معاملات بلوکی
معاملات بلوکی عبارت است از خریدوفروش تعداد زیادی اوراق بهادار.
معاملات بلوکی شامل تعداد قابلتوجهی از سهام یا اوراق قرضه است که با قیمت تنظیم شده بین دو طرف معامله میشود. معاملات بلوکی گاهی اوقات در خارج از بازارهای آزاد انجام میشود تا تأثیر آن را بر قیمت اوراق بهادار کاهش دهد. قواعد مربوط به محدودیت قیمت و حجم در این معاملات رعایت نمیشود.
اگر یک معامله بلوکی در بازار آزاد انجام شود، معامله گران باید مراقب باشند زیرا معامله بلوکی میتواند باعث نوسانات زیادی در حجم معاملات شود و میتواند ارزش بازار سهام یا اوراق قرضه خریداری شده را تحت تأثیر قرار دهد.
بنابراین معاملات بلوکی معمولاً از طریق کارگزار انجام میشود، نه از طریق صندوقها یا بانک سرمایهگذاری که اوراق بهادار را معمولاً خریداری میکند.
معاملات بلوکی معاملات بزرگی است که توسط سرمایهگذاران نهادی انجام میشود.
این معاملات معمولاً به سفارشها ی کوچکتر تقسیم میشوند و از طریق کارگزاران مختلف انجام میشوند تا اندازه واقعی معاملات انجام شده را مخفی کنند.
معاملات بلوکی را میتوان از طریق قرارداد خرید در خارج از ساعت بازار انجام داد.
معاملات بلوکی چگونه انجام میشوند؟
ازآنجاکه معاملات بلوکی معاملات بسیار بزرگی هستند، توسط معامله گران عادی انجام نمیشود؛ بنابراین چه کسی این معاملات عظیم را انجام میدهد؟ معمولاً شرکتهای بازرگانی و سرمایهگذاران نهادی، سرمایهگذاران حقوقی معاملات بلوکی انجام میدهند.
اکثر معاملات بلوکی در خارج از بازار انجام میشود. این همان چیزی است که بهعنوان معامله "خارج از بورس" شناخته میشود. این معاملات زمانی اتفاق میافتد که دو طرف مستقیماً معامله کنند، فارغ از اینکه از طریق یک بازار مالی اختصاصی انجام شود.
برای انجام معامله بلوکی ابتدا کارگزار خریدار که درخواست را از متقاضی دریافت کرده است، قیمت درخواستی را در سامانه ثبت میکند.
درصورتیکه کارگزار پذیرنده قیمت پیشنهادی خریدار را در سامانه بهصورت " ا مکان تسویه خارج از پایاپای " بپذیرد،
میتواند پیشنهاد را با یکی از شروط؛ "امکان تسویه خارج از پایاپای" یا " صرفاً نقدی " بپذیرد .
اگر کارگزار فروشنده پیشنهاد فروش بهصورت " صرفاً نقدی " را بپذیرد، سفارشهای تطبیقیافته به بورس یا فرابورس ارسال میگردند.
اگر کارگزار فروشنده "امکان تسویه خارج از پایاپای" را بپذیرد یکی از حالتهای زیر رخ خواهد داد:
- اگر کارگزار پیشنهاددهنده فروش تسویه خارج از پایاپای را بپذیرد، سفارشهای تطبیقی بهصورت تسویه خارج از پایاپای به بورس یا فرابورس ارسال میگردد.
- اما اگر تسویه خارج از پایاپای توسط کارگزار پیشنهاددهنده فروش تأیید نگردد، مشروط بر آنکه کارگزار پذیرنده شرط صرفاً خارج از پایاپای را پذیرفته باشد، امکان تغییر تسویه بهصورت تسویه نقدی انجام و به بورس یا فرابورس ارسال میشود.
- اگر کارگزار پذیرنده پیشنهاد، شرط صرفاً خارج از پایاپای را هم پذیرفته باشد، اما کارگزار پیشنهاددهنده فروش تسویه خارج از پایاپای را تأیید نکند، درخواست رد خواهد شد و مجدد در سامانه معاملات بلوک پیشنهاد فروش ثبت میشود .
در یک معامله فرابورس طرفین آزاد هستند که در مورد هر قیمتی که تعیین میکنند، توافق کنند. با اینحال، اکثر آنها به قیمتی در حدود قیمتی که سهم در بازار معامله شده با یکدیگر تسویه میکنند.
بهعنوانمثال، شما میخواستید ۱ سهم خود را به دوست خود بفروشید. میتوانید سهم خود را مستقیماً به او بفروشید و در ازای گواهی سهام پول نقد بگیرید. این یک تجارت خارج از بورس است. اینگونه معامله گران معاملات بلوکی را انجام میدهند.
گاهی اوقات در معاملات بلوکه شده، ارتباط مستقیم طرفین با یکدیگر صورت میگیرد تا مبادله با قیمت توافق شده انجام شود.
مشخصه معاملات بلوکی
از مشخصههای معاملات بلوکی به موارد زیر میتوان اشاره کرد:
- دامنه نوسان مجاز قیمت همانند دامنه نوسان در بازار معاملات خرد است.
- قیمت پایانی در معاملات خرد مانند قیمت سهم در بازار عادی و در همان روز است. قیمت در بازار تعیین میشود.
- زمان برگزاری معاملات بلوکی هر ۵ دقیقه یکبار و بهصورت حراج ناپیوسته انجام میشود.
- وقتی نماد معاملاتی سهم در بازار عادی متوقف باشد، نماد معاملاتی سهم در بازار بلوک نیز متوقف خواهد بود.
- استفاده از کد معاملاتی در این معاملات مجاز نمیباشد و فقط سفارشهای محدود انجام میگیرد.
- معاملات بلوکی در نمادی مجزا از بازار معاملات عادی انجام میگیرد به همین خاطر معاملات بلوکی چگونه انجام می شوند؟ در محاسبه شاخص و قیمت پایانی نادیده گرفته میشوند.
- فقط سفارشهای محدود در این معاملات قابلاجرا هستند
- قیمت معامله توافق شده بین طرفین معامله است
- عدم وجود محدودیت حجمی و قیمتی معاملات
حداقل حجم و قیمت معاملات بلوکی چقدر است؟
اعمال محدودیتهای حجمی در معاملات بلوکی توسط هیئتمدیره بورس تعیین و تصویب میشود.
در معاملات بلوکی محدودیت حجمی وجود ندارد یعنی سرمایهگذاران بهصورت توافقی میتوانند هر حجمی را معامله کنند.
حداقلهای مقرر شده در حال حاضر بدین شرح میباشد:
در بازار بورس :
- ارزش معاملات صورتگرفته در بازار بلوکی حداقل باید ۲۰ میلیارد ریال (۲ میلیارد تومان) باشد .
- سهام و حقتقدم قابل معامله در شرایطی که حجمشان حداقل ۵۰ برابر محدودیت حجم هر سفارش در بازار عادی باشد
- حجم معاملات سهام، حقتقدم یا اوراق بهادار مشارکت، حداقل ۵۰ برابر محدودیت حجم هر سفارش در بازار عادی باشد.
در بازار فرابورس:
- در فرابورس شرکتهایی که سرمایه آنها کوچکتر مساوی ده میلیارد ریال (یک میلیارد تومان) باشد. بزرگتر یا مساوی و همچنین کمتر از ۵% سرمایه پایه شرکت است.
