انواع سهام اوراق حقوق صاحبان سهام

انواع اوراق بهادار

اوراق بهادار یک ابزار مالی قابل تعویض است که دارای نوعی ارزش پولی است. این نشان دهنده مالکیت در یک شرکت دولتی معامله شده (از طریق سهام)، یک رابطه مستشاری با یک سازمان دولتی یا یک شرکت (که دارای مالکیت اوراق قرضه این شرکت است) یا حقوق مالکیت به عنوان یک گزینه می باشد.

اوراق بهادار را انواع سهام اوراق حقوق صاحبان سهام می توان به طور گسترده ای به دو نوع متمایز تقسیم کرد: سهام و بدهی.

امنیت سهام، منافع مالکیت سهامداران را در یک شرکت نشان می دهد که در قالب سهام خریداری شده، شامل سهام مشترک ترجیح داده شده، صورت می گیرد. صاحبان سهام اوراق بهادار معمولا به پرداخت های منظم (هرچند سهام اوراق بهادار اغلب پرداخت سود سهام می باشد) سهام خود عادت کرده اند، اما زمانی که آنها سهام خود را بفروشند قادر به دریافت سود سرمایه زمانی بهادار (با فرض اینکه آنها در سهام ارزش افزایش یافته، به طور طبیعی) نمی باشند.

اوراق بهادار صاحب حق را به دارنده حق کنترل شرکت از طریق حق رای می دهد.

اشخاص دارای اوراق بهادار و یا سهام یک شرکت صاحب حق هستند و از طریق رای دادن در رابطه با امور حق کنترل شرکت را دارند. در مورد ورشکستگی، آنها تنها در سود باقی مانده مشارکت می کنند البته پس از اینکه تمام تعهدات به طلبکاران پرداخت شد.

اوراق قرضه نشان دهنده پولی که قرض گرفته شده و باید بازپرداخت شود ، با شرایطی که تصریح می کند به اندازه وام، نرخ بهره و سررسید و یا تاریخ تمدید را تعیین می کند.

اوراق بهادار بدهی که شامل اوراق قرضه دولتی و شرکتی، گواهی سپرده (CD) و اوراق بهادار تأمین شده (مانند CDOs و CMOs)، به طور کلی صاحبان آنها را به پرداخت منظم و بازپرداخت اصل (بدون توجه به عملکرد صادر شده) همراه با سایر حقوق قراردادی تعیین شده موظف می کند (که شامل حق رای نمی شود). آنها معمولا برای مدت مشخصی صادر می شوند که در پایان می توانند توسط صادر کننده بازخرید شوند. اوراق بهادار بدهی می تواند امن (با حمایت وثیقه) یا غیرقانونی باشد و اگر غیرقانونی باشد، ممکن است در صورت ورشکستگی، بدهی های غیرقانونی و غیرقابل قبول، قراردادی باشد.

اوراق بهادار ترکیبی: ترکیبی از برخی ویژگی های هر دو بدهی و اوراق بهادار سهام است. نمونه هایی از اوراق بهادار ترکیبی عبارتند از: اوراق بهادار سهام (گزینه های صادر شده توسط شرکت که به سهامداران حق خرید سهام در یک زمان مشخص و با قیمت خاص را می دهد)، اوراق قرضه تبدیل (اوراق قرضه که می تواند به سهام مشترک در شرکت صدور و تبدیل شود) و سهام ترجیحی (سهام شرکت هایی که پرداخت سود، سود سهام و یا سایر بازده های سرمایه می تواند اولویت بندی شده نسبت به سهامداران دیگر) باشد.

اگرچه سهام از لحاظ تکنیکی دارای ارجحیت امنیت سهام است، اما اغلب به عنوان یک بدهی محسوب می شود؛ زیر «مانند یک اوراق بهادار رفتار می کند»: این نرخ سود سهام ثابت را پیشنهاد می کند و یک ابزار محبوب برای سرمایه گذاران با درآمد است. (این اصل امنیت ثابت است.)

حسابداری شرکت های سهامی

شرکت های سهامی : شرکت هایی هستند که سرمایه آنها به قطعات مساوی به نام سهام تقسیم شده است و مسئولیت هر یک از مالکین (سهامداران) در قبال تعهدات شرکت حداکثر به میزان مبلغ اسمی سهام می باشد . (یعنی مسئولیت مالکان در شرکت های سهامی محدود است ).

مواردی از انواع سهام اوراق حقوق صاحبان سهام قانون تجارت در خصوص شرکت های سهامی :

1 – انواع شرکت های سهامی:

شرکت سهامی خاص:

شرکتی است که کل سرمایه آن از طریق مالکین و موسسین شرکت تامین می شود

شرکت سهامی عام :

شرکتی است که همواره بخشی از سرمایه شرکت از طریق موسسین و مابقی از طریق اعلان پذیره نویسی از عموم مردم تامین می گردد.

2 – حداقل میزان سرمایه برای تاسیس شرکت سهامی عام ” 5 میلیون “ریال و برای شرکت سهامی خاص “1 میلیون” ریال می باشد.

3 – حداقل اعضای هیئت مدیره در شرکت های سهامی عام 5 نفر و در شرکت های سهامی خاص 3 نفر می باشد.

4 – در شرکت سهامی عام حداقل 20 %کل سرمایه شرکت باید از طریق موسسین تامین شده و مابقی از طریق عموم مردم تامین گردد.

از کل مبلغی که توسط موسسین تامین می گردد 35 %آن باید در حسابی تحت عنوان شرکت در شرف تاسیس در بانک سپرده گذاری شود .

5 – حداکثر مبلغ اسمی یک سهم در شرکت سهامی عام می تواند 10.000 ریال باشد و در شرکت های سهامی خاص محدودیتی از این بابت وجود ندارد.

6 – در حال حاضر کلیه شرکتهایی که در بورس اوراق بهادار پذیرفته شده اند باید به صورت سهامی عام باشند و به عبارت ساده تر هر شرکت بورسی سهامی عام نیز است ولی هر شرکت سهامی عام الزاما بورسی نمی باشد.

