مزایا و معایب پول‌های فیات

ارز فیات(Fiat) چیست و چه تفاوتی با ارزهای دیجیتال دارد؟

ارز فیات در واقع همان ارز یا پول رایج یک کشور فاقد پشتوانه بوده و دارای ارزشی مشخص است و ارزش خود را از دولت صادر کننده خود می گیرد.

پول فیات یا ارز فیات در واقع پول رایج هر کشور است که دارای یک ارزش مشخص بوده و این ارزش را از دولت خود می گیرد. ارزش ارز فیات وابسته به یک کالای فیزیکی نیست. در واقع همان دولتی که ارز فیات را چاپ می کند ارزش آن را تعیین می کند. در دنیای کنونی اکثر کشورها به منظور خرید کالا، خدمات، سرمایه گذاری و سپرده گذاری از سیستم ارز فیات استفاده می کنند. این سیستم به عنوان یک روش جایگزین برای طلا و کالا مورد استفاده قرار می گیرد.

تاریخچه پیدایش ارز فیات

ظهور پول فیات به قرن 11 در کشور چین برمی گردد. زمانی که استان سیچوآن تصمیم به چاپ پول کاغذی گرفت. اوایل این پول قابل تبدیل به طلا، نقره یا ابریشم بود. پس از روی کار آمدن قوبلای خان سیستم ارز فیات در قرن 13 راه اندازی شد. روی کار آمدن این سیستم ارزی به دلیل هزینه کردن های بی رویه و تورم های شدید ناشی از آن منجر به سقوط امپراطوری مغول شد.

پس از گذشت مدت ها در قرن 17 ام استفاده از سیستم ارز فیات در قاره اروپا و کشورهای هلند، سوئد و اسپانیا به کار گرفته شد. این سیستم در کشور سوئد دچار شکست شد و دولت آن کشور آن را با نقره جایگزین کرد. در قرن های بعدی کشور فرانسه و مستعمرات سیزده گانه در آمریکای شمالی و پس از آن دولت فدرال ایالات متحده از این سیستم استفاده کردند. مجددا در قرن 20 میلادی ایالات متحده دوباره به سیستم پول کالایی روی آورد. همچنین از سال 1993 به بعد اقدام به توقف تبادل پول کاغذی با طلا نمود. در سال 1972 نیز توسط دستور رئیس جمهور وقت، ریچارد نیکسون استفاده از استاندارد طلا را کنار گذاشته و پول فیات را جایگزین سیستم پولی با پشتوانه نمود.

تعریف ارز فیات

واژه فیات به لاتین به معنی "باید بشود" یا "بگذار بشود" است. به واحد پولی کشورها ارز فیات یا پول بدون پشتوانه می گویند. این ارز هیچ پشتوانه ای ندارد. میزان اعتبار این ارز به میزان عرضه و تقاضای مردم و ثبات اقتصادی آن کشور وابسته است. بنابراین اعتبار ارزهای فیات از دولت صادر کننده آنها گرفته می شود.

می توان گفت ارزهای فیات دارای هیچ ارزش فیزیکی نبوده و تنها یک تکه کاغذ یا سکه هستند. در واقع همان اسکناس ها و سکه های رایج امروزی هستند که به منظور انجام مبادلات تجاری و خرید و فروش کالا در سراسر جهان استفاده می گردد. در حال حاضر ارزهای فیات به عنوان یک جایگزین برای پول کالایی و استاندارد طلا محسوب می گردند. مشکل اصلی ارزهای فیات امکان چاپ آنها بدون محدودیت است که منجر به افزایش تورم می شود.

ارز فیات یا پول بدون پشتوانه چگونه کار می کند؟

دولت صادر کننده ارز فیات برای حفظ ارزش آن تلاش زیادی می کند. در دهه های قبلی دولت ها از یک کالای فیزیکی با ارزش مانند طلا یا نقره استفاده می کردند و سکه ضرب می کردند. اسکناس های کاغذی به عنوان یک روش جایگزین ضرب سکه بود که برای مقدار مشخصی از کالاهای فیزیکی بازخرید میشد. ارزهای فیات اما به عنوان یک پول بدون پشتوانه بوده که هیچ پشتوانه فیزیکی با ارزشی ندارند. ارز فیات قابل تبدیل نبوده و غیرقابل بازخرید است.

در صورت رخداد تورم امکان کاهش ارزش ارزهای فیات وجود دارد. حتی ممکن است با وقوع ابرتورم در یک جامعه کاملا بی ارزش شود.

اکثر ارزهای مهم دنیا نظیر دلار آمریکا یک پول فیات به شمار می روند.

مزایای ارز فیات

استفاده از سیستم ارز فیات مزایایی را به همراه دارد:

• کم هزینه: چاپ کردن پول های کاغذی یا همان ارز فیات در مقایسه با ذخیره طلا هزینه بسیار کمتری دارد.مزایا و معایب پول‌های فیات
• کمیابی: طلا و پول های کالایی چون به صورت کالا و شیء هستند ممکن است در یک زمانی کمیاب شوند. اما امکان تولید پول های فیات بدون محدودیت وجود دارد.
• مبادلات بین المللی: به رسمیت شناخته شدن ارزهای فیات توسط اکثر کشورهای دنیا امکان انجام مبادلات بین المللی را به راحتی فراهم کرده است.
• ذخیره آسان: نگهداری طلا و پول های کالایی نیاز به مکانی امن و مطمئن دارد. این در حالی است که نگهداری پول های کاغذی و ارزهای فیات به فضا و هزینه کمتر نیاز خواهند داشت.
• انعطاف پذیری: در یک سری شرایط و بحران های اقتصادی ممکن است دولت ها و بانک ها روی ارزش پول فیات تاثیر بگذارند.

معایب ارزهای فیات

استفاده از ارزهای فیات در بازار و اقتصاد مشکلات و چالش هایی را به همراه دارد:

• تورم: با توجه به امکان تولید ارزهای فیات بدون محدودیت امکان ایجاد تورم وجود دارد.
• پیشینه بد: تا به حال بسیاری از دولت ها به دلیل تولید بیش از حد ارزهای فیات و اتکا به آنها دچار ورشکستگی اقتصادی شدند.

مثالی از سقوط ارزش پول فیات

در اوایل قرن بیست و یکم کشور زیمباوه با مشکلات اقتصادی زیادی مواجه شد. بانک مرکزی این کشور تصمیم به افزایش چاپ ارز فیات خود گرفت. این تصمیم اشتباه منجر به افزایش نرخ تورم این کشور از 230 تا 500 میلیارد درصد شد.

نتیجه این اتفاق افزایش سریع قیمت ها و به وجود آمدن شرایط بسیار دشوار بود. به اندازه ای که مردم به منظور خرید یک خوراک ساده نیاز به حمل کیسه های پر از پول پیدا کردند. در چنین وضعیت و بحران اقتصادی به وجود آمده برای این کشور، هر 100 تریلیون دلار زیمباوه برابر با 40 سنت آمریکا بود.