- شرکتهای فرابورسی که سرمایه پایه آنها بیش از یک میلیارد ریال است، بزرگتر یا مساوی ۰ ٫ ۵ و کمتر از ۱ درصد سرمایه پایه در نظر گرفته شده است .
نحوه مشاهده معاملات بلوکی
در سایت مدیریت فناوری بورس ( www.tsetmc.com ) در کنار نام هر نمادی که عدد « ۲» نوشته شده باشد، به معنای این است که معامله بلوکی در آن صورتگرفته است.
برای مثال نماد آریا ساسول که عدد ۲ در کنار نام نماد درج شده است، در تاریخ ۱۴ تیرماه مورد معامله بلوکی قرار گرفته است
مشاهده آمار و اطلاعات معاملات بلوکی
در سایت بورس اوراق بهادار تهران نیز، از قسمت اطلاعات بازار، “نگاهی به وضعیت بازار (روزانه) ” میتوانید معاملات بلوکی را مشاهده کنید:
فیلتر معاملات بلوکی در بورس
اگر دستور زیر را کپی و در بخش فیلترنویسی دیدهبان بازار وارد نمایید، امکان دیدن سهام دارای معاملات بلوکی برای شما فراهم میشود.
(l 18 )[(l 18 ).length- 1 ]==' 2 '
چرا معامله گران از معاملات بلوکی استفاده میکنند؟
معامله گران بل وکی برای جلوگیری از ایجاد نوسانات بازار و کاهش نوسانات از مبادلات عمومی جلوگیری میکنند. آنها همچنین این کار را برای کاهش هزینههای کارمزد در خارج از بازار انجام میدهند.معاملات بلوکی چگونه انجام می شوند؟
معامله بلوکی موجب رشد قیمت سهم خواهد شد؟
به دلیل اینکه تعداد سهام زیادی در معاملات بلوکی معامله میشود، سهامداران معمولاً انتظار افزایش قیمت سهم پس از انجام معاملات بلوکی را دارند. همین امر میتواند موجب افزایش تقاضا و قیمت برای سهامی شود که معاملات بلوکی در آنها صورتگرفته است.
معاملات بلوکی به دو صورت میتوانند بر قیمت سهم تأثیر بگذارند:
- اندازه بلوک بیش از ۵۰ درصد باشد که در این صورت خریدار در معامله بلوکی مالکیت سهم را برعهده میگیرد و باتوجهبه برنامهها و سیاستهای جدید سهامدار جدید، بر روند قیمت سهم نیز تأثیرگذار خواهد بود.
- درصورتیکه هیئتمدیره با کسری سهم مواجه باشد، خریدار میتواند سهام را از بازار جمع کند و سپس موجب افزایش قیمت آن شود زیرا هدف خریدار، بلوک سهم است. اقدام سرمایهگذار برای جمعآوری سهم میتواند موجب حساس شدن و جلبتوجه سایر سرمایهگذاران شود، در این صورت تقاضا و قیمت سهم ممکن است افزایش یابد.
بلوک شرکت در چه صورتی ارزنده است؟
از نظر بازار، معاملات بلوکی میتوانند باعث بیثباتی شوند. حرکات ناگهانی و بزرگ در یک دارایی خاص میتواند باعث تغییر ناگهانی قیمت شود. این امر موجب نوسان در بازار میشود که اتفاق خوبی نیست. بدتر از اینکه ممکن است حرکت قیمت باارزش ذاتی سهم فاصله بگیرد. در نتیجه این امر موجب نوسان در بازار و قیمتگذاری نادرست در سهام میشود.
درصورتیکه با انجام معاملات بلوک بتوان سمت هیئتمدیره را برعهده گرفت، انجام این معامله ارزشمند است. در غیر این صورت، قیمت سهم در معامله همانند قیمت سهام در بازار عادی است.
برای مثال عدهای از افراد در جلسه برگزاری مجمع حضور داشتند اما به دلیل نداشتن تعداد کافی سهم، نتوانستند سمت هیئتمدیره را برعهده بگیرند. در این حالت انجام معامله بلوک جهت افزایش تعداد سهام و انتخاب شدن برای هیئتمدیره بودن، شانس این افراد را بالا میبرد.
ارزش بلوک سهام باتوجهبه وضعیت شرکت و داراییهایی که دارد میتواند جذاب باشد.
متقاضیان خرید در معاملات بلوک میتوانند پرداختهای خود جهت تسویه را به دو صورت نقد و اقساط انجام دهند.
درصورتیکه خریداری بهصورت نسیه تسویه خود را انجام دهد، باید بهخاطر داشته باشد که قیمت سهم نیز باتوجهبه ارزش زمانی پول، افزایش مییابد.
آیا ارزش معاملات بلوکی در ارزش معاملات کل بازار اثر دارد؟
ارزش کل معاملات انجام شده ارزش معاملات خرد، بلوک و عمده را شامل میشود.
برای محاسبه ارزش معاملات خرد بازار، ارزش معاملات بلوک و عمده را از ارزش کل معاملات، کسر میکنیم، ارزش خالص حاصل میشود .
تفاوت بین معامله بلوکی با کد به کد چیست؟
معمولاً در معاملاتی که یک طرف معامله شخص حقیقی (معمولاً خریدار) و طرف دیگر شخص حقوقی (معمولاً فروشنده) باشد، بهمنظور افزایش قیمت سهم با یکدیگر توافق میکنند.
معاملات کد به کد به شکلهای مختلف میتواند بین افراد معامله شود:
- کد به کد بین شخص حقیقی و حقوقی
- کد به کد بین اشخاص حقوقی
- یا انتقال اشخاص حقوقی از کد حقوقی به کد حقیقی خود
اما در معاملات بلوکی این امر متفاوت است. برای مثال گاهی هیئتمدیره شرکتی به دلیل اصلاح ساختار مالی، سهام زیانده را بهصورت بلوکی (نقد یا اقساط) ارائه میکند. در طرف مقابل ممکن است شرکتی دیگر سهام را در قیمت پایین خریداری نماید و با گذشت زمان، قیمت سهم افزایش یابد، آنگاه آن را با قیمت بالا و با سود بهصورت بلوکی بفروشد.
به طور کل میتوان گفت که هدف از معاملات کد به کد، تأثیرگذاری بر قیمت سهم و افزایش قیمت آن میباشد، اما در معاملات بلوکی هدف تنها اثرگذاری بر قیمت نمیباشد.
بازار خرده فروشی چیست؟
در واقع، بازار خرده فروشی همان معاملاتی بلوکی است.
بازار نقد (همان تابلو معاملات است):
- خرده فروشی: معاملات بلوکی که با تایید شرکت بورس یا فرابورس بین سهامداران انجام میشود. به منظور ایجاد معاملات بلوکی و عدم تغییر قیمت روی تابلو (قیمت توافقی باشد) با تایید ناظر، باید معاملات بیشتر از 50 برابر هر لات خرید یا بالاتر از 2 میلیارد تومان باشد. به علت تغییر نکردن قیمت، معاملات روی تابلو نقد (خرد) قرار گرفته نمیشود.
شرکت بورسی با سرمایه کمتر از 300 میلیار تومان تا 5%
شرکت بورسی با سرمایه بیشتر از300 میلیار تومان تا 1%
شرکت فرابورسی با سرمایه کمتر از 100 میلیار تومان تا 5%
شرکت بورسی با سرمایه بیشتر از 100 میلیار تومان تا 5%
می توانند معاملات خرده فروشی انجام دهند.
