چگونه قیمت یک سهم تعیین می شود؟

با توجه به اینکه مراجعه به “سایت مدیریت فناوری بورس تهران” جهت مشاهده ارزش معاملات ضروری است، لذا در ادامه توضیحاتی در این باره ارائه خواهد شد:
پس از ورود به سایت بلافاصله جداولی را مشاهده خواهید کرد که اطلاعات آن مربوط به بازارهای بورس و فرابورس بوده و علاوه بر توضیحات قبل، نمادهای پر بیننده و موثر بر شاخص ها و همچنین تغییرات آن‌ها نیز در این جداول قابل رویت هستند.

ارزیابی و تعیین ارزش سهام و روش قیمت‌گذاری سهام شرکت‌ها

ارزیابی سهام یا ارزش‌گذاری و تعیین ارزش واقعی سهام یا به‌اصطلاح قیمت‌گذاری سهم از موضوعات بسیار مهمی است که در بررسی و محاسبه ارزش دارائی و سهام شرکت‌ها و همچنین تصمیمات سرمایه‌گذاری حائز اهمیت است در این مقاله سعی بر این است اهداف ارزیابی سهام و دیدگاه کلی در ارزش‌گذاری و قیمت سهام موردبررسی قرار گیرد.

یکی از مطمئن‌ترین روش‌های سرمایه‌گذاری پرسود، خریدوفروش اوراق بهادار می‌باشد بهترین روش سرمایه‌گذاری داشتن سبد متنوعی از اوراق بهادار است ازآنجاکه این نوع سرمایه‌گذاری نیاز به دانش تخصصی و وجوه نقدی تقریباً زیاد دارد کمک گرفتن از شرکت‌های سرمایه‌گذاری که از نهادها و واسط‌های مالی فعال در اوراق بهادار است بسیار حائز اهمیت است.

در سال 1940 در ایالات‌متحده جامع‌ترین طبقه‌بندی قانون برای شرکت‌های سرمایه‌گذاری در میان کشورهای جهان صورت گرفت بر اساس این قانون شرکت‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری در ایران بانام سرمایه‌گذاری مدیریتی از نوع شرکت‌های سرمایه‌گذاری تحت عناوین شرکت یا صندوق با سرمایه باز و شرکت یا صندوق با سرمایه بسته می‌باشند.

از حضور شرکت‌های سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار تهران سال‌ها می‌گذرد ولی از تاریخ شروع فعالیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک در بازار مالی ایران زمان زیادی نمی‌گذرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک در سهام فعالیت خود را از سال 1387 آغاز کرده‌اند.

با توجه به مطالب عنوان‌شده و در نظر گرفتن اهمیت عملکرد شرکت‌های سرمایه‌گذاری بورسی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک در سهام از جهات: کسب بازده اضافی نسبت به بازار از طرف سرمایه‌گذاران، کاهش نوسانات شدید قیمت سهام در بازار بورس، تحقق اهداف سرمایه‌گذاری مدیران نهادهای مالی و تصمیمات سرمایه‌گذاری، تأمین مالی و کارکردی بهتر به خاطر وجود سهامداران حقوقی در شرکت‌های سرمایه پذیر، اتخاذ تصمیمات تخصصی و بجا در بورس و … این‌طور به نظر می‌رسد که تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاری در بورس یا سهام یک امر مشکل باشد.

شرکت یا صندوق با سرمایه بسته چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟

سهام این نوع شرکت‌های سرمایه‌گذاری فقط در چگونه قیمت یک سهم تعیین می شود؟ زمان عرضه اولیه توسط خود شرکت به فروش می‌رسد و معاملات و فروش‌های بعدی بین سرمایه‌گذاران در بازار ثانویه صورت می‌گیرد شرکت‌ها با این شرایط تعداد سهام محدودی دارند و نمی‌توانند سهام باقابلیت بازخرید منتشر کنند.

شرکت یا صندوق با سرمایه باز چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟

یعنی یک شرکت سرمایه‌گذار که وجوه را از سرمایه‌گذاران جمع‌آوری می‌کند و د ر سبد متنوعی از اوراق بهادار سرمایه‌گذاری می‌کند از ویژگی‌های این نوع از شرکت یا صندوق‌ها این است که اوراق بهادار باقابلیت بازخرید منتشر می‌کنند.

4 دیدگاه اصلی در ارزیابی و قیمت‌گذاری سهام چیست؟

• ارزیابی و قیمت‌گذاری سهام بر اساس معیار مقایسه‌ای
• ارزیابی و قیمت‌گذاری سهام بر اساس سودآوری شرکت
• ارزیابی و قیمت‌گذاری سهام بر اساس دارایی شرکت
• ارزیابی و قیمت‌گذاری سهام بر اساس جریان‌های نقدی تنزیلی

ارزیابی و قیمت‌گذاری سهام بر اساس معیار مقایسه‌ای

درواقع در این مورد با ارزیابی عملکرد شرکت‌های سرمایه‌گذاری در بازار بورس اوراق بهادار و صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک در سهام در مقایسه با شاخص بازار در بورس می‌توانیم به نتایج قابل‌قبول و کمک‌کننده‌ای برسیم و عملکرد هردو را باهم مقایسه کنیم.

ارزیابی و قیمت‌گذاری سهام بر اساس سودآوری شرکت

در بررسی این مورد اولین بحث ارزش ذاتی سهام است که به معنی ارزش و قیمت واقعی یک شرکت یا دارائی است که عوامل مؤثری مانند پتانسیل رشد شرکت، لحاظ کردن دارائی مشهود و نامشهود و ابعاد کسب‌وکار در ارزش سهام در آن در نظر گرفته‌شده و به همین دلیل از قیمت جاری بازار متمایز شده و هدف از بررسی ارزش ذاتی سهام مقایسه آن باقیمت بازار است.