تفاوت ارزهای فیات و ارزهای دیجیتال

ارزهای فیات تفاوت عمده ای با ارزهای دیجیتال دارند. در ادامه به بررسی این تفاوت ها می پردازیم:

• اکثر رمزارزها مقدار محدود و مشخصی تولید می گردند. دیگر رمزارزها نیز دارای پروتکل هایی برای جلوگیری از ایجاد تورم هستند. در حالی که ارزهای فیات در تولید هیچ محدودیتی ندارند.
• ارزهای فیات تحت کنترل دولت مردان و بانک های مرکزی هستند. اما ارزهای دیجیتال با هدف تمرکززدایی به وجود آمده اند.
• پول های فیات برای استفاده وابسته به مرزهای جغرافیایی و پذیرش در کشورهای دیگر هستند. اما ارزهای دیجیتال بدون محدودیت مرزی در کل جهان قابل استفاده اند.
• امنیت ارزهای دیجیتال به دلیل سیستم رمزنگاری بسیار بالاست. بنابراین نمی توان آنها را هک یا جعل نمود و امکان سرقت آنها بسیار کم است. اما امکان جعل ارزهای فیات به راحتی وجود دارد. قابلیت هک شدن حساب های بانکی که در آنها پول فیات نگهداری می شود وجود دارد. همچنین این ارزهای فیات به راحتی قابل سرقت هستند.
• پذیرش ارزهای فیات در مقایسه با ارزهای دیجیتال در میان عموم مردم بیشتر بوده است. این در حالی است که ارزهای دیجیتال هنوز توسط افکار عمومی به رسمیت شناخته نمی شود. بنابراین پول فیات دارای مقبولیت بیشتری است.
• ارزهای فیات در مقایسه با ارزهای دیجیتال دارای نوسانات بسیار کمتری هستند. اما ارزهای دیجیتال دنیای پر نوسانی دارند. بنابراین میزان اطمینان مردم برای سرمایه گذاری در این بازار کمتر است.

می توان گفت تنها وجه اشتراک ارزهای فیات و ارزهای دیجیتال نداشتن پشتوانه فیزیکی این دو سیستم پولی است.

بیشتر بخوانید: ارز دیجیتال چیست؟

سوالات متداول درباره ارز فیات

• آیا ارز فیات قابلیت استخراج دارد؟
  این ارز به عنوان ارز ملی هر کشور توسط بانک های مرکزی تولید می گردد. به طور نمونه ارز فیات ایران ریال است. به همین خاطر استخراج این ارز معنی نداشته و توسط دولت ها در هر زمانی قابل تولید است.
• بزرگ ترین مشکل ارزهای فیات چیست؟
  امکان تولید ارزهای فیات بدون هیچ محدودیتی مهم ترین عیب این ارزهاست که منجر به کاهش ارزش دارایی افراد و افزایش تورم می شود.
• معایب ارزهای فیات نسبت به ارزهای دیجیتال کدام است؟
  تولید بدون محدویت آنها که منجر به ایجاد تورم و کاهش ارزش ارزهای فیات می شود.
  استفاده از ارزهای فیات محدود به مناطق جغرافیایی مختلف و پذیرش آن توسط کشورهاست.
  ارزهای فیات توسط دولت ها و بانک های مرکزی کنترل و نظارت می گردند.
  قابلیت جهل ارزهای فیات، هک شدن حساب های بانکی نگهدارنده ارزهای فیات و سرقت این ارزها وجود دارد. در حالی که ارزهای دیجیتال به دلیل استفاده از سیستم رمزنگاری امنیت بالایی دارند.
• مزیت های ارز فیات نسبت به ارز دیجیتال چیست؟
  ارزهای فیات در مقایسه با رمزارزها نوسانات بسیار کمتری دارند.
  نگهداری ارزهای فیات کم هزینه تر و راحت تر است.
  ارزهای فیات نسبت به ارزهای دیجیتال مورد پذیرش بیشتری از عموم مردم قرار گرفته اند.

جمع بندی

با وجود پیدایش ارزهای دیجیتال اما همچنان رایج ترین سیستم مالی دنیا ارزهای فیات نظیر دلار، پوند و یورو هستند. این ارزها به عنوان رکن اصلی فعالیت های اقتصادی در کل دنیا مورد استفاده قرار می گیرند. پول فیات با وجود تاریخچه و پیشینه نه چندان خوب و مشکلات فراوان اما همچنان نسبت به ارزهای دیجیتال مورد پذیرش عمومی بیشتری قرار گرفته اند. همانطور که گفتیم ارزهای فیات هیچ پشتوانه فیزیکی نداشته و توسط دولت هر کشور صادر می شوند. ارزش پول فیات هر کشور وابسته به وضعیت اقتصادی آن کشور داشته و متغیر است.

مزایا مزایا و معایب پول‌های فیات و معایب پول‌های فیات

پول فیات چیست و چه ویژگی هایی دارد؟

پول فیات چیست ؟ اگر از علاقه مندان حوزه های اقتصادی و بازارهای مالی مثل فارکس و ارزهای دیجیتال باشید قطعا تا به حال پول یا دارایی های فیات به گوش شما خورده باشد پیش تر در مقاله انواع پول چیست در مورد انواع پول با هم صحبت کردیم و اشاره ای نیز به پول فیات کردیم ولی با توجه به مزایا و معایب پول‌های فیات اهمیت زیاد این موضوع و ارتباط پول فیات با ارزهای دیجیتال در این مقاله از سایت دکتر رضا شیرازی قصد داریم ببینیم پول فیات چیست و شما را با ویژگی های آن آشنا کنیم در ادامه این مقاله همراه ما باشید

پول چیست ؟

یک اسکناس را در دست خود بگیرید چه چیزی میبینید ؟ یک تکه کاغذ! اگر واحدی به نام ریال ، دلار ، پوند یا غیره وجود نداشته باشد اسکناسی که در دست شما است چه ارزشی دارد ؟ قبل تر در مقاله پول چیست به طور مفصل در مورد ارزش ذاتی صحبت کردیم و گفتیم پول هایی که هم اکنون در اختیار ما وجود دارد و ما به آنها اسکناس میگوییم و معاملات مالی بر پایه آنها شکل میگیرند چیزی نیستند جز چند تکه کاغذ و هیچ ارزش ذاتی ای ندارند

پول های امروزی تکه هایی کاغذ هستند که دولت در ازای مزایا و معایب پول‌های فیات اعتمادی ما به خود ، به آنها ارزش داده است و در واقع این ارزش باعث شده است که یک تکه کاغذ به چیزی تبدیل شود که بتواند تمام معاملات اقتصادی و مالی دنیا را مدیریت کند. اما آیا از ابتدا اینگونه بوده است ؟ این اعتماد و ارزش چگونه شکل گرفته است؟

در ادامه به این موضوع میپردازیم و به طور مفصل آن را بررسی میکنیم

ارتباط طلا و پول فیات چیست ؟

همانطور که قبلا در مقاله سیستم های مالی به آن اشاره کردیم بعد از اینکه بشر روش های مختلفی را برای خرید و فروش و معامله امتحان کرد در نتیجه متوجه شد که استفاده از فلزات گرانبها مخصوصا طلا میتواند روش مطمئنی برای انجام معاملات باشد به همین دلیل شروع به استفاده از طلا به عنوان پشتوانه معاملات کرد. بعد از مدتی به علت ریسک حمل طلا و مشکلات مرتبط لا آن افراد تصمیم به استفاده از حواله های بانکی به جای طلا کردند البته این حواله ها به پشتوانه طلای موجود در بانک ها و خزانه ها در اختیار افراد قرار میگرفت