- جبرانی : انتقال از سهام عمده به سهام کارکنان
- عمده : در معاملاتی که فروشنده بیشتر از 1% در سرمایه 100 میلیاردی فرابورس یا 300 میلیاردی بورس، و بیشتر از 5% در سرمایه کوچکتر انجام میشوند، باید آگهی شوند. خریدار در روز معمول در معاملات عمده، خرید را انجام میدهد و لزومی ندارد معامله در دامنه نوسان آن روز باشد. در واقع میتواند نقد و اقساط باشد.
بهطورکلی میتوان گفت:
بازار بورس خریدار و فروشنده را جفت میکند، در مورد قیمت مذاکره میکند و معامله را تسهیل میکند.
معاملات بلوکی تعداد زیادی اوراق بهادار را شامل میشود. دو طرف تعداد زیادی سهام یا اوراق قرضه را با قیمت تنظیم شده معامله میکنند.
در مواردی که مبالغ متفاوت باشد، بورس میتواند به شفافیت اطلاعات و قیمتگذاری کمک کند. بهعنوانمثال، اگر صندوق تامینی ما بخواهد ۱ میلیون سهم از سهام خود را بفروشد، در بورس یک خریدار عمده پیدا میشود. بااینحال، ممکن است ۱۰ خریدار برای ۱۰۰۰۰۰ سهام هر یک پیدا کند.
با کسر کردن ارزش معاملات بلوک از معاملات روزنه، خالص ارزش معاملات روز محاسبه میشود.
معمولاً ارزش سهم در معاملات بلوک از قیمت روی تابلو سهم بالاتر است، به همین خاطر انتظار افزایش قیمت سهم پس از اعمال معاملات بلوک وجود دارد.
معاملات بلوکی چیست و چه تاثیری بر قیمت سهام دارد؟
برای سرمایهگذاری و ورود به هر بازاری در ابتدا باید نسبت به قوانین و اصطلاحات رایج آن آشنایی لازم را داشته باشید. در همین راستا اصطلاحات بورسی وجود دارد که سرمایهگذاران باید نسبت به آنها آشنایی پیدا کنند. در این میان اصطلاح بلوک یا معاملات بلوکی در بازار بورس مطرح میشود که در این خصوص بسیاری از فعالین بازار نسبت به آن آشنایی دارند اما ممکن است سرمایهگذاران یا سهامداران زیادی هم نسبت به این اصطلاح اطلاعی نداشته باشند. اما به راستی بلوک چیست؟ منظور از معاملات بلوکی در بازار بورس چیست؟ چه اشخاصی دست به معاملات بلوکی میزنند؟ معاملات بلوکی چه مزایا و معایبی در بر دارد؟ به منظور پاسخ به این سوالات با این مقاله با همراه باشید.
معامله بلوکی چیست؟
زمانی که در بازار بورس سفارش خرید و فروش با حجم خیلی بالا برای یک سهم ثبت شود در اصطلاح به آن معامله بلوکی گفته میشود. همانطور که انتظار میرود قیمت این معامله باید یک قیمت توافقی میان خریدار و فروشنده سهم باشد تا انجام شود. در معاملات عادی یکسری محدودیتهای قیمتی و حجمی از جانب سازمان بورس لحاظ شده است اما در خلال معاملات بلوکی همچین محدودیتهایی وجود نداشته و خریدار و فروشنده خارج از این چهارچوب قادر به انجام معاملات خویش خواهند بود.
از آنجایی که حجم مورد معامله در معاملات بلوکی بسیار زیاد است، این فرآیند اغلب توسط سرمایهگذاران حقوقی ثبت شده و انجام میشود. به این نکته توجه نمایید که فرآیند معاملات بلوکی میتواند بر قیمت سهم مدنظر تاثیرگذار باشد به همین منظور برای اینکه این تاثیرپذیری و نوسانات احتمالی بسیار شدید نباشد تا سایر سرمایهگذاران را با تصمیمهای هیجانی روبهرو سازد، توافقات لازم به منظور خرید و فروش سهم بین خریدار و فروشنده در خارج از سیستم معاملاتی انجام میشود. به منظور شفافسازی و تفکیک این نوع از معاملات با معاملات عادی سهام در ایران، بازار دیگری تحت عنوان بازار بلوک شکل گرفته که خریداران و فروشندگان بلوکی در این بازار قادر هستند به معاملات خود بپردازند.
از نظر محدودیت حجمی و قیمتی در بازار بلوکی باید این موضوع را خاطر نشان کنیم که معاملات از لحاظ حجمی در این بازار باید چیزی حدود حداقل 50 برابر محدودیت حجم هر سفارش در بازار عادی سهام باشد و از نظر ارزش قیمتی نیز باید حداقل به 20 میلیارد ریال رسیده باشد. البته این مقدار برای بازارهای فرابورسی دارای قوانین مجزا و جزعیتری است. ساعات معامله در بازار بلوکی همانند بازار عادی سهام است. از نظر دامنه نوسان قیمتی نیز این بازار مانند بازار خرد عمل میکند و تغییراتی در آن لحاظ نشده است. میتوان گفت هر اتفاقی که برای یک سهم در بازار عادی سهام رخ دهد نظیر متوقف شدن و … در بازار بلوکی نیز همین امر رخ خواهد داد و غیر از فرآیند حجم و قیمت در پروسه معاملات، متغیرهای دیگر ثابت هستند. در این زمینه برای دانستن نکات مهم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- معاملاتی که در بازار بلوکی انجام میشوند از نظر نماد معاملاتی با نماد بازار عادی متفاوت است.
- معاملات بلوکی به نوعی در محاسبه قیمت پایانی سهم و تاثیرگذاری در شاخص کل نقشی ندارند.
- در بازار بلوکی سرمایهگذاران با کدگروهی قادر به معامله نخواهند بود.
معاملات عمده باید یکی از شرایط زیر را دارا باشند:
- تعداد سهام مورد معامله از درصد معینی از کل سهام آن شرکت بیشتر باشد.
- حجم معاملات آن، طی دوره معین از کل حجم معاملات بازار طی مدت معین، بیشتر باشد.
نحوه انجام معاملات بلوکی چگونه است؟
روند کار در بازار بلوکی و معاملات آن به این معاملات بلوکی چگونه انجام می شوند؟ شکل است که در گام اول پیشنهاد خرید توسط کارگزار خریدار در سامانه ثبت میشود و در نقطه مقابل پیشنهاد خرید توسط کارگزار پذیرندهی پیشنهاد، مورد تایید قرار میگیرد و فرآیند معامله در سیستم معاملاتی مورد تایید ناظر قرار گرفته و در سامانه جم ثبت میشود. حالت بعدی به این شکل است که پیشنهاد فروش توسط کارگزار ثبت شده و کارگزار خرید درنقطه مقابل پیشنهاد فروش را تایید کرده و پروسه معامله در سیستم معاملاتی مورد تایید ناظر قرار میگید و در نهایت مانند حالت اول معامله در سامانه جم ثبت خواهد شد.
آیا معاملات بلوکی قابل مشاهده و بررسی هستند؟
بله شما در هر زمان قادر هستید که روند معاملات بلوکی در بازار سرمایه را مورد بررسی قرار دهید به همین منظور میتوانید با مراجعه به سایت فناوری بورس تهران، بخش دیدهبان سایت، نمادهایی که کنارشان عدد 2 دارند را بررسی نمایید. این عدد کنار نماد نشاندهنده این است که معاملات بلوکی بر روی آنها انجام شده است.