و یکی از روش‌های ارزیابی یا ارزش‌گذاری سهام در این مورد روش محاسبه P/E است که بیان‌کننده نسبت قیمت یا ارزش یک سهم به‌پیش بینی سود سهام آن است که با سود با حداقل ریسک یعنی سود بانکی قابل‌مقایسه است درواقع این نسبت روش محاسبه بازگشت سرمایه است بدین‌صورت که اگر سود بانکی 20 درصد باشد دوره بازگشت سرمایه در بانک 5 سال است یعنی سرمایه‌گذار بعد از 5 سال سودی که به دست آورده معادل اصل سرمایه است یعنی P/E بازار برابر با 5 است اگر سود بانکی کاهش یابد P/E بازار رشد خواهد کرد چون زمان بازگشت سرمایه بیشتر می‌شود به‌عنوان‌مثال اگر شرکتی eps خود را 100 تومان اعلام کند با فرض همان P/E=5 قیمت تعادلی هر سهم برابر است با P/100=5 ← P=500

ارزیابی سهام یا قیمت‌گذاری سهام بر اساس دارایی شرکت

در این نوع ارزش‌گذاری و ارزیابی سهام چند روش مرسوم را عنوان می‌کنیم اولین مورد ارزش اسمی سهام است که در زمان تأسیس شرکت برای اوراق سهام منتشرشده تعیین می‌شود و در اساسنامه شرکت نیز درج می‌شود و قیمت یا ارزش واقعی سهام نیست که در حال حاضر در ایران طبق قانون 29 تجارت در شرکت‌های سهامی عام ارزش اسمی هر سهم نباید از 10000 ریال بیشتر باشد و ارزش اسمی هر برگه از سهام عادی در حال حاضر در کشور ما 1000 ریال است.

ارزش اسمی =سرمایه شرکت / تعداد سهام منتشرشده شرکت

مورد قابل‌بررسی بعدی ارزش دفتری سهام است درواقع برای دارایی شرکت سهامی در ترازنامه شرکت عددی به‌عنوان ارزش آن دارایی ثبت‌شده که همان ارزش دفتری سهام نامیده می‌شود و نکته مهم اینکه ارزش دفتری سهام باارزش بازار سهام برابر نیست زیرا ارزش دفتری سهم بر پایه ارزش دارایی ثبتی در ترازنامه شرکت است اما ارزش بازار سهم بر اساس ارزیابی سرمایه‌گذاران از عملکرد شرکت و ارزش عرفی دارایی است.

ارزش بازار سهام مورد قابل‌بررسی دیگر در ارزیابی و قیمت‌گذاری سهام بر اساس دارایی شرکت است که قیمتی است که طبق مکانیم عرضه و تقاضا در بازار تعیین می‌شود.

ارزش جایگزینی سهام، ارزش سهام بر اساس خالص ارزش دارایی‌ها و ارزش تصفیه‌ای هم 3 موردی هستند که در این روش می‌توان بررسی کرد.

ارزیابی سهام و قیمت‌گذاری آن بر اساس جریان‌های نقدی تنزیلی

روش جریان نقد تنزیل شده این‌گونه تحلیل می‌شود که به دلیل وجود تورم در بازار و ریسک‌های مختلف مربوط به آن، ارزش یک مبلغ معین پول در حال حاضر بیش از ارزش آن در آینده است به همین دلیل می‌توانیم ارزش یک شرکت، یک پروژه یا … را بر اساس داشتن پتانسیل در تولید پول یا همان جریان‌های نقدی در آینده تخمین بزنیم و برای انجام این کار فقط باید ارزش فعلی (ارزش آن در زمان حال) جریان نقد آینده شرکت یا پروژه را به دست آورد.

8 روش ارزیابی و تعیین ارزش سهام:

• تعیین ارزش سهام طبق ارزش ‌دفتری سهام
• تعیین ارزش سهام طبق ارزش اسمی سهام
• تعیین ارزش سهام طبق قیمت و جریان بازار
• تعیین ارزش سهام طبق نرخ سودآوری
• تعیین ارزش سهام طبق ارزش فعلی خالص جریان‌های نقدی آتی
• تعیین ارزش سهام طبق قیمت یا ارزش جاری خالص دارائی
• تعیین ارزش سهام طبق ارزش معدل ۲
• تعیین ارزش سهام طبق ارزش ذاتی و اقتصادی

روش ارزیابی و قیمت‌گذاری سهام بر اساس ارزش ‌دفتری سهام:

قیمت‌گذاری و تعیین ارزش سهام بر اساس ارزش دفتری حاصل ارقام ثبت‌شده در دفاتر و صورت‌های مالی شرکت می‌باشد که قیمت پایه سهام از محاسبه اختلاف حاصل دارائی و بدهی‌های ثبت‌شده به دست می‌آید.

روش ارزیابی و قیمت‌گذاری سهام بر اساس ارزش ‌اسمی سهام:

قیمت‌گذاری و تعیین ارزش سهام بر اساس مبلغ اسمی همان قیمتی است که روی برگه سهام درج‌شده که با حاصل‌ضرب تعداد سهام در مبلغ اسمی ذکرشده روی ورق سهام ارزش کل سهام تعیین می‌شود.

روش ارزیابی و قیمت‌گذاری سهام بر اساس قیمت و جریان بازار:

در این روش قیمت‌گذاری و ارزیابی سهام بر اساس واگذاری و خریدوفروش سهام در بازار فعال و قیمت‌های مشخص‌شده در تابلوی بورس و اوراق بهادار در زمان انجام معامله مشخص می‌شود.

روش ارزیابی و قیمت‌گذاری سهام بر اساس نرخ سودآوری:

در این روش قیمت‌گذاری و تعیین ارزش سهام در مورد شرکت‌هایی که میانگین سود 3 سال قبل از کسر مالیات و 3 سال قبل از قیمت‌گذاری و ارزیابی پس ازلحاظ کردن موارد سود معادل 5 درصد مبلغ خالص دارایی باشد اجرا خواهد شد یعنی شرکت باید در 3 سال قبل از ارزیابی دارای سود باشد و صورت‌های مالی 3 دوره قبل از چگونه قیمت یک سهم تعیین می شود؟ ارزیابی و قیمت‌گذاری سهام آن موردحسابرسی قرار گیرد البته در این روش ابتدا باید سود شرکت کسر شود و با توجه به سود کسر شده، ارزش سهام تعیین شود.

روش ارزیابی و قیمت‌گذاری سهام بر اساس ارزش فعلی خالص جریان‌های نقدی آتی:

در این روش ارزش‌گذاری سهام و ارزیابی سهام بر اساس دریافت بودجه 10 سال آتی شرکت، نسبت به ارزش‌های فعلی خالص جریان‌های نقدی آتی شرکت و درنهایت نسبت به بررسی و اعلام قیمت پایه سهام انجام می‌شود یعنی محاسبه و ارزش‌گذاری فعلی جریان‌های نقدی آتی شرکت در مورد دارائی‌های ثابت شرکت در پایان سال دهم ملاک عمل می‌باشد.