یعنی یک تنناسب بین میزان طلای موجود در بانک ها و حواله های در اختیار افراد وجود داشت این روش روش بسیار خوب و محبوبی در داخل یک کشور بود چرا که تنها به اندازه طلاها در کشور حواله وجود داشت و مزایا و معایب پول‌های فیات افراد هر زمانی که میخواستند میتوانستند حواله ها را به طلا تبدیل کنند حال بیایید ببینیم اگر چند بازرگان با حواله وارد یک کشور شوند و بخواهند در آن کشور حواله های خود را به طلا تبدیل کنند ، آنگاه چه اتفاقی می افتد ؟ با توجه به اینه حجم طلا با حواله های داخل کشور تناسب دارد در صورت استفاده از حواله های خارجی این تناسب به هم میخورد و بهم خوردن این تناسب مساوی است با از بین رفتن اقتصاد یک کشور!

در این زمان بود که کشور ها تصمیم گرفتند روشی را پیاده سازی کنند که از بروز این نوع مشکلات جلوگیری شود برای همین مفهومی به نام استاندارد طلا شکل گرفت. این مفهوم به این معنا بود که تمام کشورهای یک نرخ مبادله داشتند و در ازای دریافن مقدار مشخصی حواله یا اسکناس مقدار معینی طلا تحویل میدادند

از بین رفتن استاندارد طلا

روش استاندارد طلا روش خوبی بود چرا که دولت ها میتوانستد به طور نامحدود از ذخایر طلای خود استفاده و باز حواله و اسکناس ها را به طلا تبدیل کنند اما پس از مدتی این روش دچار مشکلاتی شد و اصلی ترین مشکل آن این بود که ذخایر طلا در حال تمام شدن بود! حال کشورها مانده بودند و حواله هایی که در دست مردم بود! چگونه کشورها میتوانستند این حواله ها را بدون پرداخت طلا ارزشمند کنند ؟ در این زمان بود که مفهومی جدید به نام پول های بی پشتوانه یا فیات شکل گرفت.بعد از اینکه دولت ها تصمیم گرفتند از پول بی پشتوانه استفاده کنند بازارهای مالی آن زمان به 2 دسته تقسیم شدند

1.دسته اول کسانی بودند که طلاهای زیادی در اختیار داشتند این دسته با توجه به اینکه حجم زیادی از طلای موجود را در اختیار داشتند میتوانستند با مدیریت عرضه و تقاضا نوسانات قیمتی در بازار طلا ایجاد کنند.

2.دسته دوم دولت ها بودند که میتوانستد از طریق بانک های مرکزی پول های بدون پشتوانه و بدون نیاز به طلا چاپ کنند و اینجا بود که تفاوت قدرت اقتصادی کشورها نمایان شد کشورهایی که دارای مدیریت صحیح تری بودند توانستند با مدیریت عرضه و تقاضای پول های فیات از جریان های تورمی جلوگیری کنند و بدنه اقتصادی کشورشان را مستحکم سازند در عوض کشورهایی با مدیریت ضعیف با چاپ بی رویه پول باعث ایجاد ابرتورم و کاهش قدرت خرید شدند

برای مثال اگر بخواهیم به نمونه از کشورهایی با مدیریت ضعیف اشاره کنیم میتوانیم به کشور زیمباوه اشاره کنیم. کشور زیمباوه در آغاز قرن 20 تصمیم گرفت برای خروج از بحران اقتصادی تا جایی که ممکن است پول چاپ و روانه بازار کند این اقدام باعث شد تا کشور زیمباوه دچار یک ابرتورم 500 درصدی شود.

حالا که به اندازه کافی با تاریخچه پول فیات آشنا شدیم وقت آن است که به تعریف اصولی پول فیات بپردازیم.

پول فیات چیست ؟

پول فیات یا پول بی پشتوانه به پولی گفته میشود که فاقد هر گونه ارزش ذاتی است و اقدامت دولتی و اعتماد افراد جامعه به آن ارزش میدهد اکثر ارزهایی که در حال حاضر به عنوان واحدهای پولی شناخته میشوند پول فیات هستند برای مثال دلار ، پوند ، ریال ، لیر و … همه پول فیات به شمار می آیند. علت اصلی ارزش پول فیات تلاش دولت صادر کننده آن برای با ارزش نگهداشتن آن است.

شاید فکر کنید برای اولین بار کشورهای غربی از پول فیات استفاده کرده اند اما اینگونه نبوده است برای اولین بار خاندان یوآن در چین از پول فیات استفاده کردند و علت آن کمبود طلا و کاهش ذخایر طلای این خاندان بود.

در قدم بعد به سراغ مزایا و معایب پول فیات میرویم

مزایا و معایب پول فیات چیست ؟

پول فیات در کنار مزایایی که دارد معایبی را نیز با خود به همراه می آورد که در ادامه به آنها اشاره میکنیم

1.مزایای پول فیات

از جمله مزایای پول فیات میتوان به موارد زیر اشاره کرد :

• نبود کمبود : پول های فیات هیچ گاه تمام نخواهند شد و صرفا کافیست در بانک ها چاپ شوند
• مقرون به صرفه بودن : استفاده و تولید پول های فیات برای دولت ها بسیار مقرن به صرفه تر است
• منعطف بودن : دولت ها هنگام مواجه با بحران های اقتصادی با روش های زیادی میتوانند از پول های فیات استفاده کنند
• بین المللی : این نوع پول ها به راحتی قابل تبدیل به سایر ارزها و استفاده در سایر کشورها هستند

2.معایب پول فیات

از مزایا و معایب پول‌های فیات جمله معایب پول های فیات میشود به موارد زیر اشاره کرد :

• تورم : تولید و چاپ بیش از حد پول های فیات و برهم زدن تعادل عرضه و تقاضا مساوی است با کاهش ارزش پول و افزایش قمیمت ها و در نهایت به وجود آمدن جریان های تورمی. همانطور که قبل تر به آن اشاره کردیم بسیاری از کشورها به دلیل نداشتن علم درست اقتصاد با عرضه بیش از حد پول های فیات باعث ایجاد تورم در کشورهایشان شده اند
• افزایش نقدینگی : نفدینگی به پول هایی گفته میشود که خارج از نظام های بانکی در حال گردش است افزایش بیش از حد نقدینگی باعث آسیب بسیار جدی ای به پول های فیات میشود زیرا تقاضا برای خدمات و کالاها افزایش پیدا میکند و در صورتی که این تقاضا به درستی پاسخ داده نشود باعث ایجاد تورم میشود
• در خطر افتادن دولت ها : برخی از دولت ها ناخواسته با افزایش چاپ و عرضه پول های فیات باعث از بین رفتن اقتصاد و در نهایت دولت خود میشوند بنابراین مهم است که دولت ها به درستی بتوانند از پول های فیات استفاده کنند.