مزایای شرکت های سهامی :

1. عدم تاثیر مهم فوت یا ورود
2. جدایی مالیکت از مدیریت
3. قدرت بالای جذب سرمایه و سهامداران جدید
4. شخصیت حقوقی مستقل
5. تداوم فعالیت
6. سهولت نقل و انتقال سهام

ارزش سهم :

ارزش اسمی :

منظور از ارزش اسمی مبلغی است که روی برگه سهم درج شده است و سرمایه شرکت بر مبنای این ارزش در اداره ثبت شرکتها به ثبت رسیده است و همواره ثابت است.

کلیه ثبت های حسابداری که در رابطه با سهام در دفاتر و حساب ها انجام می شود بر مبنای ارزش اسمی سهم می باشد زیرا این مبلغ ثابت بوده و با گذشت زمان تغییری نمی یابد

نکته :

همواره سهام عادی و ممتاز در یک شرکت بر مبنای ارزش اسمی بستانکار می شود.

ارزش بازار :

ارزشی است که یک سهم در بازار آزاد بر اساس عرضه و تقاضا پیدا می کند و معامله می شود.

ارزش دفتری:

ارزشی است که از تقسیم خالص دارایی ها (حقوق صاحبان سهام) بر تعداد کل سهام شرکت بدست می آید.

هزینه های تاسیس :

برای تأسیس یک واحد تجاری فعالیت های خاصی انجام میشود. این فعالیتها مستلزم صرف مخارجی است که در ابتدا توسط مؤسسین پرداخت میشود.

این مخارج شامل مخارج حقوقی برای تهیه اساسنامه و شرکت نامه، حق مشاوره، حق الزحمه حسابداری، مالیات، مخارج ثبت و سایر مخارج مربوط به تأسیس است.

پرداخت این مخارج با هدف کسب منافع آتی در طول عمر واحد تجاری صورت میگیرد، لیکن به خودی خود منافع اقتصادی آتی ندارد.

در واقع این مخارج منجر به جریان ورودی وجوه نقد یا کاهش جریان خروجی وجوه نقد نمیشود و بنابراین در تعریف داراییها قرار نمیگیرد.

اگرچه در عمل شرکتها این مخارج را مطابق با قوانین مالیاتی یا دوره های اختیاری به حساب هزینه منظور میکنند، لیکن براساس الزامات استاندارد، در زمان تحمل به عنوان هزینه دوره منظور میشود.

نکته :

طبق استانداردهای حسابداری هزینه تاسیس باید به عنوان هزینه دوره تلقی شده و در دوره وقوع (اولین دوره فعالیت شرکت ) به حساب سود و زیان منظور شود و یا حداکثر طی 10سال مستهلک شود.

طبق قانون تجارت در خصوص شرکت های سهامی 3 مجمع وجود دارد:

1 – مجمع عمومی موسس :

این مجمع کلا یک بار در طول عمر شرکت برگزار می شود پس از آنکه موسسین اولیه شرکت سرمایه اولیه خود را جهت تامین سرمایه شرکت پرداخت نموده اند باید مابقی سرمایه را از طریق مردم پذیره نویسی نمایند .

که در نهایت پس از دریافت بخشی از مبلغ پذیره نویسی و تعهد مابقی مبلغ توسط پذیره نویسان ، موسسین می بایست از کلیه پذیره نویسان جهت شرکت در مجمع عمومی موسس دعوت به عمل آورند .

در این مجمع اساسنامه شرکت به رای گیری گذاشته شده و تصویب می شود و اعضای هیئت مدیره شرکت در شرف تاسیس تعیین می گردد و بازرس قانونی و حسابرس شرکت برای دوره یکساله تعیین خواهد شد .

پس از برگزاری این مجمع اعضای هیئت مدیره منتخب سهامداران مکلف هستند با قبول سمت کتبی و مراحل ثبت شرکت را انجام دهند و شرکت را به ثبت رسانند.

2 – مجمع عمومی فوق العاده :

این مجمع از بابت 4 وظیفه زیر و تصمیم گیری در خصوص آنها تشکیل خواهد شد :

• تصمیم گیری در خصوص افزایش سرمایه
• تصمیم گیری در خصوص کاهش سرمایه
• تصمیم گیری در خصوص تغییر در مفاد اساسنامه
• تصمیم گیری در خصوص انحلال شرکت

نکته :

مجمع عمومی فوق العاده با حضور بیش از نصف سهام دارای حق رای رسمیت خواهد یافت و کلیه تصمیمات در این مجمع به اکثریت 3/2 آرا حاضر در مجمع تصویب خواهد شد.

نکته :

در قانون تجارت منظور از تعداد آرای صاحبان انواع سهام اوراق حقوق صاحبان سهام انواع سهام اوراق حقوق صاحبان سهام سهام این است که هر شخص به تعداد سهامی که دارد دارای حق رای می باشد و به عبارت دیگر هر برگه سهم دارای یک رای می باشد نه هر نفر یک رای دارد.

3 – مجمع عمومی عادی سالیانه :

طبق قانون تجارت هیئت مدیره مکلف در پایان سال مالی شرکت و حداکثر ظرف مدت 4 ماه از پایان سال مالی صاحبان سهام شرکت را جهت شرکت در مجمع عمومی عادی دعوت نماید .

در این مجمع که با حضور حداقل نصف صاحبان سهام رسمیت می یابد ابتدا گزارش بازرس قانونی و حسابرس شرکت در خصوص صورت های مالی سال گذشته شرکت و عملکرد هیئت مدیره قرات می شود.

سپس پس از رای گیری از صاحبان سهام در خصوص صورت های مالی و توضیحات اعضای هیئت مدیره در خصوص ابهامات و سوالات سهامداران باید از طریق رای گیری بازرس قانونی و حسابرس شرکت برای سال مالی بعد انتخاب شود .

و همچنین روزنامه کثیر الانتشاری که باید آگهی ها و اطلاعات شرکت در آن درج شود انتخاب می شود.

در صورت موافقت سهامداران مبلغی به عنوان پاداش اعضای هیئت مدیره به مدیران شرکت تعلق خواهد گرفت و در نهایت میزان سودی که به ازای هر سهم به سهامداران تعلق می گیرد توسط اعضای مجمع مورد رای گیری و تصویب قرار می گیرد.

