ارزش کل معاملات چگونه محاسبه می‌شود؟

جدول نحوه محاسبه اعیانی املاک شهر تهران برای اجرا در سال ۱۳۹۹

سهام شناور آزاد در بورس به همراه نحوه محاسبه و تاثیرش بر معاملات

سهام شناور در بورس به چه معناست و چه اهمیتی دارد؟ سهام شناور آزاد بر قیمت موثر است؟ ما در مقاله از شرکت کارگزاری سرمایه و دانش به زبان ساده سهام شناور را به شما معرفی کرده‌ایم.

بازار بورس دنیای گسترده‌ای از اصطلاحات است ارزش کل معاملات چگونه محاسبه می‌شود؟ که آشنایی با هریک از آن‌ها می‌تواند نقش پررنگی در سرمایه‌گذاری منطقی و پربازده داشته باشد و ریسک معاملات را به‌ طور مؤثر کاهش دهد. عوامل و شاخص‌های مختلفی وجود دارند که می‌توانند به افزایش وضوح وضعیت بازار و امکان تحلیل و پیش‌بینی بورس و ارزش سهام شرکت‌های عضو این بازار مالی توسط سرمایه‌گذاران کمک کنند و زمان مناسب برای معامله سهام را به سهامداران نشان دهند. یکی از عوامل مؤثر در تصمیم فعالان بازار بورس و اصطلاحات رایج میان آن‌ها، سهام شناور آزاد است که قدرت تحلیل بازار را افزایش می‌دهد و تأثیر چشمگیری در ارزش سهام شرکت‌ها دارد. در ادامه مطلب می‌توانید با این موضوع که سهم شناور چیست و چگونگی تأثیر سهام شناور بر بازار و روند معاملات بورس و نحوه محاسبه آن آشنا شوید و سود خود را بر پایه دانش تخصصی بازار افزایش دهید.

سهام شناور چیست؟

سهام عرضه‌ شده یک شرکت در دست دو گروه از سهامداران قرار می‌گیرد. بخش بزرگی از این سهام به سهامداران راهبردی (Closely-held Shares) تعلق دارد که سرمایه‌گذاری آن‌ها به‌ صورت بلندمدت است و قصد فروش سهام خود را ندارند. هدف این سهامداران معمولاً به‌ منظور ورود و تأثیر در مدیریت شرکت است و دقیقاً به همین دلیل، بخش زیادی از سهام شرکت را خریداری می‌کنند. بسیاری از فعالان و سرمایه‌گذاران از ورود و خروج این افراد به سهم شرکت، سیگنال‌های مطلوب و کارآمدی دریافت می‌کنند. زیرا فروش سهام از جانب تعدادی از سهامداران راهبردی می‌تواند نشانه‌هایی از ریزش یا اصلاح در آینده نه‌ چندان دور باشد.

بخش دیگری از سهام شرکت در دست افراد عادی قرار دارد که از افراد حقیقی یا حقوقی تشکیل می‌شوند. این افراد قصد سرمایه‌گذاری بلندمدت در شرکت را ارزش کل معاملات چگونه محاسبه می‌شود؟ ندارند و تنها تعداد کمی از سهام شرکت را در مدت کوتاهی خرید وفروش می‌کنند. این دسته افراد تأثیر چندانی بر نوسانات قیمت سهام شرکت ندارند. درواقع به تعداد سهامی از یک شرکت که به ‌صورت روزانه توسط سهامداران عادی در بازار مالی خرید وفروش می‌شوند، سهام شناور آزاد یا Floating Stock می‌گویند.

نحوه محاسبه سهام شناور آزاد در بورس

همان‌طور که بیان شد، سهام شناور یک شرکت قابلیت خرید وفروش دارند و در میان فعالان عادی دست‌ به‌ دست می‌شوند. اگر تعداد سهم متعلق به سهامداران راهبردی و سهام غیرقابل معامله (سهامی که به دلایل متفاوت، محدودیت موقت بر آن‌ها اعمال می‌شود و برای مدتی قابل خرید و فروش نیستند) را از کل سهام شرکت کم کنیم، عددی به دست می‌آید که نشان‌دهنده تعداد سهام شناور آزاد آن شرکت است. بنابراین، این سهام را می‌توان با استفاده ارزش کل معاملات چگونه محاسبه می‌شود؟ از فرمول زیر محاسبه کرد:
سهام شناور = (تعداد سهم سهامداران راهبردی + تعداد سهام غیرقابل معامله) - کل سهام شرکت

مثالی برای محاسبه سهام شناور آزاد

برای درک بهتر این مطلب، فرض کنید تعداد سهام منتشرشده یک شرکت 1 میلیون است که 200 هزار سهم از میان آن‌ها به دلیل دوره توقف عرضه اولیه قابل معامله نیستند. در این میان، دو سهامدار راهبردی الف و ب نیز صاحب به ترتیب 300 هزار و 350 هزار سهم شرکت هستند. آنچه در دستان سهامداران عادی باقی می‌ماند و به‌ صورت روزانه معامله می‌شود، تنها 150 هزار سهم از کل سهام منتشر شده است. درواقع به این تعداد سهم که توسط فعالان عادی خرید و فروش می‌شوند، سهام شناور آزاد گفته می‌شود. در این مثال، درصد سهم آزاد 15 درصد است.

تأثیر سهام شناور بر قیمت سهم و تصمیم سهامداران

هرچه میزان سهام آزاد شرکت بیشتر باشد، امکان سقوط و رشد هیجانی و کوتاه‌مدت قیمت سهام آن شرکت کاهش پیدا می‌کند. این یعنی سهامداران عادی و حجم معاملات شرکت بیشتر بوده و نوسان ارزش سهم و تأثیر سهامداران راهبردی و مدیران بر قیمت سهام کاهش می‌یابد. این در حالی است که در شرکت‌هایی با سهام آزاد کم، دست سودجوها و سهامداران راهبردی برای مانور دادن، تأثیرات هدف‌دار بر قیمت سهام و سفته‌بازی در سهم افزایش می‌یابد. بنابراین هرچه میزان سهام آزاد شرکت بیشتر باشد، ریسک خرید سهام، کاهش بیشتری به چشم می‌بیند. البته لازم به ذکر است که دقیقاً به همین دلیل افزایش ارزش سهام و بازدهی سرمایه نیز با سرعت کمتری اتفاق می‌افتد، اما سرمایه‌گذاران به خرید سهام این نوع شرکت‌ها به دلیل ریسک کمتر آن‌ها تمایل بیشتری نشان می‌دهند.