ما در این مقاله از سایت دکتر رضا شیرازی تلاش کردیم شما را با پول فیات ، تاریخچه و ویژگی های آن آشنا کنیم و ببینیم پول فیات چیست استفاده درست از پول فیات و داشتن دانش در مورد آن در بازارهای مالی بسیار اهمیت دارد امیدواریم از این مقاله لذت برده باشید

منظور از ارزهای فیات(Fiat Currency) چیست؟

به بیان ساده، ارز فیات همان پول رایج قانونی بدون پشتوانه است که جایگزین ارزهای با پشتوانه طلا یا سایر کالاهای فیزیکی شده‌اند. این یعنی ارزش ارزهای فیات به فلزات گران‌بها یا کالاهای فیزیکی وابسته نیست، بلکه تنها به پشتوانه دولت صادر کننده آن تعیین می‌شود. در نتیجه قدرت اقتصادی-سیاسی دولت صادر کننده یک ارز فیات نقش کلیدی در ارزش در نظر گرفته شده برای آن دارد. امروزه بیشتر کشورهای جهان از پول بدون پشتوانه فیزیکی یا همان ارزهای فیات (Fiat Currency) برای خریداری کالا و خدمات، سرمایه‌گذاری و پس‌انداز دارایی‌ها استفاده می‌کنند.

ارزهای فیات از کجا آمده‌اند؟

خواستگاه ارزهای فیات به یکی از استان‌های چین باز می‌گردد. استان سی‌شوان برای نخستین بار در قرن 11 میلادی اقدام به صدور پول کاغذی کرد. در ابتدا تنها می‌شد از این پول‌های کاغذی را با طلا، نقره و ابریشم مبادله کرد. اما در نهایت، این گوبلای‌خان مغول بود که با رسیدن به قدرت در قرن 13 میلادی نخستین سیستم پولی فیات را بنا نهاد. تاریخ‌دانان معتقدند همین صدور پول کاغذی بود که نقش کلیدی در افول امپراطوری مغول‌ها بازی کرد. از قرار معلوم، ول‌خرجی و ابرتورم از دلایل کلیدی نزول این امپراطوری وسیع بوده‌اند.

Fiat Currency در قرن 17 میلادی به اروپا رسیدند. از جمله کشورهایی که رو به استفاده از ارزهای فیات آوردند می‌توان به اسپانیا، سوئد و هلند اشاره کرد. این سیستم در سوئد جواب نداد و در نهایت دولت این کشور مجبور شد از نقره به‌عنوان پشتوانه رسمی پول این کشور استفاده کند. همچنین در طول دو قرن بعدی بخش فرانسوی کانادا، کلنی‌های اولیه آمریکا و سپس بانک مرکزی ایالات متحده با درجات مختلفی از موفقیت دست به آزمایش ارزهای فیات زدند.

با شروع قرن بیستم، ایالات متحده به سیستم تامین پشتوانه پول با طلا یا Gold Standard بازگشته بود. در سال 1933، دولت ایالات متحده به رسم مبادله پول کاغذی با طلا در بانک‌ها پایان داد. با فرا رسیدن سال 1972 و در دوران ریاست جمهوری نیکسون، دولت ایالات متحده به‌دلیل کسری بودجه سنگین ناشی از جنگ و هزینه‌های فراوان با مشکلات متعددی مواجه بود. به همین دلیل هم بانک مرکزی این کشور دست از استفاده از طلا به‌عنوان پشتوانه ارز رسمی خود برداشته و عملا به دوران پول‌های دارای پشتوانه در سطح جهان پایان داد. پس از این اقدام آمریکا، سایر کشورها نیز به استفاده از ارزهای فیات روی آوردند.

مقایسه پول با پشتوانه طلا با ارزهای فیات

سیستم تامین پشتوانه پول با طلا امکان مبادله اسکناس با این فلز گران‌بها را فراهم می‌کرد. درواقع، اعتبار کل پول‌های چاپ شده توسط مقدار مشخصی طلا که در اختیار دولت قرار داشت، تامین می‌شد. در سیستم پولی با پشتوانه طلا، دولت و بانک‌ها تنها در صورت داشتن ذخایر طلا با ارزش کافی می‌توانستند پول جدیدی وارد چرخه اقتصادی کنند. در نتیجه توانایی دولت برای چاپ پول و افزایش ارزش نسبی آن تنها به‌واسطه عوامل اقتصادی بسیار محدود می‌شد.

از طرف دیگر، در سیستم پولی ارزهای فیات، پول قابل تبدیل به هیچ کالای دیگری نیست. مقامات دولتی می‌توانند مستقیما ارزش ارزهای فیات را دستکاری کرده، یا آن را به عملکرد و شرایط اقتصادی کشور گره بزنند. دولت‌ها و بانک مرکزی کشورها در عمل کنترل کاملی بر سیستم‌های پولی مبتنی بر Fiat Currency دارند. این امر به آنها اجازه می‌دهد با ابزار سیاست‌های پولی مثل افزایش پایه پولی یا کاهش نرخ بهره به مقابله با تاثیرات رویدادها و بحران‌های اقتصادی بپردازند.

طرفداران استفاده از طلا به‌عنوان مبنی ارزش‌گذاری پول معتقدند یک سیستم پولی با پشتوانه پایدارتر است، چرا که مابه‌ازای فیزیکی و دارای ارزش برای هر اسکناس چاپ شده وجود دارد. از طرف دیگر، طرفدارن بکارگیری ارزهای فیات معتقدند قیمت طلا نوسان زیادی دارد و نمی‌توان به‌عنوان پشتوانه‌ای قابل‌ اطمینان برای پول از آن استفاده کرد.

واقعیت این است که ارزش پول‌های با پشتوانه طلا و ارزهای فیات هر دو می‌توانند نوسان داشته باشند. اما در سیستم‌های پولی مبنی بر ارزهای فیات، دولت از انعطاف‌پذیری بیشتری برای مقابله با شرایط اضطراری اقتصادی برخوردار است.

برخی از مزایا و معایب ارزهای فیات

همه اقتصاد‌دانان و دیگر متخصصین حوزه مالی و اعتباری موافق بکارگیری ارزهای فیات نیستند. موافقان و مخالفان این ارزها دلایل متعددی در تایید نظر خود دارند که در ادامه به برخی از مهم‌ترین آنها اشاره می‌کنیم:

• کم‌یاب بودن پشتوانه‌های با ارزش: Fiat Currency محدود به ذخایر کم‌‎یاب کالاهای باارزش فیزیکی مانند طلا و نقره قرار نبوده و ارزش آن تحت تاثیر این موضوع قرار نمی‌گیرد.
• هزینه کمتر: چاپ پول بدون پشتوانه از چاپ پول با پشتوانه فیزیکی هزینه کمتری دارد.
• انعطاف‌پذیری بیشتر: استفاده از ارزهای فیات به دولت‌ها و بانک‌های مرکزی امکان می‌دهد با بحران‌های اقتصادی بهتر مقابله کنند.
• تجارت بین‌الملل: ارزهای فیات در سراسر جهان بکار می‌روند و تبدیل به ارز رایج مبادلات تجاری جهانی شده‌اند.
• راحتی استفاده: ارزهای فیات برخلاف ارزهای با پشتوانه به ذخایر فیزیکی فلزات گران‌بها، که هزینه‌های نگهداری و تامین امنیت‌شان بسیار بالا است، نیازی ندارند. در نتیجه دولت‌ها بسیار راحت‌تر می‌توانند از آنها در چرخه پولی خود استفاده کنند.
• نداشتن ارزش ذاتی: همان‌طور که گفتیم ارزهای فیات به‌خودی‌خود ارزشی ندارند. این نکته به دولت‌ها اجازه می‌دهد هرچقدر که می‌خواهند پول چاپ کنند، که می‌تواند منجر به تورم شدید و واپاشی اقتصادی شود.
• خطرات احتمالی: از نظر تاریخی، بکارگیری Fiat Currency همیشه متناظر با فروپاشی اقتصادی بوده است. نکته مهمی که نشان می‌دهد شاید سیستم کنونی مالی جهانی نیز رو به فروپاشی باشد.