نکته :

مبلغ پاداش هیئت مدیره در صورت سودآوری و تصویب مجمع عمومی درشرکت سهامی عام حداکثر 5 %سود پرداختی به سهام داران و در شرکت سهامی خاص حداکثر 10 %سود پرداختی به سهام داران می باشد.

نکته :

البته در خصوص مجمع سالیانه این نکته قابل ذکر است که چنانچه مواردی جهت تصمیم گیری که در صلاحیت مجمع عمومی عادی است و باید در طی سال تصمیم گیری شود می بایست مجمع عمومی عادی تشکیل شود و چون مازاد بر یکبار است از این رو به این مجمع اصطلاحا مجمع عمومی عادی به شکل فوق العاده می گویند.

کاهش سرمایه :

1 – کاهش اجباری سرمایه :

نکته :

در کاهش اجباری سرمایه به علت زیان های وارده هم می توان ارزش اسمی سهام را کاهش داد هم تعداد سهام صادره را کاهش داد.

الف :بر اثر زیان های وارده :

هر گاه زیان های وارده به شرکت حداقل به میزان 50 % سرمایه اسمی شرکت گردد باید هیات مدیره مجمع عمومی فوق العاده را تشکیل تا نسبت به انحلال و یا کاهش سرمایه تصمیم گیری نمایند.

چنانچه رای مجمع عمومی عدم انحلال شرکت باشد باید در همان جلسه تصویب نمایند و سرمایه شرکت را تا مبلغ سرمایه موجود کاهش یابند.

ب :عدم مطالبه به موقع مبلغ باقی مانده تعهد سهامداران :

بر اساس قانون تجارت وصول تعهد صاحبان سهام نباید از 5 سال تجاوز نماید، بنابراین چنانچه در زمان مقرر مطالبات مربوط به تعهد صاحبان سهام دریافت نگردید هیات مدیره موظف است با تشکیل مجمع عمومی فوق العاده صاحبان سهام را نسبت به تقلیل سرمایه دعوت نماید.

این کاهش از طریق کاهش تعداد سهام و یا کاهش مبلغ اسمی سهام صورت میگیرد.

2 – کاهش اختیاری سرمایه :

شرکت های سهامی می تواند با اختیار نسبت به کاهش سرمایه تصمیم گرفته مشروط به اینکه به حقوق صاحبان سهام لطمه ای وارد نگردد.

کاهش اختیاری کاهش سرمایه به یکی از روش های زیر انجام می پذیرد :

الف :کاهش بهای اسمی سهام به نسبت مساوی

ب : پرداخت مبلغ کاهش یافته هر سهم به صاحبان سهام

جهت کاهش سرمایه به روش های فوق تحت شرایط و مقررات خاص ضمن اینکه شرکت موظف است حداقل ظرف مدت یک ماه در روزنامه کثیرالانتشار که آگهی های شرکت در آن منتشر میگردد آگهی کرده و جهت انجام کاهش سرمایه 2 ماه از تاریخ انتشار آگهی گذشته باشد.

حقوق صاحبان سهام شامل موارد زیر میشود :

1 – سرمایه پرداخت شده :

• سهام عادی
• صرف سهام عادی
• سهام ممتاز
• صرف سهام ممتاز
• سرمایه اهدایی

2 – سود انباشته

3 – سایر انباشت هاي سود

• اندوخته قانونی
• اندوخته احتیاطی

سهام عادی :

سهام عادی در حقیقت سهامی است که بدون هیچ گونه اولویتی در اختیار مالکان شرکت قرار دارد .

دارندگان سهام عادی صاحبان اصلی و نهایی شرکت محسوب می شوند از این رو وضعیت سهامداران عادی در مقایسه با اعتبار دهندگان و طلبکاران شرکت و همچنین سهامداران ممتاز شرکت با مخاطرات بیشتری مواجه است.

بدین معنی که در صورت ورشکستگی ابتدا باید مطالبات طلبکاران و اعتبار دهندگان تسویه گردد سپس در صورتی که منابعی در شرکت باقی مانده باشد سهم سهامداران ممتاز پرداخت خواهد شد و در آخرین مرحله تکلیف سهامداران عادی مشخص می شود .

به عبارت دیگر سهام دار عادی ، سهامداری است که تمایل دارد در شرکت ما سرمایه گذاری نماید در حالی که سهام دار ممتاز ، سهامداری است که شرکت تمایل دارد وی سهامدارش باشد بنابراین در هنگام تسویه و همچنین پرداخت سود این سهام دار ممتاز است که نسبت به سهام دار عادی اولویت دارد.

نکته :

شرکت سهامی از جمله شرکتهایی محسوب می شود که میزان تعهد صاحبان سهام حداکثر به میزان مبلغ اسمی سرمایه گذاری آنها می باشد بنابراین این شرکتها در قبال تعهدات شرکت برای مالکان خود مسئولیت محدودی ایجاد می کند.

ارزش اسمی سهام ممتاز بر روی برگه سهام مشخص می باشد .

معمولا هر ورقه سهام ممتاز دارای یک نرخ سود است که این نرخ سود در هنگام تقسیم سود میزان سودی را که به سهام دار ممتاز تعلق می گیرد نشان می دهد.

سهام دار ممتاز همانند سهام دار عادی مالک شرکت می باشد بنابراین چنانچه در سالی مجمع صاحبان سهام تصمیم بگیرد در آن سال سود سهامی توزیع نکند هیچ یک از سهامداران عادی و ممتاز در خصوص عدم تقسیم سود نمی توانند اعتراضی داشته باشند.

سهام ممتاز با حق مشارکت در سود اضافی :

در صورتی که سهام ممتاز دارای حق مشارکت در سود اضافی باشد این گونه برخورد می کنیم که ابتدا سود سهام ممتاز را طبق همان نرخ خودش محاسبه می کنیم پس از این میزانی که از سود به سهام دار عادی تعلق می گیرد سپس چنانچه سودی باقی مانده باشد سهام دار عادی و ممتاز در سود باقی مانده باهم سهیم می شود .