برای درک بهتر این مسئله، فرض کنید سهامداران شرکت ذکر شده در مثال قبلی با 15 درصد شناوری برای افزایش ارزش سهام خود اقدام به خرید بخشی از سرمایه خود کنند. این می‌تواند یک سیگنال مثبت عالی برای فعالان عادی باشد و آن‌ها نیز به خرید سهام این شرکت ترغیب شوند. با افزایش تقاضا و نبود عرضه برای سهام این شرکت، قیمت سهام روند صعودی پیدا می‌کند. این امر دقیقاً یکی از ترفندهای سفته‌بازی است که در بسیاری از شرکت‌ها با شناوری سهم پایین انجام می‌شود. معمولاً به دلیل ریسک بالا و احتمال سفته‌بازی و انحراف جهت معاملات متناسب با اهداف مدیران و سهامداران راهبردی، تمایل فعلان بازار بورس برای خرید سهام این دسته شرکت‌ها کمتر است. این در حالی است که برای اعمال اینگونه تغییرات بر قیمت سهام شرکت‌هایی با شناوری بیشتر، به خرید حجم بسیار بالایی از سهام نیاز است دستکاری قیمت به‌ راحتی میسر نمی‌شود. شایعه‌سازی درباره افزایش قیمت سهام این نوع شرکت‌ها، فریب دادن سرمایه‌گذاران و در نهایت، فروش سریع سهام در اوج بسیار دشوار یا حتی غیرممکن است.

کمترین و بیشترین میزان سهام شناور آزاد در بورس ایران

در سایر کشورها، میزان سهام آزاد نباید به کمتر از 25 درصد برسد و حداقل یک ‌چهارم از کل سهام شرکت در دست فعالان عادی قرار بگیرد. در غیر این صورت، شرکت به ‌طور کامل از بازار بورس حذف می‌شود. این در حالی است که در بازار بورس ایران، سهام شناور آزاد شرکت می‌تواند تا 5 درصد نیز کاهش پیدا کند. با وجود حداقل 5 درصد میزان شناوری، در ایران ماکسیمم یا حداکثری برای شرکت‌ها قرار داده نشده است و سهامداران راهبردی به‌ راحتی می‌توانند سهام شرکت خود را عرضه کنند.

آیا میزان سهام شناور همیشه ثابت است؟

میزان سهام شناور شرکت‌ها ثابت نیست، زیرا مقدار زیادی از سهام در دست سهامداران راهبردی قرار دارد. سرمایه‌گذاران راهبردی می‌توانند کل یا بخشی از سهام خود را در بازار به فروش بگذارند. در این صورت، میزان سهام آزاد شرکت افزایش پیدا می‌کند. این سهامداران همچنین ممکن است اقدام به خرید سهام بیشتری از شرکت کرده و از سهم فعالان عادی بکاهند. به ‌این‌ ترتیب، شرکت‌ها موظف هستند در پایان دوره‌های سه‌ ماهه درصد سهام آزاد خود را در سایت کدال بروز رسانی کنند.

بهترین میزان سهام شناور آزاد چند درصد است؟

با توجه به حداقل و حداکثر میزان سهام آزاد در بازار ایران، بهترین و مناسب‌ترین میزان را می‌توان 20-21 درصد در نظر گرفت. این درصد به میانگین کل نزدیک‌تر است، ریسک کمتری دارد و میزان نقد شوندگی آن بالا است. در شرکت‌هایی با میزان سهام آزاد بالا، سرمایه بیشتری به شرکت ورود پیداکرده است که موجب توسعه شرکت و افزایش ارزش سهام آن می‌شود. ازجمله جذابیت‌های دیگر این شرکت‌ها می‌توان به نقد شوندگی بالا اشاره کرد. در این شرکت‌ها معمولاً صف خرید و صف فروش خیلی زود جمع می‌شوند. زیرا همیشه افرادی وجود دارند که تمایل به خرید سهام این شرکت‌ها داشته باشند.

شاخص سهام شناور آزاد چیست؟

فعالان و سرمایه‌گذاران حرفه‌ای بازار بورس، به ‌منظور تحلیل بهتر بازار و مقایسه شرکت‌ها از شاخص سهام شناور آزاد بهره می‌گیرند. با توجه به این شاخص می‌توان تأثیرگذاری و نقدشوندگی سهام شرکت‌ها را با یکدیگر مقایسه کرد. در واقع هدف آن بررسی قسمتی از بورس با قدرت نقدشوندگی بالاتر است و نوسانات آن در تصمیم بسیاری از فعالان تأثیر می‌گذارد. درواقع هرچه میزان شاخص افزایش پیدا کند، یعنی سهامداران راهبردی اقدام به فروش سهام کرده‌اند و ریزش یا اصلاح در پیش است. این در حالی است که منفی شدن شاخص یک خبر خوب برای کسانی است که تمایل به خرید سهام شرکت و دریافت بازدهی سریع دارند.

شناوری سهام چه اثری بر حباب قیمتی دارد؟

حباب قیمتی یکی از پیامدهای سفته بازی و ایجاد هیجانات هدف‌دار در قیمت سهام شرکت است. زمانی که شناوری سهام یک شرکت پایین باشد، احتمال فریب دادن سرمایه‌گذاران و سهامداران عادی و دست‌کاری قیمت‌ها افزایش پیدا می‌کند. به‌ این‌ ترتیب، قیمت سهام با ارسال یک سیگنال عمدی از جانب سهامداران راهبردی یا مدیران به‌ صورت ناگهانی افزایش پیدا می‌کند و سود چشمگیری را به این افراد می‌رساند.

این حباب قیمتی عمر چندانی ندارد و پس از فروش سهام در اوج تقاضا و افزایش قیمت، شاهد ترکیدن حباب سقوط ارزش سهام هستیم. این امر دارای تأثیرات منفی بر کل بازار بوده و اعتماد فعالان بورس به این بازار را کاهش می‌دهد. اگرچه شرکت‌های نوپا با میزان سهام آزاد ممکن است بتوانند در آینده‌ای نه‌ چندان دور بازدهی خوبی به شما بدهند، اما ریسک سرمایه‌گذاری در آن‌ها نیز بالا است. به همین ترتیب، هرچه میزان شناوری سهام یک شرکت بیشتر باشد، امکان ایجاد حباب قیمتی و ریسک سرمایه‌گذاری کاهش پیدا می‌کند.

همانطور که بیان شد، در کشورهای خارجی میزان حداقل شناوری شرکت‌ها باید 2 درصد باشد. این در حالی است که حداقل این میزان در ایران به 5 درصد می‌رسد. به‌ این‌ ترتیب، اگر این قانون در ایران نیز اعمال شود شاهد حذف نیمی از شرکت‌ها از بازار مالی بورس خواهیم بود. با این حال، شما می‌توانید با استفاده از دانش تخصصی این بازار به تحلیل و مقایسه شرکت‌ها بپردازید و با کاهش ریسک سرمایه گذاری، بازدهی آن را تضمین کنید.

حجم مبنا چیست و چگونه محاسبه می شود؟

حجم مبنا برای اولین بار در سال 1382 برای کمک به حفظ آرامش در معاملات سهام و جلوگیری از ایجاد نوسانات غیرمعمول، کاذب یا شدید در بورس تهران تعریف شد. کاربرد اصلی حجم مبنا در محاسبه قیمت پایانی نمادهای بورس تهران است. در واقع در برخی اوقات که قیمت یک سهم در سراسر روز معاملاتی قفل صف خرید یا صف فروش بوده اما قیمت پایانی آن با قیمت صف خرید و یا صف فروش برابر نیست، همین حجم مبناست. میزان حجم مبنا به شکل خودکار توسط سامانه معاملات اندازه‌گیری می‌شود و سرمایه‌گذاران و معامله‌گران نقشی در محاسبه آن و یا تغییر در میزان آن ندارند.