ارزهای فیات یا رمزارزها؟

ارزهای فیات و رمز ارزها یک خصوصیت مشترک دارند و آن نداشتن پشتوانه فیزیکی است. هرچند این تنها تشابه این دو است و در باقی موارد عملا در تضاد با یکدیگر قرار دارند.

ارزهای فیات توسط دولت‌ها و بانک‌های مرکزی کنترل می‌شوند. در حالی که رمز ارزها، بخاطر استفاده از سیستم دفترکل گسترده دیجیتال یا همان بلاک‌ چین اساسا ساختاری غیرمتمرکز دارند.

یک تفاوت اساسی دیگر این دو سیستم پولی، نحوه ایجاد پول جدید در آنها است. بیت‌کوین، مثل اکثر رمز ارزهای معتبر،ذخیره پولی کنترل‌شده و محدودی دارد. یعنی تعداد بیت‌کوین‌های قابل استخراج مشخص بوده و به‌راحتی قابل تغییر نیست. در مقابل بانک‌های مرکزی می‌توانند بسته به نیازهای اقتصادی کشورها بدون هیچ پشتوانه‌ای اقدام به چاپ پول کنند.

رمزارزها به‌عنوان دارایی‌های دیجیتال ما‌به‌ازای فیزیکی نداشته و تحت کنترل هیچ دولتی نیستند. در نتیجه استفاده از آنها برای انجام تراکنش‌های مالی بین‌المللی راحت‌تر از انتقال پول از طریق سیستم‌‌های بانکی است. به‌علاوه، تراکنش‌های ثبت‌شده روی بلاک‌چین غیرقابل‌بازگشت و نهایی هستند، یعنی نمی‌توان پولی را دو بار خرج مزایا و معایب پول‌های فیات کرد که کلاه‌برداری را غیرممکن می‌کند. همچنین ماهیت فناوری رمز ارزها باعث می‌شود ردگیری مبادلات مالی انجام شده با آنها بسیار دشوارتر از Fiat Currency باشد.

نکته جالب‌توجه دیگر این که بازار رمز ارزها از بازار Fiat Currency بسیار کوچک‌تر است و در نتیجه نوسانات قیمت بیشتری را تجربه می‌کند. به همین دلیل هم استفاده از آنها در سراسر جهان به جای ارزهای فیات رواج پیدا نکرده است. هرچند با رشد بیشتر بازار رمزارزها و گسترش کاربرد آنها در تراکنش‌های روزمره، شاهد کاهش نوسانات قیمت و پایداری بیشتر آنها خواهیم بود.

مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال و بررسی مزایای آنها

سیستم‌های مالی جهان طی سال‌ها دچار تغییرات بسیاری شده‌اند. در واقع با گذر زمان و با ظهور ارزهای مجازی چالش‌های مالی جدیدی نیز ایجاد شد. همان‌طور که می‌دانید پول فیات در حال ناپدید شدن است و ارزهای دیجیتال جایگزین خوبی برای آن محسوب می‌شوند. اما کدام بهتر است؟ پول فیات یا ارز دیجیتال؟ تنها با مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال می‌توان فهمید کدام یک کاربرد بهتری خواهد داشت.

آیا شما علاقه‌مند به دنیای سنتی هستید یا دنیای مدرن را بیشتر دوست دارید؟ پول فیات مناسب زندگی سنتی است و ارز دیجیتال بیشتر در زندگی‌ مدرن کاربرد دارد. با مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال و بررسی و تحلیل مزایا و معایب هر یک از آنها می‌توانید به قطع تصمیم بگیرید که زندگی سنتی را بیشتر دوست دارید یا زندگی مدرن را؟ کیوسک آکادمی به طور خلاصه توضیح می‌دهد که هر دو این موارد نوعی ارز محسوب می‌شوند اما چند تفاوت چشمگیر دارند.

منظور از پول فیات چیست؟

پول فیات بیشتر برای معاملات مالی استفاده می‌شود. به طور کلی پول فیات نشان‌دهنده ارزش مالی هر کشور در سراسر جهان است. تاریخچه پول نشان می‌دهد در نخستین دوره‌های تمدن انسانی، جوامع مختلف دام‌ها یا حتی شتر خود را پول می‌دانستند. در واقع هر وسیله و محصولی از پوست گیاهان گرفته تا نمک نوعی پول محسوب می‌شد.

با گذر زمان پول شکل آشناتری پیدا کرد و به صورت سکه‌های گرانبها قابل دسترسی بود. در حال حاضر نیز پول فیات پول قانونی سراسر جهان محسوب می‌شود. این پول رایج توسط دولت‌ها صادر شده و هیچ ارزش ذاتی ندارد. در نظر داشته باشید تنها اسکناس‌های کاغذی جز پول فیات نیستند اما رایج‌ترین پول فیات اسکناس‌های صادرشده توسط دولت‌هاست.

با این حال ما قصد داریم در این مقاله به مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال اشاره کنیم. تاریخ به ما نشان می‌دهد که پول به طور دائم در حال تکامل است. پول فیات نیز دستخوش این به روز رسانی‌های اساسی قرار می‌گیرد. ارزش پول فیات جهانی، در حال عوض شدن است. جایگزینی برای پول فیات در نظر گرفته شده که قرار نیست تحت کنترل یک نهاد دولتی قرار بگیرد.

بررسی مفهوم ارز دیجیتال

برای مقایسه بهتر پول فیات و ارز دیجیتال باید درک درستی از رمز ارزها داشته باشید. درست است که ارزهای دیجیتال نیز همانند پول عمل می‌کنند و نوعی وسیله برای مبادلات دو طرفه محسوب می‌شوند. اما به طور حتم تفاوت‌های چشمگیری بین پول فیات و ارزهای دیجیتال وجود دارد. ارزهای دیجیتال بدون دخالت افراد واسطه معاملات بسیاری را انجام می‌دهند.

در ضمن ارزهای مجازی به نهادهای واسطه همانند بانک‌ها هیچ نیازی ندارند. پول فیات همیشه تحت تاثیر تورم قرار می‌گیرد و بانک‌های مرکزی بیشتر این تورم را در دست دارند. اما ارزهای مجازی پیشرو میدان مالی در سراسر جهان هستند و حتی تاحدود زیادی از طلا نیز کمیاب‌تر خواهند بود.

ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز ولی جهانی هستند. این رمز ارزها توسط هیچ دولت یا بانک مرکزی کنترل و نظارت نمی‌شوند. الگوریتم عرضه این ارزهای دیجیتال به صورت دیجیتالی است و شما موظف هستید مالیات وارده بر این ارزهای مجازی را پرداخت کنید. ناگفته نماند هرگز امکان ندارد که یک ارز دیجیتال تقلبی باشد در نتیجه امنیت مالی بازار ارزهای مجازی از پول فیات بسیار بیشتر است.

کارایی پول فیات و ارز دیجیتال در کنار یکدیگر چگونه خواهد بود؟

آیا ارزهای مجازی می‌توانند به تنهایی تمامی مبادلات را مدیریت کنند؟ عده‌ای معتقدند می‌توان ارزهای دیجیتال را در کنار پول فیات پذیرفت. البته پول فیات و ارز دیجیتال تا حدود زیادی در رقابت با یکدیگر قرار دارند.

همان‌طور که می‌دانید هر یک از این ارزها، پول فیات و ارزهای دیجیتال، کارایی‌های متفاوتی دارند. اما هر دو ارز می‌توانند با تعادل مناسبی کنار یکدیگر در گردش باشند. بدون‌شک نرخ بازدهی این دو ارز با یکدیگر متفاوت خواهد بود. اما صادرکنندگان هر یک از این مزایا و معایب پول‌های فیات ارزها، قوانین عرضه مخصوص به خود را دارند و همچنین خود هزینه‌های تولید را پشتیبانی می‌کنند.

به طور کلی این دو ارز در کنار یکدیگر می‌توانند بازدهی قابل قبولی داشته باشند اما به طور حتم درجه مقبولیت هر یک از آنها با دیگری متفاوت خواهد بود. پول فیات بیشتر در مدل‌ها و بازارهای سنتی طرفدار دارد. عده‌ای معتقدند ارز دیجیتال در مقابل پول فیات، پرهزینه‌تر است و کمتر موردپسند جوامع مختلف قرار مزایا و معایب پول‌های فیات می‌گیرد.

برابری ارز دیجیتال با پول فیات

ارزهای دیجیتال نیز همانند پول فیات عمل می‌کنند و به شما اجازه مبادله و معامله می‌دهند. تا زمانی که ارزهای دیجیتال نیز ارزش مالی مورد نظر شما را ذخیره و معامله‌ای بین دو طرف ایجاد کنند، پول محسوب می‌شوند. اما نمی‌توان گفت ارزهای دیجیتال با پول فیات برابر هستند. در ادامه مقایسه دقیق‌تری از پول فیات و ارز دیجیتال را توضیح می‌دهیم.

در حال حاضر ارزهای دیجیتال کارایی‌ها و قابلیت‌هایی دارند که پول فیات نمی‌تواند از پس این وظایف برآید. در نتیجه این مورد نقضی بر برابری پول فیات و ارز دیجیتال است. نابرابری دیگری که از مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال به چشم می‌خورد مربوط به دریافت و ارسال این دو ارز است. ارزهای دیجیتال را می‌توان در هر نقطه و برای هرکسی بدون نیاز به هیچ بانک یا واسطه‌ای ارسال کرد.

ناگفته نماند انقلابی‌ترین ویژگی ارزهای دیجیتال مربوط به ارسال آن به هر نقطه‌ای از جهان است. هنگامی که تقاضا برای وام زیاد می‌شود، دولت‌ها مجبور به تولید پول بیشتری هستند. در این زمان پول فیات بیشتر از ارزهای مجازی استفاده می‌شود. پس پول فیات و ارزهای دیجیتال در سیستم بدهی مالی کارایی‌های متفاوتی دارند و با یکدیگر برابر نیستند. در واقع پول فیات بیشتر از ارزهای دیجیتال برای وام و بدهی استفاده می‌شود.

ارزهای دیجیتال جایگزین خوبی برای پول فیات هستند؟

طبق نظرسنجی و گزارشات جمع‌آوری‌شده از متخصصان بازار ارزهای مجازی، پول فیات تا سال 2050 به طور کامل از میدان مسائل مالی خارج می‌شود و جای خود را به ارزهای دیجیتال می‌دهد. اما آیا ارزهای دیجیتال جایگزین خوبی برای پول فیات هستند؟ 54 درصد از اعضای بزرگ هیئت ارزهای مجازی به افزایش کارایی ارزهای دیجیتال و جایگزینی آنها امیدوار و خوش‌بین هستند.

42 درصد از متخصصان مزایا و معایب پول‌های فیات نیز به طور کامل اطمینان دارند که ارزهای دیجیتال بهترین جایگزین پول فیات خواهند بود. در واقع موجب بهتر شدن روند معاملات مالی می‌شوند. در ضمن 44 درصد از متخصصان جهانی بازار ارزهای مجازی بعد از مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال به این نتیجه رسیدند که: ارزهای دیجیتال هرگز از بین نمی‌روند بلکه جایگزین 100 درصد پول فیات می‌شوند.

با وجود اینکه عده‌ای بیان کردند ارزهای دیجیتال در حال حاضر کم‌ارزش هستند و به طور متوسط ارزش آنها با گذر زمان کاهش می‌یابد، اما پیش‌بینی‌های هیئت مدیران بازار ارزهای دیجیتال حاکی از پایان روند نزولی این بازار است. مدیر عامل شرکت مورفر (Morpher) مارتین فرهلر (Martin Frohler)بیشترین صعود و افزایش قیمت را برای بیت کوین پیش‌بینی می‌کند.

چهار مورد از تفاوت‌های اصلی ارز دیجیتال و پول فیات

این روزها خیلی از افراد از طریق پول‌های الکترونیکی معاملات و مبادلات مورد نظر خود را انجام می‌دهند. این افراد باور دارند که با گذر زمان ارزهای مجازی جایگزین پول فیات می‌شوند. البته با وجود برخی مخالفت‌های برجسته صادرشده توسط نهادهای نظارت مالی در سراسر جهان، ممکن است کمی طول بکشد تا ارزهای دیجیتال جایگزین پول فیات شوند.

ورود ارزهای مجازی به بازارهای مالی به سادگی انجام نشده است. بنابراین جایگزینی این ارزها نیز امری زمان‌بر خواهد بود. البته با مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال مزایا و معایب پول‌های فیات هرکسی به فواید و معایب این دو ارز مسلط می‌شود. در واقع پس از مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال، تصمیم‌گیری ساده‌تر خواهد بود.

دنیای مالی مسلط بر جهان در حال تغییر است. در واقع کم‌کم شاهد یک اقتصاد رایانه‌ای خواهیم بود. در نتیجه تنها بخش کوچکی از سیستم مالی آیندگان به شکل فیزیکی یا پول فیات قابل دسترسی خواهد بود. بنابراین بخش باقیمانده این سیستم در قالب ارزهای دیجیتال و الکترونیکی استفاده می‌شود. در ادامه 4 مورد از تفاوت‌های اساسی این دو ارز را بازگو می‌کنیم:

قانونی بودن

ارزهای فیات توسط دولت‌های بزرگ صادر می‌شوند. همچنین بانک‌های مرکزی این ارزها را منتشر می‌کنند. بنابراین پول فیات پول قانونی است که اغلب در بازارهای رسمی کاربرد مناسبی دارد. به خاطر داشته باشید که دولت‌ها بر عرضه پول فیات تسلط دارند و ارزش‌گذاری این پول‌ها تحت تسلط دولت است.