سهام ممتاز با حق مشارکت کامل :

به این معنی است که صاحبان سهام ممتاز علاوه بر امتیاز دریافت سود سهام در هر سال به میزان نرخ سود سهام ممتاز ، بر مبنای نرخ معین و از پیش تعیین شده ای باید علاوه بر سودی که دریافت نماید در صورت وجود سود بیشتر در باقی مانده سود نیز شریک شوند .

مثلا به سهام ممتاز 1.000 ریال با سود 5 %بدون قابلیت جمع شوندگی با حق مشارکت کامل است علاوه بر دریافت سود به میزان5 %ارزش اسمی سهم مناسبی از هرگونه سود مازاد پس از پرداخت سود به صاحبان سهام عادی تعلق می گیرد.

روش کار در این حالت بدین گونه است که چنانچه سهام ممتاز دارای حق مشارکت کامل باشد ابتدا براساس نرخ از پیش تعیین شده ( 5% ) سود سهام ممتاز پرداخت می شود و معادل همین سود نیز برای سهام دار عادی در نظر گرفته می شود.

حال چنانچه پس از این نوع تخصیص سود به سهامداران عادی و ممتاز بازهم سودی باقی مانده باشد آن سود باقی مانده به نسبت جمع ارزش اسمی سهام ممتاز و عادی بین آنها توزیع خواهد شد .

حسابداری سهام ممتاز قابل تبدیل به سهام عادی :

سهام ممتاز ممکن است با ویژگی قابلیت تبدیل منتشر شود به این معنی که با درخواست و به اختیار صاحبان سهام این گونه سهام ، سهام ممتاز می تواند با سایر اوراق بهادار از جمله با سهام عادی تعویض شود.

از آنجایی که امتیاز تبدیل موجب می شود که صاحبان اینگونه سهام اختیار نگه داری سهام ممتاز اصلی را داشته باشند یا آنها را به سهام عادی تبدیل کنند لذا این مزیت برای سرمایه گذاران بسیار با اهمیت است.

طبق استاندارد های حسابداری شرایط تبدیل و تفاوت بین ارزش اسمی و ارزش بازار سهام ممتاز تاثیری بر نحوه حسابداری این گونه هنگام صدور ندارد.

در خصوص حسابداری تبدیل سهام ممتاز به سهام عادی باید گفت که به دلیل اینکه در این تبدیل ارزش دفتری سهام ممتاز ملاک قرار می گیرد از این رو هیچ گونه سود زیانی از بابت تبدیل سهام ممتاز به سهام عادی در دفاتر شناسایی نمی شود.

و صرفا ارزش دفتری سهام ممتاز (ارزش اسمی+ صرف سهام ممتاز ) باید از دفاتر خارج شده و در ازای آن سهام عادی بستانکار می شود (به ارزش اسمی). مابه التفاوت این 2 به عنوان صرف یا کسر سهام عادی در حساب ها شناسایی می شود.

انحلال شرکت سهامی :

انحلال به معنای پایان فعالیت شرکت است .

شرکت سهامی به دلایل زیر منحل می شود :

• انجام موضوع فعالیت شرکت که شرکت سهامی برای انجام آن تشکیل شده باشد غیر ممکن باشد.
• در صورتی شرکت برای مدت معین تشکیل گردیده و آن مدت منقضی شده باشد مگر اینکه مدت قبل از انقضا تمدید شده باشد.
• در صورت ورشکستگی
• در زمان رأی مجمع عمومی فوق العاده مبنی بر انحلال.
• در صورت صدور حکم قطعی دادگاه.

عملیات تسویه شرکت سهامی:

در زمان تسویه شرکت سهامی که به وسیله مدیران تسویه انجام می گیرد یک حساب با نام (سود و زیان تسویه)در دفاتر ایجاد می گردد و مراحل زیر به ترتیب صورت می گیرد:

انواع روش های ارزیابی سهام

با توجه به فراگیر شدن موضوع سرمایه گذاری در بازار سهام توسط مردم عزیز کشورمان در این نوشته به ارایه توضیحاتی در خصوص انواع روش های ارزیابی سهام می پردازیم، البته با توجه به تخصصی بودن موضوع سعی بر این است حتی الامکان به صورت عمومی تر توضیحات ارایه گردد و در ادامه فایل کامل انواع روش های ارزیابی سهام که توسط مدیریت توسعه فرهنگ سرمایه گذاری بورس اوراق بهادار تهران تهیه شده است تقدیم حضور می گردد.

در ارزشیابی سهام شرکت باید به میزان داراییهای شرکت و سودآوری شرکت در آینده توجه کرد.

به طور معمول دو روش ارزشگذاری سهام شرکت وجود دارد؛ ارزشگذاری بر مبنای دارایی های شرکت و ارزشگذاری بر مبنای سودآوری شرکت که در ادامه به طور مختصر به انواع روش های ارزیابی سهام می پردازیم.

۱- روش های ارزیابی سهام شرکت بر اساس دارایی های شرکت

ارزش اسمی هر سهم بر اساس قوانین بورس در ایران برای تمامی شرکتها معادل ۱۰۰۰ ریال است.

ارزش اسمی به عبارتی ارزش صوری یک برگه سهام است که فقط روی آن درج شده است.

ارزش دفتری هر سهم معادل جمع دارایی ها منهای جمع بدهی های شرکت تقسیم بر تعداد سهام شرکت است، به عبارتی برای محاسبه ارزش دفتری سهام یک شرکت کافی است بر اساس ترازنامه شرکت جمع حقوق صاحبان سهام شرکت را بر تعداد سهام شرکت تقسیم نمایید، طبیعی است در شرایط تورمی بعد از چند سال از فعالیت شرکت ارزش دفتری با ارزش روز سهام شرکت فاصله زیادی خواهد گرفت.

اما ارزش سهام بر مبنای خالص ارزش دارایی ها (NAV) یکی از روش های مرسوم و قابل اتکای سهام شرکت است که برای محاسبه آن باید مجمع بدهی های شرکت را از ارزش روز دارایی ها کسر نمایید و حاصل را تعداد سهام عادی شرکت تقسیم نمایید.

۲- ارزشیابی سهام بر مبنای سودآوری

در این روش برای محاسبه ارزش سهام شرکت به جریانات نقدی آینده شرکت توجه می شود، به عبارتی برای محاسبه ارزش سهام نیاز به اطلاعات سود هر سهم شرکت داریم.