مواردی مثل هزینه بازخرید خدمت کارکنان، مالیات عملکرد شرکت، خالص سرمایه در گردش و دارائی‌های ثابت خریداری‌شده طی 10 سال باید مدنظر قرارگرفته شود البته تمامی این موارد در صورتی منطقی است که اقتصاد جامعه سالم و تورم خیلی کمی داشته باشد.

روش ارزیابی، ارزش‌گذاری و قیمت‌گذاری سهام بر اساس قیمت یا ارزش جاری خالص دارائی:

در این روش کارشناس رسمی دادگستری باید خالص دارائی‌های ثابت شرکت را مورد ارزیابی قرار دهد و قیمت‌های ارائه‌شده توسط کارشناس رسمی دادگستری (رشته‌های مرتبط) باارزش دفتری دارائی‌های ثابت شرکت ارزیابی و مابه‌التفاوت آن توسط کارشناس مالی مشخص شود.

همچنین بدهی و دارائی‌های جاری شرکت نیز بایستی توسط کارشناسان مالی ارزیابی شود.

روش ارزیابی و قیمت‌گذاری سهام بر اساس ارزش معدل ۲:

در شرکت‌های سود ده، قیمت پایه سهام تعیین‌شده به روش ارزش‌های جاری و معدل قیمت پایه سهام تعیین‌شده به روش سودآوری به‌عنوان قیمت پایه سهام تعین می‌شود طبق نظر کارشناسان حرفه‌ای حسابرسی و حسابداری، معدل 2 یا چند قیمت پایه سهام تعیین‌شده از سایر روش‌ها می‌تواند به‌عنوان یک روش برای اعلام قیمت پایه سهام تعیین شود.

روش ارزیابی و قیمت‌گذاری سهام بر اساس ارزش ذاتی و اقتصادی:

در این روش ارزیابی سهام یا ارزش‌گذاری سهام قیمت پایه سهام را می‌توانیم با توجه به ارزش اقتصادی و ذاتی اعلام کنیم که کارشناس مالی ارزیابی را می‌تواند با توجه به وضعیت کنونی شرکت در مقایسه با شرکت‌های مشابه داخلی یا خارجی (ازلحاظ میزان تولیدات، وجود مدیریت کارآمد در شرکت، کارکنان متخصص و دارای مهارت) انجام دهد.

نکته: قیمت و ارزش سهام‌ بورسی معادل و برابر باقیمت در بازار فعال در زمان انجام معامله سهم می‌باشد و نیاز به کارشناسی از طرف کارشناس رسمی دادگستری نمی‌باشد با مراجعه به کارگزاری بورس می‌توانید از ارزش و قیمت سهام خود اطلاع پیدا کنید.

گروه کارشناسان رسمی ایران کارشناس درزمینهٔ ارزیابی سهام با بهره‌گیری از کارشناسان رسمی دادگستری در رشته‌های راه و ساختمان، برق و ماشین‌آلات، تأسیسات، فناوری اطلاعات و رایانه، اموال منقول، وسایط نقلیه و برند و امتیازات و همچنین با مدیریت کارشناسان رسمی رشته حسابداری و حسابرسی با ارائه مشاوره رایگان در تمامی نقاط کشور شما دوستان را همراهی خواهد کرد. تجربه چندین ساله ما در این زمینه بهترین مشاور و همراه شما خواهد بود.

ارزش ذاتی چیست؟ روش محاسبه ارزش ذاتی سهم

برای فعالیت در بازار سرمایه و خرید و فروش سهام در این بازار باید به یک سری ملاک‌ها و معیارها مجهز باشید. در این بازار تحلیل‌گران همیشه به دنبال کشف فرصت‌ها و ابزارهایی هستند که به راحتی بتوانند بهترین زمان خرید و فروش سهام را بیابند تا به کسب سود حداکثری دست پیدا کنند.

در این فرآیند تحلیل‌گران بنیادی اول از هر چیزی به دنبال این هستند که ارزش ذاتی سهم چیست و چه تفاوت‌هایی با قیمت بازار دارد! در گام بعدی بر اساس این تفاوت‌ها و ارزیابی‌هایی که انجام می‌دهند، برای خرید و فروش سهام در بازار اقدام می‌کنند. این عمل بیشتر در بازه زمانی بلندمدت کاربرد دارد و بر این اساس ایده اصلی این است که قیمت هر سهم در نهایت به سمت میانگین ارزش ذاتی آن سهم حرکت خواهد کرد.

ارزش ذاتی سهام چیست؟

(Intrinsic value) به عنوان یکی از اصلاحات رایج بورسی شناخته می‌شود و از آن به عنوان معیاری برای معاملات اوراق بهادار استفاده می‌شود. ارزش ذاتی با استفاده از عوامل دیگر و فرمول‌های مربوطه قابل دستیابی است. به منظور آشنایی بیشتر با ارزش ذاتی سهام ابتدا به این توضیحات دقت نمایید: در گام اول باید تفاوت میان ارزش و قیمت سهم مشخص شود. این دو مفهوم با یکدیگر فرق داشته و برای درک این موضوع به این مثال توجه کنید: در بازار خودرو ارزش واقعی ماشین پراید برای همه مشخص است اما قیمت آن بسیار بالاست! این به این معنی است که ارزش واقعی پراید در بازار خودرو ایران نسبت به قیمت آن بسیار پایین‌تر است.

در بازار بورس قیمت به مبلغی گفته می‌شود که سهم در آن قیمت مورد معامله یا خرید و فروش قرار می‌گیرد. کشف این قیمت با استفاده از عوامل متعددی امکان‌پذیر است برخی از این عوامل نظیر میزان عرضه و تقاضا، هیجانات موجود در بازار، شرایط سیاسی کشور و … است. از طرف دیگر ارزش ذاتی سهم اهمیت و سودمندی آن سهم را نمایش می‌دهد و دو عاملی که روی آن بسیار تاثیرگذارند عبارتند از: عامل سودآوری و چگونگی کسب سود. کارشناسان و تحلیل‌گران بازار به منظور تشخیص قدرت سودآوری یک سهم از ابزارهای متنوعی استفاده می‌کنند تا قابلیت‌های سهم مدنظر را مشخص کنند. در این میان صورت‌های مالی، شرایط رشد شرکت و امور مالی مربوط به آن در روند ارزیابی قرار می‌گیرند و با استفاده از آن‌ها مشخص می‌شود که میزان سودآوری شرکت در آینده برچه اساس خواهد بود. به یاد داشته باشید که به منظور به دست آوردن ارزش ذاتی سهم، باید جریان‌ها و صورت‌های مالی شرکت در سال‌های آینده پیش‌بینی شود.