ازطرف دیگر ارزهای دیجیتال تنها جزئی از دارایی‌های دیجیتال محسوب می‌شوند که برای مبادلات مجازی بیشتر کاربرد دارند. در واقع دولت‌های بزرگ هیچ کنترلی بر ارزهای مجازی ندارند. در نتیجه هیچ نهاد دولتی یا مرکزی نمی‌تواند ارزش‌گذاری ارزهای دیجیتال را عهده‌دار شود.

ملموس بودن

احساس فیزیکی تنها مخصوص پول فیات است. نمی‌توان ارزهای دیجیتال را لمس کرد زیرا این ارزها به صورت آنلاین و سکه‌های مجازی وجود دارند. پس از مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال متوجه می‌شوید که احساس فیزیکی برای ارزهای مجازی وجود ندارد و جنبه فیزیکی تنها چالشی مخصوص پول فیات است.

روش‌های تبادل

ارزهای دیجیتال به صورت دیجیتالی تبادلات لازمه را انجام می‌دهند. این ارزها توسط رایانه‌ها عمل می‌کنند و دارای کدها و رمزهای خصوصی هستند. بنابراین انواع تبادلات ارزهای دیجیتال، به طور کامل دیجیتالی انجام می‌شوند. در مقابل، پول فیات هم دیجیتالی و هم فیزیکی قابل مبادله است.

با مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال متوجه می‌شوید که پول فیات از طریق خدمات و سرویس‌های پرداختی الکترونیکی به صورت دیجیتالی نیز قابل مبادله است اما ارزهای دیجیتال را به هیچ شکلی نمی‌توان به صورت فیزیکی مبادله کرد. روش مبادله نیز یکی از تفاوت‌های منحصربه فرد این دو ارز به حساب می‌آید.

تامین و عرضه

عمده‌ترین تفاوت پول فیات و ارز دیجیتال مربوط به روش تامین و عرضه آنهاست. آیا می‌دانید پول فیات به شکل نامحدودی عرضه می‌شود؟ بدین ترتیب مزایا و معایب پول‌های فیات بانک‌ها و موسسات مرکزی برای تولید پول فیات هیچ محدودیتی ندارند. اما ارزهای دیجیتال سقف خاصی در عرضه و تامین دارند.

بدین معنا که مقدار مشخصی سکه ارز مجازی وجود دارند که در بیشتر مواقع در دسترس هستند. برای مثال تعداد کل سکه‌های تولیدشده بیت کوین حدود 21 میلیون است. یعنی عرضه بیت کوین تا به امروز از این تعداد پیشی نگرفته است. پس با مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال مشخص شد که میزان سرمایه در گردش را می‌توان با کمک ارزهای دیجیتال و در هر زمانی بررسی کرد.

نتیجه‌گیری

در مقاله مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال ویژگی‌های این دو ارز را بیان کردیم و نشان دادیم که این ارزها ابزار اصلی برای خریدهای قانونی محسوب می‌شوند. در ضمن طی این مقاله به بررسی معایب و چالش‌های پول فیات و ارز دیجیتال نیز اشاره کردیم. اما به طور کلی این دو ارز به یک اندازه مورد توجه مردم در سراسر جهان هستند.

با وجود اینکه ارزهای دیجیتال در مقایسه با پول فیات مزایای بیشتری دارند اما هنوز به بلوغ کامل نرسیده‌اند. به نظر می‌رسد تا جایگزینی ارزهای دیجیتال زمان بسیاری باقیست. در واقع ارزهای دیجیتال هنوز روش پرداخت استانداردی برای مبادلات فعلی به حساب نمی‌آیند. در این مرحله بیشتر موضوع زمان حائز اهمیت است.

در نظر داشته باشید ارزهای دیجیتال به احتمال خیلی زیاد با گذر زمان تکامل بیشتری پیدا می‌کنند. کم‌کم این ارزها محصولات جدیدی روی کار می‌آورند که ممکن است سیستم مالی و پولی جهانیان را تغییر دهد. سخن پایانی اینکه معاملات در دنیای مدرن بیشتر به صورت خودکار انجام می‌شوند و بازار سنتی رو به فراموشی است.

آیا مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال برای شما مفید بود؟ خوشحال می‌شویم نظر خود را با ما به اشتراک بگذارید.

آنچه باید در مورد ارز فیات(Fiat Currency) و تفاوت آن با ارزهای دیجیتال بدانید.

ارز فیات fiat نوعی ارز کاغذی است که هیچ پشتوانه فیزیکی مثل طلا و یا نقره ندارد و ارزش آن توسط دولت صادر کننده اش تعیین می گردد.

پول یا ارز فیات یکی از اصطلاحات رایج در دنیای کریپتوکارنسی است. هم اکنون بسیاری از کشورها از سیستم ارز فیات برای خرید کالا و یا سرمایه گذاری های خود استفاده می کنند. در ابتدا مبادلات به صورت کالا به کالا بوده اکنون ارز فیات جایگزین استاندارد طلا و پول کالایی شده است. در این مطلب به طور کامل با ارز فیات، تاریخچه ارز فیات و مزایا و معایب آن آشنا می شوید.

منظور از ارز فیات چیست؟

پول یا ارز فیات به واحد پولی یک کشور گفته می شود که توسط دولت صادر کننده اش تولید می شود. اکثر ارزهای کاغذی مانند دلار آمریکا ارزهای فیات هستند که پشتوانه فیزیکی مثل نقره یا طلا ندارد. ارز فیات هم اکنون در اکثر کشورها برای خرید کالا، سرمایه گذاری و یا سپرده گذاری استفاده می شود. ارز فیات به جای طلا و کالا مورد استفاده قرار می گیرد. ارزش پول فیات توسط دولتی که آن را چاپ می کند تعیین می شود. با توجه به اینکه این نوع واحد پولی هیچ پشتوانه ای ندارد می تواند در اثر تورم های شدید تحت تاثیر قرار بگیرد. در دنیای امروز بیشتر واحدهای پولی، پول فیات هستند که هیچ ارزش زاتی ای ندارند و تنها برای انجام پرداخت ها از آنها استفاده می شود.