مدل های مختلفی برای محاسبه ارزش سهام در این روش وجود دارد اما پرکاربردترین روش آنها بدین صورت است که ما باید در مرحله اول سود هر سهم واقعی شرکت را بدست آوریم که برای این کار کافی است به آخرین صورت مالی حسابرسی شده شرکت مراجعه نماییم و رقم سود هر سهم را از صورت سود و زیان استخراج نماییم.

به عنوان مثال فرض کنید سود هر سهم شرکت الف مطابق با صورتهای مالی حسابرسی شده منتهی به ۹۸/۱۲/۲۹ شرکت معادل ۱۰۰۰ ریال بوده است.

در مرحله دوم باید محاسبه نماییم که شرکت به طور معمول چند درصد از سود هر سهم را به عنوان سود نقدی در مجامع تقسیم می کند که انواع سهام اوراق حقوق صاحبان سهام برای انجام این کار کافی است میانگین نرخ تقسیم سود ۵ سال اخیر شرکت را محاسبه نمایید.

فرض کنید در شرکت الف به طور متوسط هر سال ۵۰ درصد سود هر سهم در مجمع تحت عنوان سود نقدی تصویب و به سهامداران پرداخت می شود، بنابراین سود نقدی هر سهم معادل ۵۰ ریال است.

در مرحله سوم باید نرخ رشد شرکت را محاسبه نماییم ، به هر حال قرار نیست هر سال سود شرکت به صورت ثابت معادل ۱۰۰۰ ریال باشد و هیچ رشدی نداشته باشد، برای محاسبه نرخ رشد شرکت راه حل های متعددی وجود دارد، بدین منظور می توانیم از متوسط نرخ رشد فروش شرکت طی ۵ سال اخیر استفاده نمایید.

به عنوان مثال فرض کنید مبلغ فروش شرکت الف در ۵ سال اخیر به طور متوسط هر سال ۱۰ درصد رشد داشته است، بنابراین نرخ رشد شرکت معاد ۱۰ درصد است.

درمرحله چهارم باید نرخ بازده مورد انتظارتان را مشخص نمایید، به هر حال شما از این سرمایه گذاری انتظار چه نرخ بازده ای را دارید، فرض کنید برای سرمایه گذاری در سهام شرکت الف نرخ بازده مورد انتظار شما سالانه ۴۰ درصد است.

بعد از محاسبه اطلاعات بالا ، با استفاده از فرمول پایین ارزش سهام شرکت را محاسبه می نماییم:

ارزش روز سهام مساوی است با (سود هر سهم شرکت) ضربدر (نسبت تقسیم سود) ضربدر( ۱+نرخ رشد شرکت) تقسیم بر نرخ بازده مورد انتظار منهای نرخ رشد شرکت

انواع بازارها و تابلوهای بورس اوراق بهادار و شرایط پذیرش شرکت‌ها در آنها

اگر بخواهید یک سرمایه‌گذاری دقیق و مطمئن داشته باشید، باید بازارهایی که در‌ آنها کار می‌کنید را به خوبی بشناسید. به همین دلیل مهم است که با انواع بازارها و تابلوهای بورس اوراق بهادار تهران آشنا شوید.

امروزه بورس‌های اوراق بهادار تلاش می‌کنند تا با بهره‌گیری از توسعه فناوری اطلاعات و تکنولوژی‌های ارتباطی و از طریق اقدامات متعددی از قبیل معرفی ابزارهای جدید معاملاتی، بهره‌گیری از مراحل متنوع معاملاتی، معرفی انواع مختلف ساختارهای معاملاتی، دسته‌بندی شرکت‌ها در بازارهای مختلف و نیز ارایه اطلاعات کافی و به‌موقع و افزایش شفافیت بازار، زمینه حضور در بازار و تصمیم‌گیری آسان را برای سرمایه‌گذاران فراهم کنند. یکی از این اقدامات که در سال‌های اخیر مورد توجه بورس‌های مختلف قرار گرفته، طبقه‌بندی شرکت‌ها در بازارهای مختلف براساس معیارهای مهمی از قبیل شفافیت اطلاعات، شناوری سهام، نقدشوندگی و… است.

انواع بازارهای بورس اوراق بهادار

در اینجا به تفکیک انواع بازارها و تابلوهای بورس را بررسی می‌کنیم. از شهریور 1381 سازمان بورس اوراق بهادار تصمیم به طبقه بندی شرکت های مورد پذیرش در بازار کرد. این کار به منظور تفکیک شرکت های نقد شونده و غیر نقد شونده، ایجاد حس رقابت بین مدیران شرکت ها ودر نهایت شفاف سازی وضعیت سهام مختلف برای خریداران و فروشندگان صورت گرفت. شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار بر اساس این موارد به دو دسته بازار اول و بازار دوم طبقه‌بندی می‌شوند:

• میزان سرمایه ثبت شده

• درصد شناوری سهام

• میزان شفافیت

• سودآوری

خود بازار اول به دو زیرمجموعه با نام تابلوی اصلی و تابلوی فرعی تقسیم می‌شود.

پس گفتیم که بورس اوراق بهادار تهران دارای دو بازار اول و دوم است. بازار اول از دو تابلوی اصلی و فرعی تشكیل شده‌است. پذیرش سهام عادی در بورس، صرفاً در یكی از تابلوهای بازار اول و یا در بازار دوم صورت می‌گیرد.

شرایط خاص پذیرش سهام عادی در تابلوی اصلی بازار اول بورس

اگر یک شرکت متقاضی پذیرش سهام عادی در تابلوی اصلی بازار اول باشد، باید شرایط زیر داشته باشد:

• بند یك: سهامی عام بوده و سرمایه ثبت شده آن از یك هزار میلیارد ریال كمتر نباشد.

• بند دو: تمام سرمایه آن منقسم به سهام عادی بوده و امتیاز خاصی برای بعضی سهام‌داران در نظر گرفته نشده باشد.

تبصره: سهام شركت‌هایی كه بخشی از سهام آنها دارای شرایط ویژه باشد، در صورت تأید هیئت پذیرش، با رعایت مقررات مربوطه قابل پذیرش خواهد بود.