ارزش ذاتی سهم در اصل به فاکتوری گفته می‌شود که در فرآیند تحلیل بنیادی و رویکردهای فاندامنتال در نظر گرفته می‌شود. اگر شما به عنوان یک سرمایه‌گذار قصد سرمایه‌گذاری بلندمدت را داشته باشید این عامل (ارزش ذاتی سهام) به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل فرآیند سرمایه‌گذاری شما به حساب خواهد آمد. در ارزیابی‌هایی که از بازار بورس شده است به این اصل رسیده‌ایم که قیمت و ارزش یک سهم لزوما با هم برابر نیستند و اصل داستان بر این اساس است که قیمت سهم در گذر زمان به سمت ارزش سهم در حال حرکت است. برای آشنایی بیشتر در خصوص ارتباط بین ارزش ذاتی سهام و سرمایه‌گذاری به ادامه متن توجه نمایید.

سرمایه‌گذارانی که در بازار بورس با استفاده از ابزار تحلیل بنیادی حرکت می‌کنند و به معاملات نگاه می‌کنند، زمانی که قیمت یک سهم از ارزش ذاتی‌ش کمتر باشد برای خرید آن سهم اقدام می‌کنند در این حالت به اصطلاح ارزش بازاری سهم نسبت به ارزش ذاتی سهم کمتر بوده است. پیش‌بینی می‌شود که در آینده این سهم در بازار به سمت ارزش ذاتی خود حرکت کرده و در این پروسه سهام‌دار به سودی که در نظر داشته است، خواهد رسید. حال در نقطه مقابل زمانی که قیمت یک سهم نسبت به ارزش ذاتی آن بیشتر باشد، سهام‌داران برای فروش آن سهم اقدام خواهند کرد چرا که در بازار این امکان وجود دارد که قیمت سهم به ارزش واقعی خود برگشته و سهام‌داران فرصت فروش را از دست بدهند.

با این تفاسیر متوجه شدید که تفاوت قیمت و ارزش ذاتی یک سهم چگونه فرصت مناسبی را برای سهام‌داران ایجاد می‌کند که بتوانند در نقطه مناسب برای خرید و فروش سهم مدنظر اقدام کنند. اصطلاح حباب بازار نیز از همین مغایرت قیمت بوجود آمده است. زمانی را تصور کنید که قیمت سهم بیشتر از ارزش ذاتی آن باشد، در این حالت حباب مثبت بوجود می‌آید و سهام‌داران بهتر است که برای فروش سهم اقدام کنند. برعکس، اگر قیمت سهم از ارزش ذاتی آن کمتر باشد، حباب منفی شکل گرفته و بهتر است که سرمایه‌گذاران برای خرید این سهم اقدام کنند.

نحوه محاسبه ارزش ذاتی سهام چگونه است؟

به دست آوردن ارزش ذاتی یک سهم یک کار پیچیده و تخصصی به شمار می‌آید که کارشناس یا تحلیل‌گر با استفاده از فرمول‌های متعدد به ارزش ذاتی سهم دست پیدا می‌کند. این نکته را در نظر داشته باشید که تحلیل بنیادی به عنوان یک فرآیند ارزیابی سهم شناخته می‌شود که هر شخصی توانایی پرداختن به آن چگونه قیمت یک سهم تعیین می شود؟ را ندارد. در همین راستا شرکت‌ها و سازمان‌های مرتبط بوجود آمده‌اند که با استفاده از ارزیابی و تحلیل‌هایی که به عمل می‌آورند، خدمات مشاوره‌ای را به علاقه‌مندان ارائه می‌دهند.

مدل گوردون به عنوان یکی از روش‌های محاسبه ارزش ذاتی سهم است. مدلی که ارزش ذاتی سهام را، بر مبنای سود تقسیمی پیش‌بینی‌شده با نرخ ثابت، محاسبه می‌کند. در نظر داشته باشید که برای استفاده از این روش باید چندین شاخص را در فرمول قرار دهید تا بتوانید به ارزش واقعی سهام یک شرکت دست یابید. فرمول مدل گوردون برای به دست آوردن ارزش ذاتی سهم به شکل زیر است:

(Intrinsic value of stock = D÷(k-g

• D : سود تقسیمی مورد انتظار هر سهم.
• K : بازه مورد انتظار سرمایه‌گذار.
• G : نرخ رشد مورد انتظار سود تقسیمی سهام.

نحوه محاسبه ارزش دارایی‌های مالی شرکت

کارشناسان و تحلیل‌گران به منظور به دست آوردن ارزش ذاتی هر سهم، در گام اول باید ارزش داریی‌های مالی آن شرکت را محاسبه نمایند و برای این پروسه رویکردهای متنوعی وجود دارد که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

رویکرد ترازنامه‌ای: در این رویکرد معمولا ارزش دارایی‌های شرکت چه از نوع مشهود و چه از نوع غیرمشهود، مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرد. در همین راستا یکی از روش‌های رایج در رویکرد ترازنامه‌ای، بررسی و تحلیل ارزش خالص دارایی شرکت مدنظر است. در نظر داشته باشید که از NAV به عنوان یک فاکتور برای تعیین ارزش‌های دارایی‌های یک شرکت استفاده می‌شود که در آن مجموع ذخیره کاهش ارزش دارایی‌ها، سود محقق شده بعد از تاریخ ترازنامه، ارزش افزوده پرتفوی غیر بورسی، ارزش افزوده پرتفوی بورسی و حقوق صاحبان سهام بر تعداد سهام شرکت تقسیم می‌شوند.

رویکرد نسبی: در این روش به اصطلاح ارزش واقعی یک شرکت در مقایسه با ارزش سایر شرکت‌های مشابه تعیین می‌شود. در این رویکرد بیشتر از نسبت P/E استفاده می‌شود. برای درک بیشتر در این رویکرد، دو شرکت را درنظر داشته باشید که از لحاظ نرخ رشد، ریسک و … در شرایط یکسانی باشند. در این فرآیند اگر P/E یکی از این شرکت‌ها در مقایسه با دیگری از مقدار کمتری برخوردار باشد، به این معنی است که سهام آن شرکت زیر قیمت و کمتر از ارزش واقعی آن در بازار مورد خرید و فروش قرار می‌گیرد و این سهم از نظر بنیادی برای سرمایه‌داران جای رشد دارد و به سودآوری منجر خواهد شد. البته P/E تنها فاکتور مدنظر در این رویکرد نیست و بهتر است از سایر فاکتورها در ارزیابی شرکت استفاده شود.

