سود ۲۶ هزار میلیاردی آقای «ز» و «ت» در بازار ارز
روزنامه سازندگی در شماره امروز خود در گزارشی افشا کرد که دو نفر طی ماه های اخیر بازار ارز کشور را به هم ریخته اند.
به گزارش خرداد: روزنامه سازندگی در شماره امروز خود در گزارشی افشا کرد که دو نفر طی ماه های اخیر بازار ارز کشور را به هم ریخته‌اند.
این روزنامه در ادامه نوشت: تمام اقتصاددانان لیبرال و نهادگرا بر سر یک موضوع به تفاهم رسیدند که بزرگترین رانت سازمان یافته اقتصاد ایران، دلار 4200 تومانی است.
خوانساری رئیس اتاق بازرگانی تهران، اخیرا هشدار داده بود که تعداد درخواست ها برای کارت بازرگانی، ثبت شرکت و دریافت ارز 4200 تومانی به شکل غیرعادی رشد کرده است.
کرباسیان وزیر اقتصاد، نیز پیش تر درباره کارت‌های بازرگانی هشدار داده بود.
«سازندگی در ادامه افشاگری خود می افزاید: یک صرافی که در اختیار یکی از مدیران میانی چند سال قبل نظام مالی کشور بود، شبکه ای از صرافی ها را برای کنترل بازار ارز ساماندهی کرده است و وابستگان او در تهران 5 صرافی دارند.
آقای «ز» و «ت» از پنج شنبه گذشته همزمان با توقف صدور حواله برای کشور از تمام ابزارهای ارتباطی خود برای تحت فشار قرار دادن دولت استفاده کردند و روز شنبه هر دوی این صرافی ها به شرکای خود تهران اعلام کردند که دیگر خبری از دلار کاغذی در بازار تهران نخواهد بود.
همزمان پتروشیمی ها خود را برنده بازی می‌دیدند چرا که خبر رسید ارز آنها در بازار ثانویه فروخته می‌شود و این یعنی به جای 4200 تومان می‌توانند ارز خود را حداقل 7 هزار تومان به صراف ها بفرو شند.
سود این دو صرافی از محل رانت ارزی طی یک دوره 4 ماهه بیش از 26 هزار میلیارد تومان بوده است.
بازار ارز چیست و چگونه بر زندگی مردم تاثیر می‌گذارد؟
نرخ ارز یکی از مواردی است که می تواند بر زندگی مردم تاثیر مستقیم داشته باشد. تغییرات نرخ ارز می تواند با تاثیر بر جذابیت صادرات و واردات، صنایع داخلی را رونق تجار درباره بازار ارز چه می‌گویند؟ بخشیده یا با چالش مواجه سازد.
به گزارش خبرنگار ایمنا، سه مقوله پول، ارز و بانکداری از جمله مهم‌ترین مباحث موجود در علم اقتصاد است که فهم آن در دنیای امروز یکی از نیازهای بشر محسوب می‌شود. در همین راستا، فردریک میشکین، یکی از سرشناس‌ترین اقتصاددانان آمریکایی، کتابی را به رشته تحریر درآورده که به کوشش علی جهانخانی و علی پارسائیان به فارسی برگردانده شده است و بخشی از مناسب‌ترین مطالب آن را در سلسله خلاصه کتاب‌های اقتصادی بیان خواهیم کرد.
در این بخش از کتاب که به بازار ارز و موارد مربوط به آن پرداخته می‌شود، ابتدا تعریف نرخ ارز و سپس تجار درباره بازار ارز چه می‌گویند؟ عوامل تاثیرگذار بر این مسئله بیان می‌شود. به طور کلی نرخ ارز عبارت است از قیمت واحد پول یک کشور در برابر واحد پول کشور دیگر؛ این نرخ بر سیستم اقتصادی و زندگی روزمره مردم اثر می‌گذارد.
اگر واحد پول کشور نسبت به واحد پول کشورهای دیگر کاهش پیدا کند، کالاهای خارجی و مسافرت گران‌تر تمام می‌شود، بنابراین تمایل مردم به مسافرت کردن و مواردی از این قبیل کاهش پیدا می‌کند. در عوض افزایش ارزش واحد تجار درباره بازار ارز چه می‌گویند؟ پول یک کشور در مقابل واحد پول کشورهای دیگر باعث می‌شود مردم بیشتر به مسافرت رفته و از کالاهای خارجی استفاده کنند. اینگونه موارد به طور کامل در بحث مالیه بین الملل دنبال می‌شود.
