ۲۵ درصد فلز دیگر تشکیل شده‌است.
در ایران معمولاً از عیار ۱۸ استفاده می‌شود و عیارهای ۲۰ و ۲۲ هم به رسمیت شناخته می‌شوند اما تولید طلا با عیار پایین‌تر از ۱۸ فقط برای صادرات مجاز است و عرضه آن در بازار داخل ممنوع است. عیار سکه‌ها معمولاً بالاتر از عیار جواهرات است و میزان حجم معاملات و نقد شوندگی گاهی از طلای خالص هم در سکه‌زنی استفاده می‌شود. در ایران تمام انواع سکه‌های بهار آزادی با عیار ۲۱٫۶ (۹۰٪) ضرب می‌شوند.
اونس چیست؟
اونس، واحد اندازه‌گیری وزن است که برای فلزات گرانبها و نیز برای سایر اجسام به کار می‌رود و آن را با نماد oz1 نشان می‌دهند. اونس معمولی در اوزان بین الملی برابر است با یک شانزدهم پوند یا ۴۰۰ ارزن که در سیستم متریک مساوی می‌شود با ۲۸.۳۴۹۵۲۳۱۲۵ گرم. اونس در آمریکا بسیار رایج است به گونه‌ای که خرید و فروش طلا بین مردم معمولی جامعه براساس واحد وزن اونس صورت می‌گیرد. واحد اونس برای فلزات گران قیمتی مانند طلا ، نقره، پلاتین، رودیم و پالادیم نیز استفاده می‌شود. واحد اونس که برای طلا در معاملات استفاده می‌شود؛ معادل ۳۱.۱۰۳۴۳ گرم است.
اصطلاح اونس طلا
اصطلاح یک اونس طلا به معنی قیمت دلاری یک تکه طلا (ساچمه مانند یا هر شکل دیگر) با وزن یک اونس و با خلوص ۹۹.۹۹٪ ( ۲۴ عیار ) می‌باشد. بنابراین اونس طلا شامل ۲ ویژگی شاخص است:
وزن آن برابر گرم ۳۱.۱۰۳۴۷۶۸ = oz1 باشد. این وزن برای طلا در تمامی دستگاه‌ها یکسان هست.
قیمت سکه در بازار آزاد ارزان شد | اوراق سکه بانک مرکزی در بورس چند قیمت خورد؟
اوراق گواهی سکه بانک مرکزی در بورس ۱۵ میلیون و ۸۷۵ هزار تومان قیمت خورد.
با گشایش نماد معاملاتی سکه مرکزی، عرضه اولیه اوراق گواهی سکه بانک مرکزی به روش حراج تک‌قیمتی در بورس کالای ایران با موفقیت انجام شد.
طی معاملات امروز، هر 100 ورقه گواهی سکه بانک مرکزی (معادل یک سکه طلای تمام بهار آزادی طرح جدید) به قیمت 15 میلیون و 875 هزار تومان به متقاضیان فروخته شد.
لازم به ذکر است از فردا معاملات ثانویه اوراق گواهی سکه بانک مرکزی آغاز خواهد شد و همه مردم می‌توانند این اوراق را معامله نمایند.
همچنین بازارگردانی اوراق مذکور با هدف تضمین نقدشوندگی، از فردا و توسط بانک مرکزی انجام خواهد شد.
به گزارش تسنیم، همزمان با آغاز عرضه اوراق گواهی سکه در بورس کالا، سیرصعودی قیمت طلا و ارز در بازار آزاد متوقف شد و آنطور که بازاری ها پیش بینی می کنند احتمالا در روزهای آینده باید شاهد کاهش بیشتر قیمت ها در این بازار باشیم.
قیمت سکه در بازار آزاد نسبت به دیروز بیش از 300 هزار تومان کاهش یافته و در آستانه بازگشت به کانال 15 میلیون تومان است./تسنیم
اوراق سکه بانک مرکزی در بورس چند قیمت خورد؟
– اخبار اقتصادی – به گزارش خبرنگار اقتصادی پول و تجارت، با گشایش نماد معاملاتی سکه مرکزی، عرضه او..
به گزارش خبرنگار اقتصادی پول و تجارت، با گشایش نماد معاملاتی سکه مرکزی، عرضه اولیه اوراق گواهی سکه بانک مرکزی به روش حراج تک‌قیمتی در بورس کالای ایران با موفقیت انجام شد.
طی معاملات امروز، هر ۱۰۰ ورقه گواهی سکه بانک مرکزی (معادل یک سکه طلای تمام بهار آزادی طرح جدید) به قیمت ۱۵ میلیون و ۸۷۵ هزار تومان به متقاضیان فروخته شد.