تعریف حجم مبنا

حجم مبنا در سایت شرکت بورس اوراق بهادار تهران به این صورت تعریف شده است: ( آن مقدار از سهام که باید در هر روز مورد دادوستد قرار گیرد تا تمام درصد تغییرات مجاز در آن روز در تعیین قیمت روز بعد لحاظ شود. هدف از تعیین حجم مبنا این است که سرمایه گذاران اطمینان داشته باشند که نوسانات قیمت سهام در نتیجه خرید و فروش تعداد مشخصی از سهام شرکت صورت گرفته است و در نتیجه وجود حجم می تواند مانع از ایجاد قیمت های غیرواقعی و کاذب در بازار شود). به بیان دیگر، در صورتی که حجم معاملات روز نماد برابر حجم مبنای سهم باشد، امکان تغییر قیمت پایانی تا 5 درصد ( مثبت یا منفی ) در روز ایجاد می‌شود. هرچه حجم معاملات سهام آن روز به نسبت حجم مبنا کمتر باشد، میزان رشد یا کاهش قیمت پایانی کمتر خواهد بود.

مثالی از کاربرد حجم مبنا در محاسبه قیمت پایانی

همانطور که می دانید، قیمت پایانی یک سهم، میانگین حجمی از قیمت معاملات آن سهم در آن روز معاملاتی می باشد. به عنوان مثال فرض کنید قیمت پایانی یک سهم در تابلوی معاملاتی بورس و فرابورس که دامنه نوسان برابر 5 درصد است، در یک روز معاملاتی برابر 200 می باشد. یعنی در روز معاملاتی بعد، این سهم می تواند بین قیمت های 190 تا 210 نوسان داشته باشد. اکنون فرض کنید میانگین حجم دار قیمت سهم در پایان روز معاملاتی برابر 204 باشد که به معنای 2%+ تغییر می باشد.

فرض دیگر اینکه حجم مبنای سهم برابر 500,000 می باشد. اگر حجم معاملات سهم در آن روز معاملاتی برابر یا بیشتر از حجم مبنای آن باشد، قیمت پایانی آن برابر همان 204 تومان که در بالا ذکر کردیم، می باشد. اما فرض کنید که به عنوان مثال حجم معاملات سهم، برابر 250,000 یا در واقع نصف حجم مبنا باشد. در این صورت درصد تغییر قیمت پایانی به همان نسبت کم می شود. یعنی به جای 2 درصد، نصف این مقدار یعنی 1 درصد در محاسبه قیمت پایانی اعمال می شود. اگر حجم معاملات یک چهارم حجم مبنا باشد، به همین ترتیب یک چهارم تغییرات یعنی 0.5 درصد در قیمت پایانی اعمال می شود.

در کل حجم مبنا به منظور اطمینان از خرید و فروش یک سهم استفاده می شود تا بتواند قیمت مورد نظر برای نوسان مثبت یا منفی را در خود لحاظ کند و از آنجا که در قیمت پایانی سهام تاثیر می گذارد، در محاسبه ی تغییرات شاخص کل بورس نیز موثر است. با استفاده از این ابزار امکان نوسان کاذب برای نمادهای بورسی از بین می رود.

حجم مبنا را از کجا ببینیم؟

قانون حجم مبنا برای اولین بار در سال 1382 معرفی شد که اخیرا و در سال 1398 دچار تغییرات کوچکی شد. این میزان در تابلوی سهم در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (TSETMC.COM) برای هر سهم قابل مشاهده خواهد بود. برطبق قانون، تعداد حجم مبنا، براساس قیمت پایانی سهام در آخرین روز معاملاتی هرهفته محاسبه و از نخستین روز معاملاتی هفته بعد اعمال می‌شود.

حجم مبنای 1

برای برخی از نمادها مانند حق تقدم ها ممکن است مشاهده کنید که حجم مبنا برابر 1 در نظر گرفته شده است. این به آن معنا می باشد که حتی با یک معامله، کلیه ی تغییرات در قیمت پایانی سهم لحاظ می شود. هم چنین گاهی اوقات در نمادهای اصلی نیز در مواردی خاص، استثنائا حجم مبنا برابر 1 در نظر گرفته می شود.

آیا حجم مبنای کم خوب است؟

تا اینجا حتما متوجه شده اید که سهمی که حجم مبنای بزرگی دارد، سخت تر دچار نوسان می شود و در آن سهم تعداد سهم بیشتری باید معامله شود تا قیمت پایانی آن تغییر کند. این موضوع خوبی ها و بدی های خود را دارد. به عنوان مثال یک سهم با حجم مبنای بزرگ از نظر معامله گران با ارزش تلقی شده و برای آن در 5%+ صف خرید تشکیل می شود اما کسی حاضر به فروش سهم خود نیست و بنابراین حجم مبنا پر نشده و مثلا قیمت پایانی سهم تنها 1 درصد بالا می رود. در نتیجه روند رشد سهم بسیار کند می شود.

اما از طرفی اگر حجم مبنا کم باشد، برخی افراد که پول کافی برای این کار دارند، راحت تر می توانستند سهم را مثبت یا منفی کرده و در روند معاملات سهم اختلال ایجاد کنند. این موضوع باعث می شود که نوسانگیرها به حجم مبناهای کوچک علاقه بیشتری داشته باشند چرا که روی این نمادها قادر به گرفتن نوسان بیشتری هستند.

مثال های بیشتر برای درک حجم مبنا

برای درک بیشتر شما از مفهوم حجم مبنا، مثال های بیشتری را در این بخش بررسی می کنیم. فرص کنید حجم مبنای یک نماد در بورس تهران برابر 5 میلیون باشد و قیمت پایانی آن براساس میانگین حجمی قیمت های معامله شده در طول روز برابر 1500 تومان باشد که نسبت به قیمت پایانی روز قبل، 5%+ رشد را نشان می دهد. (یعنی این سهم در صف خرید قرار دارد.) اما اگر حجم معاملات سهم در آن روز برابر 600 هزار باشد، تغییرات قیمت پایانی آن برابر خواهد بود با:

5 * 600000/5000000 = 0.6

یعنی از تغییرات قیمت پایانی 5 درصدی که براساس میانگین حجمی محاسبه شده بود، تنها 0.6 درصد آن اعمال می شود! این امر در مورد بازار نزولی و صف های فروش نیز صدق می کند. به عنوان مثال به ناحیه ی مشخص شده در نمودار زیر که متعلق به یکی از نمادهای فرابورس ایران می باشد، دقت کنید.