آیا معاملات بلوکی بر روی رشد قیمت سهم تاثیر میگذارد؟
برای بررسی تاثیر معاملات بلوکی بر قیمت سهام باید بگوییم معمولا زمانی که در بازار روی یک سهم معاملات بلوکی انجام شود، سرمایهگذاران و سهامداران توقع رشد قیمتی سهم را خواهند داشت. این باور از این نشات میگیرد که قیمت تایید شده در فرآیند معاملات بلوکی بیشتر از قیمت خود سهم بر روی تابلو بازار بوده و همین امر منجر به ایجاد همچین فکر و باوری میشود. طبیعی است که بعد از آن تقاضای خرید بر روی سهم مدنظر بیشتر شده و همین امر به مراتب رشد قیمتی را برای سهم بوجود بیاورد.
بلوک یک شرکت چه زمانی ارزنده محسوب می شود؟
در اصل باید توجه داشته باشید که بلوک یک شرکت زمانی ارزنده محسوب میشود که در خلال آن، کرسی یا منسب هیئت مدیره به خریدار داده شود. در صورتی که بلوک کمتر از میزانی باشد که بخواهد جایگاه یا کرسی هیئت مدیره را به خریدار بدهد، قیمت آن میتواند همان قیمت سهام عادی درنظر گرفته شود. از سوی دیگر و در بعضی موارد، برخی سهام برای افرادی که درصدی از سهام شرکت را دارند ولی در مجمع انتخاب هیئتمدیره نیاز به رای بیشتری دارند، ارزش قابل ملاحظهای پیدا میکنند. در بازار بلوک برای اینکه خریداران دست به کار شوند و پیشنهادهای موجود را تایید کنند روشها و راههای متفاوتی را به منظور پرداخت درنظر میگیرند که این روشها میتوانند در قالب پرداخت نقدی و اقساط باشند. این یک امر طبیعی است که اگر بلوک یک شرکت به صورت اقساط مورد معامله قرار بگیرد، قیمت آن نیز بیشتر از حد معمول درنظر گرفته خواهد شد.
آیا ارزش معاملات بلوکی بر ارزش کل بازار تاثیرگذار است؟
این نکته شایان ذکر است که ارزش کل معاملات بازار از ارزش معاملات خرد، بلوک و عمده تشکیل میشود. پس با این تعریف متوجه میشویم که ارزش معاملات بلوکی بر ارزش کل بازار نیز تاثیرگذار خواهد بود. در این رابطه برای اینکه ارزش خالص بازار خرد را به دست بیاوریم کافی است که ارزش معاملات بلوک و عمده را از ارزش کل معاملات آن روز بازار کسر کنیم. برای مطالعه بیشتر در رابطه با ارزش معاملات میتوانید به مقاله ارزش معاملات در بورس مراجعه کنید.
بررسی نکات معاملات بلوکی چگونه انجام می شوند؟ مهم در پروسه معاملات بلوکی
- ساعات معامله در بازار بلوکی همانند بازار عادی سهام است.
- دامنه نوسان قیمتی در این بازار مانند بازار خرد است.
- معاملات بلوکی معمولا به صورت حراج ناپیوسته و فاصله زمانی هر 5 دقیقه یک بار برگزار میشود.
- همانطور که در بخشهای قبلی اشاره کردیم معاملات بلوکی در نمادی مجزا از بازار عادی سهم انجام میشود.
- وضعیت نماد در بازار عادی در هر حالتی که باشد، در بازار بلوکی نیز به همان شکل عمل میکند.
چه مشخصه ای در معاملات بلوکی وجود دارد؟
تا این بخش از مقاله متوجه شدیم که معاملات بلوکی در هر سهم با نماد دیگری در بازار مجزا انجام میشود. حجم سفارش در معاملات بلوکی بسیار بالا است و به همین دلیل، ممکن است در روند معاملات بازار، تغییرات بزرگی را به وجود بیاورد. نکات زیادی درباره معاملات بلوکی وجود دارد اما به صورت کلی این معاملات دارای دو مشخصه اصلی هستند:
- معاملات بلوکی از نظر حجمی، حداقل باید 50 برابر محدودیت هر سفارش در بازار عادی باشد.
- ارزش معاملات بلوکی از نظر قیمتی باید حداقل به 20 میلیارد ریال رسیده باشد.
پس معاملات بلوکی تنها معاملاتی در بازار بورس هستند که از نظر حجمی و قیمتی، شامل هیچ محدودیتی نمیشوند.
عرضه بلوکی چیست؟
در بخشهای قبلی متوجه شدیم که معاملات بلوکی به معاملاتی گفته میشود که محدودیتهای حجمی و قیمتی در آن رعایت نمیشود یا به عبارت دیگر، حجم معاملات در آن سنگین است و در نهایت منجر به ایجاد بازار جدیدی شده است. در ادامه قصد داریم به عرضه بلوکی در بازار بورس اشاره کنیم.
عرضه بلوکی در اصل قسمتی از معاملات بلوکی است که در آن، ارگانها و سازمانهای بزرگ بخش زیادی از سهام یک شرکت را عرضه میکنند. معمولا قبل از عرضه بلوکی سهام شرکتهای مختلف، اخبار آن در بازار منتشر میشود و خریداران میتوانند برای این موقعیت خود را آماده کنند. به عنوان مثال ممکن است اخباری با عنوان «عرضه بلوک 5 درصدی شرکت بیمهای» در بازار منتشر شود که پیرو این خبر، خریداران با مطالعه و بررسی بیشتر میتوانند موقعیت خود را برای خرید بلوکی مشخص کنند.
چه مشخصهای در معاملات بلوکی وجود دارد؟
تا این بخش از مقاله متوجه شدیم که معاملات بلوکی در هر سهم با نماد دیگری در بازار مجزا انجام میشود. حجم سفارش در معاملات بلوکی بسیار بالا است و به همین دلیل ممکن است در روند معاملات بازار، تغییرات بزرگی را به وجود بیاورد. نکات زیادی درباره معاملات بلوکی وجود دارد اما به صورت کلی این معاملات دارای دو مشخصه اصلی هستند:
- معاملات بلوکی از نظر حجمی، حداقل باید 50 برابر محدودیت هر سفارش در بازار عادی باشد.
- ارزش معاملات بلوکی از نظر قیمتی باید حداقل به 20 میلیارد ریال رسیده باشد.
پس معاملات بلوکی تنها معاملاتی در بازار بورس هستند که از نظر حجمی و قیمتی، شامل هیچ محدودیتی نمیشوند.
فیلتر معاملات بلوکی
معاملهگران میتوانند با استفاده از فیلتر زیر، معاملات بلوکی را در سایت مدیریت فناوری بورس تهران، شناسایی کنند. برای این کار لازم است فقط فیلتر مورد نظر را در سایت tse وارد کنید و با اعمال آن، معاملات بلوکی نمایش داده میشود. بعد از اعمال فیلتر اگر کنار نام یک نماد، عدد 2 نمایش داده شده باشد، آن معامله به صورت بلوکی انجام شده است. فیلتر معاملات بلوکی عبارت است از:
معاملات بلوکی چیست؟
فعالان بازار سرمایه، با اصطلاح «بلوک» کمابیش آشنا هستند. ولی احتمالا برخی از سهامداران با فرآیند دقیق معامله بلوکی آشنایی نداشته و هدف از این نوع معامله را نمیدانند. تا به حال به این فکر کردهاید که چرا معامله بلوکی انجام میشود؟ حجم معاملات در بلوک چقدر است؟ فرق بلوک با کد به کد چیست؟ آیا اثر مستقیم یا غیرمستقیم این اقدام را بر سهم مشاهده کردهاید؟ آیا معاملات بلوکی باعث رشد قیمت سهم میشوند؟ در این مقاله قصد داریم به تعریف معاملات بلوکی و پاسخ این سوالات بپردازیم.