رویکرد تنزیلی: از نظر کارشناسان و تحلیل‌گران بازار سرمایه، این روش به عنوان بهترین و دقیق‌ترین روش برای ارزشگذاری سهام محسوب‌ شده که با در نظر گرفتن جریان‌های نقدی تولیدی شرکت مورد محاسبه قرار می‌گیرد. همچنین در رویکرد تنزیلی، جریان‌های نقد آتی شرکت با توجه به یک نرخ مشخص، تنزیل می‌شوند و به این ترتیب، ارزش فعلی شرکت به دست می‌آید.

سخن آخر

در بازار سرمایه معیارها و ابزارهای متنوعی به منظور خرید و فروش سهام در نظر گرفته می‌شود. سرمایه‌گذارانی که با استفاده از علم بنیادی به بررسی و ارزیابی بازار و وضعیت شرکت‌های بورسی می‌پردازند، قادر هستند که با به دست آوردن ارزش ذاتی سهام یک شرکت، نسبت به خرید و فروش آن تصمیم‌گیری نمایند. کارشناسان فعال در حوزه سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه بر این عقیده‌اند که با استفاده از تعیین ارزش ذاتی سهام یک شرکت می‌توان به موقعیت‌های عالی برای خرید و فروش آن اقدام کرد و از این رویکرد به سودآوری بسیاری در جریان سرمایه‌گذاری دست پیدا کرد.

انواع افزایش سرمایه و نحوه محاسبه قیمت پس از آن

اگر به تازگی وارد بازارهای مالی شده باشید قطعا به مفهوم افزایش سرمایه برخورد کرده اید و کنجاوید تا در مورد آن اطلاعات کسب کنید .در مقاله پیش رو با انواع افزایش سرمایه و مفاهیم کلی و مزایا و ویژگی های انواع افزایش سرمایه آشنا میشویم.

سرمایه به میزان ریالی ثبت شده در سازمان ثبت شرکت ها گفته می شود .

نکته ای که سرمایه گذاران باید یه آن توجه کنند این است که سرماه ثبتی شرکت برابر با میزان دارایی های روز شرکت نیست .زیرا شرکت ها پس از ثبت اقدام به خرید و فروش دارایی های مختلف کرده و می توانند از این محل کسب سود کرده و یا زیان متحمل شوند و همین عاملی است که شرکت ها پس از مدتی به سمت افزایش سرمایه و بروز کردن دارایی ها می روند.

2. انواع افزایش سرمایه

به طور کلی شرکت ها از 4 محل اقدام به افزایش سرمایه میکنند:

1.افزایش سرمایه از سود انباشته

2.افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها

3.افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهام داران

4.افزایش سرمایه از محل صرف سهام

.3مراحل افزایش سرمایه

شرکت ها فارغ از نوع افزایش سرمایه باید مراحل مشخصی را برای ثبت سرمایه جدید طی کنند

1.ابتدا هییت مدیره شرکت پیشنهاد افزایش سرمایه را ارایه می دهد و با تایید اکثریت سهام داران تصویب می شود

2.سپس اطلاعات مربوط به افزایش سرمایه و مفروضات و برنامه های شرکت پس از افزایش سرمایه به اطلاع حسابرس می رسد که حسابرس می تواند با تمام یا بخشی از این افزایش موافقت کند

3.در مرحله بعد اطلاعات جهت تایید به سازمان بورس ارسال می شود

4.پس از تایید سازمان بورس اطلاعیه ای جهت تشکیل مجمع فوق العاده توسط شرکت برای تصمیم گیری برای درصد افزایش سرمایه و قیمت هر سهم برگزار می شود

1. پس از مجمع تصمیمات مجمع عمومی فوق‌العاده بر روی سایت کدال درج می‏‌شود که در آن مبلغ افزایش سرمایه و درصد افزایش سرمایه به طور قطعی اعلام می‌‏شود و افزایش سرمایه شرکت در اداره ثبت شرکت‌ها ثبت می‌شود.

-شایان ذکر است که تمامی مراحل بالا توسط شرکت از طریق سامانه کدال به اطلاع سهام داران می رسد

4.دلایل افزایش سرمایه

شرکت ها به دلایل متعددی اقدام به افزایش سرمایه میکنند از جمله

1.بهبود ساختار مالی شرکت و به روز رسانی ترازنامه ها

2.تامین نقدینگی مورد نیاز برای انجام طرح های توسعه

3.حفظ و افزایش قدرت رقابت شرکت در بازار

4.جلوگیری از خروج نقدینگی از شرکت

5.خارج شدن از شمولیت قانون 141 تجارت

6.افزایش اعتبار شرکت به منظور دریافت تسهیلات بانکی

-حال به بررسی هر یک از انواع افزایش سرمایه می پردازیم

5. افزایش سرمایه از محل سود انباشته

شرکت ها با انجام فعالیت های اقتصادی به سود دست پیدا میکنند که طبق تصمیم سهام داران در جلسه مجمع عمومی بخشی از این سود را بین سهام داران تقسیم کرده و بخشی دیگر را طبق قانون تجارت باید در نزد خود نگه داری کنند

پس از گذشت چند سال مالی اندوخته قابل توجهی از سود در نزد شرکت ذخیره می شود که شرکت ها معمولا از این اندوخته برای انجام افزایش سرمایه استفاده می کنند

همچنین کسب این سود می تواند از فروش دارایی ها یا سهام یا از محل سرمایه گذاری های شرکت تامین شود

در این روش درصد مالکیت شما در شرکت تغییری پیدا نمی کند. یعنی به همان نسبت که سرمایه شرکت زیاد می شود تعداد سهام شما نیز افزایش پیدا می کند. از نظر تئوریک میزان دارایی شما نیز تغییری نمی کند، یعنی به همان نسبت که تعداد سهام شما زیاد می شود قیمت سهام کاهش پیدا می کند.

هر چند فرآیند عرضه و تقاضا پس از بازگشایی سهم باعث اختلاف قیمت سهم با میزان تیوریک آن می شود.

فرمول محاسبه قیمت تیوریک سهم پس از بازگشایی به شرح زیر است:

مثلا فرض کنید قیمت سهام یک شرکت 4000 ریال باشد، اگر این شرکت 60 درصد افزایش سرمایه از این نوع داشته باشد، قیمت جدید هر سهم از فرمول بالا به دست می‌آید:

و به همان میزان نیز به تعداد سهام شما افزوده می شود که به آن سهام جایزه گفته می شود در نتیجه سرمایه شما تغییری نمی کند

در این روش عملا جریان نقدینگی جدید به شرکت وارد نمی شود.