• بند سه: حداقل 20 درصد از سهام ثبت‌شدۀ آن شناور بوده و تعداد سهامداران آن حداقل هزار نفر باشد.

• بند چهار: حداقل بايد سه سال سابقۀ فعاليت در صنعت مربوط داشته و طی اين مدت موضوع فعاليت آن تغيير نكرده باشد. همچنين از مدت مأموريت حداقل دو نفر از مديران فعلی آن، حداقل شش ماه سپری بشود.

تبصره: هيئت پذيرش میتواند سوابق قبلی فعاليت متقاضيانی را كه در اثر ادغام يا تغيير ساختار تشكيل ‌شده‌اند، مشروط بر آن‌كه منطبق با فعاليت فعلی آنها باشد به عنوان سابقه فعاليت بپذيرد. در هر صورت متقاضی بايد دارای حداقل دو‌سال سابقۀ فعاليت با ساختار فعلی باشد.

• بند پنج: در سه دورۀ مالی متوالی منتهی به پذيرش كه حداقل دو دورۀ آن سال مالی كامل باشد، سودآور بوده و همچنين چشم‌انداز روشنی از تداوم سودآوری و فعاليت شركت در صنعت مربوط وجود داشته باشد.

• بند شش: زيان انباشته نداشته باشد.

• بند هفت: براساس آخرين صورت‌های مالی سالانه مورد حسابرسی، نسبت حقوق صاحبان سهام به كل دارايی‌ها، حداقل 30 درصد باشد. در مورد متقاضيانی كه مشمول مادۀ 8 اين دستورالعمل هستند، نسبت يادشده بر مبنای ضوابط ناظر بر متقاضی، تعيين میشود.

• بند هشت: اساسنامه متقاضیی بايد منطبق با اساسنامه نمونه مصوب هيئت مديره سازمان و الزامات و شرايط تعيين‌شده توسط سازمان و ساير مراجع ذی‌صلاح، تدوين بشود.

• بند نه: سود عملياتی شركت در دو دورۀ مالی منتهی به پذيرش از كيفيت بالايی برخوردار بوده. مجموع جريان خالص وجه نقد ناشی از فعاليت‌های عملياتی آن طی اين دوره‌ها مثبت باشد.

بند نه مكرر: حداقل يك بازارگردان داشته باشد.

• بند ده: گزارش حسابرس در مورد صورت‌های مالی دو دورۀ مالی منتهی به پذيرش، عدم اظهارنظر يا اظهارنظر مردود نباشد. همچنين گزارش حسابرس مستقل و بازرس قانونی نبايد شامل بندهای ناشی از عدم انجام تعديلات در درآمدها، هزينه‌ها، سود، زيان، بدهی‌ها و تعهدات احتمالی و مغايرت در حساب‌های متقاضی باشد.

• بند يازده: دعاوی حقوقی له يا عليه شركت، دارای اثر با اهميت بر صورت‌های مالی، وجود نداشته باشد.

تبصره: در مواقعی كه شكايتی عليه شركت در حال پذيرش واصل گردد با توجه به مسئوليت سهامداران قبل از عرضه اوليه در خصوص دعاوی حقوقی مربوط به قبل از تاريخ عرضه اوليه سهام، تا زمان دريافت حكم قطعی مبنی بر رفع شكايت عليه شركت در حال پذيرش مطابق قاعده كلی زير و به تشخيص هيئت پذيرش عمل می شود:

الف- دريافت ضمانت نامه بانكی از سهامداران عمده

ب- توثيق سهام سهل البيع شركت های پذيرفته شده ديگر غير از شركت در حال پذيرش به ارزش حداقل دو برابر ارزش سهام عرضه شده و با حداقل قيمت سهام فوق در شش ماه گذشته

ج- مسدود كردن بخشی از سهام شركت در حال عرضه اوليه

• بند دوازده: به تأييد حسابرس، از سيستم اطلاعات حسابداری (از جمله حسابداری مالی و حسابداری بهای تمام شده) مطلوب و متناسب با فعاليت خود و شرايط پذيرش در بورس (از جمله توانايی تهيه و افشای اطلاعات مالی به موقع و قابل اتكاء) برخوردار باشد.

تبصره: درخصوص بند 10 و 11 ماده 6، در صورتی كه ارزش ريالی دعاوی حقوقی، ميزان مغايرت در حساب‌ها يا تعهدات و تعديلات احتمالی متقاضی از ميزان سود انباشته در زمان پذيرش و عرضه كمتر باشد، با اخذ تعهد كتبی از سهامدار/ سهامداران عمده مبنی بر عدم تقسيم سود به ميزان مبالغ فوق‌الذكر و پذيرش ضمان (جبران خسارات وارده به شركت و سهامداران) در صورت نقض اين تعهد، با تكليف به افشای ميزان تعهدات احتمالی و لحاظ تعهدات مذكور در ارزشيابی شركت، هيئت پذيرش اختيار دارد با پذيرش سهام متقاضی موافقت كند.

• ماده هفت: اعضای هيئت‌مديره و مديرعامل متقاضی دارای سابقۀ محكوميت قطعی كيفری يا تخلفاتی مؤثر طبق قوانين و مقررات حاكم بر بازار اوراق بهادار يا سوء شهرت حرفه‌ای نباشند.

• ماده هشت: چنانچه تأسيس و فعاليت متقاضی مشمول رعايت ضوابط خاص يا اخذ مجوزهای قانونی باشد، متقاضی موظف است علاوه بر رعايت مفاد اين دستورالعمل، موارد يادشده را نيز رعايت نمايد.

• ماده نه: هرگونه انتقال، به استثنای انتقالات قهری، نسبت به بيش از 50 درصد سهام متعلق به سهامداران عمده، منوط به اظهارنظر كتبی بورس و موافقت هيئت پذيرش خواهد بود.

تبصره: چنانچه سهامدار عمده در نظر داشته باشد كمتر از 50 درصد سهام خود را واگذار نمايد. لكن در نتيجه انتقال فوق خريدار سهام در زمره سهامدار عمده قرار گيرد. نقل و انتقال اينگونه سهام نيز منوط به اظهارنظر كتبی بورس و موافقت هيئت پذيرش خواهد بود.