بازار ارز چیست؟
به طور کلی بازار ارز بازاری است که ارزش واحد پول دو کشور در مقابل یکدیگر تعیین شده و حتی با یکدیگر مبادله می‌شوند. بیشتر کشورها دارای واحد پول ملی هستند. این واحد پول برای ایالات متحده آمریکا، دلار، برای فرانسه فرانک و برای کشوری مانند هندوستان روپیه است. تجارت بین کشورها مستلزم داد و ستد متقابل واحد پول کشورها است. هنگامی که یک شرکت آمریکایی می‌خواهد از کشورهای دیگری کالاها، خدمات یا دارایی‌های مالی بخرد، باید دلار را به پول خارجی تبدیل کرده و بدهی خود را بپردازد.
داد و ستد واحد پول کشورها در بازار ارز صورت می‌گیرد. حجم این داد و ستدها روزانه به طور متوسط به یک تریلیون دلار می‌رسد (این آمار مربوط به سال‌های پیش از ۱۹۹۵ میلادی است). داد و ستدهایی که در بازار ارز انجام می‌شود، نرخ ارز را تعیین می‌کند و بر آن اساس بهای تمام شده کالاهای خارجی و دارایی‌های مالی که از آن کشورها خریداری شد، تعیین می‌شود.
در بازار ارز دو نوع معامله انجام می‌شود که نوع رایج آن معاملات نقدی یا آنی است و باید حداکثر دو روز پس از انجام دادن معامله، پول مربوطه پرداخت شود. نوع دیگر معاملات تحویل آتی است که مستلزم تحویل کالا و تسویه معامله در زمان آینده است. در مورد معاملات آنی یا نقدی از نرخ ارز آنی و برای معاملات تحویل آتی از نرخ ارز آتی استفاده می‌شود.
در این میان زمانی که ارزش پول یک کشور در مقابل واحد پول کشور یا کشورهای دیگر افزایش پیدا می‌کند اصطلاحا گفته می‌شود این پول افزایش ارزش داشته و زمانی که از ارزش آن کاسته می‌شود، می‌گویند پول مزبور، کاهش قیمت داشته است.
چرا نرخ ارز تا این حد اهمیت دارد؟
اهمیت نرخ ارز به دلیل اثری است که بر قیمت کالاهای داخلی و خارجی می‌گذارد. برای یک آمریکایی، قیمت دلاری کالاهای فرانسوی بر مبنای روابط متقابل دو عامل تعیین می‌شود. عامل اول قیمت کالاهای فرانسوی به فرانک و دوم قیمت فرانک فرانسه بر حسب دلار.
حال فرض کنید یک آمریکایی درصدد بر می‌آید که یک قلم کالای فرانسوی بخرد. اگر قیمت این کالای فرانسوی در این کشور برابر با دو هزار فرانک و نرخ هر فرانک نیز برابر با ۰.۱۷ دلار باشد، در آن صورت قیمت کالا برابر با ۳۴۰ دلار خواهد بود. حال تصور کنید دو ماه بعد همین فرد درحالی اقدام به خرید کالای مزبور کند که ارزش فرانک فرانسه در مقابل دلار آمریکا برابر با ۰.۲۰ تجار درباره بازار ارز چه می‌گویند؟ باشد، در چنین حالتی قیمت کالایی که دو ماه پیش از این ۳۴۰ دلار بود به ۴۰۰ دلار افزایش پیدا می‌کند.
نتیجه چنین تصورات و استدلال‌هایی این است، هنگامی که ارزش واحد پول یک کشور افزایش پیدا می‌کند، کالاهای تولید آن در خارج گران‌تر و کالاهای خارجی ارزان‌تر می‌شود. در عوض هنگامی که ارزش واحد پول یک کشور کاهش پیدا می‌کند، کالاهای آن کشور در خارج ارزان‌تر و کالاهای خارجی در آن کشور گران‌تر می‌شود. در سال‌های ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۵ افزایش ارزش دلار امریکا باعث شد صنایع این کشور به شدت آسیب ببیند زیرا محصولات این کشور در خارج گران عرضه می‌شد و از سوی دیگر محصولات خارجی در این کشور بسیار ارزان بود.