لازم به ذکر است از فردا معاملات ثانویه اوراق گواهی سکه بانک مرکزی آغاز خواهد شد و همه مردم می‌توانند این اوراق را معامله نمایند.
همچنین بازارگردانی اوراق مذکور با هدف تضمین نقدشوندگی، از فردا و توسط بانک مرکزی انجام خواهد میزان حجم معاملات و نقد شوندگی شد.
به گزارش تسنیم، همزمان با آغاز عرضه اوراق گواهی سکه در بورس کالا، سیرصعودی قیمت طلا و ارز در بازار آزاد متوقف شد و آنطور که بازاری ها پیش بینی می کنند احتمالا در روزهای آینده باید شاهد کاهش بیشتر قیمت ها در این بازار باشیم.
قیمت سکه در بازار آزاد نسبت به دیروز بیش از ۳۰۰ هزار تومان کاهش یافته و در آستانه بازگشت به کانال ۱۵ میلیون تومان است.
نکات مثبت و منفی طرح جدید سازمان بورس/ استقبال کم‌رمق بورسی‌ها از بسته حمایتی
در ادامه تداوم روند تبدیل سهام حقیقی به حقوقی در طول دو سال گذشته، بازار با خروج بیش از ۹۴۰میلیارد تومان در ۷ آبان، بیشترین رکود خود را در سال ۱۴۰۱ میزان حجم معاملات و نقد شوندگی ثبت کرد.
به گزارش روزپلاس ، در ادامه تداوم روند تبدیل سهام حقیقی به حقوقی در طول دو سال گذشته، بازار با خروج بیش از ۹۴۰میلیارد تومان در ۷ آبان، بیشترین رکود خود را در سال ۱۴۰۱ ثبت کرد.
با وجود افزایش نسبی معاملات خرد، با تداوم روند تبدیل سهام حقیقی به حقوقی، از ابتدای پاییز بیش از ۶۰۰۰ میلیارد تومان پول نقد از بازار خارج شده‌است و در کنار حجم پایین معاملات روزانه، باعث تشدید بحران جریان نقدی در میزان حجم معاملات و نقد شوندگی بازار شده است که مهم‌ترین دلیل عدم خروج بازار سرمایه از معاملات فرسایشی در طول دو سال گذشته است.
روند معاملات خرد در این بازار نشان می‌دهد تنها یک روز در پاییز و پنج روز در تابستان تبدیل سهام حقوقی به حقیقی مثبت بوده و شتاب خروج پول از بازار به نسبت سال قبل بیشتر شده است. در طول سال ۱۴۰۱، بیش از ۲۸ هزار میلیارد تومان از ارزش سهام بخش حقیقی به بخش حقوقی منتقل شده است و ضمن تثبیت ارزش روزانه معاملات روی کانال ۲۰۰۰میلیارد تومان، نقدشوندگی بازار (به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین مولفه‌های بازار سهام) را تحت تاثیر خود قرار داده است. بدون طراحی ابزارهای مالی جذاب و قدرتمند برای جلب اعتماد سرمایه‌گذار، تغییر این روند در کوتاه‌مدت دور از انتظار است.
بازدهی ماهانه بازار سهام نشان می‌دهد که شاخص کل در ماه فروردین رشد بیش از ۱۰درصدی و در ماه اردیبهشت نزدیک به ۵ درصدی را ثبت کرد. از ابتدای خرداد، بورس تحت تاثیر احتمال کاهش نرخ ارز، بی‌ثباتی قوانین (نرخ خوراک پتروشیمی، معافیت مالیاتی سپرده‌های بانکی حقوق و عوارض صادراتی)، تداوم قیمت‌گذاری دستوری، ابهام در اجرای بسته ۸بندی حمایتی از بورس ــ به‌ویژه نرخ بهره بانکی و بین‌بانکی، طولانی‌شدن روند واگذاری سهام خودرویی به بخش خصوصی، عدم شفافیت سیاست‌های مالیاتی، رکود جهانی و شروع روند کاهش قیمت کامودیتی‌ها و تناقض رفتاری سیاست‌گذاران دولتی در قبال حمایت از بورس وارد یک روند نزولی شد و تمام بازدهی مثبت دو ماه ابتدای خود را تا پایان شهریور بازپس گرفت و در ۴۰روز ماه پاییز با رشد منفی ۵.۸ درصد، شدیدترین ریزش ماهانه و بدترین عملکرد را در میان بازارهای سرمایه‌گذاری ثبت کرد. شاخص نسبت قیمت سهام به سود پیش‌بینی شده (E/P) بازار سهام در راستای روند کاهشی خود در دو سال گذشته به کمتر از ۸ واحد رسیده است که تقریبا معادل متوسط بلندمدت خود در یک دهه گذشته است.