شرايط خاص پذيرش سهام عادی در تابلوی فرعی بازار اول بورس

در ادامه بررسی انواع بازارها و تابلوهای بورس اوراق بهادار به بررسی تابلو فرعی بازار اول بورس میپردازیم. متقاضی پذيرش سهام عادی در تابلوی فرعی بازار اول به استثنای موارد زير، تابع شرايط خاص پذيرش در تابلوی اصلی بازار اول و مفاد اين دستورالعمل است:

• بند يك: سهامی عام بوده و سرمايه ثبت شدۀ آن از پانصد ميليارد ريال كمتر نباشد.

• بند دو: درصد سهام شناور و تعداد سهامداران آن به ترتيب كمتر از 15 درصد سرمايۀ ثبتی و 750 نفر نباشد.

• بند سه: بر اساس آخرين صورت‌های مالی سالانۀ مورد حسابرسی، نسبت حقوق صاحبان سهام به كل دارايی‌ها، حداقل 20 درصد باشد.

• بند چهار: در دو دوره مالی منتهی به پذيرش، سودآور بوده و همچنين چشم‌انداز روشنی از تداوم سودآوری و فعاليت شركت در صنعت مربوط وجود داشته باشد.

• بند پنج: حداقل بايد سه سال سابقه فعاليت در صنعت مربوطه داشته و طی اين مدت موضوع فعاليت آن تغيير نكرده باشد. همچنين از مدت مأموريت حداقل دونفر از مديران فعلی آن، حداقل شش ماه سپری بشود.

بند پنج مكرر: حداقل يك بازارگردان داشته باشد.

• بند شش: هيئت‌پذيرش میتواند سوابق قبلی فعاليت متقاضيانی را كه در اثر ادغام يا تغيير ساختار تشكيل شده‌اند، مشروط بر آنكه منطبق با فعاليت فعلی آنها باشد به‌عنوان سابقه فعاليت بپذيرد. در هر صورت متقاضی بايد دارای حداقل دوسال سابقه فعاليت با ساختار فعلی باشد.

شرايط خاص پذيرش سهام عادی در بازار دوم بورس

متقاضی پذيرش سهام عادی در بازار دوم به استثنای موارد زير، تابع شرايط خاص پذيرش در تابلوی اصلی بازار اول و مفاد اين دستورالعمل است:

• بند يك: سهامی عام بوده و سرمايه ثبت شدۀ آن از دويست ميليارد ريال كمتر نباشد.

• بند دو: درصد سهام شناور و تعداد سهامداران آن به ترتيب كمتر از 10 درصد سرمايۀ ثبت شده و 250 نفر نباشد.

• بند سه: بر اساس آخرين صورت‌های مالی سالانۀ مورد حسابرسی، نسبت حقوق صاحبان سهام به كل دارايی‌ها، حداقل 15 درصد باشد.

• بند چهار: در يك دوره مالی منتهی به پذيرش، سودآور بوده و همچنين چشم‌انداز روشنی از تداوم سودآوری و فعاليت شركت در صنعت مربوط وجود داشته باشد.

• بند پنج: حداقل يك بازارگردان داشته باشد.

• بند شش: حداقل بايد دوسال سابقه فعاليت در صنعت مربوطه داشته و طی اين مدت موضوع فعاليت آن تغيير نكرده باشد.

• بند هفت: هيئت پذيرش میتواند سوابق قبلی فعاليت متقاضيانی را كه در اثر ادغام يا تغييير ساختار تشكيل شده‌اند، مشروط بر آنكه منطبق با فعاليت فعلی آنها باشد به‌عنوان سابقة فعاليت بپذيرد. در هر صورت متقاضی بايد دارای حداقل يك سال سابقه فعاليت با ساختار فعلی باشد.

جمع بندی

در این مقاله درباره انواع بازارهای بورس اوراق بهادار توضیح دادیم. همچنین شرایط خاصی را که هر شرکت برای ورود به بازار باید داشته باشد را توضیح دادیم. اما شما فکر می‌کنید که امروزه بورس اوراق بهادار محلی برای سرمایه‌گذاری مطمئن هست؟ لطفا در قسمت نظرات، تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول

شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار بر اساس این موارد به دو دسته بازار اول و بازار دوم طبقه‌بندی می‌شوند:
میزان سرمایه ثبت شده
درصد شناوری سهام
میزان شفافیت
سودآوری
خود بازار اول به دو زیرمجموعه با نام تابلوی اصلی و تابلوی فرعی تقسیم می‌شود.

سهام چیست و انواع سهام کدامند؟

سرمایه گذاری در بازار بورس و خریدن سهام همیشه یکی از بهترین گزینه های صاحبان سرمایه بوده است که البته اکنون با ورود دولت و بسیاری از ارگان ها و شرکت ها به بازار بورس و وضعیت اقتصادی فعلی، طرفداران بیشتری پیدا کرده است. اما باید توجه داشت که ورود به بورس و خرید سهام نیازمند داشتن اطلاعاتی است که ما به وسیله آن بتوانیم فعالیت درستی در این بازار داشته باشیم و ضرر نکنیم.

در این مقاله می‌خواهیم بگوییم سهام چیست و انواع آن کدامند.

سهام به زبان ساده اینگونه تعریف می‌شود: اگر سرمایه یک شرکت سهامی به قسمت های مساوی تقسیم شود به هر کدام از این قسمت ها یک “سهم” می‌گوییم.

ورقه سهم یکی از اوراق بهادار است که نام و مشخصات دارنده روی آن نوشته شده و قابل انتقال به غیر است. البته در حال حاضر سهام به صورت اینترنتی خریداری می‌شود و کسی برگه سهام را به صورت فیزیکی نمی‌گیرد ولی اگر شخص به کارگزار خود یا شرکت سپرده گذار مرکزی مراجعه کند می‌تواند ورقه سهام را دریافت کند.