بازار ارز؛ بازاری به شدت رقابتی
برای مشاهده چگونگی تعیین نرخ ارز نمی‌توان به یک محل خاص مراجعه کرد. ارز در یک بازار سازمان یافته، مثل بورس نیویورک داد و ستد نمی‌شود. این کار خارج از بازار بورس و به وسیله چند صد معامله گر که اکثرا بانک‌ها هستند انجام می‌شود. از طرفی به دلیل اینکه معامله گران به وسیله تلفن یا کامپیوتر در تماس دائمی با یکدیگر قرار دارند، این بازار به شدت رقابتی است پس کارکردی همانند یک بازار متمرکز دارد.
با این حال نکته مهمی که باید یادآوری تجار درباره بازار ارز چه می‌گویند؟ شود این است، هنگامی که بانک‌ها، شرکت‌ها و دولت‌ها درباره مبادله ارز صحبت می‌کنند این خرید و فروش به این معنی نیست که آنها یک دسته اسکناس در دست داشته باشند و بخواهند با یک دسته اسکناس دیگر معامله کنند بلکه این خرید و فروش به این معنی است که مبلغ معینی ارز از یک حساب به حساب مربوطه در کشوری دیگر منتقل می‌شود.
نگاهی ساده به مفهوم ارز و بازار ارز
به گزارش پرسون، واژه "ارز" در بانکداری بین‌المللی به معنای پول خارجی است که گاهی صفت «خارجی» را نیز به آن افزوده و به صورت "ارز خارجی" به کار میبرند تا وجه تمایز آن را با پول ملی یا پول رایج در داخل یک کشور معلوم کنند.
واژه "سعر" نیز به معنای ارز است که در فارسی بیشتر به صیغه جمع یعنی اسعار به معنای پول‌های بیگانه کاربرد دارد. به کار بردن ترکیب "اسعار خارجی" نیز در فارسی معمول است.
اگر در تمام نقاط جهان و کشورها فقط یک نوع پول رایج بود مبحثی تحت عنوان "ارز" محلی از اعراب نمییافت. اما در حال حاضر تقریباً تمامی کشورها در جهان که دارای هویت ملی و استقلال سیاسی هستند، پولی مخصوص به خودشان ایجاد کردهاند، چنانچه در داخل مرزهای جغرافیایی شان و حتی گاهی بیرون از این مرزها، دارای قدرت پرداخت و یا به اصطلاح دارای "قدرت ابراء" قانونی است .
بنابراین، امروزه نحوه مبادله پول‌های کشورهای مختلف و قواعد تجار درباره بازار ارز چه می‌گویند؟ و مقررات حاکم بر این تبدیل و تبادلات یکی از مباحث مهم در روابط مالی و پولی بین‌المللی و نیز عنصر پراهمیتی در داد و ستد میان کشورهاست.
نکته ای که در تعریف ارز باید مورد توجه باشد این است که ارز تنها منحصر به اسکناس منتشر شده به وسیله بانک‌های مرکزی کشورها نیست، بلکه این اصطلاح اسنادی از قبیل چک، سفته و برات را هم که برای پرداخت‌های بین المللی به کار می‌روند را شامل می‌شود.
به عبارت دیگر، در کشورهایی که پول آنها در بازارهای بین‌المللی قابل تبدیل نیست میزان ارزی که هر بانک نگهداری می‌کند؛ عبارت است از مسکوکات و اسکناس‌های بیگانه، موجودی آن بانک نزد بانک‌های خارجی وکلیه دارائی‌هایی که سریع قابل نقدشدن و یا تبدیل به پول خارجی می‌باشد.
نرخ ارز
اگر روزی یک پول بین‌المللی به وجود آید که کلیه پرداخت‌های خارجی با آن صورت گیرد، اساساً بحث درباره نرخ ارز چندان ضرورتی نداشت. اما به دلیل این که هر کشوری برای خودش پول ملی ویژه‌ای تهیه کرده که احیاناً در خارج از مرزهای آن کشور"قدرت ابراء" قانونی ندارد، لذا پرداخت‌های بین‌المللی بسیاری از کشورها باید به پولی غیر از پول ملی آنها صورت گیرد و بدهکاران این کشورها به خارج، در مقابل مسأله تبدیل پول ملی به پول بیگانه و به عبارت روشن‌تر، در مقابل مساله نرخ ارز قرار دارند.