علت اقبال سرمایه گذاران به این نوع افزایش سرمایه جذاب شدن قیمت سهم پس از اعمال افزایش سرمایه و همچنین بازگشایی بدون دامنه نوسان در روز بازگشایی است که معمولا موجب رشد قیمت سهم می شود.

6. افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها

در این روش شرکت از محل دارایی های ثابت خود از جمله زمین ساختمان و تجهیزات و همچنین از محل سرمایه گذاری ها اقدام به تجدید ارزیابی دارایی ها می کند.

-در این روش نیز سرمایه جدیدی وارد شرکت نمی شود و تنها تغییراتی در صورت های مالی شرکت رخ می دهد.

-این روش بسیار به روش افزایش از سود انباشته شبیه است با یک تفاوت مهم وآن اینکه در این روش تجدید ارزیابی از دارایی های استحلاک پذیر مانند ساختمان و تجهیزات باعث افزایش بار مالی بر صورت های مالی شرکت می شود در نتیجه سود آوری شرکت کاهش می یابد.

-یکی از دیگر دلایلی که شرکت ها یه این نوع افزایش سرمایه روی می آورند خروج از شمولیت قانون141تجارت است که موجب معافیت مالیاتی شرکت نیز می شود

7. افزایش سرمایه از آورده نقدی و مطالبات حال شده

برخی مواقع شرکت ها برای توسعه کسب و کارشان به منابع مالی نیاز پیدا می کنند در این مواقع شرکت ها دو راه برای تامین مالی پیش رو دارند

اول دریافت تسهیلات با بهره از بانک دوم دریافت سرمایه مورد نیاز از سهام داران بدیهی است که روش دوم مطلوب تر است به این منظور شرکت ها اقدام به افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران می کنند

برای جذب سرمایه جدید شرکت ها اولویت را به سهامداران خود می دهند به این منظور به سهامداران شرکت حق تقدم تعلق می گیرد که بیانگر اولویت سهامدار در تامین مالی شرکت است

نماد حق تقدم سهام شرکت‌ها همان نماد سهام عادی شرکت است که حرف “ح” به آخر آن اضافه شده است. به عنوان مثال نماد بورسی شرکت ایران خودرو در بورس “خودرو” است و نماد حق تقدم آن “خودروح” می‌باشد.

سهام دار به سه شکل میتواند از عواید حق تقدم بهره مند شود:

1.با پرداخت مبلغ اسمی هر سهم(1000ریال)به حساب شرکت و به میزان وجه واریزی سهم عادی به سهامدار تعلق می گیرد.

2.همچنین سهام دار قادر است تا در زمان مسخص (2ماه) اقدام به فروش حق تقدم خود به سایر سرمایه گذاران بکند.

3.در آخر پس از گذشت زمان قانونی اگر سهام دار ما به تفاوت ریالی هر سهم را پرداخت نکند و همچنین به فروش حق تقدم ها دست نزند .شرکت می تواند حق تقدم ها به فروش رسانده و پس از کسر مبلغ اسمی هر سهم و کارمزد مورد نظر وجه باقی مانده را به حساب سهام دار واریز کند.

فرمولی که پس از این نوع افزایش سرمایه برای قیمت جدید سهم محاسبه می شود به شرح زیر است:

به عنوان مثال اگر شرکتی بخواهد 200 درصد افزایش سرمایه داشته باشد و قیمت هر سهم قبل از افزایش سرمایه 6000 ریال باشد، شرکت هم از هر سهامدار مبلغ 1000 ریال به ازای هر سهم درخواست ‌کند. به این ترتیب قیمت جدید هر سهم و ارزش حق تقدم آن به شکل زیر محاسبه می‌شود:

8. افزایش سرمایه از محل صرف سهام یا سلب حق تقدم

در این روش شرکت ها مبلغی بیش از مبلغ اسمی هر سهم (1000ريال)را طی پذیره نویسی از سرمایه گذار دریافت می کند

این اصافه ارزش دریافتی می تواند به صورت سهم به سهامداران قبلی تعلق گیرد یا به حساب اندوخته شرکت افزوده شود و یا به صورت نقدی به سهام داران پرداخت شود.

-این روش در بازار ایران مرسوم نیست و تا به حال انجام نگرفته است

در نهایت باید اشاره کرد که با توجه به تفاوت ساختار شرکت ها با یکدیگر نمی توان به طور قطع روش خاصی از افزایش سرمایه را به دیگر روش ها ترجیح داد اما به طور کلی روش هایی که در آن سرمایه جدید به شرکت وارد می شود از جذابیت بیشتری برخوردار بوده و برای شرکت ها در بلند مدت مفید تر هستند

بنابراین افزایش میزان سرمایه از طریق آورده نقدی و همچنین صرف سهام به صورت کلی بهتر قلمداد می‌شوند

همچنین افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی برای شرکت هایی که دارای زیان انباشته بالایی هستند و مشمول قانون141 تجارت می شوند با توجه به معاف بودن از مالیات مناسب می باشد.

ارزش معاملات در بورس چیست؟

همان‌طور که می‌دانید در بازار بورس افراد همواره با چالشی مبنی بر یافتن بهترین فرصت جهت سرمایه گذاری روبرو هستند؛ از این رو روش های مختلفی جهت تحلیل بازار و رویدادهای آن طراحی شده است. جهت بهره مندی از این روش ها در ابتدا نیاز به آشنایی با اصطلاحات رایج و همچنین مفاهیم آن دارید.

اگر هنوز اطلاعات تکمیلی در مورد بورس ندارید مطلب بورس چیست؟ را مطالعه فرمایید.

از مفاهیم مهم که در ادامه به آن خواهیم پرداخت، “ارزش معاملات در بورس” و به موازات آن “ارزش بازار” است؛ آشنایی با این دو مورد کمک شایانی به شما در درک بازار خواهد کرد.

مفهوم ارزش معاملات بورس و کاربرد آن

“ارزش معاملات در بورس” در اصل معیاری است جهت تخمین حجم نقدینگی در بازار و یافتن زمان مناسب سرمایه گذاری. به عبارتی شما با اطلاع از ارزش ریالی کل داد و ستدهای انجام شده در روز (تا لحظه ای که آن را مشاهده می کنید)، موفق به تخمین حجم نقدینگی همان روز می‌شوید که این مورد یکی از فاکتورهای مهم جهت یافتن بهترین زمان سرمایه گذاری است.

برای مشاهده ارزش معاملات هر نماد می‌توانید به سایت tsetmc.com مراجعه نمایید.