همانطور که ملاحظه می کنید، این سهم برای مدت بیشتر از 20 روز کاری، درصف فروش قفل بوده است و این یعنی خریداران در این مدت به هر دلیلی حاضر به خرید این سهم نبوده اند. اما با این وجود مشاهده می کنید که کندل ها با فواصل قیمتی بسیار ناچیزی از یکدیگر شکل گرفته اند. فکر می کنید این امر به چه دلیلی می باشد؟ با نگاه کردن به حجم معاملات سهم در این دوره در پایین نمودار، متوجه موضوع خواهید شد. همانطور که می بینید حجم معاملات در این دوره بسیار ناچیز بوده است و در نتیجه با توجه به موضوع حجم مبنا که آنرا بررسی کردیم، تغییرات قیمت پایانی سهم نزدیک به صفر بوده است. پس اگر در نمودار برخی از سهام با چنین مواردی رو به رو شدید، علت آنرا خواهید دانست.

جمع بندی

در این مقاله با مفهوم حجم مبنا در بورس اوراق بهادار ایران آشنا شدیم و دانستیم که حجم مبنا در اصل ابزاری برای جلوگیری از نوسان کاذب قیمت سهام می باشد و همچنین حجم مبنا یکی از پارامترهای بسیار مهم در تابلو خوانی است که برای سرمایه گذاری موفق در بورس باید آن را در نظر گرفت.

حجم مبنا چیست؟ نحوه محاسبه حجم مبنا و ۴ نکته مهم درباره آن

بازار بورس مثل هر بازار سرمایه دیگری، محل معامله و مبادله بسیاری از افراد است. بدیهی است که این بازار با این حجم از داد و ستد، مورد سواستفاده افراد سودجو قرار بگیرد تا بتوانند روی نوسانات قیمت سهم‌های بازار به نفع خود تاثیر بگذارند. برای پیش‌گیری از این اتفاق و برای آنکه سهامداران بتوانند با آرامش خاطر و امنیت زیاد، به داد و ستد بپردازند، قانونی به نام حجم مبنا وضع شده است. این قانون در واقع یک عامل کنترل‌کننده در برابر نوسانات شدید قیمت سهام بورسی است. برای آنکه بدانید حجم مبنا چیست، چطور محاسبه می‌شود و نکات مهم در خصوص آن کدامند، این مطلب را بخوانید تا اطلاعات گسترده‌تری درباره بورس و بازار سرمایه داشته باشید. مطمئنا در چنین شرایطی و با حجم وسیع اطلاعات، هر فرد حقیقی و حقوقی که در چرخه معاملات بازار بورس حضور دارد، راحت‌تر معامله و مبادله انجام می‌دهد؛ ضمن اینکه در راستای سرمایه‌گذاری درصد خطا و اشتباه کم می‌شود. پس تا انتها همراه ما باشید!

حجم مبنا چیست و چه تاثیری در معاملات دارد؟

ارزش مبنا در بورس عبارت است از حداقل تعداد اوراق بهاداری که باید روزانه خرید و فروش شود تا قیمت پایانی آن اوراق یا سهام، با میانگین وزنی قیمت در آن روز برابر شود.

وجود این قانون تاثیر مثبتی در معاملات روزانه می‌گذارد. احتمالا می‌پرسید به چه علت؟ به دلیل اینکه شما مطمئن هستید نوسانات قیمت هر سهم در بازار سرمایه، به دلیل خرید و فروش تعداد مشخصی از سهام شرکت صورت گرفته است؛ ضمن اینکه این قانون مداخلات افراد سودجو را بی‌تاثیر می‌کند و مانع از بروز قیمت‌های کاذب و غیرواقعی در بازار می‌شود.

احتمالا حالا که می‌دانید حجم مبنا چیست و چه تاثیراتی روی روند قیمت‌ها در بازار سرمایه می‌گذارد، می‌خواهید از نحوه محاسبه آن سردربیاورید. نگران نباشید! ما در بخش بعدی به صورت مفصل درباره نحوه محاسبه توضیح داده‌ایم.

طریقه محاسبه حجم مبنا به چه صورت است؟

حالا که می‌دانید حجم مبنا چیست، لازم است این نکته را هم بدانید که این قانون فقط منحصر به بورس اوراق بهادار نمی‌شود و شرکت‌های فرابورسی هم از این عامل بهره‌مند هستند. ما برای شما نحوه محاسبه را به صورت کامل و شفاف توضیح داده‌ایم تا جای هیچ ابهامی برایتان باقی نماند. این مطلب را از دست ندهید!

نحوه محاسبه حجم مبنای شرکت‌های بورسی

برای آنکه چم‌و‌خم سرمایه‌گذاری در بورس را بهتر بدانید، علاوه بر اینکه می‌دانید ارزش مبنا چیست، به محاسبه آن در بازار بورس هم توجه ویژه داشته باشید.

در سال ۱۳۹۸، سازمان بورس اوراق بهادار مصوبه‌­ا‌‌ی را به اجرا درآورد که در آن حجم مبنای تمامی شرکت‌­های پذیرفته شده در بورس تهران برابر با ضرب ۰.۰۰۰۴ در تعداد کل سهام­ شرکت است؛ همچنین برای شرکت‌­های بورسی حداقل ارزش مبنا را برابر با ۵۰ میلیارد ریال در نظر گرفته‌­اند.

حداکثر ارزش مبنا هر شرکت با توجه به سرمایه شرکت به صورت زیر تعیین می­شود:

• شرکت‌­های با سرمایه ۲۰ هزار میلیارد ریال و بالاتر برابر با ۱۲۰ میلیارد ریال؛
• شرکت­‌های با سرمایه کم‌تر از ۲۰ هزار میلیارد ریال برابر با ۱۰۰ میلیارد ریال؛

این تعداد در پایان هر هفته با توجه به قیمت پایانی هر سهم در آخرین روز معاملاتی هفته محاسبه و در اولین روز معاملاتی هفته بعد اعمال می‌شود.

نحوه محاسبه حجم مبنای شرکت‌های فرابورسی

شرکت­های فرابورس تا قبل از مصوبه سال ۹۸، ارزش مبنای برابر با یک داشتند، اما بعد از این مصوبه، حجم مبنای تمامی شرکت ­ ­های فعال در بازار اول، دوم و پایه فرابورس هم مثل شرکت‌­های بورسی محاسبه شد.

در فرابورس ارزش مبنا در شرکت‌­های بازار پایه براساس رنگ تابلو متفاوت است؛ در واقع در تابلوی زرد برابر با ۲۰ میلیارد ریال، تابلوی نارنجی برابر با ۱۰ میلیارد ریال و در تابلوی قرمز برابر با ۵ میلیارد ریال تعیین شده است.

ارزش مبنا در سایر شرکت‌­های فرابورسی مانند شرکت­‌های بورس است.

با توجه به مطالب فوق و افزایش سطح معلوماتتان، می‌توانید بهترین زمان معامله در بورس را انتخاب کنید، وارد سامانه کارگزاری مورد نظر خود شوید، با یک حساب و کتاب سرانگشتی و تحلیل‌های مورد نیاز، سهام موردنظرتان را خریداری کنید.

ضمنا ما در بخش‌های بعدی این مطلب، به هر سوال دیگری درباره اینکه حجم مبنا چیست و مطالب پیرامون آن کدامند، دارید پاسخ خواهیم داد؛ ما به سایر بخش‌های این مطلب بیایید!