رابطه برابری پول ملی و یا ارزش پول ملی درمقابل پول‌های بیگانه (اسعار) را نرخ ارز Exchang Rate می‌گویند. واژه "صرف" در لغت به معنای برگرداندن و در اصطلاح به معنای تبدیل کردن پولی به پول دیگر و "صراف" کسی است که به این حرفه اشتغال دارد.
رشد و توسعه اقتصاد بین الملل مدیون استفاده از ابزارهای ایجاد شده به خصوص ارز است. به طوری که امروزه مبادلات ارزی و نقل و انتقالات آن، پایه و اساس تجارت بین الملل محسوب می‌شود. شاید به جرأت بتوان گفت، بازار ارز تنها بازاری در سطح جهان است که در آن شب و روز و تعطیلی معنا و مفهومی ندارد، زیرا به دلیل جهانی بودن نرخ آن و وجود نوسانات، در هر لحظه خرید و فروش صورت می‌گیرد. یکی به دلیل ترس از کاهش نرخ ارز آن را می‌فروشد و دیگری به امید افزایش و تقویت نرخ ارز در آینده، آن را می‌خرد.
این چرخه باعث شده تا ارز جایگاه خود را در بازار پولی نه تنها تثبیت، بلکه روز به روز گسترش دهد و به کارگیری پول‌های بیگانه در کشورهای دیگر افزایش یابد. از آنجایی که بانک‌ها از بزرگترین مؤسسات شرکت کننده در بازار ارز محسوب می شوند، فراگیری مقررات حاکم بر این بازار ضروری به نظر می‌رسد.
دلار نیمایی چیست؟ | همه‌چیز درباره سامانه ارز نیمایی
همین یکی دو سال پیش، در اولین روزهای سال ۱۳۹۷، در ۲۱ام فروردین ماه، دولت برای اینکه بتواند محصولات وارداتی را به سوی مجاری رسمی هدایت کند، از تخصیص مناسب و عادلانه ارز برمبنای اولویت تقاضا اطمینان حاصل کند، از قاچاق و خروج سرمایه‌‌های کشور جلوگیری کند و در پروسه عرضه و تقاضا به شفافیت کامل برسد، یک سیاست مالی جدید را در پیش گرفت؛ اینجا بود که سامانه «نظام یکپارچه معاملات ارزی» موسوم به «نیما» راه‌اندازی شد. در ادامه قصد داریم تا شما را با سیر تا پیاز سامانه ارز نیمایی آشنا کنیم:
تاریخچه ارز نیمایی
زمزمه‌های تشکیل یک بازار ارزی جدید از بهمن ماه سال ۹۶ بر سر زبان‌ها افتاد و در نهایت در اردیبهشت ماه سال ۹۷ از آن رونمایی شد. سامانه ارز نمایی بمنظور سازمان‌دهی به بازار ارز در حوزه فعالیت‌های تجاری، وارداتی و صادراتی ، کار خود را آغاز کرد و از زمان ایجاد شکافی عمیق بین نرخ ارز دولتی و نرخ ارز بازار آزاد و افزایش سطح نگرانی بین تاجران و بازرگانان، موجبات توسعه سامانه دلار نیمایی سرعت گرفت و در کنترل این بازار، نقش حائزاهمیتی را ایفا کرد.
تجار درباره بازار ارز چه می‌گویند؟
سهراب اشرفی، کارشناس بازار ارز درباره قیمت ارز تا پایان شهریورماه می‌گوید: در سه هفته پیش رو فاکتورهای بسیاری می‌تواند بر بازار اثر داشته باشد، از بورس و عرضه دارا دوم گرفته تا اخبار تاثیرگذار خارجی و حواشی انتخابات آمریکا. روند بورس تا پایان شهریورماه تاثیر بسزایی بر بازار ارز ما خواهد داشت.
قیمت دلار که حدود یک هفته نسبتا ثابت بود روز چهارشنبه در صرافی‌های منتخب به کانال ۲۳ هزار تومان وارد شد و در بازار آزاد تا ۲۳ هزار و 630 تومان هم رسید. البته این روند افزایشی از روز سه‌شنبه آغاز شده تجار درباره بازار ارز چه می‌گویند؟ بود.