این موضوع یکی از مهم‌ترین ریسک‌های منفی فاندامنتال (بنیادی) سرمایه‌گذاری در این بازار را کاهش داده و به یک فرصت مناسب برای اجرای سیاست‌های جذب سرمایه تبدیل شده است. در صورت بهبود جریان نقدی و افزایش تقاضای خرید سهام، بازار سرمایه از پتانسیل بالاتری برای رشد به نسبت بازارهای موازی برخوردار است.
انتشار اوراق تبعی با هدف بیمه اصل سرمایه اشخاص حقیقی تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان برای هر سبد سهام ۹۶درصد کدهای حقیقی فعال در بورس را شامل خواهد شد. انتشار اوراق اختیار تبعی فروش روی سهام موجود در صندوق‌های درآمد ثابت تا سقف ۴۰هزار میلیارد تومان و تزریق منابع جدید توسط صندوق‌های حاکمیتی برای خرید سهام در بازار سرمایه، میزان، محل تامین و سهم هر نهاد و صندوق در ابلاغیه سازمان بورس نامشخص است. همچنین افزایش سپرده‌گذاری مستقیم سازمان بورس نزد صندوق تثبیت که منابع لازم برای این سیاست اتخاذ شده مشخص نشده است.
استقبال کم فعالان بازار سرمایه از این بسته حمایتی نشان می‌دهد انتظارات عمومی فعالان اقتصادی نسبت به مداخله دولت در بازار و اعمال اصلاحات عمیق‌تر اقتصادی بسیار بالا رفته است و انتشار بسته‌های حمایتی، بدون پیوست‌های اجرایی و التصاق آن به سیاست‌های کلان اقتصادی و اسناد بالادستی نمی‌تواند به تنهایی فضای روانی ــ به نسبت منفی ــ را نسبت به آینده بازارهای مالی تغییر بدهد. بسته حمایتی سازمان بورس از بازار سرمایه با هدف کاهش تبعات منفی افت جریان نقدی در ماه‌های اخیر تدوین شده است و تنها ریسک‌های ناشی از سیاست‌های پولی و مالی بودجه سال ۱۴۰۲ را پوشش خواهد داد و تغییری در روند نماگرهای بنیادی بازار سهام ایجاد نخواهد کرد. این درحالی است که مطالبه اصلی سهامداران حرفه‌ای بازار سهام معطوف به کاهش دخالت‌های دولت در بازار، شفافیت معاملات و صورت‌های مالی شرکت‌های بورسی و پایداری قوانین خلاصه شده که میزان حجم معاملات و نقد شوندگی این بسته نسبت به آنها بی‌توجه است.
انتشار اوراق اختیار فروش تبعی یکی از مهم‌ترین ابزارهای مشتقه مالی در بازار سرمایه برای پوشش ریسک‌های تحمیلی است و به نوعی نقش بیمه سرمایه‌های خرد را ایفا می‌کند و می‌تواند اثر مثبتی روی بازگشت اعتماد به بازار داشته باشد. طبق بسته پیشنهادی سازمان بورس، این اوراق در سقفی معادل ۲۰درصد بالاتر از ارزش پرتفوی کدهای معاملاتی در تاریخ چهارم آبان (بعد از ریزش شدید روز چهارشنبه) و در سررسید یک‌ساله به فروش خواهد رسید. فاصله نیم ساعته در معاملات بورس و فرابورس به بستری برای نوسان‌گیری و شاخص‌سازی تبدیل شده بود و حذف آن به افزایش شفافیت و بازگشت اعتماد به معاملات فرابورس کمک خواهد کرد.
افزایش منابع مالی صندوق تثبیت بازار سرمایه باعث بهبود نقش این صندوق در اجرای سیاست‌های عمومی حاکمیتی در شرایط بحرانی (مخاطرات بیرونی) خواهد داشت؛ هرچند با توجه به ارزش معاملات روزانه، تزریق ۵۰۰۰ میلیارد تومان در ایفای این نقش ناکافی است. عدم تعیین محدوده حمایتی از نرخ بهره بازار بین‌بانکی دست سیاستگذار را برای مداخله موثر ولازم در بازار بازخواهد گذاشت. افزایش خرید سهام از سوی شرکت‌های دولتی (بانک‌ها و. ) به جای سپرده‌گذاری و سرمایه‌گذاری در بازارهای غیرمولد به افزایش تقاضای موثر در بورس کمک خواهد کرد.