بدیهی است که افزایش ارزش سهام در یک نماد خاص، نشان دهنده افزایش سرمایه گذاری در سهم مذکور و رشد قیمت آن است؛ گفتنی است این مورد در رابطه با کل بازار سهام نیز صدق می کند؛ افزایش ارزش کل معاملات بازار، گویای ورود نقدینگی و روند مثبت بازار بوده و از طرفی برعکس این مورد نیز صادق است؛ کاهش ارزش معاملات بازار گویای زمان نامناسب جهت سرمایه گذاری خواهد بود. دقت نمایید گرچه توجه بر این مورد می تواند راهنمای شما جهت سرمایه گذاری سود ده باشد، ولی این موضوع به تنهایی کافی نبوده و استفاده از روش‌های تحلیلی دیگر در کنار آن ضروری است.

مفهوم ارزش بازار

از مفاهیم دیگری که درک آن در کنار ارزش معاملاتی حائز اهمیت است، “ارزش بازار” است؛ چراکه با بررسی ارزش معاملاتی، شما دیدگاه کوتاه مدتی جهت انجام سرمایه گذاری به‌دست می آورید. از آنجایی که روند صعودی و یا نزولی بودن سهام یک نماد معمولا نمی‌تواند برای مدت زمان طولانی ادامه یابد، لذا نیاز به دیدگاه دیگری جهت تحلیل روند سهام یک نماد برای زمان طولانی‌تر در این جایگاه حس می‌شود. نحوه محاسبه ارزش بازار برای هر نماد به شرح زیر است:

تعداد سهام کل شرکت × قیمت هر سهم (قیمت پایانی سهم در روز معاملاتی) = ارزش بازار

طبق فرمول بالا، تعیین ارزش بازار، بسته به دو پارامتر قیمت سهام و تعداد آن خواهد بود؛ به طوری که با افزایش و یا کاهش قیمت سهام، ارزش بازار آن به صورت صعودی و یا نزولی تغییر خواهد کرد و از طرفی در صورت ثابت ماندن قیمت و افزایش تعداد سهام، ارزش بازار مشمول تغییر مثبت خواهد شد؛ از این رو بسیاری از افراد تحت تاثیر این روند قرار گرفته و با افزایش ارزش بازار شرکتی، آن را بزرگ‌تر و معتبرتر پنداشته و به سرمایه گذاری در آن می چگونه قیمت یک سهم تعیین می شود؟ پردازند. این تفکر تا حدودی صحیح بوده و می‌توان گفت ریسک سرمایه گذاری در این حالت کمتر خواهد بود؛ اما در نظر داشته باشید در شرکت های کوچک‌تر با ارزش دارایی پایین‌تر، در صورت رشد سهام، سودآوری خوبی برای سرمایه گذاران به عمل می آید.

مورد دیگر مربوط به قیمت هایی است که خرید و فروش سهام شرکت با آن صورت می گیرد. ممکن است این قیمت ها حقیقی نباشد و بارها مشاهده شده که قیمت سهامی به صورت غیر منطقی بیش از حد بالا و یا پایین است؛ از آنجایی که قیمت سهام یکی از پارامترهای محاسبه ارزش بازار است، لذا در صورت دستکاری قیمت، نمی‌توان ارزش بازار آن شرکت را معیاری جهت سرمایه گذاری (در آن زمان خاص) در نظر گرفت؛ در این شرایط می‌توانید به بررسی قیمت سهام شرکت های مشابه آن (از نظر نوع فعالیت) بپردازید تا درک بیشتری از قیمت حقیقی به دست آورید. آخرین موردی که در این بخش توجه به آن پیشنهاد می‌شود، “حجم معاملات” است. حجم معاملات به معنی تعداد کل خریداران و فروشندگان و در کل میزان فعالیت بازار است. این مورد رابطه مستقیم با قیمت سهام داشته و معمولا رشد این دو را به موازات یکدیگر می‌توان مشاهده کرد که گویای پویایی بازار در آن بازه زمانی است.

با توجه به اینکه مراجعه به “سایت مدیریت فناوری بورس تهران” جهت مشاهده ارزش معاملات ضروری است، لذا در ادامه توضیحاتی در این باره ارائه خواهد شد:
پس از ورود به سایت بلافاصله جداولی را مشاهده خواهید کرد که اطلاعات آن مربوط به بازارهای بورس و فرابورس بوده و علاوه بر توضیحات قبل، نمادهای پر بیننده و موثر بر شاخص ها و همچنین تغییرات آن‌ها نیز در این جداول قابل رویت هستند.

در تب های بعدی به ترتیب می‌توانید به بررسی موارد زیر بپردازید:

• بورس اوراق بهادار تهران: این بخش خود شامل زیر مجموعه های متفاوتی است که در آن می‌توان اطلاعات کامل شاخص ها (شاخص های منتخب، برترین گروه های صنعت و …)، نوسان قیمت ها، میزان عرضه و تقاضای هر نماد، بازار ابزارهای مشتقه و اوراق بدهی را مشاهده نمایید.
• فرابورس ایران: زیر مجموعه های این تب غالبا همانند “بورس اوراق بهادار تهران” بوده، ولی دارای بخش های اضافه تری شامل: شرکت‌های کوچک و متوسط، بازار پایه و مشتقه است.
• بورس انرژی ایران: بورس انرژی، یک بورس کالایی به حساب می آید و اطلاعات مربوط به این بازار شامل: عرضه های پیش رو و انجام شده، بازار عمده فروشی، صندوق های قابل معامله در بورس، اوراق گواهی ظرفیت و … در تب های مختلف آن قابل دسترسی است.

• شبکه کدال: کدال شبکه ای جهت درج گزارشات کلیه ناشران سهام در بازار بورس است که دسترسی به این گزارشات از طریق همین بخش و همچنین مراجعه به سایت کدال فراهم است.

• صندوق های سرمایه گذاری: همان‌طور که از نام آن پیدا است، می‌توانید اطلاعات صندوق های سرمایه گذاری را در این تب مشاهده نمایید.

• بورس کالا: آخرین تب این بخش مربوط به عرضه کنندگان کالا در بورس است که در آن می‌توان اطلاعات سلف استاندارد بورس کالا، صندوق های کالایی، گواهی سپرده کالایی، نمای بازار آتی، قیمت نمادهای فیزیکی و … را مشاهده کرد.