بیشتر بخوانید: استخراج یا ماینینگ چیست؟

تاریخچه پول فیات

اگر بخواهیم تاریخچه پیدایش ارز فیات را مورد ارزیابی قرار دهیم باید بگوییم پایه و ریشه اولین استفاده به ارز fiat به قرن های گذشته در چین برمی گردد. در قرن یازدهم استان سیچوان اقدام به تولید و صدور پول کاغذی کرد. اوایل امکان جایگزینی پول کاغذی با طلا و نقره وجود داشت اما در نهایت در قرن سیزدهم با روی کار آمدن کوبلای خان ارز فیات برای بار اول در جهان ایجاد شد. تاریخ نویسان معتقد بودند با افزایش بیش از حد از این سیستم پولی و ایجاد ابر تورم، امپراتوری مغول دچار سقوط گردید.
بعد از چین، در قرن هفدهم پول فیات در اروپا مورد استفاده قرار گرفت. کشورهایی که از ارز فیات استفاده می کردند اسپانیا، سوئد و هلند نام داشتند. ارز فیات در کشور سوئد با شکست مواجه شد و در نهایت این کشور از استاندارد نقره به جای فیات استفاده نمود. در دو قرن بعد فرانسه، کانادا، مستعمرات آمریکا و پس از آنها دولت فدرال ایالات متحده نیز از ارز فیات استفاده کرده و تجربیات بدی را گذراندند.
در قرن بیستم دوباره ایالات متحده به استفاده از ارز مبتنی بر کالا روی آورد. اما در سال 1933 به انجام تبادل پول کاغذی با طلا پایان داد. در سال 1972 در نهایت ایالات متحده زیر نظر ریاست جمهوری نیکسون سیستم ارزی فیات را به طور کامل جایگزین استاندارد طلا کرد. نتیجه این اقدام منجر به استفاده از ارز فیات در کل جهان شد.

بیشتر بخوانید: ارز دیجیتال چیست؟

تفاوت ارز فیات و کریپتو

ارزهای دیجیتال ماهیت غیرمتمرکز دارند و توسط هیچ نهاد یا سازمانی کنترل نمی شوند. اما ارز فیات توسط دولت ها و بانک های مرکزی کنترل می شود.
پول های فیات بدون هیچ پایه و اساسی به راحتی تولید می شوند اما به عنوان مثال بیت کوین که به عنوان محبوب ترین ارز دیجیتال شناخته شده است در تعداد محدودی تولید می شود.
تراکنش ها در ارزهای دیجیتال غیرقابل برگشت است. این در حالی است که در ارزهای فیات امکان برگشت تراکنش ها وجود دارد.
بازار ارزهای دیجیتال بسیار پرنوسان است و در ابعاد کوچکتری انجام می شود. این در حالی است که بازار ارز fiat در عرصه بین المللی مورد استفاده قرار می گیرد و نوسان بسیار کمتری دارد. لازم به ذکر است با گسترش و رشد بازار ارزهای دیجیتال نوسان آن نیز کم خواهد شد.
تنها شباهت ارز فیات و ارزهای دیجیتال، این است که هیچ کدام پشتوانه فیزیکی ندارند.

مزایای پول فیات

• هزینه: تولید پول فیات نسبت به پول کالایی از نظر اقتصادی مناسب تر و مقرون به صرفه تر است.
• واکنش پذیر: ارز fiat انعطاف پذیری لازم را در صورت ایجاد بحران های اقتصادی، برای دولت و بانک مرکزی فراهم می کند.
• کمیابی: در صورتی که اموال فیزیکی مانند طلا کمیاب شوند روی ارزش پول فیات تاثیری نخواهند گذاشت.
• راحتی: پول کالایی مثل طلا نیاز به ذخیره، نگهداری و نظارت دارند اما پول فیات نیاز به ذخایر فیزیکی و هزینه بر ندارد.
• تبادلات جهانی: از آنجا که در سراسر جهان و توسط تعداد زیادی از کشورها ارزهای فیات مورد استفاده قرار می گیرند.
• نوسان قیمت: با توجه به اینکه ارزش ارزهای کالایی نظیر طلا با کشف معدن جدید تحت تاثیر قرار بگیرد، خطر کاهش ارزش غیرمنتظره ارزهای فیات کمتر است. به این دلیل که عرضه ارزهای فیات توسط دولت ارز کنترل و تنظیم می شود.

معایب پول فیات

• ارزش ذاتی: ارزهای فیات هیچ ارزش ذاتی ندارند. در این صورت بر اثر تورم می توانند باعث سقوط اقتصادی یک دولت شوند.
• سابقه: طبق بررسی تاریخچه ارز فیات، استفاده از این سیستم پولی خطرناک بوده است به دلیل اینکه منجر به سقوط نظام های مالی شده است.
• تورم: با توجه به اینکه ارز فیات به یک دارایی وابسته نیست و ارزش پول فیات توسط دولت تعیین می شود در صورتی که میزان چاپ آن بیش از نیاز باشد منجر به تورم شدید می گردد. این اتفاق می تواند بر بازارهای مالی نظیر قیمت مسکن تا سطح بدهی ملی تاثیر بگذارد.

سوالات متداول درباره ارز فیات

• چرا به آن ارز فیات می گویند؟
  اصطلاح ارز فیات از کلمه لاتین fiat گرفته شده است و به معنای تعیین توسط مقامات است. ارزش ارز fiat توسط دولت تعیین می شود.
• چند نمونه از ارزهای فیات را نام ببرید؟
  از نمونه های معروف ارزهای فیات می توان به دلار و یورو اشاره کرد.
• مزیت پول فیات چیست؟
  یکی از مزیت های اصلی ارز fiat امکان کنترل بیشتر روی اقتصاد دولت توسط بانک های مرکزی است. از آنجا که تولید کننده ارزهای فیات بانک های مرکزی هستند میزان چاپ پول توسط آنها کنترل می شود.
• آیا بیت کوین یک ارز فیات است؟
  بیت کوین به عنوان یک ارز دیجیتال و جایگزینی برای ارز فیات شناخته شده است.
• آیا طلا یک ارز فیات است؟
  خیر. ارز فیات واحد پولی است که توسط یک کشور تولید می شود و هیچ پشتوانه مالی نظیر طلا یا نقره ندارد و توسط دولت صادر کننده پشتیبانی می شود مانند دلار آمریکا.
• چرا ارز فیات از طلا بهتر است؟
  مهم ترین مزیت پول فیات ارزش ثابت آن در مقابل طلا، مس و نقره است. و امکان کنترل تولید ارز فیات توسط بانک های مرکزی هر کشور متناسب با میزان نیاز فراهم شده است.
• ارز فیات بهتر است یا ارز دیجیتال؟
  برعکس ارز فیات، ارز دیجیتال توسط مقامات دولتی کنترل و حمایت نمی شود. بنابراین ارز دیجیتال اعتبار کمتری نسبت به ارز فیات دارد.
• ارز فیات مخفف چیست؟
  ارز فیات(Fiat) مخفف کلمه(Fabbrica Italiana Automobili Torino) است. نام آن از واژه لاتین فیات به معنای بگذارید انجام شود برگرفته شده است.

در این مطلب با یکی از اصطلاحات رایج و پرکاربرد ارز دیجیتال یعنی ارز فیات آشنا می شوید. همانطور که به نظر می رسد هیچ کدام از سیستم های ارزی آینده مشخصی ندارند. این در حالی است که ارزهای دیجیتال تازه ابتدای مسیر هستند و راه طولانی ای برای گسترش و مواجه با موانع پیش رو دارند. تاریخچه ارزهای فیات نشانگر آسیب پذیر بودن این نوع ارز است. این ویژگی یکی از مهم ترین عامل ها برای روی آوردن مردم به سمت ارزهای دیجیتال است. به نظر می رسد در آینده اقتصاد جهانی، بیت کوین به عنوان یک شبکه اقتصادیِ جایگزین، نقش موثری ایفا خواهد کرد.