۴ نکته مهم و کاربردی در خصوص قانون حجم مبنا

زمانی که در هر زمینه و موضوعی در حال تحقیق و بررسی هستید، سعی کنید نکات کاربردی، موثر درباره اصل موضوع و پیرامون آن را از دست ندهید، تا هم سطح دانش خود را ارتقا دهید و هم از چم و خم آن موضوع سر در بیاورید. انواع و اقسام مقوله‌‌های بورسی هم از این قاعده مستثنی نیست؛ ما برایتان ۴ نکته مفید و مهم را در ادامه آورده‌ایم تا هر زمان کسی از شما پرسید حجم مبنا چیست پاسخ کامل و دقیقی برای آن داشته باشید.

1. در گذشته و پیش از آنکه قوانین جدید برای محاسبه ارزش مبنای شرکت‌های فرابورس ایران تصویب شود، عدد یک به عنوان مبنای محاسبه سهام شرکت‌ها در نظر گرفته می‌شد؛ اما امروزه فقط در شرایطی مثل: توقف نماد، خرید و فروش‌های عمده و … عدد ۱ به عنوان مبنا در سهم‌های فرابورسی قرار داده می‌شود؛
2. کاربرد اصلی حجم مبنا در محاسبه قیمت پایانی نمادهای فعال در بازار بورس تهران است. میزان این حجم به طور خودکار، توسط سامانه معاملات اندازه‌گیری می‌شود. در واقع هیچ یک از سرمایه‌گذاران و معامله‌گران در محاسبه دخالتی ندارند و آن را در سایت شرکتمدیریت فناوری بورستهران، برای هر نماد مشاهده می‌کنند؛
3. زمانی که حجم معاملات از ارزش مبنا خیلی پایین‌تر است، نوسان قیمت وجود ندارد و سهام قفل می‌شود؛ رفع این مشکل بر عهده سازمان بورس است؛ در واقع سازمان در یک مدت زمان مشخص، نماد سهام را بدون حجم مبنا یا دامنه نوسان باز می‌کند تا قیمت سهم مشخص شود؛
4. حجم مبنا علاوه بر تاثیر مثبت و مزایا، یک تاثیر منفی هم دارد؛ در واقع هنگام تشکیل صف خرید و فروش، نوسان قیمت در روند نزولی و یا صعودی کند می‌شود و مقدار زیادی پول، بلوکه می‌شود؛

حالا که با نکات کاربردی هم آشنا شدید، وقت آن است که صادقانه از خودتان بپرسید، آیا حوصله، وقت، انرژی و دانش کافی را بر قدم گذاشتن در دنیای بورس و بازار سرمایه دارم؟! ضمن اینکه بودن در این بازار، ریسک‌پذیری زیادی می‌طلبد.

تنها موردی که در عرصه بورس و بازار سرمایه ریسک کم‌تری دارد و خرید آن در ۹۰ درصد مواقع برایتان سود به همراه دارد، عرضه اولیه سهام است؛ البته لازم به ذکر است که عرضه اولیه هم دانش و تخصص می‌خواهد تا ضرری متحمل نشوید.

اگر شما فرد ریسک‌پذیری نباشید، باید به روش‌های دیگری که برای سرمایه‌گذاری میزان ریسک کم‌تری می‌خواهد، روی بیاورید. روش‌هایی مثل دریافت وام، خرید طلا، سکه و… ما در بخش بعد به شما در این باره مفصل‌تر توضیح داده‌ایم.

اگر تمایلی به حضور در بازار سرمایه ندارید، این بخش را بخوانید!

ممکن است شما جزو دسته افرادی باشید که ریسک حاصل از سرمایه‌گذاری به روش نوین را نمی‌پذیرید و همیشه احتیاط را در نظر می‌گیرید. در واقع افراد محتاط پایشان را اندازه گلیمشان دراز می‌کنند و تمایلی به حضور در عرصه بورس و بازار سرمایه ندارند؛ بلکه به دریافت یک وام فوری و مدیریت هزینه‌های جاری زندگی به این شیوه بسنده می‌کنند.

برای آنکه شما بتوانید با ریسک کم‌تر و همچنین بی‌دغدغه‌تر وارد حوزه سرمایه‌گذاری شوید، نیازی نیست بدانید حجم مبنا چیست، نیازی نیست در دنیای بورس و … وارد شوید؛ بلکه شما می‌توانید با بودجه نسبتا زیادتری (البته اگر نقدینگی شما زیاد است)، خانه و یا یک زمین در منطقه‌ای از شهر بخرید و شاهد رشد قیمت آن در سالیان پیش رو باشید؛ چون ملک در اکثر مواقع، موجبات پیشرفت شما و داراییتان را فراهم می‌کند.

همچنین می‌توانید با بودجه و پس‌انداز مورد نظرتان، طلا و سکه بخرید و سرمایه خود را زیاد کنید.

ضمنا در دنیای امروز که قیمت کالاها روز به روز درحال افزایش است، دریافت وام خرید کالا و تهیه محصولات مورد نیاز شما هم تقریبا می‌تواند یکی از راه‌های پس‌انداز و سرمایه‌گذاری باشد.

ریسک حاصل از سرمایه‌گذاری با تمام روش‌هایی که ذکر کردیم، از تزریق دارایی در بازار سرمایه کم‌تر است و نیازی نیست اضطراب و استرس رشد یا افت قیمت سهام را داشته باشید.

ضمنا پلتفرم لندو این کار را برای شما آسان کرده است. با یک کلیک وارد سامانه خرید قسطی لندو شوید و درباره خدمات آن بیشتر بدانید.

سوالات متداول درباره حجم مبنا چیست؟

حجم مبنا را از چه طریق می‌توان مشاهده کرد؟

برای مشاهده حجم مبنا لازم است وارد سایت سازمان بورس اوراق بهادار تهران شوید، بعد از آن سهم مورد نظرتان را از تابلوی معاملاتی جستجو کنید و در نهایت در پایین قسمت قیمت معاملاتی میزان حجم مبنا را مشاهده کنید.

حداقل و حداکثر ارزش مبنا در شرکت‌های بورسی چقدر است؟

حداقل ارزش مبنا برای تمام شرکت‌ها معادل ۵۰ میلیارد ریال است. حداکثر ارزش مبنا برای شرکت‌های با سرمایه ۲۰ هزار میلیارد ریال و بالاتر، ۱۲۰ میلیارد ریال و برای شرکت‌های با سرمایه کمتر از ۲۰ هزار میلیارد ریال، ۱۰۰ میلیارد ریال تعیین شده است.

اگر در اثر وجود حجم مبنا، سهمی قفل شود، سازمان بورس چه راهکاری ارائه می‌کند؟

اگر سازمان بورس با چنین وضعیتی مواجه شود، برای یک بازه کوتاه سهم را بدون در نظر گرفتن قانون ارزش مبنا برای معامله باز می‌کند. در نتیجه معاملات دوباره جریان می‌گیرد و سهم بر اساس عرضه و تقاضا قیمت‌گذاری خواهد شد.