آیا با انواع معامله، آشنا هستید؟
معاملات در بازار اوراق بهادار به خرد، بلوک و عمده تقسیم میشوند. در معاملات بلوک و عمده، حجم بیشتر و قابل توجهی از سهام شرکت، معامله میشود. قیمت سهام این نوع معاملات معمولا از معاملات خرد بالاتر است و سازوکار انجام معامله و تسویه نیز تفاوتهایی با معاملات خرد دارد. معامله عمده بر اساس زمان تسویه بها به دو نوع «عادی» و «شرایطی» تقسیم میشوند. فرایندی که طی آن، سهام موضوع فروش به خریداران بالقوه عرضه شده و در نتیجه، آن سهام در سیستم معاملاتی خریداری میشود. میان معاملات عمده عادی و عمده، شرایط مشترکی وجود دارد. اما شیوه تحقق معاملات عمده شرایطی، روال متفاوتی را طی میکند. در معاملات عمده عادی، مبادله طرفین، ظرف ۳ روز انجام میشود. اما در معاملات عمده شرایطی، در حالی که انتقال سهام در زمان قطعیت معامله صورت میگیرد، پرداخت بخشی از بها، خارج از سازوکار بورس یا فرابورس و بهصورت مدتدار انجام میپذیرد.
منظور از معاملات بلوکی چیست؟
سفارش خرید یا فروش بخش بزرگی از سهام یک شرکت را «معامله بلوکی» میگویند. این معامله با یک قیمت توافقی معین، میان خریدار و فروشنده، انجام میشود. قواعد مربوط به محدودیت حجمی و محدودیت قیمتی در معامله بلوکی، رعایت نمیشود. بهطور معمول، سرمایهگذاران حقوقی وارد این معاملات میشوند. با توجه به نقد شوندگی سهام، معاملات بلوکی قیمت آن را تحت تاثیر قرار میدهد. برای جلوگیری از این تاثیرات شدید، خریدار و فروشنده در خارج از سیستم معاملاتی روی قیمت معامله، توافق میکنند. معاملات بلوکی با عنوان «سفارشهای بلوکی» هم شناخته میشوند. در ایران، بازار جداگانهای برای انجام این معاملات ایجاد شده که به آن «بازار بلوک» گفته میشود.
در بیشتر موارد، سرمایه گذاران میتوانند سهام و حق تقدم قابل معامله بورسی را در شرایطی که حجم آن حداقل ۵۰ برابر محدودیت حجم هر سفارش در بازار عادی – یا ارزش معامله آن معادل ۲۰ میلیارد ریال – باشد را در بازار معاملات بلوک معامله کنند، البته به شرطی که این پیشنهاد مشمول نصابهای معامله عمده نباشد. حداقل و حداکثر تعداد سهام قابل معامله در معاملات بلوک برای شرکتهای فرابورسی نیز به شرح زیر است:
«شرکتهایی که تعداد سهام پایه آنها بـیش از سه میلیـارد سهم باشد، بزرگتر یا مساوی نیم و کمتر از یک درصد تعداد سهام پایه و برای شرکتهایی کـه تعداد سهام پایه آنها کمتر یا مساوی سه میلیارد سهم باشد، بزرگتر یا مساوی یک و کمتر از پـنج درصـد تعداد سهام پایه و این مقدار باید کوچکتر از سازوکار معاملات عمده باشد.» ساعت آغاز، خاتمه و طول هر جلسه معاملاتی مانند بازار عادی است. دامنه نوسان مجاز قیمت نیز مانند بازار معاملات خرد است. قیمت مرجع روزانه برای بازار معاملات بلوک، معادل قیمت مرجع همان روز بازار عادی است. سایر شرایط معاملات بلوک، مشابه معامله در نماد اصلی است. وقتی نماد معاملاتی سهم در بازار عادی متوقف باشد، نماد معاملاتی سهم در بازار بلوک نیز متوقف خواهد بود. معاملات در بازار بلوک در نمادی مجزا از معاملات بازار عادی صورت میگیرد و در محاسبه قیمت پایانی و شاخصهای فرابورس لحاظ نمیشود. در بازار بلوک، فقط سفارش محدود قابلاجرا بوده و استفاده از کد معاملاتی گروهی در این بازار مجاز نیست.
معاملات بلوکی چگونه انجام میشوند؟
ابتدا پیشنهاد خرید یا فروش توسط کارگزار مربوطه در سامانه معاملات بلوک با قیمت معین ثبت میشود. کارگزار پذیرنده پیشنهاد، قیمت پیشنهادی را در سامانه را میپذیرد. درصورتیکه پیشنهاد فروش «با امکان تسویه خارج از پایاپای» باشد، کارگزار پذیرنده پیشنهاد فروش، میتواند پیشنهاد ارائه شده را با یکـی از شروط «صرفاً خارج از پایاپای» یا «نقدی و خارج از پایاپای» بپذیرد. درصورتیکه روش تسویه پیشنهاد فروش ارائـه شـده «صـرفاً نقـدی» باشد، سفارشهای تطبیق یافته جهت تائیـد بـه بـورس / فرابـورس ارسـال میشود. در صورتی که روش تسـویه پیشـنهاد فـروش ارائـه شـده، «بـا امکـان تسویه خارج از پایاپای» باشـد، درخواسـت کـارگزار پذیرنده پیشـنهاد، برای کارگزار پیشنهاد دهنده فـروش ارسـال میشود. در ایـن صـورت حالتهای زیر ممکن است اتفاق بیفتد:
در صــورت تائیــد تســویه خــارج از پایاپــای توســط کــارگزار پیشنهاد دهنده فروش، سفارش تطبیق یافته با عنـوان تسـویه خـارج از پایاپای به بورس/ فرابورس ارسال میشود.
در صورت عدم تائید تسویه خارج از پایاپـای توسـط کـارگزار پیشنهاد دهنده فروش، به شرط این که کـارگزار پذیرنـده پیشـنهاد، شرط «نقدی و خارج از پایاپای» را پذیرفتـه باشـد، معاملـه بـا عنـوان تسویه نقدی جهت تائید به بورس/ فرابورس ارسال میشود.
در صورت عدم تائید تسویه خارج از پایاپـای توسـط کـارگزار پیشنهاد دهنده فروش، به شرط این که کـارگزار پذیرنـده پیشـنهاد، شرط «صرفاً خارج از پایاپای» را پذیرفته باشد، درخواست کـارگزار پذیرنـده پیشـنهاد رد میشود و پیشـنهاد فـروش، مجـدداً در سـامانه معاملات بلوک ثبت میشود.
در صورت عدم مغایرت سفارشهای تطبیق یافته با قـوانین و مقـررات، بورس/ فرابورس معامله را تائیـد مینماید معاملات بلوکی چگونه انجام می شوند؟ و سـفارشهـای تطبیـق یافتـه جهت انجام معامله و ثبت نهـایی بـه سـامانه معـاملات ارسـال و در نمـاد معاملاتی مربوط به بازار بلوک ثبت میشود.