بازارساز که روز سه‌شنبه افزایش قیمت‌ها در بازار آزاد را چندان جدی نگرفته بود، روز چهارشنبه دست به کار شد و سعی کرد با تجار درباره بازار ارز چه می‌گویند؟ نزدیک کردن قیمت خود به نرخ بازار، مانع ورود تقاضای کاذب به سوی صرافی‌ها شود.
اما آیا روند افزایشی قیمت ارز ادامه خواهد یافت؟ به عقیده کارشناسان نرخ ارز تا پایان شهریور چه تغییراتی می‌کند و کدام عوامل بر کاهش یا افزایش قیمت دلار تاثیر می‌گذارد؟
بورس سبز شود ارز هم بالا می‌رود
سهراب اشرفی، کارشناس بازار ارز درباره افزایش‌های اخیر قیمت دلار می‌گوید: قیمت دلار در یک هفته اول شهریور تغییر قابل توجهی نداشت و به نسبت نوسانات همیشگی می‌توان گفت نرخ ارز ثابت بوده است. علت افزایش قیمت در روز چهارشنبه تعطیلات پیش رو بود. البته شاخص بورس و دلار با هم در ارتباط هستند و نوساناتشان روی هم اثر دارد. پس اگر بورس سبز شود ارز هم بالا می‌رود. البته با توجه به نگاه حمایتی دولت به بازار، انتظار می‌رود بورس ظرف روزهای آتی سبز باشد.
جز این، اخبار سیاسی هم می‌تواند بر قیمت ارز اثر بگذارد. به گفته این کارشناس انتخاب آمریکا تجار درباره بازار ارز چه می‌گویند؟ آبان ماه برگزار می‌شود و ما در حال حاضر به مهر نزدیک می‌شویم. از این رو در شهریورماه شاخص‌های غیرقابل پیش‌بینی بسیاری می‌تواند بر بازار تاثیر بگذارد.
اشرفی تاکید می‌کند اخبار مثبت خارجی تاثیر چندانی بر کاهش قیمت ندارد اما اگر خبر منفی‌ای در راه باشد، می‌تواند بر افزایش قیمت ارز در شهریور اثر بگذارد.
تراز تجاری منفی با ارز چه خواهد کرد؟
اما تنها اخبار سیاسی و وضعیت بورس بر بازار ارز اثر ندارد. تراز تجاری ایران هم سیگنال‌هایی درباره بازار ارز می‌دهد. بر اساس آخرین گزارش‌ها، شاخص تراز تجاری ایران منفی سه میلیارد دلار بوده است، با توجه به تدوام شیوع کرونا و تاثیری که می‌تواند بر کاهش صادرات داشته باشد، این نگرانی وجود دارد که تراز تجاری باز هم کاهش یابد و آن زمان باید دید چه اتفاقی در انتظار بازار ارز خواهد بود؟
اشرفی پاسخ می‌دهد: قطعا بازار ارز تا حد زیادی متاثر از وضعیت صادرات کشور است در شرایط فعلی تمام درآمد ارزی ایران حاصل ارز صادرات غیرنفتی است. ما در شرایطی هستیم که سایر فاکتورهای موثر می‌تواند تاثیرشان را به خوبی نشان دهند. کشور ما مثل سایر کشورها با استانداردهای اقتصادی حرکت نمی‌کند و بیشتر تحت تاثیر اخبار است به همین علت هم قابل پیش‌بینی نیست.
وی ادامه می‌دهد: بورس و دلار به هم وابسته شده‌اند، شاخص که می‌ریزد دلار هم پایین می‌آید، دلار که پایین بیاید شاخص‌ها هم می‌ریزند. به نظرم این روند تا پایان شهریورماه هم ادامه یابد و این تاثیر بسزایی بر بازار خواهد داشت.
همچنین به اعتقاد این کارشناس ممکن است اتفاقاتی بیفتد که چشم‌انداز مثبتی نسبت به آزاد شدن پول‌های بلوکه شده ایران ایجاد کند و به نوعی در بازار امیدواری شکل گیرد. خود این چشم‌انداز می‌تواند تاثیر چشم‌گیری در بازار بگذارد.
دیدگاه شما