چرا رشد نقدینگی همچنان صعودی است؟

از جریان نقدی می‌توان به منظور اندازه‌گیری میزان سودآوری شرکت‌ها استفاده کرد. جریان نقدینگی، پول وارد‌شده و خارج‌شده از حساب‌های شرکت را نشان می‌دهد و عموماً در تحلیل بنیادی سهام از آن استفاده می‌شود.

جستجو

روابط عمومی و امور بین الملل شرکت دخانیات ایران در اطلاعیه ای اعلام کرد: آمار تولید و فروش سیگار در 10 ماهه نخست سال جاری حاکی از افزایش 30 درصدی تولید و فروش سیگار در کشور است و سهم برندهای ملی از بازار مصرف سیگارت در کشور به ۱۲ درصد رسیده است.

. کرونا، شرکت دخانیات در تلاش است همواره روند صعودی تولید خود را همچنان تداوم بخشیده و تا پایان سال ۹۹ به ۵۰ درصد رشد در تولید.

سفر نوروزی به شرط رعایت پروتکل ها در شش هفته باقیمانده

سخنگوی ستاد مقابله با کرونا گفت: اگر اوضاع تحت کنترل و نظارت باشد و مسافران کنترل شوند و هیچ فرد مثبتی در بین مسافران نباشد و در ورودی هتل ها کنترل شوند، هموطنان می توانند در تعطیلات نوروز به مسافرت بروند؛ البته به شرطی که در یکی دو ماه مانده به پایان سال وضعیت را ثابت نگه داریم.

. رئیسی افزود: موارد بستری و سرپایی کرونا در برخی استان‌ها شیب صعودی پیدا کرده و به همین علت از این پس در برخی شهرهای زردِ. می‌شود و روند صعودی کرونا در این استان در مورد موارد بستری متوقف شده و امیدواریم با همت مردم و مسئولان این استان روند نزولی.

حمایت دولت از خریداران صندوق‌های سرمایه گذاری ETF

رئیس دفتر رئیس جمهوری از طرح دولت برای حمایت از خریداران صندوق‌های سرمایه گذاری ETF خبر داد و گفت: رئیس جمهور دستور داده است تا طرحی برای سرمایه گذاران بورس آماده شود تا سلب اعتماد اتفاق نیفتد.

. هستیم. واعظی در پاسخ به سوالی درباره ریزش بورس اظهار داشت: در همه جای دنیا بورس یک روند ثابت و صعودی خاص ندارد؛ بورس.

آمار قربانیان کرونادر ایران با 98 فوتی دو رقمی شد

سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی امروز سه شنبه از مرگ ۹۸ بیمار در ۲۴ ساعت گذشته بر اثر ابتلا به ویروس کرونا خبر داد که نشان می دهد آمار قربانیان این ویروس در ایران پس از ماهها به زیر یکصدنفر کاهش یافته است.

. دیگر، در استان مازندران شاهد روند صعودی این بیماری هستیم. اگر مراقبت ها و اصول بهداشتی در این استان رعایت نشود به زودی.

تغییرِ افراد اُولویت دارد یا تغییرِ اندیشه ها؟ - محمود سریع القلم

​اخیراً از دانشجویانِ فوق لیسانسِ روابط بین الملل خود پرسیدم، نخست وزیر یا رئیس جمهور این کشورها را نام ببرند: کرۀ جنوبی، اندونزی، ژاپن و اطریش.

. از 1600 به بعد شروع شده ولی تولد رسمی و همه جانبۀ دموکراسی، سال 1924 است زیرا ثباتِ سیاسی و رقابتِ حزبی نتیجۀ افزایشِ صعودی. ها در این است که چگونه تولید را در کشور به صورت صعودی افزایش دهیم، هم برای مصرف داخلی ولی بیشتر برای صادرات. .

هشدار وزارت بهداشت درباره دورهمی های شب ‌یلدا

پرهیز از دورهمی در شرایطی توصیه شده است که گروه‌ سنی بالای ۶۰ سال، آسیب‌پذیرترین گروه‌ سنی در مواجهه با بیماری کووید - ۱۹ هستند و حدود ۷۳ درصد فوتی‌های کرونایی در ایران از میان این گروه سنی بوده است

. و قربانیان کرونایی بار دیگر روندی صعودی در پیش گیرد. هرچند دیروز ایرج حریرچی معاون کل وزارت بهداشت بر کاهش چشمگیر قربانیان.

رئیسی: روزانه 70 هزار تست کرونا در کشور انجام می شود

سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا با بیان اینکه رعایت پروتکل های بهداشتی در بین مردم هم اکنون به 90 درصد رسیده است، گفت: به طور میانگین هم اکنون روزانه 70 هزار تست کرونا نیز در کشور انجام می شود.

. و نکا صعودی است. وی با بیان اینکه هم اکنون علاوه بر 12 شهر قرمز ، 231 شهر کشور وضعیت نارنجی و 205 شهر در وضعیت زرد قرار.

160 شهر قرمز به 37 شهر کاهش یافت/ رعایت پروتکل ها 90 درصد

سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا گفت: از 160 شهر که وضعیت آنها قرمزبود، پس از 10 روز 37 شهر همچنان قرمز و 123 شهر نارنجی و زرد شدند.

. رعایت نشود، بازهم شاهد سیر صعودی بیماری کرونا در کشور خواهیم بود. وی تصریح کرد: برای کاهش مبتلایان ویروس کرونا باید.

تحلیلی بر روند بازار طلا

در بلندمدت بازار طلا و سکه نوسانی اما با روند نزولی است؛ البته که این نزول همیشه باقی نمی‌ماند و قطعا جهت بازار عوض خواهد شد، این بخشی از یادداشت یاسین هدایتی‌فر، تحلیلگر اقتصادی برای بازار است.

. را کنترل کند، رفتار بازار متفاوت است که اگر طرف مقابل واکنش داشته باشد، طبیعتأ بازار روند صعودی پیدا خواهد کرد. در مجموع.

رییس کل گمرک: تجارت خارجی از مرز ۴۴ میلیارد دلار گذشت

رییس کل گمرک با بیان اینکه روند صعودی صادرات غیرنفتی ایران ادامه دارد، گفت: آمار تجارت خارجی کشور در هشت ماهه سال‌جاری حاکی از تبادل ۹۷ میلیون و ۷۰۰ هزار تن کالا به ارزش ۴۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار است.

کاهش قیمت موبایل و لپ تاپ در بازار

با تداوم تثبیت قیمت ارز در کانال‌هایی پایین‌تر از چرا رشد نقدینگی همچنان صعودی است؟ ماه‌های قبل و کاهش قابل توجه تقاضا در بازار موبایل، شاهد افت محسوس قیمت‌ها هستیم. قیمت‌های موبایل ازابتدای امسال تا به حال در شیب صعودی قرار داشت

. در شیب صعودی قرار داشت. کارشناسان بازار معتقدند خوش‌بینی کلی نسبت به رونق تجارت و اقتصاد در ماه‌های آینده بازار محصولات.

بازار بورس سبز پوش شد/ روند مثبت بازار سرمایه

بازار بورس با آغاز این هفته روندی صعودی آغاز کرد و سبزپوش شد با چنین روندی اکثر کارشناسان بازار سرمایه، آینده بازار در هفته پیش رو و هفته‌های آتی را مثبت پیش بینی می‌کنند.

جهان در یک ‌قدمی واکسن کرونا

روز گذشته شرکت آمریکایی فایزر اعلام کرد که نتایج این واکسن جدید کرونا، حاکی از موفقیت آن بر روی ۴۳ هزار و 500 نفر از داوطلبان در ۶ کشور است.

. نیز از این قاعده مستثنی نبود و طلای سیاه روند صعودی را ثبت کرد. شرکت داروسازی فایزر می‌گوید واکسن کرونای این شرکت در بیش از ۹۰.

تدوام رشد نقدینگی و نرخ تورم

بررسی آمارها نشان می‌دهد رشد نقطه به نقطه «پول» در شهریورماه به ۲/ ۸۰ درصد رسیده است که این رقم، یک رشد تاریخی محسوب می‌شود.

. ، آمارها نشان می‌دهد که روند صعودی رشد نقطه‌ای پول تقریبا از مهر ۹۸ آغاز شده است. در آبان‌ماه این رشد حدود ۴۰ درصد بوده.

کاهش قیمت مسکن با تداوم کاهش قیمت دلار در بازار

رییس اتحادیه مشاوران املاک استان تهران گفت: ٣٥ درصد قیمت ملک به مصالح استفاده شده در آن مربوط می‌شود و در صورتی که دولت بر روی قیمت مصالح ساختمانی نظارت داشته باشد، قیمت مسکن کاهش می یابد.

. منجر به کاهش قیمت مسکن نمی‌شود، چرا که انتظار بازگشت قیمت دلار به مدار صعودی منجر به مقاومت بازار در کاهش قیمت‌ها خواهد شد.

چرا بازار ارز فروریخت؟ - امیر شایان مهر

دیروز نرخ برابری هر دلار آمریکا با ریال با شدیدترین افت ماه‌های اخیر روبرو شد و در یک روز، هر دلار آمریکا حدود ۱۵ درصد از ارزش خود را در برابر ریال از دست داد.

. ارز سقف قیمت‌ها در کانال صعودی را لمس کرده و حالا موعد ریزش است. به عقیده این تحلیگران، رفتار نرخ ارز در دوره‌های مختلف.

سیاست عدم خروج ایران از برجام خاصیت خود را نشان داد

سخنگوی دولت رفع محدودیت‌های تسلیحاتی ایران را یک دستاورد مهم ایران در عرصه بین المللی عنوان کرد و گفت: سیاست درست جمهوری اسلامی ایران مبنی بر عدم خروج از برجام امروز خاصیت خود را نشان داد.

. قرار داده است. ربیعی با اشاره به آخرین آمار شیوع کرونا گفت:در شرایط فعلی، روند شیوع کرونا در ۱۲ استان سیر صعودی و ۹. استان هم در شرایط هشدار قرار دارند و تهران هم در مرحله صعودی قرار دارد. به رغم همه تاکیدها رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی.

عبورشاخص بورس از مرز ۱.۸میلیون واحدی

در حالی که در هفته گذشته و نخستین روز معاملاتی هفته جاری، بسیاری از نمادهای اثرگذار شاهد اصلاح قیمتی بودند و شاخص کل هر روز با روند منفی مواجه بود، بازار سرمایه در معاملات امروز (یکشنبه ۲۹ تیر ماه) روند متفاوتی با روزهای قبل در پیش گرفت.

. روبه رو بودند، بازار بار دیگر روند صعودی در پیش گرفت و شاخص کل با رشد حدوداً ۸ هزار واحدی، به نزدیک ۱ میلیون و ۸۱۷ هزار.

ارزش سهام عدالت به بیش از ۱۹ میلیون تومان رسید

ارزش سبد سهام عدالت ۵۳۲ هزارتومانی در پایان معاملات بورس در روز چهارشنبه (۲۵ تیر ماه) به بیش از ۱۹ میلیون و ۲۴۶ هزار تومان رسید که نسبت به آخرین روز معاملاتی هفته سوم تیر ماه به بازدهی حدود ۱۳ درصدی دست پیدا کرد.

. از (۲۱ خرداد) تا (هفتم تیر ماه) دوباره وارد فاز صعودی پرشتاب شد و به نرخ ۱۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان صعود کرد. ارزش سهام. سرمایه در مسیر صعودی پرشتابی قرار گرفت به طوری که ارزش آن در روز ۱۷ تیر ماه از مرز ۱۶ میلیون تومان عبور کرد و در تاریخ ۱۸ تیر.

افزایش نرخ سود سپرده گذاری نزد بانک مرکزی

هیئت عامل بانک مرکزی در راستای حفظ ارزش پول ملی مصوب کرد که نرخ سود سپرده گذاری نزد بانک مرکزی به ۱۲ درصد افزایش یابد.

. تعیین کرد. آخرین اطلاعات به دست آمده از عملکرد بخش واقعی اقتصاد نشان می‌دهد، رشد اقتصادی بدون نفت در مسیر صعودی قرار.

تزریق پول به بورس ادامه می یابد - عامل رشد بورس در روزهای اخیر

سرویس اقتصادی - همزمان با تداوم روند صعودی بورس در مبادلات دیروز، مدیر صندوق توسعه بازارسرمایه اعلام کرد: اگر بازار سرمایه نیازمند حمایت‌های بیشتری باشد، میزان خریدهای خود را افزایش می‌دهیم.

به گزارش سرویس اقتصادی برخط نیوز به نقل از همشهری - همزمان با تداوم روند صعودی بورس در مبادلات دیروز، مدیر صندوق توسعه بازارسرمایه اعلام کرد: اگر بازار سرمایه نیازمند حمایت های بیشتری باشد، میزان خریدهای خود را افزایش می دهیم. تزریق نقدینگی از سوی این صندوق و سایر بخش ها و همینطور افزایش قیمت ارز ازجمله دلایل رشد بورس از ابتدای هفته گذشته تاکنون بوده است.

بعد از مدت ها نزول از ابتدای هفته گذشته ورق در بورس تهران برگشت و شاخص کل بورس تهران با رشد مواجه شد.

آنطور که آمارها نشان می دهد از شنبه هفته قبل تا دیروز شاخص کل بورس تهران جمعا ۱۰۳هزارو۶۳۸واحد معادل ۸.۳درصد رشد کرده و در این مدت بیش از ۴۰۶هزار میلیارد تومان به ارزش بازار سهام ایران اضافه شده است. این روند صعودی دیروز هم ادامه یافت و شاخص کل بورس تهران ۱.۲درصد افزایش یافت.

این روند صعودی بعد از آن آغاز شد که سازمان بورس اقدامات تازه ای را برای حمایت از بورس براساس یک بسته ۱۰بندی آغاز کرد. ۲بخش مهم این بسته حمایتی اجرای طرح بیمه سهام و تزریق نقدینگی جدید به بورس بود.

آنطور که شواهد آماری نشان می دهد تحت تأثیر اجرای این بسته حمایتی نقدینگی تازه ای به بورس تزریق شده و می توان گفت اصلی ترین عامل رشد بورس تزریق این منابع به بورس بوده است. ضمن اینکه اجرای این طرح مصادف بود با رشد قیمت ارز که به طور بنیادی یک محرک پرقدرت برای رشد شاخص های بورس است.

میزان تزریق نقدینگی

هنوز مشخص نیست میزان پول تزریق شده به بازار سهام از هفته گذشته تاکنون چقدر بوده که منجر به رشد ۸.۳درصدی شاخص بورس شده است اما آنطور که از سخنان مسئولان بازار سرمایه بر می آید احتمالا بخش مهمی از این منابع از سوی صندوق توسعه ملی به بورس تزریق شده است.

قرار بود این منابع به صندوق تثبیت بازار سرمایه تزریق شود و این صندوق به طور غیرمستقیم این منابع را صرف حمایت از بازار سهام کند اما آنطورکه هفته قبل مجید عشقی رئیس سازمان بورس خبر داد این صندوق از شنبه هفته قبل برای نخستین بار با کد معاملاتی خود در بورس اقدام به خرید سهام کرده است.

طبق مصوبات سال۱۳۹۹ قرار بود معادل ریالی ۵۱۰میلیون دلار به صورت تدریجی در بازار سرمایه، سرمایه گذاری شود که این مبلغ به نرخ سامانه معاملات الکترونیک حدود ۱۲هزار میلیارد تومان بود. صندوق توسعه ملی پیش از اجرای بسته حمایتی از شنبه هفته قبل، اعلام کرده بود ۵هزار میلیارد تومان از این مبلغ را طی ۵مرحله واریز کرده است.

این به معنای آن است که این صندوق باید همچنان ۷هزار میلیارد تومان منابع جدید به بورس تزریق کند. روشن است که از ابتدای هفته قبل تاکنون بخشی از این منابع به بازار سهام تزریق شده است اما رقم دقیق آن هنوزمشخص نیست. اهمیت مشخص شدن این رقم در آن است که نشان می دهد به ازای هر واحد تزریق نقدینگی به بورس، شاخص بورس تا چه میزان افزایش می یابد و این چشم انداز شفافی را پیش روی سهامداران قرار می دهد.

به بیان دیگر می توان محاسبه کرد به ازای تزریق کل نقدینگی تکلیفی صندوق توسعه ملی شاخص بورس با چه میزان رشد مواجه خواهد شد. آنطور که دیروز مدیر صندوق توسعه بازار سرمایه خبر داد، این صندوق در این مدت هزارو ۲۶۰میلیارد تومان نقدینگی به بورس تزریق کرده است اما مشخص نیست که آیا این کل منابعی بوده که بورس تزریق شده یا منابع دیگری نیز از سایر بخش ها به بورس تزریق شده است؟

او همچنین وعده داده روند تزریق نقدینگی به بورس تا رسیدن شاخص های بورس به ثبات ادامه یابد.

تزریق پول بیشتر به بورس

آنطور که دیروز مدیر صندوق توسعه بازار سرمایه اعلام کرد روند تزریق نقدینگی به بورس تا رسیدن بازار سهام به ثبات ادامه خواهد یافت.

قادر معصومی خانقاه دیروز با اشاره به آمار خرید حدود یک هزار و ۲۶۰میلیارد تومانی سهام خرد از هفته گذشته تاکنون، گفت: بی شک اگر بازار سرمایه نیازمند حمایت های بیشتری باشد، میزان خریدهای خود را افزایش داده و تا زمانی که بازار به شرایط تعادلی برسد، این حمایت ها ادامه خواهد داشت.

او توضیح داد: پس از جلسه با اعضای هیأت مدیره سازمان بورس و ابلاغ بسته ۱۰بندی حمایت از بازار سرمایه، انجام بخشی از امور به صندوق توسعه و تثبیت بازار سرمایه سپرده شد و در همین راستا فارغ از مسئله کوچک، متوسط یا بزرگ بودن شرکت ها (نمادهای معاملاتی) و اثر آنها بر شاخص، حمایت های خود را به طور ویژه و محسوس تداوم بخشیدیم.

مدیر صندوق توسعه بازار سرمایه ادامه داد: البته طی هفته گذشته، عمدتا سهام متوسط و کوچک را خریداری کردیم و مطابق گزارش هایی که پیش تر اعلام شده بود، حدود ۳۲۰نماد را به طور حمایتی خریداری کردیم و در مقابل فروش اندکی را به ثبت رساندیم.

معصومی خانقاه تأکید کرد: طبق آخرین برآوردها صندوق توسعه بازار سرمایه از هفته گذشته حدود ۱۲۶۰میلیارد تومان سهام به صورت خرد خریداری کرده است. همچنین این صندوق حدود ۴۰میلیارد تومان سهم را به صورت خرد و ۸۱۵میلیارد تومان هم به صورت بلوک به فروش رسانده و در مجموع خرید خالص صندوق توسعه بازار سرمایه به حدود ۴۱۰میلیارد تومان رسیده است.

او در پاسخ به این پرسش که این صندوق در روزهای آینده چه سیاستی را برای حمایت از بازار سهام در پیش خواهد گرفت پاسخ داد: صندوق توسعه بازار سرمایه چه پیش از ابلاغ بسته ۱۰بندی حمایت از بازار سرمایه و چه پس از آن، از نمادهایی که طبق آیین نامه داخلی باید از آنها حمایت کند، حمایت کرده و اگر سهام جدیدی نیازمند حمایت باشد، مورد توجه این صندوق قرار خواهد گرفت.

او تصریح کرد: بعضا به اشتباه قلمداد می شود که صندوق توسعه بازار سرمایه فقط سهام شاخص ساز را خریداری می کند، درحالی که چنین تصوری صحیح نیست و براساس وضعیت بازار عمل می شود؛ گاهی خرید نمادهای بزرگ و گاهی نمادهای کوچک را در رأس وظایف خود قرار می دهیم.

معصومی خانقاه با تأکید بر اینکه فعالیت این صندوق فقط معطوف به نمادهای خاص نیست و وضعیت کلی بازار نیز رصد می شود ادامه داد: به طور مثال در هفته های گذشته تفاوت رفتاری در روند شاخص کل و شاخص هم وزن دیده می شد و در کنار رشد شاخص کل، شاخص هم وزن روند نزولی را پیش گرفته بود؛ ازاین رو نسبت به حمایت از نمادهای کوچک و اثرگذار در شاخص هم وزن به صورت خاص اقدامات لازم را انجام دادیم.

خط و نشان شبانه رئیس سازمان حمایت برای گرانی ها جواب نداد/گرانی همچنان می‌تازد!

رئیس سازمان حمایت در حالی اعلام کرده که قیمت کالاها ها باید به نرخ های پارسال برگردد که سیاست های دولت چیزی غیر از گرانی کالاها نبوده و عملا خط و نشان کشیدن های شبانه تاثیری بر بازار ندارد.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری موج، رئیس سازمان حمایت در حالی اعلام کرده که قیمت ها باید به نرخ های پارسال برگردد که عملا سیاست های دولت چیزی غیر از گرانی کالاها نبوده است و البته مشخصا خط و نشان کشیدن های شبانه تاثیری بر بازار ندارد. به عبارت دیگر در هفته های اخیر قیمت ارز بار دیگر به محدوده ۲۸ هزار تومان رفته و از طرف دیگر با افزایش دستمزدها و موضوع گیری مسئولان برای حذف ارز دولتی برای تامین کالاهای اساسی در واقع دولت به تورم بازار دامن زده است و تولیدکننده ها و عرضه کننده های کالاها هم در راستای همین سیاست های دولت عمل کرده اند و از طرف دیگر قیمت جهانی برخی کالاها در نتیجه حمله روسیه به اوکراین در حال افزایش است و اگر این روند ادامه دار شود نه تنها در ایران بلکه در سایر کشورها هم شاهد تورم خواهیم بود.

در حال حاضر مهمترین فاکتوری که می تواند اقتصاد ایران را از این شرایط بغرنج نجات دهد، توسعه مناسبات اقتصادی و بهبود سطح سرمایه گذاری در داخل کشور است و تا زمانی که تولید رونق نگیرد اقتصاد ایران نمی تواند روند رو به بهودی داشته باشد.

یک اقتصاددان در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری موج با اشاره به اینکه در شرایط کنونی اقتصاد ایران با حجم بالای نقدینگی مواجه است، گفت: از آنجایی که این نقدینگی در بخش های مواد به کار گرفته نمی شوند، زمینه ورود به بازارهای مختلف و ایجاد موج گرانی را فراهم می کنند، به همین دلیل تورم کنترل نمی شود، مگر اینکه دولت سیاست های ضد تورمی بکار بگیرد و اقتصاد را به سمت رونق هدایت کند؛ تا این سرمایه ها وارد بخش های تولیدی شوند.

آلبرت بغوزیان با بیان اینکه وقتی سرمایه گذاری در بخش تولید بهبود پیدا کند میزان عرضه کالا هم بالا می رود و همین موضوع مانع از رشد قیمت ها می شود، افزود: وقتی که دولت سیاست های ضد تورمی ندارد و از طرف دیگر تلاش می کند تا بخشی از هزینه های خود را از طریق افزایش مالیات و. جبران کند، آنهم در شرایطی که اقتصاد کشور با رکود مواجه است، این مساله منجر به فشار به تولید می شود و در این حالت بسیاری از تولیدکننده ها تلاش می کنند تا برای ادامه بقا هزینه های تحمیلی از سوی دولت را روی قیمت کالاها بکشند در نتیجه تورم همچنان صعودی خواهد بود و فشار آن بر معیشت مردم به ویژه دهک های پایین جامعه وارد می شود.

او با تاکید بر اینکه سیاست های دستوری نمی تواند در تنظیم بازار به صورت بلندمدت موفق عمل کند، اظهار کرد: وقتی اقتصاد کشور تورمی است و قیمت تمام شده کالاها نیز بالا رفته است در این حالت تنها حمایت های دولتی از تولید می تواند در کنترل تورم موثر باشد، در غیر اینصورت سرکوب قیمت ها منجر به تعطیلی یا کاهش تولید می شود؛ زیرا عملا صرفه اقتصادی از بین می رود و تهدیدی برای سرمایه گذاری های بعدی هم خواهد بود. بنابراین در شرایط تورمی دولت باید با ارائه تسهیلات ارزان قیمت و اعطای تنفس در پرداخت تسهیلات و حتی معافیت های مالیاتی، کمک کند تا تولید با رونق بیشتری به فعالیت خود ادامه دهد.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری موج، در حال حاضر یکی از عواملی که منجر به رشد تورم در ابتدای سال ۱۴۰۱ شده است، افزایش حقوق و دستمزدها بوده که بسیاری از تولیدکننده ها از همین الان همین میزان افزایش دستمزد را روی قیمت کالاهای خود لحاظ کرده اند و از طرف دیگر ابهام در توافق برجام هم منجر به بروز نوعی انتظار تورمی شده که بسیاری از شرکت ها از همین الان چرا رشد نقدینگی همچنان صعودی است؟ انتظار یک رشد قیمت ۴۰ درصدی تا پایان سال دارند؛ این در حالی است که پیش از این دولت و مسئولان اقتصادی وعده داده بودند که در سال ۱۴۰۱ میزان تورم را به ۲۰ درصد کاهش می دهند، حالا با در نظر گرفتن این شرایط باید منتظر تصمیمات دولت در برخورد با گرانی باشیم که آیا سیاست های حمایتی در پیش خواهد گرفت و تورم را کنترل می کند یا اینکه با سرکوب قیمت ها و. به جنگ پارتیزانی ادامه می دهد.

چشم‌انداز تورم و نقدینگی در اقتصاد ایران

تورم به‌عنوان یکی از اساسی‌ترین معضلات اقتصادی موجب اخلال در نظام تخصیص قیمت‌ها و توزیع درآمد جامعه می‌شود. بی‌ثباتی تورم نه‌تنها موجب کاهش اعتبار سیاست‌گذاران اقتصادی می‌شود، بلکه می‌تواند موجب بی‌ثباتی در بخش‌های دیگر نیز شود. روند تورم در بلند‌مدت دارای ریشه‌های ساختاری است که از طرف عرضه می‌توان به ساختار هزینه‌‌ای بنگاه و پایین بودن بهره‌وری کل اقتصاد و از طرف تقاضا به رشد نقدینگی و وضعیت مالی دولت اشاره نمود.
اقتصاد ایران در سال‌های متمادی با نرخ‌های تورم بالا مواجه بوده است. آمار و ارقام مربوط، حکایت از مزمن بودن تورم در کشور دارد. تورم در اقتصاد ایران معلول شرایط و عوامل متفاوتی است که رشد نقدینگی، تورم انتظاری و عدم تعادل‌های اقتصادی و ساختار بودجه دولت از عوامل مؤثر بر آن است. در این میان طی سال ۹۹ تورم بیش‌ازپیش در بازارهای مختلف کالایی خود را نشان داده و در این میان به نظر می‌رسد مهم‌ترین رسالت دولت در ماه‌های پایانی سال تلاش در جهت کنترل هر چه بیشتر آن در راستای کاهش فشار بر اقشار جامعه باشد. باهدف بررسی راهکارهای موجود و ارزیابی اثرات رویدادهایی همچون انتخابات آمریکا، کرونا و کاهش فروش نفت بر این شاخص اقتصادی، با دکتر تیمور رحمانی گفتگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

روند رو به رشد تورم را تا انتهای امسال و در یک سال آینده چطور ارزیابی می‌کنید؟
به‌طور مشخص اگر انتظارات تورمی را در نظر نگیریم و تورم را براساس میزان کسری بودجه دولت، رشد نقدینگی و عوامل بنیادی مؤثر بر نرخ تورم ارزیابی کنیم، انتظار می‌رود تورم در محدوده ۳۰ تا ۳۵ درصد قرار بگیرد، اما اگر شرایط و انتظارات بدبینانه که همگی عمدتاً ناشی از اعمال تحریم‌های بین‌المللی است و به‌طورکلی شرایطی که اقتصاد در سال ۹۹ سپری کرد، با همین رویه تا پایان سال ادامه یابد و از طرفی با در نظر گرفتن موضوعات مطرح شده در خصوص کسری بودجه دولت، انتظار می‌رود با رشد بیشتر نقدینگی و تورم روبرو شویم.
واقعیت امر این است که وجود برخی انتظارات، سبب شده تا انتظار رشد نقدینگی بیشتری وجود داشته باشد و به جرأت می‌توان گفت عامل کلیدی همین تشدید رشد نقدینگی و افزایش تورم همین انتظارات است. در غیر این صورت انتظار رشد نقدینگی بیشتر از آنچه به‌طور طبیعی پیش‌بینی می‌شود وجود ندارد و همان‌طور که رئیس‌کل بانک مرکزی اظهارنظر کرده است، رشد نقدینگی تا پایان سال جاری غیرطبیعی نخواهد بود و شاید در صورت عدم وجود انتظارات تورمی، روند رشد نقدینگی تا چرا رشد نقدینگی همچنان صعودی است؟ پایان سال جاری از سال قبل هم کمتر شود.
به‌طورکلی باید این نکته را در نظر داشته باشیم که اتفاق خاصی نیفتاده که انتظار ۶۰ تا ۷۰ درصد یا بیشتر را داشته باشیم، اما انتظارات تورمی باعث می‌شود نقدینگی روند صعودی خود را حفظ کند.
از سوی دیگر به نظر من علیرغم خوش‌بینی پیش‌آمده پس از انتخابات آمریکا، خیلی فرق نمی‌کرد کدام‌یک از نامزدهای انتخاباتی در آمریکا رئیس‌جمهور شود و بدبینانه‌ترین انتظارات از انتخابات آمریکا نیز بعید است نقدینگی را از حدود پیش‌بینی‌شده بالاتر ببرد. ازاین‌رو به‌طورکلی پیش‌بینی این است که جهش نرخ ارز که به دلیل بدبینی ایجاد شده و شدت پیدا کرده است، به‌تدریج از بین برود و تورم به همان روند رو به رشد آرام‌تر و بلندمدت خودش بازگردد.

با در نظر گرفتن انتظارات تورمی که منجر به رشد نقدینگی می‌شود، راه‌حل‌هایی که دولت برای مهار آن در ماه‌های پایانی سال می‌تواند بکار ببندد چیست؟
رشد نقدینگی به اینکه دولت چه مقدار از کسری بودجه خود را پولی کند بستگی دارد. به‌طورکلی اگر آن بخش از دستورات و تصمیمات اقتصادی که نقدینگی را افزایش می‌دهد از بین نرود و به‌طورکلی دستوراتی که خارج از کنترل بانک مرکزی باشد، همچنان ادامه پیدا کند، این روند ادامه خواهد یافت. به این نکته توجه داشته باشید که بخش عمده‌ای از نقدینگی موجود در کشور را بانک‌ها خلق می‌کنند و به نظر می‌رسد در کوتاه‌مدت راه‌حل رشد نقدینگی این است که خلق نقدینگی بانک‌ها، رشد وام‌ها و خرید دارایی توسط آن‌ها را کاهش دهیم و روند آن را کند کنیم که البته بانک مرکزی اخیراً اقدامات احتیاطی را با همین هدف دنبال کرده است.
راه‌حل دیگر این است که نرخ بهره را افزایش دهیم، اما همین نرخ بهره ممکن است به رشد نقدینگی دامن بزند. به دلایلی، مکانیزم افزایش نرخ بهره، در حال حاضر در اقتصاد ایران نمی‌تواند کارکرد متداول خودش را داشته باشد. افزایش نرخ بهره ذاتاً می‌تواند تقاضای اعتبار را کند کرده و روند رشد نقدینگی را کاهش دهد، اما در ساختار سیستم بانکی ایران، به دلیل ناترازی بانک‌ها، بانک‌ها به‌راحتی می‌توانند به منابع بانک مرکزی دسترسی داشته باشند. ازاین‌رو، با توجه به نحوه شکل‌گیری ساختار بانک‌ها در ایران، افزایش نرخ بهره به‌تنهایی نمی‌تواند مسئله‌ تورم را حل کند، گرچه ضروری است.
بنابراین، همچنان راه‌حل این است که خلق نقدینگی را با دستور و اجبار محدود کنیم و نگذاریم بانک‌ها با خرید دارایی و تسهیلات منجر به سفته‌بازی موجب افزایش نقدینگی شوند. به‌طورکلی، به نظر می‌رسد راه‌حل کوتاه‌مدتی برای این معضل وجود نداشته باشد؛ بنابراین، اگر دولت کسری بودجه را پولی نکند اقدامات دیگر خیلی مؤثر نبوده و اگر اوراق هم بفروشد چون بخشی از آن اوراق را باید بانک مرکزی نهایتاً خریداری کند، درنتیجه این مورد نیز راهگشا نخواهد بود.

در مقوله تأمین کسری بودجه دولت، آیا تأمین آن از طریق بورس موفقیت‌آمیز بوده و آیا این روش در چارچوب اصول علم اقتصاد، منطقی ارزیابی می‌شود؟
به نظر نمی‌رسد دولت از طریق بازار سرمایه رقم زیادی به دست آورده باشد و تأمین مالی از طریق بورس و فروش سهام، مستقیماً در بودجه تأثیر زیادی نداشته است. آنچه دولت از این طریق به دست آورده است، قابل‌توجه نیست، البته طی ماه‌های اخیر دولت اوراق فروخته و بانک مرکزی هم در این راه دولت را همراهی کرده که همه این موارد باعث شد تا حدودی روند رشد نقدینگی کاهش پیدا کند وگرنه اگر قرار بود دولت همه کسری بودجه را با صندوق توسعه و غیره تأمین کند نقدینگی غیرقابل‌تصوری در کشور ایجاد می‌شد. خوشبختانه روند نقدینگی با چرا رشد نقدینگی همچنان صعودی است؟ اقدامات انجام‌شده کند شده، اما این نگرانی که بودجه دولت تا پایان سال به چه شکل تأمین می‌شود، همچنان وجود دارد.

طی سال‌های اخیر و به‌خصوص یک سال اخیر، اقتصاد ایران به دلیل عدم امکان تأمین درآمد از طریق فروش نفت به‌نوعی غیرنفتی بودن را تجربه کرده است. تأثیر این موضوع را در اقتصاد چطور می‌بینید؟ آیا اصولاً نفت از اقتصاد ایران قابل‌حذف شدن است؟
این‌که بگوییم نفت از اقتصاد کشور کنار گذاشته شود منطقی نیست. اصلاً چرا باید کنار گذاشته شود؟ ممکن است ۱۰ سال بعد این کالا اصلاً ارزشی نداشته باشد. وقتی همه کشورها از محل آن درآمد کسب می‌کنند چرا ما نباید از آن استفاده کنیم.
متکی بودن اقتصاد به نفت ایرادی ندارد، اما اینکه بگوییم چون اقتصادمان نفتی است این اتفاقات افتاده، ایراد دارد. کشور قطر هم اقتصادی نفتی دارد، اما هم‌زمان با آن با سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف سعی می‌کند کمتر آسیب ببیند. حتی در کشوری همچون نروژ درآمد نفتی‌اش با توجه به جمعیت و اندازه اقتصادش قابل‌توجه است، اما درهرصورت این درآمد را دارد.
کنار گذاشتن نفت از اقتصاد کشور نه امکان‌پذیر است نه ضروری. ولی در پاسخ به این سؤال که اگر دولت امریکا همچنان به تحریم‌ها ادامه دهد و نتوانیم نفت را صادر کنیم دچار اضمحلال می‌شویم یا خیر باید عرض کنم که قطعاً خیر.
اقتصاد ایران در صورت ادامه این وضعیت نیز آن‌قدر پتانسیل دارد که رشد کند و در طیف گسترده کالا و خدمات تولید کند؛ فقط چون درآمد ارزی برای سرکوب کردن روند رو به رشد نرخ ارز وجود ندارد، امکان کنترل تصنعی نرخ ارز همانند برخی دوره‌ها در گذشته وجود ندارد و در این بازار همچنان احتمال سفته‌بازی وجود دارد.
اینکه می‌گوییم اقتصاد ایران پتانسیل رشد دارد، مصادیق فراوان و قابل‌لمسی دارد. برای مثال تولیدکننده‌های گوجه‌فرنگی چندی قبل معترض بودند که محصولشان خریدار ندارد، اما کمتر از دو هفته گوجه‌فرنگی در بازار نایاب شد؛ بنابراین، حتی در صورت عدم وجود درآمد نفت، اگر سودآوری در بخشی از بازار و اقتصاد وجود داشته باشد، فعالیت اقتصادی در آن بخش تداوم خواهد یافت.
ایران این پتانسیل را در بسیاری از بخش‌ها دارد؛ چراکه اقتصاد ایران، اقتصادی گسترده است. البته این به معنی کارآمد بودن کامل آن در همه بخش‌ها نیست. برای مثال، تولید محصولات متعددی همچون محصولات کشاورزی، فولاد و پتروشیمی و تعداد زیادی دیگر از محصولات، بسیار ناکارآمد بوده و متکی به یارانه و تخریب منابع طبیعی است، اما با همین فعالیت‌ها و علیرغم وجود این مشکل نیز می‌توان اقتصاد را اداره کرد.
باید این نکته را در نظر داشته باشیم که ما در ایران فقط با تحریم نفت روبرو نیستیم. روابط مالی و تجاری ما نیز از شکل متعارفش خارج شده است و این موضوع ضربه زیادی به ما می‌زند، چون وقتی روابط تجاری از شکل متعارف خارج شده و ارتباطات با دنیا قطع شده باشد، امکان رشدهای خیره‌کننده که برای اقتصاد ما ضروری است از آن سلب می‌شود. اقتصاد ایران به رشد ۶ الی ۷ درصد نیاز دارد، ولی اگر تحریم‌ها ادامه‌دار شود در نهایت می‌تواند یک تا دو درصد رشد داشته باشد که این رقم برای حفظ جایگاه اقتصاد ایران مناسب نیست. وقتی امکان فروش نفت وجود ندارد و محدودیت‌هایی وجود دارد، فقط می‌توان به افغانستان و عراق و کشورهای محدودی کالا صادر کرد. این چیزی نیست که پتانسیل رشد برای اقتصاد ایجاد کند و فقط این امکان را می‌دهد که وضعیت موجود را ادامه بدهیم؛ بنابراین باید امیدوار باشیم در اثر فشار بین‌المللی، محدودیت‌ها برداشته شود.

نرخ واقعی دلار یکی از موضوعات مورد مناقشه بین کارشناسان اقتصاد است. به عقیده شما نرخ واقعی دلار در بازار ایران در چه محدوده‌ای قرار دارد؟
وقتی نرخ دلار در طول یک ماه بیش از ۷۰ درصد رشد کرده و پس‌ازآن طی چند روز به‌سرعت ۴۰ درصد تنزل می‌کند این کافی است که بگوییم نرخ‌ آن براساس تحلیل‌های بنیادی نیست. نرخ بنیادی نباید این اتفاق برایش بیافتد؛ بنابراین، ساده‌ترین معیار برای سنجش ارزش واقعی دلار مقایسه روند نقدینگی و روند نرخ دلار است. نرخ دلار در بلندمدت از نقدینگی تأثیر می‌پذیرد. ازاین‌رو، زمانی‌که روند نقدینگی و دلار را مقایسه می‌کنیم عددهایی که اخیراً برای دلار ثبت شد توجیه‌پذیر نخواهند بود. این همان اثرات انتظارت است که یک مقدارش بر اساس سفته‌بازی رخ‌داده و بخشی نیز به دلیل اصل مسئله انتظارات. انتظارات بدبینانه باعث شده تا نرخ دلار بالاتر از آن چیزی باشد که باید باشد.
انتظاراتی که از اثرات تحریم، تشدید کسری بودجه و روند آتی نقدینگی و تورم وجود دارد همگی دست‌به‌دست هم می‌دهند تا نرخ دلار انتظاری در بازار محقق شود؛ بنابراین اگر تحریم کنار گذاشته شود و اقتصاد به روند متعارفش برگردد، این عددها بی‌معنی خواهد شد. البته اگر آنچه این انتظارات را ایجاد کرده، در دنیای واقعی نیز محقق شد و مشخص شد انتظارات درست بوده است، این نرخ‌ها بنیادی خواهد شد.
برای مثال، اگر فرض کنیم در آینده تحریم‌ها تشدید شود، افزایش نرخ ارز به‌واقع بنیادی خواهد بود؛ اما اگر ایران بتواند روزانه ۳ میلیون بشکه نفت بفروشد و یا دسترسی به نظام بانکی بین‌المللی داشته باشد، نرخ ارز خیلی پایین‌تر از این خواهد بود. به هر صورت، در حال حاضر این انتظارات و محدودیت‌ها وجود دارد و خیلی روی نرخ ارز نمی‌توان اظهارنظر کرد؛ چراکه قابلیت پیش‌بینی آن وجود ندارد هرچند که عوامل بنیادی این عدد را ایجاد نکرده باشد.

ویروس کرونا تا چه حد بر اقتصاد ایران تأثیر خواهد داشت و میزان تاب‌آوری کدام کشورها را در بحران‌های اقتصادی ناشی از انتشار این ویروس بیشتر می‌دانید؟
به نظر می‌رسد اقتصادهایی که خیلی دستوری هستند و دولت بر اقتصادشان کنترل دارد از عواقب کرونا به میزان کمتری متأثر خواهند شد؛ مثلاً، کشوری مثل چین چون با دستور اداره می‌شود و مقداری از نظام انگیزشی اقتصاد بازار استفاده می‌کند کمتر صدمه می‌بیند، اما کشورهایی که اقتصاد توسعه‌یافته دارند آسیب‌پذیرند؛ چراکه اولاً اقتصاد توسعه‌یافته متکی به تجارت است و شیوع کرونا تجارت را دچار مشکل کرده است و دوم چون زندگی مردم سخت می‌شود و مجبور می‌شوند سختگیری‌ها را بیشتر کنند که این باعث می‌شود ازنظر اقتصادی بیشتر آسیب ببینند.
یک اقتصاد درحال‌توسعه قاعدتاً کمتر صدمه می‌بیند و دولت خیلی خودش را مجبور نمی‌بیند که طبق استانداردهای اقتصادهای توسعه‌یافته عمل کند؛ البته به‌جز کشورهایی که نفتی هستند. به‌طورکلی، اقتصادهایی که تک‌محصولی نیستند کمتر صدمه می‌بینند. در این میان کشورهای صنعتی همان‌طور که صدمه ‌دیده‌اند به‌سرعت می‌توانند سازوکار مناسب‌تری در بلندمدت برای کنار آمدن با آن پیدا کنند و بعد از رکود به‌سرعت به شرایط عادی بازخواهند گشت.
در مورد ایران، موضوع کرونا خیلی ازنظر اقتصادی تأثیر نخواهد داشت به‌جز در موضوع فروش نفت، ولی به‌طورکلی تأثیر کرونا تغییر عجیب‌وغریبی نبوده و داده‌هایی که منتشرشده صدمه خیلی زیاد از کرونا ندیده است به‌جز دو ماه اول انتشار ویروس که در این مورد نیز بعید است ادامه پیدا کند.

بنابراین در دوران پساکرونا نیز تغییری در روند رشد اقتصادی ایجاد نخواهد شد؟
اگر کرونا اتفاق نمی‌افتاد رشد مثبت خفیفی در اقتصاد در سال جاری رخ می‌داد. به نظر می‌رسد اگر کرونا تمام شود چون دو سال رشد منفی در اقتصاد وجود داشت اقتصاد ایران پتانسیل رشد پس‌ازاین دو سال را خواهد داشت؛ مانند سال ۹۵ که وقتی درآمد نفت احیا شد بعد از دو سال، رشد منفی، کمی مثبت شد. امسال با رفتن کرونا، جهش کوتاهی ایجاد خواهد شد، البته نه جهش طولانی‌مدت. انتظار می‌رود پس از یک تغییر مثبت کوتاه‌مدت، این روند دوباره کند شود.

پیش‌بینی شما از بازار مسکن چیست؟ آیا احتمال تداوم روند رو به رشد آن وجود دارد؟ و آیا ممکن است با رونق معاملات همراه باشد؟
شرایط بازار مسکن مانند ارز است. در حال حاضر تقریباً همه دارایی‌ها بیش از ارزششان معامله می‌شوند و به دلیل انتظارات رشد، همه دارایی‌های بیشتر از نرخ رشد نقدینگی، رشد کرده و معامله می‌شوند. مسکن نیز قاعدتاً باید طی این مدت، وارد رکود قیمتی می‌شد، اما بد شدن انتظارات و کسری بودجه به روند رو به رشد آن دامن زد.
اگر انتظارات تورمی فروکش کند و مردم به بازدهی عادی از این بازار تن بدهند مثلاً بازدهی ۱۵ درصدی، امکان کنترل روند بازار مسکن وجود دارد.
رکود بخش مسکن در حال حاضر به دلیل عدم اطمینان است و ساخت‌وساز نیز به دلیل همین عدم اطمینان و ریسک زیاد، کند شده است. باید در بازار مسکن طی یک سال اخیر رکود قیمتی حاکم می‌شد و تغییری ایجاد نمی‌شد، ولی همین مسائلی که گفته شد باعث شد حالت رخوت و جهش انتظارات و تشدید تحریم‌ها و رشد نقدینگی، انتظار تورمی مسکن و قیمت آن را بالا ببرد.
انتظار می‌رود اگر چشم‌انداز بهتری در حوزه تحریم‌ها و انتظارات ایجاد شود، ازنظر قیمتی در بازار مسکن رکود ایجاد شده و ساخت‌وساز به دلیل اطمینان ایجادشده و کاهش نگرانی‌ها بیشتر شود و بدین ترتیب وضعیت بازار مسکن به حالت عادی برگردد.

به‌عنوان آخرین سؤال، بهبود کسب‌وکار را درگرو اجرای چه قوانین و تمهیداتی از سوی دولت می‌دانید؟
ما در آینده با مسئله جدی و مهمی به اسم تورم روبرو خواهیم بود که اگر فکری به حالش نکنیم کار دست ما می‌دهد. تورم‌های بالا افراد جامعه را نسبت به فعالیت حقیقی مأیوس می‌کند. باید این علامت ازنظر سیاست‌گذاران کشور داده شود که در کنترل تورم جدی هستند. سیاست‌گذاران باید این را بقبولانند که مردم نباید انتظار بازدهی خیلی عجیب داشته باشند. دولت باید با برنامه جامع و یا محدود کردن رشد نقدینگی و نرخ سود این پیام را به‌طورجدی به سرمایه‌گذاران بدهد تا انتظارات تورمی معامله‌گران اقتصادی فروکش کند. در این صورت، قیمت‌ها متعادل شده و انگیزه برای کسب‌وکار حقیقی ایجاد می‌شود.

نقدینگی و نقش آن در بورس چیست؟ عاملی جذاب برای سرمایه‌گذاران

یکی از پایه‌های اصلی و ثابت مسائل اقتصادی، نقدینگی است. نقدینگی در بازارهای مالی نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند. نقدینگی را به زبان ساده می‌توان پول در گردشی دانست که افراد جامعه در دست دارند. آن‌ها به کمک این پول می‌توانند خرید کنند و مایحتاج روزانه خود را تهیه کنند. اما منظور از نقدینگی در بورس دقیقا چیست؟ برای پاسخ به این سوال، بهتر است ابتدا با مفهوم نقدینگی در اقتصاد آشنا شویم و سپس به نقدینگی در بورس بپردازیم که خود آن، با مفاهیمی همچون نسبت‌های مالی نقدینگی و پول هوشمند در بورس گره خورده است.

نقدینگی چیست؟

نقدینگی به دارایی‌های نقد افراد اشاره دارد. زمانی که بیرون می‌روید و برای خرید مایحتاج خود، اسکناس داخل جیب‌تان می‌گذارید، این دارایی، مصداق بارز نقدینگی است. اما همیشه هم دارایی‌ها نقد نیستند. در حقیقت دارایی‌هایی اعم از پول و شبه پول نقدینگی می‌گویند. اگر مقاله «نقدشوندگی سهام در بورس؛ سرمایه‌گذاری در سهامی که آسان نقد شود» را خوانده باشید، می‌دانید که اگر بتوان دارایی‌های غیرنقد را با سرعت زیاد و بدون این‌که تغییری در ارزش آن حاصل شود نقد کرد، نقدشوندگی آن‌ها زیاد است.

مثلا شما می‌توانید مانده حسابی را که در بانک دارید، به پول نقد تبدیل کنید. اما برای تبدیل کردن آپارتمان خود به پول نقد، نمی‌توانید به همین سادگی اقدام کنید. چرا که این کار زمان‌بر خواهد بود. هم‌چنین شاید نتوانید ملک خود را به قیمتی که مدنظرتان بوده بفروشید. پس مشخص است که به دلیل سرعت در نقد کردن دارایی، نقدشوندگی سپرده موجود در حساب بانکی از نقدشوندگی آپارتمان بیشتر است.

پس اگر بخواهیم به صورت جامع توضیح دهیم که نقدینگی چیست، باید گفت این واژه به تمام پول‌های سپرده قرض‌الحسنه، سپرده‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت و پول اطلاق می‌شود. تورم در حضور همین حجم پول پیدا می‌شود. بالا رفتن قدرت خرید و هم‌چنین حجم پول، افزایش قیمت کالا و خدمات را به دنبال دارد. پس میزان نقدینگی موجود باید با کالاها و خدمات متناسب باشد؛‌ در غیر این صورت تورم و رکود اقتصادی به وقوع می‌پیوندند که در ادامه درباره آن‌ها توضیح خواهیم داد.

نقدینگی به تمام پول‌های سپرده قرض‌الحسنه، سپرده‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت و پول اطلاق می‌شود.

نقدینگی در بورس چیست؟

معمولا در بازار بورس، سهامی از که قدرت نقدشوندگی بالایی برخوردار هستند، برای خریداران جذاب هستند چرا که سهام‌دار می‌تواند آن را در زمان کمی بفروشد و به پول نقد تبدیل کند. یعنی نیازی نیست که قیمت سهام خود را کاهش دهد تا بتواند مشتری را برای خرید راضی کند. در این میان ورود و خروج پول در بورس مسئله مهمی است؛ چرا که با وارد شدن نقدینگی به بازار بورس، شاهد رونق این بازار هستیم. طبیعی است که خروج نقدینگی، رکود را به دنبال دارد.

بیشتر بخوانید

از جمله مشکلاتی که برای سرمایه‌گذاران پیش می‌آید این است که نمی‌دانند در چه زمانی اقدام به خرید سهام کنند. در نتیجه در زمانی نادرست وارد بازار می‌شوند. اما با تشخیص جریان نقدینگی در بورس، می‌توان سرمایه‌گذاری مطمئنی بر اساس آن انجام داد. در بازار بورس با اصطلاح پول هوشمند سر و کار داریم. این مفهوم به سرمایه‌گذاری‌های کلان اطلاق می‌شود. ورود و خروج پول هوشمند در بورس، می‌تواند بر رونق یا کساد بازار بورس اثر بگذارد. برای آشنایی بیشتر با مفهوم پول هوشمند و تاثیر آن بر موقعیت‌های معاملاتی در بازار سرمایه، می‌توانید مقاله «پول هوشمند در بورس؛ نشانه آغاز یک حرکت طلایی» را بخوانید.

رابطه تورم و نقدینگی در بورس

تورم پدیده‌ای جدانشدنی از اقتصاد هر کشور است. از جمله اصلی‌ترین دلایل تورم می‌توان به افزایش تقاضا و یا چرا رشد نقدینگی همچنان صعودی است؟ کاهش عرضه اشاره کرد. زمانی که سرعت گردش پول و فعالیت‌های اقتصادی ثابت است، یک رابطه مستقیم میان رشد تورم و نقدینگی پدید می‌آید. با توجه به تحقیقات انجام‌شده در این خصوص، یک درصد افزایش نقدینگی، با یک وقفه می‌تواند تورم را به میزان ۵۷ درصد افزایش دهد. اما بدیهی است که اگر افزایش نقدینگی به وقوع نپیوندد، اصلا امکانی برای افزایش تقاضا وجود ندارد.

رشد قیمت‌ها در بازار بورس، معلول تورم است، یعنی تورم موجب رشد قیمت‌ها می‌شود. سیاست‌گذاری‌های دولت تعیین می‌کند که دارایی مردم به کدام بخش اقتصاد تزریق شود. طبیعی است که در شرایطی که اقتصاد بحرانی است و فعالیت‌های اقتصادی به کسادی مبتلا هستند، افراد زیادی به بازار بورس وارد شوند. باید دقت کرد که حجم نقدینگی‌ای که در بازار بورس وجود دارد، زاییده همین بازار نیست.

منشا تولید نقدینگی در هر کشور، بانک مرکزی است که ممکن است در پی عوامل متعددی به خلق پول دست بزند.

با رشد نقدینگی و عدم افزایش تولید، افزایش تورم پدیدار می‌شود. با توجه به حباب ارزش پول، مردم به دنبال آن هستند که دارایی خود را با دارایی‌هایی که بتواند ارزش پول‌شان را حفظ کند، معاوضه کند. در این بستر اگر نقدینگی وارد هر یک از بازارهای مالی شود، سایر بازارها نیز از این مسئله متاثر خواهند شد. مثلا ورود نقدینگی به بازار ارز، موجب افزایش قیمت در سایر بازارهای موازی نیز خواهد شد.

تاثیر نقدینگی بر شاخص بورس

در برهه‌های زمانی مختلف شاهد آن بوده‌ایم که روند صعودی شاخص بورس، ناشی از ورود جریان نقدینگی به این بازار بوده است. زمانی که بازارهای موازی نظیر طلا و ارز راکد هستند، نقدینگی سرگردان در بازار سرمایه، با نرخ بازده مطلوب، عملکردی بسیار قابل قبول از خود نشان داده است. درست است که عوامل دیگری نظیر تجدید ارزیابی دارایی شرکت‌ها نیز در این روند صعودی دخالت دارند، اما اثر ورود نقدینگی بیشتر از سایر عوامل است.

اما نباید فراموش کرد که در پی ورود نقدینگی، یک ایستایی یا نزول نیز در بازار رخ خواهد داد. دلیل این امر را می‌توان فشار دولت برای فروش سهام شرکت‌های دولتی دانست. در شرایطی که دولت با کمبود نقدینگی دست‌وپنجه نرم می‌کند، فشار فروش بیشتری بر روی شرکت‌ها وارد می‌کند تا نقدینگی لازم را کسب کند.

فیلتر ورود نقدینگی به بورس

یکی از مهم‌ترین نشانه‌های ورود پول هوشمند در بورس، توجه به حجم معاملات است. سرمایه‌گذاران به کمک بررسی این فیلتر می‌توانند سهامی را که حجم معاملات آن به صورت ناگهانی افزایش پیدا کرده است، شناسایی کنند. این مسئله می‌تواند حاکی از ورود پول هوشمند به بورس باشد. فیلتر سهم‌هایی که ورود یا خروج نقدینگی داشته‌اند و حجم معاملات آن‌ها چهار برابر میانگین حجم هفته گذشته بوده، عبارت است از:

شما می‌توانید از کد این فیلتر در سایت tsetmc.com استفاده کنید.

توجه به جریان نقدینگی یا P/E؟

عده زیادی از سرمایه‌گذاران معقتدند که برای تخمین ارزش یک سهم، بهتر است به نسبت‌های جریان نقدینگی توجه کنند. آن‌ها معتقدند ;i این فاکتور در مقایسه با نسبت P/E نتیجه بهتری حاصل می‌کند. چرا که میزان نقدینگی تولیدی در یک شرکت، می‌تواند وضعیت آن را به خوبی نشان دهد. از همین رو نقدینگی در بورس فاکتور مهمی به شمار می‌رود. بدون وجود نقدینگی، فعالیت یک شرکت ممکن نیست و ورشکستگی اتفاقی است که در پی کمبود نقدینگی رخ می‌دهد.

بیشتر بخوانید

نسبت قیمت به جریان نقدینگی چیست؟

این نسبت از تقسیم قیمت به جریان نقدینگی به دست می‌آید. سرمایه‌گذاران زیادی به جای آن‌که درآمد خالص را مدنظر قرار دهند، به سراغ این معیار می‌روند. یعنی در دید این افراد، بررسی جریان نقدینگی در مقایسه با EPS (سود به ازای هر سهم) کارآمدتر است. جریان نقدینگی درآمد خالص یک شرکت است که هزینه استهلاک در آن محاسبه نشده است. هزینه‌های مذکور، میزان نقدینگی را به صورت واقعی نشان نمی‌دهند. یعنی نقدینگی شرکت بیشتر از چیزی است که نمودارهای درآمد خالص آن را نشان می‌دهند.

جریان نقدینگی آزاد در بورس

Free Cash Flow یا FCF، میزان نقدینگی‌ای را که یک شرکت تولید می‌کند با کسر جریان نقدی خروجی نشان می‌دهد. از این نقدینگی برای تامین مالی فعالیت‌های شرکت و هم‌چنین حفظ دارایی‌های سرمایه‌ای استفاده می‌شود. سرمایه‌گذاران در پی آن هستند تا موجودی حساب شرکت‌های بورسی را بدانند؛ چرا که این اعداد و ارقام، آینه‌ای از عملکرد شرکت است و در نتیجه می‌تواند در تصمیم‌گیری در انتخاب سهام برای سرمایه‌گذاری کمک‌کننده باشد.

از جریان نقدی می‌توان به منظور اندازه‌گیری میزان سودآوری شرکت‌ها استفاده کرد. جریان نقدینگی، پول وارد‌شده و خارج‌شده از حساب‌های شرکت را نشان می‌دهد و عموماً در تحلیل بنیادی سهام از آن استفاده می‌شود.

جریان نقدینگی آزاد، زیرمجموعه جریان نقدینگی شرکت است که نشان‌دهنده پول باقی‌مانده در شرکت پس از پرداخت تمام هزینه‌های موجود و مخارج سرمایه‌ای است.

شاخص جریان نقدینگی چیست؟

جریان نقدینگی را می‌توان به کمک اندیکاتوری به نام شاخص جریان نقدینگی یا MFI) Money Flow Index) محاسبه کرد. این اندیکاتور در تحلیل تکنیکال یک ابزار کاربردی است که بر خلاف شاخص قدرت نسبی، از قیمت و هم‌چنین حجم معاملات در محاسبات خود استفاده می‌کند تا نقاط اشباع خرید و اشباع فروش را در یک سهام شناسایی کند. اندیکاتور MFI با اندیکاتور RSI شباهت زیادی دارد و به همین دلیل به آن «RSI وزن‌داده‌شده با حجم» نیز می‌گویند. به کمک این اندیکاتور می‌توان واگرایی‌هایی را که حاکی از تغییر احتمالی روند سهم هستند، تشخیص داد.

شاخص جریان نقدینگی در محدوده صفر و ۱۰۰ حرکت می‌کند. زمانی که خط اندیکاتور بالاتر از ناحیه ۸۰ قرار گیرد، سیگنال اشباع فروش صادر می‌شود. هم‌چنین زمانی که این خط در ناحیه زیر ۲۰ قرار گیرد، نشان از اشباع خرید است. سطوح ۱۰ و ۹۰ نیز به عنوان آستانه در نظر گرفته می‌شود.

از این اندیکاتور به منظور سیگنال‌دهی، قیمت، و هم‌چنین جریان ورودی و خروجی نقدینگی استفاده می‌کنند. در این شاخص به منظور محاسبه، داده‌های ۱۴ دوره مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بیشتر بخوانید

فرمول محاسبه شاخص جریان نقدینگی

به صورت مختصر در این بخش نحوه محاسبه فرمول شاخص جریان نقدینگی در بورس را توضیح می‌دهیم. این شاخص از جمع جریان‌های پولی مثبت و منفی به دست می‌آید. ابتدا لازم است که قیمت نمونه (Typical Price) را به دست آوریم. به این منظور باید قیمت بالا، قیمت پایین و قیمت بسته شدن را برای هر دوره محاسبه کنیم. سپس باید این عدد را تقسیم بر ۳ کنیم.

در نهایت می‌توان با ضرب قیمت نمونه در حجم، جریان نقدینگی را محاسبه کرد. سپس عدد به دست‌آمده را با عدد یک جمع می‌کنیم. در نهایت این عدد را در مخرج کسری قرار می‌دهیم که صورت آن برابر است با یک. به این ترتیب شاخص جریان نقدینگی به دست خواهد آمد. در تصویر زیر می‌توانید محاسبات را ملاحظه کنید.

چنان‌چه قیمت نمونه در یک دوره، بیشتر از دوره قبلی باشد، جریان نقدینگی مثبت خواهد بود. در غیر این صورت منفی است. با به دست آوردن جریان نقدینگی مثبت و منفی می‌توان نسبت جریان نقدینگی (Money Flow Ratio) را محاسبه کرد. دقت کنید که باید مجموع جریان نقدینگی مثبت را در ۱۴ دوره اخیر تقسیم بر مجموع جریان نقدینگی منفی کنید.

آشنایی با نسبت‌های مالی نقدینگی

نسبت نقدینگی یا Liquidity Ratio نشان‌گر توانایی شرکت‌ها در پرداخت تعهدات و بدهی‌های کوتاه‌مدت‌شان است. بالا بودن این میزان موجب افزایش حاشیه امنیت شرکت در پوشش بدهی‌های کوتاه‌مدت می‌شود. هرچند بیش از حد بزرگ بودن این نسبت‌ها نیز فاکتوری منفی به شمار می‌رود. زیرا حاکی از آن است که شرکت‌ها نمی‌توانند منابع مالی خارجی را جذب کنند یا قادر به سرمایه‌گذاری در دارایی‌های سودآور نیستند. این مسائل در عملکرد شرکت اثرگذار خواهند بود.

زمانی که پول نقد و اوراق بهاداری را که بتوان آن‌ها را به آسانی به وجه نقد تبدیل کرد بر بدهی‌های جاری شرکت تقسیم کنیم، می‌توان نسبت نقدینگی را به دست آورد. با بررسی این نسبت‌ها می‌توان احتمال ورشکستگی شرکت‌ها را محاسبه کرد. این نسبت‌ها خود در سه دسته قابل بررسی هستند که عبارت‌اند از: نسبت جاری، نسبت آنی یا سریع و نسبت پول نقد.

بیشتر بخوانید

منظور از هدایت نقدینگی چیست؟

راه‌کارهایی که موجب می‌شود نقدینگی موجود در جامعه به سمتی هدایت شود که موجب دگرگونی و شکوفایی اقتصادی جامعه شود، هدایت نقدینگی چرا رشد نقدینگی همچنان صعودی است؟ نامیده می‌شوند. زمانی که اثر رشد نقدینگی کم می‌شود، دولت‌ها به فکر اقداماتی می‌افتند که مانع از راکد ماندن یا ایجاد ضرر و زیان توسط نقدینگی می‌شوند.

رشد نقدینگی می‌تواند در پی عوامل مختلفی نظیر تحریم، کاهش ارزش پول ملی و یا بدهی دولت به بانک مرکزی اتفاق بیفتد. این امر می‌تواند منجر به فروپاشی اقتصادی و سیاسی شود. به همین دلیل فرضیه‌ای به نام هدایت نقدینگی مطرح شد.

به منظور مهار رشد نقدینگی لازم است که بانک مرکزی در مقام ارگانی که به دولت وابستگی ندارد، قوانین خود را به درستی در جامعه اجرا کند. در این شرایط دولت اگر با مشکل مواجه شود، وام گرفتن از بانک مرکزی را تنها راه‌حل مشکلش نمی‌داند. یا اگر این اتفاق بیفتد، ملزم به تسویه به‌موقع بدهی‌های خود خواهد بود. در نتیجه شاهد تولید نقدینگی بیشتر نخواهیم بود.

در سمت دیگر، بانک مرکزی به دلیل جلوگیری از کاهش ارزش پول نیاز به تولید پول جدید و تزریق آن به جامعه دارد. امری که خود به رشد نقدینگی دامن می‌زند. دولت‌ها ممکن است برای هدایت نقدینگی، مردم را به سمت بازار بورس هدایت کنند. هرچند این امر می‌تواند در کوتاه‌مدت منجر به رشد صنایع بورسی شود، اما همچنان رشد نقدینگی و تورم فراوان و هم‌چنین کاهش ارزش پول در چنین موقعیت‌هایی پابرجا خواهد ماند چرا که سرمایه‌های به‌دست‌آمده، به منظور تامین کسری بودجه و بدهی دولت به ارگان‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ مانند اتفاقی که در بازار بورس ایران طی سال ۹۹ به وجود آمد.

جمع‌بندی

نقدینگی به زبان ساده، به دارایی‌های پولی و شبه‌پولی اطلاق می‌شود که در دست افراد یک جامعه است. همان پولی که با آن مبادلات خود را انجام می‌دهیم، بخشی از نقدینگی به شمار می‌رود. نقدینگی در بورس به واسطه نقدشوندگی سهام مشخص می‌شود. اگر سهام را بتوان در اسرع وقت نقد کرد، می‌توان دریافت که از نقدشوندگی بالایی برخوردار است. کاهش نقدینگی موجب رکود و افزایش آن، می‌تواند باعث تورم شود. مفهوم پول هوشمند نیز به سرمایه‌گذاری‌های کلان در بورس اشاره دارد و افزایش حجم ناگهانی معاملات مهم‌ترین فاکتوری است که می‌تواند خبر از ورود پول هوشمند داشته باشد.

نقدینگی می‌تواند منجر به افزایش تولید شود و پاسخی به تقاضاهای موجود باشد اما این خطر وجود دارد که نقدینگی حاصل به منظور جبران کسری بودجه دولت مورد استفاده قرار بگیرد. درست در چنین شرایطی است که بحث هدایت نقدینگی پیش می‌آید. یعنی دولت باید راهکاری را ارائه کند تا نقدینگی را به سمتی هدایت کند که منجر به رشد و شکوفایی اقتصادی شود.