چگونه معاملات بلوکی را مشاهده کنیم؟
برای مشاهده معاملات بلوکی باید به سایت مدیریت فناوری بورس مراجعه کنید. در دیده بان این سایت، نمادهایی که کنارشان عدد «۲» زده شده، یعنی معامله بلوکی روی آنها صورت گرفته است؛ مثلا ونیکی ۲٫
آیا ارزش معاملات بلوکی در ارزش معاملات کل بازار اثر دارد؟
ارزش کل معاملات شامل ارزش معاملات خرد، بلوک و عمده است. برای به دست آوردن ارزش معاملات خرد بازار، لازم است از ارزش کل معاملات، ارزش معاملات بلوک و عمده را کسر کنیم تا ارزش خالص خرد حاصل شود.
آیا معامله بلوکی باعث رشد قیمت سهم میشود؟
وقتی روی یک نماد، معامله بلوکی انجام میشود، سهامداران انتظار رشد قیمتی را خواهند داشت. دلیل آن این است که در بیشتر موارد، قیمت بلوک معامله شده بالاتر از قیمت خود سهم روی تابلو است. همین موضوع میتواند بر تقاضای سهم اثر بگذارد و باعث رشد قیمتی آن شود. بهعنوان مثال اگر ملی مس ایران، عرضهکننده بلوک باشد و قیمت مدنظر برای فروش از قیمت تابلو بالاتر باشد، سهم فملی، مورد توجه قرار گرفته و رشد قیمتی را تجربه خواهد کرد. معمولا با انتشار آگهی عرضه بلوک با قیمتی بالاتر از تابلو، معاملات سهم با موجی از تقاضا همراه خواهند شد، حتی اگر معامله بلوکی صورت نگیرد. تاثیر یک معامله بلوکی بر قیمت تابلوی یک سهم در دو حالت میتواند معقول باشد:
حالت اول: با انجام معاملات بلوکی، تغییر مدیریتی در آن شرکت اتفاق بیفتد. به عبارتی یا اندازه بلوک بالاتر از ۵۰ درصد باشد یا خریدار بتواند با مالکیت آن سهم، صاحب کرسی مدیریتی شود. بر این اساس و با توجه به سیاستهای سهامدار جدید که در روند فعالیت آتی شرکت تاثیر گذار است، قیمت سهم در بازار افزایش مییابد.
حالت دوم: خریداری به دنبال بلوک است که برای در اختیار گرفتن یک عضو هیئتمدیره با کسری سهم مواجه است و به هر قیمتی میخواهد سهم را از بازار جمعآوری نماید. این اقدام سهامدار باعث رشد قیمتی سهم خواهد شد.
فرق معامله بلوکی با کد به کد چیست؟
رویه کار در کد به کد به این صورت است که یک کد معاملاتی برای یک سهم سفارش، خرید و فروش را همزمان قرار میدهد. بهعنوان مثال، ممکن است یک کد حقوقی، چندین کد حقیقی برای خود داشته باشد و زمانی که سهم، شرایط مناسبی برای رشد داشته باشد با کد حقوقی سفارش فروش و با کد حقیقی سفارش خرید ثبت میکند و باعث رشد قیمتی سهم میشود. به این ترتیب، سود خوبی نصیب کد حقیقی خریدار میشود. البته همین حالت در جهت منفی و در هنگام کاهش قیمت سهم نیز وجود دارد. در واقع کد به کد، معاملهای صوری جهت اثرگذاری بر قیمت سهم است. در حالی که در معامله بلوکی، کدهای خریدار و فروشنده متفاوت هستند و هدف فقط اثرگذاری بر قیمت نیست. گاهی شرکت، بلوک برخی شرکتهای زیرمجموعه خود را به دلیل زیان ده بودن واگذار میکند تا از این طریق بر اصلاح مالی خود اثر مثبت بگذارد.
بلوک شرکت در چه صورتی ارزنده است؟
یک بلوک در شرایطی میتواند ارزنده باشد معاملات بلوکی چگونه انجام می شوند؟ که بتواند کرسی هیئت مدیره را به خریدار بدهد. اما در حالتی که بلوک، کمتر از حدی باشد که یک کرسی را بدهد قیمت آن میتواند معادل قیمت سهام عادی باشد. از سوی دیگر و در بعضی موارد، برخی سهام برای افرادی که درصدی از سهام شرکت را دارند ولی در مجمع انتخاب هیئتمدیره نیاز به رای بیشتری دارند، ارزش قابل ملاحظهای پیدا میکنند. در این حالت به آن بلوک کوچک، «سهام طلایی» گفته میشود. بد نیست بدانید که بلوکهای مدیریتی سهام معمولا ارزش ریالی بالایی دارند. برای اینکه خریداران به خرید تشویق شوند، روشهای پرداخت متعددی مثل نقد و اقساط پیشبینی میشود. وقتی بلوک بهصورت اقساط فروخته شود، با توجه به ارزش زمانی پول، قیمت را بالاتر میبرد. در هر صورت، ارزش یک بلوک سهام با توجه به داراییها و وضعیت شرکت میتواند برای خریدار جذاب باشد.
معاملات بلوکی چیست و چه کاربردی در بازار سرمایه دارد؟
معاملات بلوکی چیست؟ این معاملات چه کارکردی در بازار سرمایه دارد و چرا بسیاری از سرمایه گذاران از این تکنیک برای شناسایی برخی سهام در بازار استفاده می کنند؟ در اینم مقاله قصد داریم توضیح دهیم که چگونه معاملات بلوکی میتواند موجب افزایش قیمت سهم در ایندعه شود و چه شرایطی برای این کار مورد نیاز می باشد.
تابلوخوانی در بورس در سایت مدیریت فناوری بورس تهران به یکی از محبوب ترین روش های معاملاتی در کنار تحلیل بنیادی و تکنیکال برای سرمایه گذاران به حساب می آید و چه بسا سرمایه گذاران زیادی از تابلو خوانی به عنوان یک روش تکمیلی برای خرید و فروش خود استفاده می کنند.
شاید بارها شنیده باشید که در فلان سهم کد به کد و یا معامله بلوکی انجام شده است ولی هیچگاه آن را درک نکرده اید و منبع مطالعاتی خوبی هم برای آن پیدا نکرده اید. در ابن نوشتار قصد دارم در خصوص معاملات بلوکی و مفهوم آن در خرید و فروش سهام صحبت کنم.
معاملات بلوکی به چه معاملاتی گفته میشود؟
معاملات بلوکی به معاملاتی گفته می شود که در آن حجم و محدودیت قیمتی وجود ندارد. برای شرکت های بورسی زمانی معامله بلوکی انجام می شود که حجم معاملات سهام و یا حق تقدم سهام 50 برابر محدودیت حجم هر سفارش در بازار باشد و یا معاملاتی که ارزش معامله آن بیشتر از 2 میلیارد تومان باشد. این معاملات معمولا در زمان معاملات بازار انجام می شود و شرایط آن همانند بازار عادی می باشد یعنی سهم در دامنه مجاز خود معامله می شود. معمولا معاملات بلوکی در یک بازار جدا انجام می شود و دلیل آن هم بیشتر مربوط به این است که حجم معاملات انجام شده تاثیراتی در قیمت سهم در بازار ایجاد نکند.
شکل زیر فرایند معاملات بلوکی را نشان می دهد.
چند نکته معاملات بلوکی چگونه انجام می شوند؟ درباره معاملات بلوکی:
نکته 1:
در دیده بان بازار نمادهایی که معاملات بلوکی دارند؛ در کنار نماد خود شماره 2 را دارند به عنوان مثال معامله بلوکی نماد وامید در نماد وامید2 انجام می شود.به عنوان مثال در شکل زیردر نمادهای تبرک، وسینا و زاگرس معاملات بلوکی انجام شده است. به عنوان مثال در نماد وسینا 97 میلیون برگ سهم در قیمت 1123 ریال معامله بلوکی انجام شده است.