سخن آخر

ارزش یک معامله در بازار بورس هیچگاه با اتکا بر یک مورد خاص مشخص نمی گردد؛ در نظر داشته باشید با توجه به نوع معاملات، دیدگاه های متفاوتی جهت دریافت سود وجود دارد و بسته به آن نیز روش های تحلیل مختلف و توجه به المان های متفاوتی پیشنهاد می‌شود. مشخصا سرمایه گذاری طولانی مدت و کوتاه مدت، نوسان گیری، بورس کالا و یا اوراق بهادار و … هر کدام دارای ویژگی های خاص خود بوده و نیازمند تحلیلی متفاوت هستند. از طرفی مطالعه روش های تحلیل، بدون آشنایی با مفاهیم آن احتمالا نتیجه مثمر ثمری به همراه نخواهد داشت. در نتیجه بهترین راه، حرکت موازی در جهت “آشنایی با مفاهیم” و “آموزش دوره ها و تحلیل ها” می‌تواند باشد.

نحوۀ محاسبۀ درصد مشارکت در ساخت چگونه است؟

مشارکت در ساخت چند سالی است که با اقبال خوبی از سمت صاحبان ملک‌های قدیمی و کلنگی روبه‌رو شده است. این قراردادها اگر به صوت درست و با رعایت حقوق طرفین پیش برود، سود رضایت‌بخشی به همراه خواهد داشت؛ زیرا در سال‌های اخیر و خصوصا در شهرهای بزرگ دیگر کمتر کسی ممکن است هم صاحب زمین باشد و هم سرمایه و تخصص لازم را برای ساخت بنای جدید در اختیار داشته باشد.

مشارکت در ساخت مزایای بسیار دارد که می ‌توان به این موارد اشاره کرد:

• بهتر شدن مقاومت ساختمان نوساز نسبت به بنای قدیمی
• رعایت اصول نوین و مدون مهندسی برای ساخت بنا
• ایجاد فضای مسکونی به تعداد بیشتر
• زیبایی ساختمان با توجه به سلیقه و استانداردهای روز
• استفاده ار مصالح، روش‌ها و ماشین‌آلات مدرن برای ساخت بنا

اما شاید مهم‌ترین مزیت چنین قراردادی را بتوان سودی دانست که در کوتاه‌مدت عاید طرفین توافق می ‌شود. به همین دلیل، لازم است موارد حقوقی و عرفی را دربارۀ محاسبه سهم مالک و سازنده بشناسیم و با خیال راحت‌تر وارد عملیات ساخت‌وساز مشارکتی بشویم.

قدرالسهم و میزان سود مالک زمین و سازنده (دو طرف قرارداد) روی چه اصولی محاسبه می‌شود؟

برای تعیین میزان سهم هر کدام از طرفین قرارداد اصول رایجی وجود دارد که در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شویم. البته نوسانات بازار مسکن و تزلزل قیمت‌ها، باعث می‌شود خیلی از افراد هنگام عقد قرارداد مشارکت در ساخت با ابهام و تردید مواجه شوند. در هر حال، در حالت عادی مبنای قیمت را بر وضعیت روز قرار می‌دهند.

به طور مثال در شهر تهران، فرمول محاسبۀ مشارکت در ساخت در هر منطقه بر مبنای «قیمت هر مترمربع آپارتمان نوساز در آن منطقه» قرار دارد.

با توجه به این اصل، اگر میانگین قیمت هر مترمربع آپارتمان نوساز در منطقه‌ای که قرار است مشارکت در ساخت آن‌جا انجام شود تا چهار میلیون و پانصد هزار تومان باشد، معمولاً تقسیم سود به صورت برابر (50-50) انجام می‌شود. در غیر این صورت و اگر متوسط قیمت هر مترمربع آپارتمان نوساز در آن منطقه بین 4.5 میلیون تا 5.5 میلیون تومان باشد، میزان سود تغییر کرده و سهم مالک زمین 55 درصد و سهم سازنده 45 درصد محاسبه می‌شود.

البته در حال حاضر و با توجه به قیمت مسکن، دیگر در کمتر منطقه‌ای شاهد قیمت‌های زیر 5 میلیون تومان برای هر مترمربع آپارتمان نوساز هستیم. در این حالت به غیر از تعیین فرمول مشارکت به صورت 60-40 درصدی، مبلغی نیز تحت عنوان «بلاعوض» محاسبه می‌شود. این مبلغ در ابتدای فرآیند مشارکت از طرف سازنده به مالک پرداخت می‌شود که وی بتواند در طول زمان ساخت و آماده‌سازی بنای جدید، در منزل دیگری ساکن شود.

میزان وجه «بلاعوض» بر چه مبنایی محاسبه می‌شود؟

مبلغ «بلاعوض» معمولا به صورت توافقی تعیین می‌شود و قانون خاصی دربارۀ آن وجود ندارد. اما عرفی که برای آن وجود دارد به این شرح است: تعیین مبلغ یک میلیون تومان به ازای هر مترمربع مساحت خانۀ کلنگی در منطقه‌ای که قیمت هر مترمربع آپارتمان نوساز آن بیش از شش میلیون و پانصد هزار تومان است.

در باقی مناطق که قیمت هر مترمربع آپارتمان نوساز کمتر از این مبلغ است، وجه «بلاعوض» متغیر بوده و با توافق طرفین تعیین می‌شود.

آیا برای محاسبۀ بلاعوض در مشارکت در ساخت به غیر از عرف بازار، فرمول دیگری هم وجود دارد؟

بله. شما می‌توانید با استفاده از فرمول ریاضی زیر میزان سهم مشارکت را محاسبه کنید:

R = A% × D – G% × M
کل ارزش ملک = M
قدرالسهم سازنده = G
کل هزینه ساخت = D
قدرالسهم مالک = A
مقداربلاعوض = R

مثال:
ملکی به ارزش دو و نیم میلیارد تومان که هزینه ساخت آن یک میلیارد و صد میلیون تومان برآورد گردیده و نسبت سهم سازنده و مالک بترتیب 40% و 60% است.

2.500.000.000 × 40% – 1.100.000.000 × 60% = 340.000.000

همان‌طور که ‌می‌بینید مبلغی معادل سیصد و چهل میلیون تومان باید از طرف سازنده بابت مابه‌التفاوت ِساخت و به صورت بلاعوض به مالک پرداخت گردد.

به زبان ساده‌تر می‌توانیم بگوییم مالک بخشی از ملک خود را به سازنده می‌فروشد و سازنده به عوض مبلغ معامله، سهم مالک را می‌سازد و وجه تفاوت آن را نقد پرداخت می‌کند.

در زمینۀ میزان وجه «بلاعوض» چند نکته را به یاد داشته باشید: