تاکسی های اینترنتی از نخستین شرکت هایی بودند که مواجه بین کسب و کارهای سنتی و آنلاین را تجربه کردند
ورود شرکتهای استارتاپی به بورس
معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری در مورد تأخیر ورود شرکتهای استارتاپی به بورس میگوید که این شرکتها هیچ مشکلی برای ورود به بورس ندارند.
نزدیک به سه سال است که برخی شرکتهای استارتاپی از دیجیکالا گرفته تا کافهبازار، شیپور و… برای ورود به بازار سرمایه اعلام آمادگی کردهاند؛ اما تاکنون هیچکدام موفق به ورود به بورس نشدهاند.
مشکلات حسابرسی، قیمت و ارزشگذاری و… از جمله مشکلاتی بوده که تا به حال مدیران بازار سرمایه برای طولانی شدن ورود شرکتهای استارتاپی به بورس اعلام کردهاند. اما وضعیت حالا نسبت به سه سال گذشته بسیار تغییر کرده و دیگر مشکلات قدیمی عامل توقف شرکتهای استارتاپی به بورس نیست.
سال گذشته وزیر ارتباطات دولت دوازدهم دلیل تأخیر ورود شرکتهای استارتاپی را نگرانی برخی دستگاههای حاکمیتی دانست که نمیخواهند این شرکتها وارد بورس شده و بزرگ شوند. همچنین در همین زمینه مدیرعامل دیجیکالا، شرکتی که پشت درهای بستهی بورس مانده نیز گفته بود که به دلیل مخالفتهای حاکمیتی آنها امکان ورود به بورس را ندارند. اما حالا در انتهای سال ۱۴۰۰ معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری میگوید که برعکس سالهای گذشته حالا این شرکتها مشکلی برای سرمایهگذاری در بورس ندارند.
سورنا ستاری اعلام میکند:
من در شرایط فعلی مانعی جلوی پای شرکتهای استارتاپی برای ورود به بورس نمیبینم و آنها میتوانند وارد این بازار شوند، چیزی که میتوانم بگویم این است که شاید خودشان تمایل ورود به بازار سرمایه را ندارند.
او یکی از مشکلات فعلی شرکتهای استارتاپی به بورس را مسئلهی فرهنگی معرفی میکند و توضیح میدهد:
یک فرهنگ داخل سیستم بورس است که استارتاپها با آن بسیاری مشکل دارند و آن هم ارزشگذاری و قیمتگذاری روی این شرکتها است. جا انداختن چنین مفاهیمی تا همین سال گذشته بسیاری کار سختی بود؛ اما حالا به مرحلهای رسیدهایم که شرکتهای ارزشگذاری مورد تأیید بورس راهاندازی شدهاند.
یکی از پیشروترین شرکتهای استارتاپیای که پایش به پشت در بازار سرمایه هم رسیده، تپسی، شرکت فعال در حملونقل هوشمند شهری است. در آبان ماه سال ۱۳۹۹ خبر رسید که نماد تپسی بر تابلو فرابورس جا خواهد گرفت؛ اما در نهایت تقریباً یک سال بعد یعنی هفتم آذر ماه سال جاری، نماد تپسی در فرابورس درج شد. تپسی که بهعنوان اولین استارتاپ ایرانی وارد بورس شده و در گروه رایانه و فعالیتهای وابسته به آن قرار گرفته، درحالحاضر هنوز وضعیت قیمتگذاری و فروش سهام آن روشن نیست.
میلاد منشیپور، مدیرعامل تپسی اعلام میکند که آنها مشکلی برای ورود به بازار سرمایه ندارند و در حال انجام کارهای روتین مربوط به فرایند درج تا عرضه هستند. او به برخی فرایندهای جدید برای ورود به بازار سرمایه هم اشاره میکند و به زومیت میگوید:
بعضی فرایندها برای ورود استارتاپها به بورس بسیار جدید است؛ مانند استعلام دانش فنی و سازوکار حفاظت از داده که نیاز به همکاری سازمانها دارد.
او ابراز امیدواری میکند که با همکاری لازم نهادهای درگیر در این فرایند هرچه زودتر ورود استارتآپها به بورس بتوانند سهام خود را در بازار به فروش برسانند.
ساختمان خبر رسانه اخبار ساختمان، اخبار اقتصادی، اخبار بازار و ارز ایران و جهان
ما را در شبکه های اجتماعی و اینستاگرام دنبال کنید.
اهمیت ورود نخستین استارتاپ به بورس/ نخبگانی که تحولساز شدند
ساعت24-ورود نخستین استارتاپ از بخش تاکسیهای اینترنتی به بورس توسط جوانانی رقم خورد که زمانی در بازگشت به وطن مردد بودند؛ این اتفاق علاوه بر کارآفرینی و عبور از فرهنگ غلط نفتی، دستاوردهایی برای اکوسیستم استارتاپی و اقتصاد کشور خواهد داشت.
عرضه اولیه تپسی در بازار دوم فرابورس اخیرا انجام شد.
47 حقوقی واجد شرایط در این عرضه اولیه شرکت کرده و بیش از 58 میلیون سهم این شرکت را به قیمت 939 تومان خریداری کردند. با این عرضه، در حال حاضر ارزش بازار این شرکت هزار و 100 میلیارد تومان است.
اما این اتفاق از این نظر مهم بود که برای اولین بار سهام یک شرکت استارتاپی در بورس عرضه شد و این اتفاق مسیر سایر استارتاپ ها را هم برای ورود به بورس باز می کند.
تا پیش از این، دارایی شرکت ها براساس ارزش های فیزیکی و مالی ارزش گذاری می شد و از این پس دارایی های نامشهود و ارزش مشتریان شرکت ها هم بخشی از دارایی های آنها محسوب می شود. اما ورود نخستین استارتاپ به بورس از ابعاد دیگری هم دارای اهمیت است.
*ورود نخستین استارتاپ به بورس از چه نظر مهم است؟
امیر ناظمی رئیس سابق سازمان فناوری اطلاعات و معاون وقت وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات به این سوال پاسخ می دهد.
وی می گوید: عرضه اولیه سهام (IPO) تپسی اتفاقی مهم را برای اکوسیستم استارتاپی رقم زد.
ناظمی با تشریح دلایل خود برای این استدلال توضیح داد: تامین منابع مالی در روزگاری که سرمایهگذاری خارجی همچنان امکانپذیر نیست، به معنای شروع استفاده اکوسیستم از این منابع است.
وی ادامه داد: سودآوری سرمایهگذاری جسورانه وابسته به فرآیند خروج (Exit) مناسب است. در این شرایط عرضه سهام تپسی به معنای افزایش جذابیت ورود سرمایهگذاران جسور در اکوسیستم است.
رئیس سابق سازمان فناوری اطلاعات افزود: ورود به بورس تسهیلگر پیوند اکوسیستماستارتاپی با اقتصادمتداول است. این پیوند اهمیتی فراتر از عرضه سهام یک بنگاه دارد.
به گفته وی، سهام شرکتهای بورسی، در نظام بانکی و تسهیلاتی کشور، از جمله وثائق قابل قبول است که امکان بهرهگیری بهتر از منابع بانکی را نیز فراهم میکند.
ناظمی ادامه داد: رسمیتبخشی به دارایی نامشهود در خلال ارزشگذاری تپسی منجر به تدوین و بهکارگیری آییننامههایی شد که از این پس قابلیت استفاده برای سایر استارتاپها را نیز دارد. داراییهای نامشهود مانند ارزشکاربران یا برند یا شبکه تامینکنندگان پلتفرم رسمیت پیدا کردند.
وی یادآور شد: کاربران هر پلتفرمی اصلیترین عامل ارزشآفرینی برای یک پلتفرم هستند. کاربر باید این حق را داشته باشد که در ارزشی که خلق میکند، شریک باشد. این امر از طریق عرضه سهام در بورس تقویت و امکانپذیر میشود. راه ناگزیری که سایر پلتفرمهای بزرگ نیز پیش رو دارند.
تاکسی های اینترنتی از نخستین شرکت هایی بودند که مواجه بین کسب و کارهای سنتی و آنلاین را تجربه کردند
*تغییرات استارتاپ پس از بورسی شدن
یکی از سوالاتی که درباره بورسی شدن استارتاپ ها مطرح می شود این است که مسیر شرکت پس از این اتفاق چه تغییری خواهد داشت.
مدیرعامل تپسی می گوید: پس از عرضه اولیه و فروش سهام، درآمد این اتفاق صرف رشد زیرساختها و ورود این شرکت به بازارهای جدیدی خواهد شد.
وی گفت: در قدم اول، تپسی تعداد سفرهای خود را در شهرهایی که حضور دارد، بیشتر خواهد کرد و در ادامه، به ۱۵ تا ۲۰ شهر جدید وارد خواهد شد.
بیشتر بازار تاکسی های اینترنتی در ایران در اختیار دو شرکت بزرگ این حوزه است
*جوانانی که در بازگشت مردد بودند اما راهی جدید در کارآفرینی ایران باز کردند
این اتفاق با خوشحالی معاون رئیس جمهوری نیز مواجه شد و سورنا ستاری معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری با انتشار تصویری از نامه میلاد منشیپور مدیرعامل شرکت حمل و نقل اینترنتی تپسی، در صفحه اینستاگرامش نوشت: داستان تپسی داستان اکوسیستم استارت آپی ایران است.
وی ادامه داد: اولین بار من با موسسین تپسی سال ۹۳ در خارج از کشور آشنا شدم، جوانانی که دودل بودند در بازگشت به کشور. من شور و اشتیاق کارآفرینی را در وجودشان حس می کردم. موفقیت تپسی موفقیت جمعی از فارغ التحصیلان دانشگاه های خارج از کشور است که در برنامه بازگشت به وطن بازگشته اند و کارآفرینی کرده اند از گردنه های سخت بروکراسی و فرهنگ غلط نفتی جامعه عبور کرده اند و به هدف رسیده اند و راهی را برای سایر استارت آپها باز کرده اند.
وی افزود: من خاطرات زیادی از تپسی دارم از مناظره های تلویزیونی سال ۹۴ تا ناامیدی های مقطعی در بروکراسی ودیوان سالاری موجود اما تپسی نشان داد که می توان با پشتکار از این موانع عبور کرد و فرهنگ جدیدی ورود استارتآپها به بورس را در اکوسیستم کارآفرینی ایران ایجاد کرد. در تلاطم های سالیان اخیر من به همراه تپسی بارها سرخورده شدیم اما هیچگاه نا امید نشدیم.
*ورود اولین استارتاپ به فرابورس و حرکت در مسیر رسیدن به سهم ۱۰ درصدی بازار ict از GDP
عیسی زارع پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات هم درباره عرضه سهام تپسی با اشاره به مشکلات و فرایندهای بسیاری که برای پذیرش این شرکت در بورس طی شد، می گوید: اینکار مسیر را برای دیگر شرکتها و استارت آپها هموار کرده و تپسی خط شکنی کرده است. پذیرش این شرکت به عنوان نخستین کسب و کار دیجیتال، نقطه عطفی برای برای توسعه اقتصاد دیجیتال در کشور و رشد و شکوفایی کسب و کارهای دیجیتال و شرکت های استارتاپی در کشور بود.
وزیر ارتباطات با اشاره به تشکیل کارگروه ویژه اقتصاد دیجیتال در دولت با اختیارات اصل 138 و 127، تاکید کرد: دولت فناوری ارتباطات و اطلاعات را یک فرصت برای توسعه کشور می داند و کاملا از کسب و کارهای دیجیتال حمایت میکند و امیدوارم با رفع موانع این حوزه شاهد استفاده حداکثری از فناوری برای حل مشکلات کشور باشیم. جوانان ما از جوانان دیگر کشورها چیزی کم ندارند، ما مسوولین نیز باید در کنار این جوانان نخبه قرار بگیریم و موانع سر راه آنها را برداریم.
زارع پور تصریح کرد: امیدواریم با توسعه کسب و کارهای حوزه دیجیتال بتوانیم حجم این بازار را به 10 درصد تولید ناخالص ملی برسانیم و نتیجه آن با خلق ثروت و ایجاد اشتغال و کمک به حل مشکلات کشور در نهایت به مردم برسد.
*دیجی کالا دومین استارتاپ آماده ورود به بورس
تپسی در حالی اخیرا به بازار دوم فرابورس وارد شده که پیش از این مدیرعامل فرابورس ایران اعلام کرده بود: به زودی نام دیجیکالا و تپسی پس از برطرف شدن موانع حضور ورود استارتآپها به بورس به عنوان اولین استارتآپهایی که توانستهاند شرایط حضور در بورس را به دست آورند روی تابلوی بورس قرار خواهد گرفت.
از 2 سال پیش امیر هامونی، مدیرعامل وقت فرابورس ایران، نوید حضور استارتاپ ها در این بازار را داده و گفته بود: پس از برگزاری جلسات متعدد با این دو استارتآپ بزرگ بسیاری از موانع برطرف شده است و یکسری از مشکلات باقی مانده که آنها نیز به زودی برطرف میشود. دیجیکالا و تپسی در این دوره توانستهاند بسیاری از مشکلاتشان برای ورود به بورس را برطرف کنند و حضور آنها روی تابلوی بورس در دستور کاری ما قرار گرفته است.
به نظر می رسد پس از تپسی در آینده نزدیک باید شاهد دومین دیجی کالا به بورس به عنوان دومین استارتاپ باشیم.
آیا ورود تپسی به بورس راه نجاتی برای سرمایهگذاری روی استارتآپها خواهد بود؟
به گزارش «نبضبیمه»؛ هفت ماه پیش بود که ورود کسبوکارهای نوآور به بورس مطرح شد. حالا پس از گذشت این مدت تپسی قرار است بهعنوان اولین شرکت نوآور به زودی بر تابلوی فرابورس جای گیرد. پیش از این نام چهار شرکت در فهرست ورود به بازار سرمایه دیده میشد. دیجی کالا، کافهبازار، تپسی و شیپور جزو گزینه های مطرح برای ورود به بورس بودند. تیرماه امسال نیز امیر هامونی، مدیرعامل فرابورس اعلام کرده بود که آمادهترین شرکت برای ورود به بازار بورس کافه بازار و دیجیکالا هستند و در پله بعدی هم شیپور و تپسی قرار دارند. اما به نظر میرسد برخلاف تصور قرار است تپسی به عنوان اولین شرکت وارد بازار سرمایه شود.
از زمان مطرح شدن ورود کسبوکارهای نوآور به بورس واکنشهای زیادی از سوی بسیاری مطرح شد. از یک طرف نگرانی سازمان بورس این است که این کسبوکارها از صورتهای مالی شفافی برخوردار نیستند و به همین دلیل نمیتوان ریسک سرمایه گذاری روی آنها را پذیرفت و از سوی دیگر برخی معتقد هستند که ممکن است کسبوکارهایی که تاکنون چالاکی و چابکی خود را حفظ کردهاند با ورود به بورس وارد موضوعات حاشیهای شوند و تمرکز آنها از محصول و بازار گرفته شود.
در ادامه دو نظر متفاوت درباره موفقیتآمیز بودن کسبوکارهای نوآور یا نبودن آنها در ورود به بورس و تاثیری که روی اکوسیستم استارتآپی کشور دارند، از زبان دبیر انجمن صنفی کارفرمایی کسبوکارهای اینترنتی و عضو هیات نمایندگان اتاق تهران مطرح شده است.
تنها گزینه باقی مانده برای تامین سرمایه بورس است
عادل طالبی، دبیر انجمن صنفی کارفرمایی کسبوکارهای اینترنتی با اشاره به مشکلاتی که در خصوص سرمایهگذاری استارتآپها وجود دارد، گفت: «ما مشکل سرمایه داریم و استارتآپهای ما نیز اکنون نیاز به جذب سرمایه دارند. نبود جذب سرمایه خارجی و همچنین شرایط بد اقتصادی باعث شده که برخی بازارهای تورمی به وجود بیایند. در این میان سرمایهگذاران داخلی نیز علاقهمند به سرمایهگذاری در حوزه استارتآپها که خطرپذیری بالایی دارد، نیستند. بنابراین تنها گزینهای که برای سرمایهگذاری استارتآپها باقی مانده، بورس است.»
بهگفته او مشکل اصلی این است که استارتآپ میخواهد رشد و بازارهای جدیدی را کسب کند، اما همه اینها نیاز به سرمایه دارد و در حال حاضر نه سرمایهگذار خارجی میتواند ورود کند و نه سرمایهگذار داخلی علاقهای به سرمایهگذاری دارد. پس اکنون استارتآپها مجبور هستند که به سمت سرمایهگذاری در بورس بروند.
از نظر طالبی استارتآپهای ما اگر وارد بورسی که اکنون داریم شوند، احتمالا با مشکلات زیادی مواجه خواهند شد. برخی الزامات بورس مانند داشتن گزارش شفاف دستوپای این شرکتها را خواهد بست و چالاکی و چابکی را از آنها میگیرد.
نگرانی از ناپایداری بورس برای کسب و کارها
طالبی توضیح داد: «از اینکه امیدی برای سرمایهگذاری بهوجود آمده و استارتآپی مانند تپسی توانسته این مراحل را پشت سر بگذارد، خوشحال هستم. اما نگران آینده هم هستیم. آیا این کسبوکار میتواند جذب سرمایه را انجام دهد یا الزامات قانونی که وجود دارد در تصمیمگیری آنها و در بلندمدت به ضرر آنها تمام نخواهد شد؟ به دلیل اینکه تپسی اولین شرکتی خواهد بود که وارد بورس می شود، این نگرانی وجود دارد.»
او با بیان ورود استارتآپها به بورس اینکه طبیعی است که اگر یک شرکت به بورس ورود پیدا کند راه را برای دیگر شرکتها هموار میکند، افزود: «اما اینکه واقعا بورس گزینه خوبی در حال حاضر برای سرمایهگذاری است یا نه سوالی است که وجود دارد. اگر کسبوکارهای نوآور در اردیبهشتماه امسال وارد بورس می شدند قطعا با روند خوبی روبهرو بودند. اما اکنون که دیگر به بورس اعتمادی نیست جای نگرانی وجود دارد. بنابراین در این جو روانی و منفی که برای بورس ایجاد شده، این نگرانی وجود دارد که تبعات آن دامن آنها را نگیرد. بورس ما سالم نیست و دولت هر روز تصمیم جدیدی برای آن میگیرد و همین امر نگرانیهایی را برای ورود کسبوکارهای نوآور به بورس ایجاد میکند.»
کمک به ایجاد شفافیت در ارزشگذاری کسبوکارها
فرزین فردیس، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران از موافقان ورود استارتآپها و کسبوکارهای نوآور به بورس است و در این باره توضیح داد: «به دلیل منافعی که ناشی از این اتفاق برای کل فضای اکوسیستم به وجود میآمد تصمیم گرفتیم برای ورود جمعی استارتآپهای پیشرو به بورس تلاش کنیم. امیدواریم در نتیجه این تلاشها در فرصت کوتاهی بعد از ورود تپسی به بورس شاهد پذیرش دیجیکالا، کافهبازار، شیپور و فیلیمو به بورس نیز باشیم.»
او برای ورود کسبوکارهای نوآور چند پیامد متصور شد و درباره آنها گفت: «مساله اول این است که ورود کسبوکارهای نوآور به بورس به ایجاد شفافیت در ارزشگذاری کسبوکارها کمک میکند. تاکنون عمدتاً این کسبوکارها بر مبنای پیشبینی از فروش آتی خود یا رشد فروش و مشتریان خود قیمتگذاری میشدند و بعضاً بین سهامداران کنونی آنها نیز درباره ارزش این بنگاههای اقتصادی اختلاف نظر وجود داشته است. بنابراین طبیعتاً جذب هرگونه سرمایهگذار بعدی نیز میتوانسته با اختلاف نظرهایی جدی همراه باشد. اما وقتی مکانیزم بورس میآید، اولین حسن آن این است که یک بازار با سازوکار کاملاً مشخص که کسی نمیتواند آن سازوکار را انکار کند، روی این کسبوکارها قیمتگذاری و ارزش هر سهم را مشخص میکند. بنابراین این ارزشگذاری در زمانیکه میخواهد نقل و انتقالی صورت گیرد یا سرمایهگذار جدید جذب شود، مبنای مذاکره میشود.»
حفظ تامین مالی کسبوکارها با ورود به بورس
فردیس پیامد دوم را بسیار مثبت تلقی کرد و در رابطه با آن توضیح داد: «تا به امروز به دلیل ماجرای ارزشگذاری که شفاف نبوده، کسانی که سهام خرد داشتهاند یا کارکنان کلیدی که به آنها سهام اختیاری داده شده بود، هیچکدام نمیتوانستند با مکانیزم مشخصی بخشی از این اختیار ورود استارتآپها به بورس سهام خود را بفروشند. درحالیکه افراد فنی بودند که نقش کلیدی در موفقیت استارتآپها ایجاد کرده بودند. با اینکه سهام آنها نیز به نسبت بقیه سرمایهگذاران بعدی که وارد شدند، سهام کوچکی بوده، اما اگر بخواهند بخشی از سهام خود را به فروش برسانند، ورود به بورس به آنها کمک میکند که این امید را داشته باشند که اگر ۱۰ سال در مجموعهای فعالیت کنند و موجب رشد آن شوند، میتوانند سهام خود را به قیمت مشخص و قابل استنادی به فروش برسانند یا حتی اگر قصد داشته باشند سهام خود را بیشتر کنند. این پیامد با ارزشی برای فعالان کلیدی کسبوکارهای نوآور خواهد بود.»
پیامد سوم که میتواند به تدریج خود را نشان دهد، بحث تأمین مالی برنامههای توسعه آتی است. فردیس با بیان اینکه کسبوکارهای نوآور رشد بسیار سریعی داشتهاند و اگر این رشد بخواهد حفظ شود نیاز دارند که بتوانند تأمین مالی کنند، گفت: «شرایط در حال حاضر در بازار مالی کشور به شکلی است که نا اطمینانی ناشی از شرایط اقتصادی کشور برقرار است و سرمایهگذاران بزرگ ریسک زیادی برای سرمایهگذاری نمیکنند. از سوی دیگر سرمایهگذاری خارجی نیز زیاد امکانپذیر نیست. تنها راهی که باقی میماند این بود که بتوانیم به صورت جمعی و کلان از فضایی مانند بورس استفاده کنیم. صحبت از چند هزار میلیارد تومان سرمایهگذاری برای هر کدام از آنهاست تا بتوانند برنامههای توسعه خود را دنبال کنند.»
سرمایهگذاران حق انتخاب بهتری پیدا میکنند
مساله آخری که عضو هیات نمایندگان اتاق تهران به عنوان موفقیتآمیز بودن ورود کسبوکارهای نوآور به بورس مطرح میکند، تسهیل شدن فرایند سرمایهگذاری برای آنهاست. بهگفته او وقتی تعداد این نوع شرکتها به مرور در فضای بورس زیاد شود، باتوجه به امیدی که برای رشد آنها متصور هستیم و اقبال عمومی خوبی که از این شرکتها میشود، میتوانند مشابه گروههای صنعتی دیگر در بورس برای خود یک دسته کاری داشته باشند. بنابراین سرمایهگذاران میتوانند بین صنایع متقدم اقتصاد مانند صنایع فولادی، شیمیایی، غذایی و صنایع نوآورتر یا استارتآپی قدرت انتخاب داشته باشند. همچنین افراد و گروههای سرمایهگذاری بیشتری با این دسته از شرکتها و ظرفیتهایشان آشنا میشوند. درصورت ورود استارتآپها به بورس نیز انتخاب سرمایهگذاران اندکی افزایش پیدا میکند و به مرور زمان این صنایع میتوانند در کشور جایگاه خود را پیدا کنند.
فردیس اشاره کرد که مجموع این پیامدها باعث شد تا در اتاق تهران به این نتیجه برسیم که به جای اینکه خود شرکتها این مساله را دنبال کنند یا ما بخواهیم مساله را تک به تک دنبال کنیم خوب است که اتاق تهران انرژی روی این موضوع که کل فرایند تسهیل شود، بگذارد. بنابراین بعد از جمعبندی که در کمیسیون اقتصاد و نوآوری انجام شد جلسات زیادی با ذینفعان مختلف تشکیل شد تا بتوانیم این فرایند را تکمیل کنیم. در گام اول تپسی وارد بازار بورس خواهد شد، اما در گام بعدی این پروتکلها برای شرکتهای دیگر هم باید طی شود.
سازوکار بازار هدف در حال آمادهسازی است
از ابتدا این نگرانی برای مدیران ارشد بورس وجود داشت که ادامه این روند با ورود شرکتهایی که کوچکتر هستند و کمتر به پایداری و بلوغ مالی استارتآپهای پیشرو رسیدهاند، آسیبهایی را وارد و همچنین دغدغهها و نگرانیهایی برای سهامداران خرد ایجاد کند.
فردیس با توضیح اینکه این نگرانی نیز ناشی از وظیفه ذاتی سازمان بورس بود، گفت: «به همین دلیل هم در سازمان بورس برای این مساله پیشبینیهایی میشود و هم ما مجموعه پیشنهاداتی دادیم که از این مساله جلوگیری شود. در سازمان بورس بحث ایجاد یک بازار و تابلوی جدید به نام هدف مطرح است که هنوز سازوکار آن به طور دقیق مشخص نشده است، اما برای استارتآپهایی مطرح شده که در مراحل اولیه هستند و به نسبت مجموعههای بلوغ یافته مانند کافه بازار، دیجی کالا و تپسی ممکن است که ریسکهای بیشتری داشته باشند. البته انتقاداتی هم هنوز به این بازار هدف است ولی باتوجه به اینکه نهایی نشده، طبیعی است که مدیران بورس سعی کنند که آن را لحاظ کنند.»
ابهامات داراییهای نامشهود کسبوکارهای نوآور برطرف شده است
فردیس به این نکته اشاره کرد که لزوماً هر شرکتی که بخواهد وارد بورس شود نمیتواند موفق شود و چندین مرحله وجود دارد که باید این مراحل را طی و اطمینان خاطر را برای هیئت پذیرش ایجاد کند. بنابراین در کوتاهمدت نگران این فرایند نیستم و به نظر میرسد اتفاقی که خواهد افتاد این است که اگر بخواهیم تعداد این شرکتها را به چهار یا پنج عدد برسانیم این امید را به بقیه استارتآپها میدهد تا با انگیزه و تلاش کافی بتوانند از برخی معیارها عبور کنند و آنها نیز پذیرش شوند.
او ادامه داد: «خوشبختانه با فرایندی که درباره تپسی طی شد و برای سایرین نیز در حال نهایی شدن است، روی ارزشگذاری داراییهای نامشهود خلأ قبلی را نداریم، چراکه مهمترین موانع تخصصی که روبهروی استارتآپهای پیشرو بود و در جلسات بحث میشد این بود که داراییهای نامشهود چگونه میتواند ارزشگذاری شود. این موضوع با دستور مشخص و صریح وزیر اقتصاد و پیگیری سازمان فرابورس و سازمان حسابرسی با سرعت خوبی جلو رفت و ابهامات برطرف شد. تا جایی که من میدانم دستورالعملها و مکانیزمهای مشخصی تبیین شده است که شرکتها بتوانند از آن استفاده کنند.»
رونق اقتصادی با ورود استارتاپها به بورس / استارتاپهای وارد بازار میشود؟
به گزارش تجارتنیوز، بحث ورود استارتاپها به بازار سرمایه، از آن دست موضوعات مورد تعامل بین بخش خصوصی و بخش دولتی کشور است که زمان زیادی برای به نتیجه رسیدن برد. در نهایت خراد ماه امسال تپسی وارد فرابورس شد، البته این عرضه برای صندوقها بود و به مردم عادی نرسید.مراحل عرضه اولیه استارتاپها در بازار سرمایه کمی متفاوت است. یعنی با توجه به ارزشگذاری نامشهود و ریسک بالا ورود این استارتاپها به بازار نباید انتظار ورود یکباره استارتاپها به بازار سرمایه داشت.ماهیت استارتاپها رشد و توسعه است ورود استارتآپها به بورس و به واسطه این رشد میتوانند سود خوبی برای بازار سرمایه پدید آورند. اما در بازار سرمایه توسعه شرط سودآوری نیست و سهام شرکتها باید در بلند مدت به ارزندگی برسند.در حال حاضر تپسی به عنوان اولین استارتاپ وارد بازار سرمایه شده و قرار است بقیه استارتاپها نیز وارد بازار سرمایه شود. البته براساس خبرهای منتشر شده ادعا میشد که استارتاپهای کافه بازار و فیلیمو وارد فرابورس میشوند، اما مدیرعامل فرابورس میگوید فعلا درخواست آنها برای ورود به بازار سهام در دست بررسی است.یکی از مهمترین اهداف ورود استارتاپها به بازار سرمایه جذب نقدینگی است. اما باید به نکته توجه کرد که با توجه به نامهشود بودن ارزشگذاری و نامشخص بودن آینده استارتاپها ورود این شرکتها به بازار سرمایه کمی سخت است و به نوعی استارتاپها باید مراحل زیادی را پشت سر بگذارند. البته برخی عقیده دارند این سختگیریها باعث شده که استارتاپها اشتیاق کمی برای ورود برای بازار سرمایه داشته باشند اما این سختگیری باعث تضمین سهام این شرکتها در بورس میشود.بر اساس نظرات کارشناسان بورسی ورود استارتاپها به بورس و فرابورس میتواند اتفاق بسیار خوبی باشد چرا که میتواند این امید را به کارآفرینان کشور بدهد که استارتاپها به رسمیت شناخته شدهاند و بازار سرمایه آنها را میپذیرد. در عین حال بازار سرمایه نیز باید نگاه خود به کسبوکارها را به روز کرده و با حمایت دولتها زمینه را برای این سبک فعالیت اقتصادی فراهم کنند. مطالعه بیشتر: افت روزانه بورس / شاخص دوباره صعودی میشود؟
جزئیات ورود استارتاپها و شرکتهای دانشبنیان به بورس
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با اعلام خبر عملی شدن وعده ورود استارتاپها به بازار سرمایه گفت: در آستانه صدمین روز استقرار دولت، نام نخستین استارتآپ ایرانی بر تابلوی فرابورس نقش خواهد بست.