شکل زیر نیز صفحه معاملات بلوکی در نماد وسینا را انجام می دهد.
نکته 2:
در خصوص بررسی ارزش معاملات روزانه باید این نکته را مورد توجه قرار داد که باید ارزش معاملات بلوکی را از ارزش معاملات روزانه کسر کرد تا ارزش معاملات خالص روزانه بازار را بدست آورد که قابلیت استناد داشته باشد
نکته 3:
معمولا شنیده اید زمانی که شاخص کل روزانه منفی باشد در برخی نمادهای بازار ممکن است معامله بلوکی انجام شود. این معاملات به منظور مثبت کردن شاخص کل و یا کم کردن اثر منفی شاخص کل انجام می شود و اصطلاحا میگویند در نماد مورد نظر معاملات بلوکی انجام شده است. بنابراین باید معاملات بلوکی را در هر روز مشخص کرد و اثرات آن را بر روی شاخص کل مشاهده کرد. چرا که ممکن است شاخص کل مثبت باشد و شما فکر کنید که بازار هم مثبت است در صورتی که بسیاری از نمادهای بازار منفی باشد و تنها معاملات بلوکی در یک سهم موجب رشد شاخص شده است.
نکته 4:
در گزارش روزانه بورس کلیه معاملات بلوکی منتشر میشود و با مراجعه به آن گزارش می توان دریافت که معامله بلوکی در چه نمادهایی و با چه حجمی و در چه قیمتی انجام شده است.
نکته 5:
گاهی اوقات ممکن است شنیده باشید که معاملات بلوکی در یک سهم ممکن است موجب رشد قیمتی سهم شود. این جمله درست است و مربوط به سطح انتظارات سرمایه گذاران می باشد چرا که عموما ارزش گذاری بلوک بالاتر از قیمت تابلو می باشد و به همین دلیل انتظار بازار این است که قیمت سهم رشد کند. به عنوان مثال قیمت سهم ایران خودرو 240 تومان بود و زمانی که معامله بلوک 15 درصدی این سهم در قیمت 402 تومان منتشر شد قیمت سهم تا 310 تومان رشد کرد و بعد از اینکه برای بلوک خریداری نیامد و عرضه آن لغو شد قیمت سهم دوباره تا 240 تومان کاهش یافت.
پس زمانی که آگهی بلوکی سهمی منتشر می شود حتما باید معاملات آن را رصد کرد و اثرات قیمتی سهم را مد نظر داشت.
معاملات بلوکی چگونه موجب رشد قیمت سهم می شود؟
زمانی که نمادهای دارای معاملات بلوکی در بازار سرمایه را چک میکنید میبینید که به عنوان مثال معاملات بلوکی بین حقیقی ها و یا حقوقی ها انجام شده است. به طور کلی معاملات بلوکی به صورت زیر انجام می شود:
- معامله بلوکی از حقیقی به حقوقی: در این معامله جابه جایی سهم توسط یک حقیقی به یک حقوقی انجام می شود. معمولا این نوع معامله اثرات چندانی بر قیمت سهم ندارد.
- معامله بلوکی از حقیقی به حقیقی: در این معامله جابه جایی سهم توسط یک حقیقی به یک حقیقی دیگر انجام می شود. معمولا این نوع معامله هم اثرات چندانی بر قیمت سهم ندارد.
- معامله بلوکی از حقوقی به حقوقی: در این معامله جابه جایی سهم توسط یک حقوقی به یک حقیقی انجام می شود. معمولا این نوع معامله هماثرات چندانی بر قیمت سهم ندارد.
معامله بلوکی از حقوقی به حقیقی: در این معامله جابه جایی سهم توسط یک حقوقی به یک حقیقی انجام می شود. زمانی که این جا به جایی انجام شد حتما باید معاملات سهم را رصد کنید و به دنبال یک موقعیت معاملاتی مناسب باشید چرا که وقتی یک حقیقی سهمی را از حقوقی خریداری میکند معمولا دارای یک برنامه برای افزایش قیمت سهم می باشد و از آنجا که قادر به خرید حجم مناسب سهم در بازار نیست با یک حقوقی توافق کرده و آن تعداد سهم را در درصد های بالاتری نسبت به قیمت تابلو از حقوقی خریداری میکند و پس از این معامله بلوکی اقدام به افزایش قیمت سهم می کند. از آنجا که این رفتار بارها در بازار اتفاق افتاده است پس می توان گفت که سرمایه گذاران نیز نسبت به این معامله حساس شده و اقدام به خرید سهم می کنند و همین موضوع باعث افزایش قیمت سهم می شود. اما اینکه آن بازیگر چه سهمی را برای خرید انتخاب میکند را باید در مقاله سهام شناور و اثرات ان بر قیمت سهم و سپس در مقاله سفته بازی در سهم مطالعه کنید.
فیلتر معاملات بلوکی در بورس
برای نوشتن فیلتر معاملات بلوکی در بورس کافی است دستور زیر را در دیده بان بازار و در بخش فیلتر نویسی کپی و سپس آن را اجرا کنید.
‘l18)[(l18).length-1]==’2)
تفاوت معاملات بلوکی و کد به کد کردن در چیست؟
در بخش های قبل در خصوص کد به کد کردن در معاملات صحبت کردیم و گفتیم که کد به کد کردن در جهت افزایش قیمت سهام صورت می گیرد و معمولا با توافق بین خریدار و فروشنده که صورت می گیرد که فروشنده معمولا حقوقی و خریدار معمولا حقیقی می باشد . حال ممکن است این دو سرمایه گذار متفاوت باشند و یا اینکه ممکن است حقوقی سهم را به کد های حقیقی که در واقع کد های شخصی است منتقل کند و گپس از آن برنامه افزایش قیمت سهام را داشته باشد. اما در معاملات بلوکی قضیه اندکی فرق دارد. ممکن است شرکتی برخی از شرکت های زیان ده خود را به دلیل اصلاح ساختار مالی به صورت بلوکی و در قالب نقد و اقساط واریز کند و یا اینکه شرکتی قبلا سهامی را به صورت بلوکی در بازار به قیمت هر سهم 450 تومان خریده و پس از گذشت زمان و با رشد قیمت سهم قصد دارد آن را به صورت بلوکی و به قیمت بالاتر به فروش برساند و سود شناسایی کند.
معاملات بلوکی چگونه انجام میشوند؟
ساعد نیوز: سفارش خرید یا فروش بخش بزرگی از سهام یک شرکت را «معامله بلوکی» میگویند, که در این مطلب به توضیح آن می پردازیم.
منظور از معاملات بلوکی چیست؟
سفارش خرید یا فروش بخش بزرگی از سهام یک شرکت را «معامله بلوکی» می گویند. این معامله با یک قیمت توافقی معین، میان خریدار و فروشنده، انجام می شود. قواعد مربوط به محدودیت حجمی و محدودیت قیمتی در معامله بلوکی، رعایت نمی معاملات بلوکی چگونه انجام می شوند؟ شود. به طور معمول، سرمایه گذاران حقوقی وارد این معاملات می شوند. با توجه به نقد شوندگی سهام، معاملات بلوکی قیمت آن را تحت تاثیر قرار می دهد. برای جلوگیری از این تاثیرات شدید، خریدار و فروشنده در خارج از سیستم معاملاتی روی قیمت معامله، توافق می کنند. معاملات بلوکی با عنوان «سفارش های بلوکی» هم شناخته می شوند. در ایران، بازار جداگانه ای برای انجام این معاملات ایجاد شده که به آن «بازار بلوک» گفته می شود.