آموزش کامل تعیین حجم معامله در فارکس | با چه حجمی وارد معامله شویم؟

یکی از مسائل مهم در هنگام ترید کردن تعیین حجم معامله در فارکس است.

زمانی که شما معامله‌ای را باز می‌کنید، در صورتی که حجم ورودی شما، متناسب با میزان سرمایه شما نباشد، به زودی باید منتظر از بین رفتن تمام سرمایه خود باشید.

ما در این مقاله شما را با اصول تعیین حجم در فارکس آشنا می‌کنیم تا بتوانید با رعایت این اصول، از ضررهای بزرگ و نادرست، جلوگیری کنید.

چطور میزان حجم را در هر معامله محاسبه کنیم؟

فرض کنید، شما دارای 1000 دلار سرمایه هستید.

درصورتی‌که شما یک معامله با حجم‌های بیشتر از 1 لات روی چارتی مثل طلا بازکنید، به هر حرکت کوچکی که بازار انجام می‌دهد، شما مقادیر زیادی ریسک را متحمل می‌شوید.

برای محاسبه این میزان و تعیین حجم در فارکس باید با موارد زیر آشنا باشید.

pip Value

شما برای این‌که بدانید به ازای هر میزان از تغییرات قیمت، چه مقدار در سود و یا ضرر می‌روید، نیاز داری تا با مفهوم پیپ ولیو آشنا شوید.

این میزان از حاصل‌ضرب حجم معامله در میزان تغییرات برحسب پیپ و میزان پیپ در هر چارت است.

بله! در هر چارت، شما میزان پیپ ولیو متفاوتی رادارید.

البته در این میان برخی از نمودارها، مقدار pip value یکسانی نیز دارند.

برای مثال در جفت ارز EURUSD میزان پیپ برابر با 0.0001 است.

یعنی هر بار که مقدار قیمت به‌اندازه 0.0001 تغییر می‌کند، می‌گوییم که به‌اندازه یک پیپ تغییر کرده است.

حال فرض کنید یک معامله با حجم 0.1 لات، روی جفت ارز EURUSD بازکرده‌اید و به‌اندازهٔ 20 پیپ در سود هستید.

برای محاسبه این‌که ازنظر مبلغ، چه مقدار در سود هستید باید معادله زیر را حل کنید.

میزان حجم معامله برحسب واحد (نه لات) X میزان تغییرات قیمت برحسب پیپ X اندازه اعشار هر پیپ در نماد موردنظر

توجه کنید همان‌طور که گفته شد در جفت ارز EURUSD میزان اعشار هر پیپ برابر با 0.0001 است.

این میزان برای نمادهای مختلف ممکن است متفاوت باشد، لذا برای انجام دقیق تعیین حجم در فارکس، به صفحه آموزش فارکس در وب‌سایت ما مراجعه کنید و در مورد واحد pip مطالعه کنید.

طبق جدول زیر، 0.1 لات برابر با 10,000 واحد است.

از ضرب این مقدار در میزان تغییرات قیمت و اندازه اعشار نماد EURUSD، مقدار مبلغی که ما در سود هستیم را می‌توان محاسبه کرد.

10,000X 0.0001 X20= 20 USD

یعنی شما با حجم 0.1 لات و 20 پیپ فاصله از نقطه ورودتان، 20 دلار وارد سود می‌شوید.

محاسبه ریسک

پس‌ازاین که با مفهوم pip value آشنا شدید و فهمیدید که به ازای تغییرات قیمت، شما به چه میزان وارد سود یا ضرر می‌شوید، نیاز دارید تا این میزان را از قبل مشخص کنید.

مقدار سود یا ضرر شما در هر معامله، اصلی‌ترین مؤلفه در تعیین حجم در فارکس است.

فرض کنید که شما دارای 1000 دلار سرمایه هستید.

با چنین سرمایه‌ای اگر طوری معامله کنید که در هر معامله، 200 دلار ریسک کنید، یعنی اگر معامله با ضرر بسته شد، 200 دلار ضرر کنید، به‌زودی اکانت خود را کال خواهید کرد.

یعنی تمام سرمایه خود را از دست خواهید داد.

علت این امر در این است که اگر شما 5 معامله متوالی را در فارکس، ضرر کنید، دیگر پولی برای شما نخواهد ماند.

توجه کنید که ضررهای متوالی در فارکس، مخصوصاً اگر تازه‌کار باشید به‌شدت شایع است.

شما در چنین حالتی، 20 درصد از کل سرمایه خود را در هر معامله درگیر کرده و در معرض ریسک قرار داده‌اید.

توجه کنید که مقدار 20 درصد از 1000 دلار، برابر با همان 200 دلار است که در مثال آوردیم.

این میزان 20 درصد برای یک تریدر حرفه‌ای و باتجربه نیز بسیار زیاد است.

توجه کنید که عمده تریدرها متناسب با استراتژی معاملاتی خود و همچنین میزان سرمایه‌ای که در دست دارند، بین 5 الی 10 درصد از سرمایه خود را در هر معامله ریسک می‌کنند.

این میزان حتی به‌ ندرت به بیش از 2 درصد می‌رسد.

توصیه می‌شود که همواره کم‌تر از 2 درصد از کل سرمایه خود را در هر ترید ریسک کنید.

یعنی به‌طور مثال اگر 1000 دلار سرمایه‌ دارید، حجم‌ترید خود را با توجه به اصولی که در بالا گفته شد، طوری انتخاب کنید که نهایتاً در هر ترید 20 دلار ضرر کنید.

تعیین حجم در فارکس با استفاده از متاتریدر

در این نرم‌افزار پس‌ از این که میزان حجم ورودی خود را محاسبه کردید، باید آن را در بخشی که در تصویر زیر مشخص کرده‌ایم وارد کنید.

توجه کنید که این حجم را برحسب لات وارد کنید (نه واحد).

به نظر من انتخاب حجم معامله صحیح، مهم‌ترین مهارتی است که یک معامله‌گر فارکس باید آن را داشته باشد. درست است؛ حجم معامله صحیح یا پوزیشن سایز، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

اما قبل از آنکه به جزئیات پوزیشن سایز بپردازیم، بهتر است آن را تعریف کنیم.

حجم معامله صحیح چیست؟

به بیان ساده حجم معامله صحیح یعنی مقدار Lot را برای خرید یا فروش به درستی تعیین کنیم. به عبارت دیگر، باید پوزیشن سایز را در سطحی نگه دارید که شما را در سطح مناسبی از ریسک حفظ کنند.

چرا حجم معامله صحیح مهم است؟

حجم معامله صحیح یک عنصر کلیدی در مدیریت ریسک است، و مدیریت ریسک است که تعیین می‌کند آیا می‌توانید یک روز دیگر هم ترید کنید یا نه. مدیریت ریسک می‌تواند از بیش حد خطر کردن و نابود کردن حسابتان جلوگیری کند.

مطمئنا اگر در یک شرط‌‌بندی بزرگی شرکت کنید، در صورت برنده شدن، سود زیادی به جیب می‌زنید، اما اگر ببازید چه اتفاقی می‌افتد؟ لازم نیست پیشگو باشیم، به راحتی می‌توان متوجه شد که در صورت باخت هم ضرر بزرگی به شما وارد می‌شود.