کاهش عرضه انرژی (برق و گاز) صنایع: دولت‌ها در طول سال‌های اخیر ناترازی بازار انرژی ایران را با کاهش عرضه به صنایع جبران می‌کنند که در صورت تداوم خشکسالی (کاهش تولید برقا‌بی) و طولانی شدن روزهای سرد سال (کاهش تحویل گاز به نیروگاه‌ها و صنایع) سطح تولید برخی از شرکت‌های شاخص‌ساز در نیمه دوم سال با کاهش مواجه خواهد شد. این موضوع بر سودآوری این شرکت‌ها و ارزش سهام معاملاتی آنها تاثیر منفی خواهد گذاشت. همچنین باید توجه داشت ریزش قیمت جهانی کامودیتی‌ها ادامه دارد.
عمده بازارهای جهانی کالاهای واسطه‌ای تحت‌تاثیر سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی، رکود اقتصادی و کاهش تقاضای موثر در کشورهای درحال‌توسعه، رشد چهارماه ابتدای سال میلادی، متاثر از جنگ اوکراین را پس گرفته است و در برخی از کالاها به کمتر از قیمت ابتدای سال بازگشته است. باتوجه به اینکه بازار سهام ایران کامودیتی‌محور و وابسته به قیمت و تجارت جهانی این محصولات است، انتظار می‌رود با کاهش سودآوری شرکت‌ها مواجه شود. از سوی دیگر سیاست قیمت‌گذاری دستوری همچنان ادامه دارد. این فرآیند به‌عنوان ابزار دولت برای مداخله مستقیم برای مدیریت عرضه ارزان‌تر برخی کالاها و خدمات به‌کار می‌رود.
تامین بخشی از کسری بودجه از محل درآمدهای شرکت‌ها مورد دیگری است که باید به آن توجه کرد. کاهش درآمد و منابع مالی دولت، رویکرد سازمان‌ها و نهادهای دولتی را نسبت به سود تقسیمی مجامع تغییر داده است. اتخاذ سیاست‌های حمایتی از شاخص بورس به‌خصوص در موضوع نرخ ارز، سود بانکی و حقوق گمرکی در تضاد با برنامه‌های کاهش تورم و رشد تولید در بخش حقیقی اقتصاد است. از سوی دیگر ادامه کاهش ارزش بازار سرمایه می‌تواند بر فضای روانی اقتصاد و سرمایه‌گذاران خرد در شروع سال دوم دولت سیزدهم سنگینی کند.
به‌جز انتشار اوراق تبعی، پیشنهادهای بسته حمایتی بورسی شامل اصلاحات بنیادی بازار سرمایه نیست و به درخواست‌های کارشناسان این بازار بی‌توجهی کرده است: حذف یا افزایش دامنه نوسان، توقف نظام قیمت‌گذاری دستوری، افزایش سهام شناور، مجوز فروش استقراض، اصلاح مقررات حجم مبنا، شفافیت مالی و اطلاعاتی، نظارت بر معاملات الگوریتمی و رانتی و. و در شرایطی که مشکلات بازار سهام ریشه در الف (نااطمینانی حاصل از سقوط تاریخی ارزش سهام در سال ۹۹ و خسارت قابل‌توجه سرمایه‌گذاران خرد) و افت شاخص‌ها در اقتصاد حقیقی دارد، بسته پیشنهادی سازمان بورس به تنهایی قادر به حل بحران‌های مزمن این بازار نیست و باید براساس پتانسیل‌های آن مورد تحلیل قرار بگیرد.
ایجاد انتظارات کاذب در فضای عمومی تنها به تقویت فشار مطالبات از دولت منتهی خواهد شد و موفقیت‌های این بسته سیاستی را زیر هجمه رسانه‌ای پنهان خواهد کرد. به نظر می‌رسد هدف سازمان بورس از انتشار این بسته حمایتی تنها تاثیرگذاری روانی بر سرمایه‌گذاران، کنترل فضای هیجانی بازار و کاهش فشار میزان حجم معاملات و نقد شوندگی رسانه‌ای بر خود باشد. بی‌توجهی به تدوین پیوست رسانه‌ای برای انتشار عمومی تصمیمات حساسیت‌برانگیز اقتصادی به پاشنه آشیل سیاست‌های اقتصادی دولت تبدیل شده است و به مانعی برای همراهی و جذب افکار‌عمومی و تاثیرگذاری بر گروه‌های هدف تبدیل شده است.
دیدگاه شما