در بیشتر موارد، سرمایه گذاران می توانند سهام و حق تقدم قابل معامله بورسی را در شرایطی که حجم آن حداقل ۵۰ برابر محدودیت حجم هر سفارش در بازار عادی – یا ارزش معامله آن معادل ۲۰ میلیارد ریال – باشد را در بازار معاملات بلوک معامله کنند، البته به شرطی که این پیشنهاد مشمول نصاب های معامله عمده نباشد. حداقل و حداکثر تعداد سهام قابل معامله در معاملات بلوک برای شرکت های فرابورسی نیز به شرح زیر است:
«شرکت هایی که تعداد سهام پایه آن ها بـیش از سه میلیـارد سهم باشد، بزرگ تر یا مساوی نیم و کمتر از یک درصد تعداد سهام پایه و برای شرکت هایی کـه تعداد سهام پایه آن ها کمتر یا مساوی سه میلیارد سهم باشد، بزرگ تر یا مساوی یک و کمتر از پـنج درصـد تعداد سهام پایه و این مقدار باید کوچک تر از سازوکار معاملات عمده باشد.» ساعت آغاز، خاتمه و طول هر جلسه معاملاتی مانند بازار عادی است. دامنه نوسان مجاز قیمت نیز مانند بازار معاملات خرد است. قیمت مرجع روزانه برای بازار معاملات بلوک، معادل قیمت مرجع همان روز بازار عادی است. سایر شرایط معاملات بلوک، مشابه معامله در نماد اصلی است. وقتی نماد معاملاتی سهم در بازار عادی متوقف باشد، نماد معاملاتی سهم در بازار بلوک نیز متوقف خواهد بود. معاملات در بازار بلوک در نمادی مجزا از معاملات بازار عادی صورت می گیرد و در محاسبه قیمت پایانی و شاخص های فرابورس لحاظ نمی شود. در بازار بلوک، فقط سفارش محدود قابل اجرا بوده و استفاده از کد معاملاتی گروهی در این بازار مجاز نیست.
معاملات بلوکی چگونه انجام می شوند؟
ابتدا پیشنهاد خرید یا فروش توسط کارگزار مربوطه در سامانه معاملات بلوک با قیمت معین ثبت می شود. کارگزار پذیرنده پیشنهاد، قیمت پیشنهادی را در سامانه را می پذیرد. درصورتی که پیشنهاد فروش «با امکان تسویه خارج از پایاپای» باشد، کارگزار پذیرنده پیشنهاد فروش، می تواند پیشنهاد ارائه شده را با یکـی از شروط «صرفاً خارج از پایاپای» یا «نقدی و خارج از پایاپای» بپذیرد. درصورتی که روش تسویه پیشنهاد فروش ارائـه شـده «صـرفاً نقـدی» باشد، سفارش های تطبیق یافته جهت تائیـد بـه بـورس / فرابـورس ارسـال می شود. در صورتی که روش تسـویه پیشـنهاد فـروش ارائـه شـده، «بـا امکـان تسویه خارج از پایاپای» باشـد، درخواسـت کـارگزار پذیرنده پیشـنهاد، برای کارگزار پیشنهاد دهنده فـروش ارسـال می شود. در ایـن صـورت حالت های زیر ممکن است اتفاق بیفتد:
در صــورت تائیــد تســویه خــارج از پایاپــای توســط کــارگزار پیشنهاد دهنده فروش، سفارش تطبیق یافته با عنـوان تسـویه خـارج از پایاپای به بورس/ فرابورس ارسال می شود.
در صورت عدم تائید تسویه خارج از پایاپـای توسـط کـارگزار پیشنهاد دهنده فروش، به شرط این که کـارگزار پذیرنـده پیشـنهاد، شرط «نقدی و خارج از پایاپای» را پذیرفتـه باشـد، معاملـه بـا عنـوان تسویه نقدی جهت تائید به بورس/ فرابورس ارسال می شود.
در صورت عدم تائید تسویه خارج از پایاپـای توسـط کـارگزار پیشنهاد دهنده فروش، به شرط این که کـارگزار پذیرنـده پیشـنهاد، شرط «صرفاً خارج از پایاپای» را پذیرفته باشد، درخواست کـارگزار پذیرنـده پیشـنهاد رد می شود و پیشـنهاد فـروش، مجـدداً در سـامانه معاملات بلوک ثبت می شود.
در صورت عدم مغایرت سفارش های تطبیق یافته با قـوانین و مقـررات، بورس/ فرابورس معامله را تائیـد می نماید و سـفارش هـای تطبیـق یافتـه جهت انجام معامله و ثبت نهـایی بـه سـامانه معـاملات ارسـال و در نمـاد معاملاتی مربوط به بازار بلوک ثبت می شود.
چگونه معاملات بلوکی را مشاهده کنیم؟
برای مشاهده معاملات بلوکی باید به سایت مدیریت فناوری بورس مراجعه کنید. در دیده بان این سایت، نمادهایی که کنارشان عدد «۲» زده شده، یعنی معامله بلوکی روی آن ها صورت گرفته است؛ مثلا ونیکی ۲٫
آیا ارزش معاملات بلوکی در ارزش معاملات کل بازار اثر دارد؟
ارزش کل معاملات شامل ارزش معاملات خرد، بلوک و عمده است. برای به دست آوردن ارزش معاملات خرد بازار، لازم است از ارزش کل معاملات، ارزش معاملات بلوک و عمده را کسر کنیم تا ارزش خالص خرد حاصل شود.
آیا معامله بلوکی باعث رشد قیمت سهم می شود؟
وقتی روی یک نماد، معامله بلوکی انجام می شود، سهامداران انتظار رشد قیمتی را خواهند داشت. دلیل آن این است که در بیشتر موارد، قیمت بلوک معامله شده بالاتر از قیمت خود سهم روی تابلو است. همین موضوع می تواند بر تقاضای سهم اثر بگذارد و باعث رشد قیمتی آن شود. به عنوان مثال اگر ملی مس ایران، عرضه کننده بلوک باشد و قیمت مدنظر برای فروش از قیمت تابلو بالاتر باشد، سهم فملی، مورد توجه قرار گرفته و رشد قیمتی را تجربه خواهد کرد. معمولا با انتشار آگهی عرضه بلوک با قیمتی بالاتر از تابلو، معاملات سهم با موجی از تقاضا همراه خواهند شد، حتی اگر معامله بلوکی صورت نگیرد. تاثیر یک معامله بلوکی بر قیمت تابلوی یک سهم در دو حالت می تواند معقول باشد:
حالت اول: با انجام معاملات بلوکی، تغییر مدیریتی در آن شرکت اتفاق بیفتد. به عبارتی یا اندازه بلوک بالاتر از ۵۰ درصد باشد یا خریدار بتواند با مالکیت آن سهم، صاحب معاملات بلوکی چگونه انجام می شوند؟ کرسی مدیریتی شود. بر این اساس و با توجه به سیاست های سهامدار جدید که در روند فعالیت آتی شرکت تاثیر گذار است، قیمت سهم در بازار افزایش می یابد.
حالت دوم: خریداری به دنبال بلوک است که برای در اختیار گرفتن یک عضو هیئت مدیره با کسری سهم مواجه است و به هر قیمتی می خواهد سهم را از بازار جمع آوری نماید. این اقدام سهامدار باعث رشد قیمتی سهم خواهد شد.
دیدگاه شما