به گزارش همشهری آنلاین به نقل از تسنیم، در حالی که سالهاست زمزمههایی مبنی بر حضور استارتاپها در بورس از گوشه و کنار شنیده میشود در سال ۹۹ و ۱۴۰۰ این بحث قوت بیشتری گرفت و با چراغ سبز دولتی ها نیز روبه رو شد؛ اما در نهایت عرضه اولیه آن انجام نشد و به سال ۱۴۰۰ محول شد.
سال ۹۹ سال عجیبی برای بورس ایران بود. سالی که صفر و صد را همزمان تجربه کرد و در نهایت حواشی زیادی نیز به همراه داشت. اما با فاکتور گرفتن این مساله؛ داستان جذاب بورس ایران در ۹۹ با زمزمههای حضور استارتاپها رنگ متفاوتی به خود گرفت و درحالی که همه در زمستان ۹۹ منتظر عرضه اولیه شرکتهای کارآفرینی و شاهد نقش نام آنها در تابلوی فرابورس بودند این اتفاق رخ نداد.
اما در اواخر خرداد سال ۱۴۰۰ رییس سابق سازمان بورس اعلام کرد، در این سازمان به دنبال ورود پنج استارتاپ به بورس بودند، اما موانعی که عمدتا از بیرون ورود استارتآپها به بورس تحمیل شدهاند از به نتیجه رسیدن این موضوع، جلوگیری کرد.
محمدعلی دهقان دهنوی، رییس سابق سازمان بورس، در مورد چرایی عدم ورود استارتاپها به بورس گفته بود: هدف ما این بوده که پنج استارتاپ را وارد بورس کنیم اما این اقدام با موانع زیادی همراه است که از بیرون تحمیل شده که اگر این موانع برطرف نشود آسیبهایی را به استارتاپها وارد میکند.
محمد جواد آذری جهرمی، وزیر پیشین ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز در لایو اینستاگرامی سال گذشته خود درباره دلایل مانعتراشی برای استارتاپهایی که قصد ورود به بورس را دارند گفته بود:چند بحث وجود دارد؛ یکی بحث داراییهای نامشهود است که بورس روی این مساله حساس است. از باب اینکه بعدا صدمهای به مال مردم وارد نشود که البته راهحل هم دارد. دستورالعمل دارد و ما هم دستورالعملش را به سازمان بورس دادهایم. بخشی هم برمیگردد به نوع نگرانی که بعضا برخی از دستگاهها دارند در برابر بزرگشدن اقتصاد شرکتهایی که وابستگی به نهاد حکومتی ندارند. برخی از وجود سرمایهدار بزرگ در کشور میترسند. این بحث سنتی در نظام حکومتی ایران است و هرکس میخواهد بزرگ شود، باید به جایی وصل شود و اگر وصل نشود، کارش پیش نمیرود.
یکی از اصلیترین دلایلی که شرکتها را به سمت حضور در بورس تشویق میکند جذب سرمایه برای توسعه است، به اعتقاد مدیرعاملهای این شرکتها، اتصال این بخش از صنعت نوآوری - طی یک دهه آینده به بزرگترین صنعت کشور تبدیل میشود- با بدنه اصلی اقتصاد میتواند پیشرفتهای قابل توجهی برای کشور به همراه داشته باشد.
استارتاپ ها نیز با بالا رفتن بازدهی بورس به تب و تاب ورود به بورس افتادند. بالا رفتن بورس جدی شدن بحث ورود کسب و کارهای آنلاین به بورس را قوت بخشید.