اگر ندانید چگونه باید حجم معامله صحیح تعیین کنید، ممکن است معاملاتی انجام دهید که برای شما خیلی بزرگ باشد. در چنین مواردی حتی اگر بازار فقط چند پیپ علیه شما حرکت کند، ضرر بزرگی به شما وارد می‌شود.

چگونه از بیش از حد ریسک کردن جلوگیری کنیم؟

شناسایی کنید و اعتراف کنید

هیچ کس کاری را بدون دلیل انجام نمی‌دهد. افراد پرخور فقط به این دلیل که می‌توانند پرخوری کنند، زیاد نمی‌خورند.

در بازار فارکس رایج است که برخی معامله‌گران بیش از حد خطر می‌کنند، حتی زمانی که تجربه گذشته‌شان نشان می‌دهد که تصمیم‌شان اشتباه است. اما چرا این کار را می‌کنند؟

کمی تأمل بیشتر نشان می‌دهد که چیزی بیشتر از حرص و طمع باعث چنین تصمیم‌ها و رفتارهایی می‌شود.

در اکثر معامله‌گران رفتارهای بلندپروازانه با حس ارزشمندی نسبت مستقیم دارد. معامله‌گران به امید موفقیت و سود بزرگ معامله می‌کنند. و همین تصور سود بزرگ باعث می‌شود آنها نسبت به خودشان احساس خوبی داشته باشند.

اما مشکل اینجاست که آنها تصور ضرر بزرگ را ندارند و فکر نمی‌کنند اگر موفق نشوند چه بلایی ممکن است سرشان بیاید. و وقتی بازار و قیمت‌ها خلاف مسیر آنها حرکت کند، معمولا نمی‌توانند احساسات‌شان را کنترل کنند.

برای حل این مشکل ابتدا باید اعتراف کرد که واقعا مشکلی وجود دارد و این باعث می‌شود معامله‌گر متوجه شود که طرزفکرش نادرست است. با گذشت زمان و تلاش آگاهانه، معامله‌گر متوجه خواهد شد که این موقعیت‌های معاملاتی نیستند که ارزش او را تعیین می‌کنند.

محدودیت‌هایتان را شناسایی کنید

معامله‌گر باید میزان تحملش نسبت به خطر را ارزیابی کند، و بداند خطرپذیری‌اش چه قدر است. اینجا طیفی هست که یک طرف آن ریسک‌جویی است و طرف دیگر ریسک‌گریزی.

شما می‌دانید کجای این طیف هستید؟

هر چند بیشتر معامله‌گران درصد ثابتی از حساب‌شان را ریسک می‌کنند، اما هیچ میزان واحدی که برای همه جوابگو باشد، وجود ندارد.

قبل از اینکه دست به حساب و کتاب بزنید و از ریاضی کمک بگیرید، باید محدودیت‌های روانی خودتان را برای تعیین میزان ریسک بسنجید. اگر در این باره هنوز مطمئن نشده‌اید، عجله نکنید و آهسته قدم بردارید.

پوزیشن سایزتان را با توجه به میزان تحمل‌تان نسبت به ضررهای احتمالی تعیین کند.

قاعده اصلی این است که پوزیشن سایز را به اندازه کافی کوچک نگه دارید تا حتی وقتی ضرر کردید، هیچ واکنش احساسی نتواند شما را از حرکت و ادامه مسیر بازدارد.

تریدرها معمولا این اشتباه را مرتکب می‌شوند که فقط بر روی پیدا کردن بهترین نقاط ورود و خروج تمرکز می‌کنند.

اما آنچه معامله‌گران موفق و ناموفق را متمایز می‌کند، مدیریت ریسک است. این چیزی است که هرگز نباید تصور کنید بدیهی و واضح است.

و اولین قدم برای مدیریت ریسک درست، تعیین حجم معامله صحیح است.

جمع‌بندی و خلاصه تعیین حجم در فارکس

شما برای تعیین حجم معاملات خود نیاز به چند مؤلفه زیر دارید.

با داشتن این ۳ مقدار و با توجه به توضیحات بالا قادر خواهید بود تا حجم معاملات خود را در هر ترید مشخص کنید.

ارزش معاملاتی یا منطقه ای املاک چیست و چگونه محاسبه می شود؟

ارزش معاملاتی یا منطقه ای که به آن قیمت منطقه بندی نیز اطلاق می شود عبارت است از قیمتی از املاک و اعیان (بناها) یک شهر که بوسیله کمیسیون تقویم املاک تعیین شده و در موارد خاصی مانند پرداخت هزینه دادرسی مورد استفاده قرار می گیرد.

ارزش معاملاتی یا منطقه ای املاک در چه مواردی کاربرد دارد؟

ارزش معاملاتی یا منقطه ای املاک در مواردی مثل پرداخت هزینه دادرسی، پرداخت حقوق و عوارض شهرداری ها (عوارض پروانه و پایانکار ساختمانی)، محاسبه حق الثبت در دفاتر اسناد رسمی، محاسبه مالیات نقل و انتقال املاک و دیگر محاسبات سازمان امور مالیاتی اهمیت دارد.

ارزش معاملاتی یا منطقه ای املاک بر چه اساسی محاسبه می شود؟

مطابق ماده ۶۴ قانون مالیات های مستقیم مصوب سال ۱۳۹۴ : تعیین ارزش معاملاتی املاک بر عهده کمیسیون تقویم املاک می باشد. کمیسیون مزبور موظف است ارزش معاملاتی موضوع این قانون را در سال اول معادل دو درصد میانگین قیمتهای روز منطقه با لحاظ ملاکهای زیر تعیین کند…

در ادامه ماده مزبور می خوانیم : این شاخص هر سال به میزان دو واحد درصد افزایش می یابد تا زمانی که ارزش معاملاتی هر منطقه به بیست درصد میانگین قیمتهای روز املاک برسد. نمونه ای از تعیین ارزش عرصه توسط کمیسیون املاک که در دفترچه ارزش معاملاتی املاک تهران منتشر شده را در تصویر زیر مشاهده می کنید :

نمونه ای از جدول تعیین ارزش معاملاتی عرصه های منطقه ۱ تهران برای اجرا در سال ۱۴۰۰

آیا ارزش معاملاتی املاک در تمام مناطق کشور به یک میزان تعیین می شود؟

خیر. مطابق آنچه در فوق گفته شد کمیسیون املاک در هر شهری به تفکیک تشکیل جلسه داده و نسبت به قیمت گذاری املاک آن شهر مطابق مقررات اقدام کرده و دفترچه مخصوص آن شهر منتشر خواهد شد.

چه عواملی در تعیین ارزش معاملاتی یا منطقه ای املاک اهمیت دارند؟

مطابق ماده ۶۴ قانون مالیاتهای مستقیم،‌ عواملی نظیر قیمت ساختمان با توجه به مصالح، قدمت ، تراکم، طریقه استفاده از ملک، نوع مالکیت، نوع کاربری و موقعیت جغرافیایی از لحاظ تجاری ، صنعتی ، مسکونی، آموزشی ، اداری و کشاورزی در تعیین قیمت املاک اهمیت دارند.

کمیسیون تعیین ارزش معاملاتی املاک از چه اعضایی تشکیل شده است؟

مطابق ماده ۶۴ قانون مالیات های مستقیم : این کمیسیون متشکل از پنج عضو است که در تهران از نمایندگان سازمان امور مالیاتی کشور وزارتخانه های راه و شهرسازی و جهاد کشاورزی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و شورای اسلامی شهر و در سایر شهرها از مدیران کل یا رؤسای ادارات امور مالیاتی راه و شهرسازی جهاد کشاورزی و ثبت اسناد و املاک و یا نمایندگان آنها و نماینده شورای اسلامی شهر تشکیل می شود.

کمیسیون املاک با چه تناوبی اقدام به تعیین ارزش معاملاتی املاک می کند؟

مطابق ماده ۶۴ قانون مالیاتهای مستقیم کمیسیون املاک هر سال یک بار ارزش معاملاتی املاک را به تفکیک عرصه و اعیان تعیین می کند.

ارزش معاملاتی تعیین شده بوسیله کمیسیون املاک تا چه زمانی معتبر است؟

مطابق ماده ۶۴ قانون مالیاتهای مستقیم : ارزش معاملاتی تعیین شده حسب این ماده یک ماه پس از تاریخ تصویب نهائی کمیسیون تقویم املاک لازم الاجراء و تا تعیین ارزش معاملاتی جدید معتبر است.

دفترچه ارزش معاملاتی املاک شهرهای مختلف را چگونه می توان تهیه کرد؟

معمولا دفترچه های منتشر شده از سایت سازمان امور مالیاتی قابل دریافت خواهد بود.

ارزش معاملاتی عرصه املاک را چگونه می توان بوسیله دفترچه ارزش معاملاتی املاک محاسبه کرد؟

در هر دفترچه که مربوط به شهر خاصی می باشد معمولا مناطق مختلف شهر به بخش ها یا بلوک های مجزایی تقسیم شده است. ابتدا بایستی موقعیت ملک بر روی نقشه ارزش کل معاملات چگونه محاسبه می‌شود؟ مشخص شده و بلوک مخصوص آن ملک مشخص گردد. نمونه ای از نقشه بلوک بندی شده عرصه های شهر تهران در تصاویر زیر مشاهده می گردد :

قسمتی از نقشه مناطق و بلوک های شهر تهران محدوده بلوک ۰۱-۱ (اولین بلوک از اولین منطقه) به همراه ارزش معاملاتی هر متر عرصه در سال ۱۳۹۹

پس از یافتن و تعیین بلوک مربوط به ملک، بایستی به نوع کاربری ملک توجه کرد. زیرا ارزش معاملاتی املاک بر اساس نوع کاربری آنها متفاوت است.

برای مثال چنانچه ملک مورد نظر دارای مساحت ۱۰۰۰ متر و کاربری آن مسکونی و در بلوک ۰۱-۱ شهر تهران واقع شده باشد، ارزش معاملاتی آن در سال ۱۳۹۹ اینگونه محاسبه می گردد:

ریال ۱۰۵۰۰۰۰۰۰۰۰ = ۱۰۰۰ * ۱۰۵۰۰۰۰۰ = ارزش معاملاتی عرصه

برای یافتن کاربری املاک می توان به نوع کاربری مندرج در سند رسمی یا سایر اسناد مثبته مراجعه کرد.

ارزش معاملاتی اعیان (بنای) املاک را چگونه می توان بوسیله دفترچه ارزش معاملاتی املاک محاسبه کرد؟

ارزش معاملاتی اعیان (بنای) املاک با توجه به متراژ اعیانی، نوع سازه ساختمان و کاربری آن مطابق جداولی که در دفترچه های تعیین ارزش معاملاتی املاک مندرج گردیده محاسبه می گردد

جدول نحوه محاسبه اعیانی املاک شهر تهران برای اجرا در سال ۱۳۹۹

همانطور که ملاحظه می گردد مطابق دفترچه ارزش معاملاتی املاک شهر تهران پس از محاسبه ارزش معاملاتی اعیانی ملک، ۳۰ درصد از ارزش معاملاتی عرصه ملک نیز به ارزش اعیانی افزوده می گردد.

بنابراین در تکمیل مثال قبل (محاسبه ارزش معاملاتی عرصه ملک ۱۰۰۰ متری واقع در بلوک ۰۱-۱ شهر تهران) چنانچه اعیانی واقع در ملک مزبور مساحت ۵۰۰ متر داشته باشد و کاربری آن از نوع مسکونی و سازه ساختمان از نوع تمام بتون باشد ارزش اعیانی به طریق زیر محاسبه می گردد :

ریال ۲۱۳۹۰۰۰۰۰۰ = ۵۰۰ * (۱۱۲۸۰۰۰ +‌ (۱۰۵۰۰۰۰۰ * ۳۰٪)) = ارزش اعیانی

سایر ضوابط

در تعیین ارزش معاملاتی املاک و اعیان، ضوابط و مولفه های دیگری نیز از جمله عرض معبری که ملک در آن واقع شده، تعداد طبقه ای که اعیانی در آن واقع است، بَر میدان بودن ملک، دو بَر بودن ملک، راه عبور ملک، سرا، پاساژ یا کاروانسرا بودن ملک، داخل یا خارج بودن ملک از حریم قانونی شهر، بخش یا روستا و قدمت ملک که به تفصیل در دفترچه های ارزش معاملاتی املاک توضیح داده شده است.

تبصره ۳ ماده ۶۴ اصلاحی قانون مالیات های مستقیم

مطابق تبصره ۳ ماده ۶۴ اصلاحی قانون مالیات های مستقیم، مصوب ۱۳۹۴، در مواردی که ارزش معاملاتی موضوع این ماده مطابق دیگر قوانین و مقررات، مأخذ محاسبه سایر عوارض و وجوه قرار می­گیرد، مأخذ محاسبه عوارض و وجوه یادشده بر مبنای درصدی از ارزش معاملاتی موضوع این ماده می ­باشد که با پیشنهاد مشترک وزارت امور اقتصادی و دارایی و دستگاه ذی­ربط به تصویب هیأت وزیران یا مراجع قانونی مرتبط می‌رسد. درصد مذکور باید به نحوی تعیین گردد که مأخذ محاسبه عوارض و وجوه یادشده بیش از نرخ تورم رسمی اعلامی از طرف مراجع قانونی ذی‌ربط افزایش نیافته باشد.

به نظر می رسد با توجه به مقرره فوق وجوهی که خارج از قانون مالیات های مستقیم و بر اساس ارزش معاملاتی املاک دریافت می گردد مانند هزینه دادرسی بایستی از ضریبی که به تصویب هیات وزیران می رسد تبعیت کند. این ضریب در سال ۱۴۰۱ برابر با ۱۶ درصد مقرر شده است.

وکیل دادگستری سابق، بنیانگذار دادحساب، علاقه مند به فناوری،‌ برنامه نویس وب و موبایل از سال ۱۳۹۳