فهرست عناوین مقاله

شرکت های سهامی عام و خاص چه فرقی باهم دارند؟

• شرکتهای سهامی خاص: کمترین تعداد سهامداران برای تأسیس شرکت‌های سهامی خاص ۳ نفر است و حداقل سرمایه هم یک میلیون ریال یا همان صد هزار تومان است. در واقع مالکیت شرکت های سهامی خاص در دست افراد محدودی می‌باشد و سهام آن به صورت عمومی عرضه نشده است.

• شرکت سهامی عام: فرض کنید شما شرکتی را تاسیس کردید و امکانات و تجهیزات آن را خریده اید. بعد از چند وقت می‌خواهید شرکت را گسترش دهید ولی زیر بار قرض و وام های بانکی نروید. شما می‌توانید شرکت خود را به سهامی عام تبدیل کنید و سرمایه شرکت را به سهم های مساوی 1000ریالی تقسیم کنید و در بازار بورس منتشر کنید( عرضه اولیه).

با این کار شما می‌توانید از سرمایه عمومی برای گسترش شرکت استفاده کنید و افرادی که سهام را خریده اند در سود این کار با شما شریک هستند و به نوعی قسمتی از مالکیت شرکت را دارا هستند.

انواع سهام

سهام از نظر شکل به دو نوع با نام و بی نام و از نظر حقوق دارنده آن به انواع عادی و ممتاز تقسیم می‌شود.

سهام بی نام

روی ورقه این سهام نام دارنده آن درج نشده و در واقع این سهام متعلق به کسی است که آن را در دست دارد. برای نقل و انتقال آن هم نیاز به تشریفات و قراداد خاصی نمی‌باشد.

سهام بانام

در این نوع سهام نام و مشخصات دارنده سهم کامل ذکر شده و برای انتقال این سهم به فرد دیگر باید دارنده سهام یا وکیل او در دفتر ثبت سهام شرکت این انتفال را ثبت نماید. اکثر سهام های بانام را کسانی تهیه می‌کنند که قصد انتقال سهام خود را ندارند.

در شرکت های سهامی عام این انتقال سهام مشروط به موافقت مالکین، مدیران شرکت یا مجمع عمومی سهامداران نیست ولی در شرکت های سهامی خاص ممکن است انتقال سهام فقط با موافقت هیئت مدیره یا مجمع عمومی امکان پذیر باشد.

سهام ممتاز

سهام ممتاز دارای نرخ سود مشخص بهره است و به نوعی بدهی مالکین شرکت به شخص دارنده سهام می‌باشد و در صورت انحلال شرکت اول دارندگان سهام ممتاز بدهی خود را دریافت می‌کنند. البته این نوع از سهام در بازار سرمایه ایران مرسوم نیست و ارائه نمی‌شود.

سهام عادی

دارنده این سهام بسته به تعداد سهامی که دارد صاحب قسمتی از مالکیت شرکت است و نرخ ثابت بهره ندارد و سود او بستگی به میزان سود و ضرر شرکت دارد. توجه داشته باشید که سهامداران نمی‌توانند هرکاری که میخواهند را با دارایی‌های شرکت انجام دهند ولی از حقوق دیگر سهامدار می‌توان به حق رای او در جلسات مجمع عمومی سهامداران و دریافت سود سهام یا انتقال سهم خود به دیگری اشاره کرد.

حضور در جلسه مجمع عمومی سهامداران یعنی اینکه در زمان جلسه در شرکت باشید به شما این حق را می‌دهد که در زمان ارائه افزایش سهم جدید شرکت شما در اولویت باشید.

مزایای خرید سهام

1-مسئولیت کم: شما با خرید سهام در واقع مسئولیتی برای اداره آن شرکت ندارید و حتی اگر شرکت بدهی های زیادی داشته باشد دارایی های شخصی صاحب سهام در خطر نیست و وی فقط به اندازه آورده خود مسئول است.

2- نقد شوندگی سریع: سهام شرکت هایی که در بازار بورس و سرمایه حضور دارند به راحتی قابل معامله و فروش است و شما اگر بخواهید سهم خود را بفروشید فقط کافیست آن را در بازار رسمی بورس به متقاضیان آن عرضه نمایید.

3- امکان بازدهی و سود بالا: اگر سهامدار با توجه به بازار بورس و تحلیل درست از آن فعالیت کند امکان دریافت سود بسیار بیشتری حتی نسبت به سودهای بانکی یا سرمایه گذاری در بازار طلا و مسکن داشته باشد.

در این مقاله سعی شد به سوالات شما درباره سهام به زبان ساده پاسخ داده شود و برای آموزش بورس و راهنمای ورود به بورس می‌توانید به دیگر مقالات ما مراجعه کنید.

برای سودآوری بیشتر و حفظ و افزایش سرمایه خود در بازار بورس و اوراق بهادار باید آموزش های صحیح ببینید و اطلاعات خود را بالا برید.

امتیاز شما به این محتوا

میانگین امتیازات: / 5. تعداد امتیاز:

اولین نفری باشید که به این محتوا امتیاز می دهد

مطالب زیر را حتما مطالعه کنید

وب 3 چیست؟ معرفی بهترین ارزهای Web 3.0

آلت کوین چیست؟ معرفی 5 تا از بهترین آلت کوین ها

عرضه اولیه ارز دیجیتال (ICO) و تمام نکاتی که باید درباره آن بدانید

معرفی بهترین بازی های رایگان متاورس

NFT فیلم چیست و چرا توکن غیرمثلی فیلمی مهم است؟

فومو در ارز دیجیتال چیست و چگونه آن را مدیریت کنیم؟

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

محصولات فروش ویژه

دسته‌ها

نوشته‌های تازه

• وب 3 چیست؟ معرفی بهترین ارزهای Web 3.0
• ارز دیجیتال پولکادات چیست؟ نقد و بررسی رمزارز DOT
• ارز دیجیتال شیبا چیست؟ نقد و بررسی رمزارز SHIB
• ارز دیجیتال دوج کوین چیست؟ نقد و بررسی رمزارز DOGE
• ارز دیجیتال کاردانو چیست؟ نقد و بررسی رمزارز ADA

کلینیک سرمایه با هدف آموزش تخصصی بورس، فارکس و ارزهای دیجیتال در کنار به روز ترین متدهای طراحی استراتژی و سیستم های معاملاتی راه اندازی شده است.