بسیاری از کارشناسان در خصوص ورود استارتاپها به بورس نظرات متفاوتی ارائه داند. در حالی که موافقان دلایلی چون نیاز استارتاپها به تجربه راههای جدید تامین سرمایه و بهرهمندی از معافیتها و تخفیفات مالیاتی را دلایل مهمی برای ورود استاتاپها به بورس عنوان میکنند. مخالفان این موضوع؛ ایراد در صورتهای مالی حسابداری و ضعف در حاکمیت شرکتی، و ابهاماتی از این دست را دلایل پررنگ و قابل توجهی میدانند.
به اعتقاد مخالفان ورود استارتاپ ها به بورس، در بورس عدد و رقم حرف اول را میزند و محاسبات و مناسباتی در آن حکم فرماست. استارتاپها با مهمترین ویژگی خود یعنی چابکی شناخته میشوند. از آنجایی که سنجههای ورود به بورس سنجههای مالی و گزارشهای آخر سال و … است میتواند برای استارتاپها مخاطراتی همراه داشته باشد.
استارتاپهای بزرگ و مهم خارجی نیز به راحتی وارد بورس نمیشوند، مگر اینکه به استیج قابل قبولی از سطح درآمدی خود رسیده و دغدغههای عدد و رقمی همراهشان نباشد.
استارتاپهای ایرانی که هنوز اطمینانی به درآمدزایی و سود خود ندارند به چه شکلی میخواهند قدم در مسیر پر پیچ و خم بورس بگذارند؟
سازمان بورس برای تسهیل شرکت های استارتاپی صندوق های سرمایهگذاری جسورانه را ایجاد کرده تا با این راه بتواند استارتاپ های موفق را جذب بازار سرمایه کند، البته سرمایه گذارانی که در این صندوق ها سرمایه گذاری می کنند نیز از خطرات و ریسک های بالای این صندوق ها کاملا مطمئن هستند و به همین دلیل است که نام این صندوق ها را صندوق های سرمایه گذاری جسورانه گذاشته اند.
این گزارش ها درحالی است که روز گذشته خبر به ثمر نشستن ورود نخستین استارتآپ ایرانی به بورس منتشر شد. بر اساس اخبار منتشر شده، با پیگیریهای وزرای ارتباطات و فناوری اطلاعات، اقتصاد و دارایی، معاون علمی و فناوری رئیسجمهوری و ریاست سازمان بورس، سرانجام اولین استارتاپ مجوز ورود به بازار سرمایه را دریافت کرد.
عیسی زارعپور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، با اعلام این خبر گفت:پس از سالها، دولت سیزدهم به وعده ورود استارتاپها به بازار سرمایه جامه عمل پوشاند و شرکت تپسی نخستین شرکتی خواهد بود که نام آن بر تابلوی فرابورس نقش خواهد بست.
یه گفته برخی از کارشناسان بورسی، در کشور ما چون تأسیس شرکتهای سهامی عام بسیار دشوار است، و از طرفی نیز بازار سهامهای اولیه ما محدود است، فرآیندی که بتوان یک استارتاپ را از بازار سرمایه عرضه کرد بسیار سخت است، به همین علت جوانانی که قصد ایجاد شرکتهای استارتاپی را دارند مجبورند از تسهیلات بانکی استفاده کنند و از آنجایی که ضریب شکست استارتاپ ها بسیار بالاست، و از هر ۱۰ استارتاپی که ایجاد می شود، ۹ عدد آن با شکست روبرو می شود، جوانان ما بعد از مدتی که استارتاپ شان شکست می خورد، تبدیل به بدهکاران بانکی می شوند و از مدار کسب و کار خارج می شوند یا راهی اقتصادهای بازار محور دیگر همانند امریکا، کانادا یا کشورهای اروپایی و حاشیه خلیجفارس می شوند.
ناگفته نماند که کشورهای حاشیه خلیج فارس سرمایه گذاری کلانی برای به دست آوردن استارتاپهای ایرانی کرده اند. به همین علت ما نیاز داریم که اصلاحاتی را به عمل آوریم تا محیط به گونه ای شود که شرکت ها در مرحله اول از طریق سهامی عام شروع کنند و سپس در هر مرحله از بازار مورد معامله قرار گیرند، و در نهایت زمانی که تبدیل به شرکتهای بزرگ شدند در بازار ثانویه یا همان بورس اوراق بهادار درج شوند.
این امر بسیار مهمی است که بتوانیم محیطی ایجاد کنیم تا شرکت ها رشد کنند و چون فاصله بین بازار اولیه و ثانویه زیاد است ما با چالشی روبرو هستیم که شرکت های خوب استارتاپی ما به صورت سهامی عام نیستند و سهامشان در بازارهای سرمایه نیست.
بر اساس این گزارش در هفتههای آتی، عملاً سد ورود استارتاپها به بازار سرمایه شکسته خواهد شد و انتظار میرود موج تازهای از ورود شرکتهای فناورپایه به این بازار برای تأمین مالی بیشتر و در نتیجه بزرگتر شدن سایز بازارهای مرتبط به حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات و توسعه اقتصاد دیجیتال به راه بیفتد.
دیدگاه شما