تعدیل قیمت در بورس چیست؟
ایجاد فاصله قیمتی، امری است که در بازارهای مالی مشاهده میشود. به فاصلههای قیمتی موجود، گپ قیمتی نیز گفتهمیشود. در بازار سرمایه برخی از فاصلههای قیمتی، ناشی از افزایش سرمایه یا توزیع سود نقدی میان سهامداران هستند، که دارایی صاحبان سهم را تحت تاثیر قرار نمیدهند. راهکار مناسب برای از بینبردن فواصل قیمتی، تعدیل قیمت است. تعدیل قیمت در بورس، به درستی تحلیل ما از بازار کمک میکند. در این مقاله به بررسی فرآیند تعدیل قیمت و روشهای آن خواهیم پرداخت:
تعدیل قیمت در بورس چیست؟
تعدیل قیمت، راهکاری است تا به وسیله آن فواصل قیمتی به وجودآمده در بازار سرمایه را میتوان پوشش داد. در واقع پس از افزایش سرمایه یا توزیع سود نقدی، در قیمت سهام فواصلی به وجود میآید که حاصل از نوسانات موجود است. به دلیل اینکه دارایی سهامداران تغییری پیدا نمیکند، باید این تعدیل قیمتی انجام شود. هر ساله در فصل اردیبهشت و خرداد و به دلیل برگزاری مجمع شرکتها، نمادها چند روزی متوقف میشوند و پس از انتشار اطلاعات مجمع، بازگشایی میشوند. به طور کلی مجمع عمومی عادی، برای رسیدگی به صورتهای مالی، گزارش مدیران، بازرسان و تصویب میزان سود نقدی برگزار میشود. برای تغییر سرمایه، اساسنامه و انحلال شرکت نیز، مجمع عمومی فوقالعاده برگزار میشود. پس از تشکیل مجمع، قیمت سهام کاهش پیدا میکند و با استفاده از تعدیل قیمت، میتوانیم قیمت قبل از مجمع را تعدیل کنیم و فاصله به وجودآمده را، پوشش دهیم.
انواع روشهای تعدیل قیمت در بازار بورس
1- افزایش سرمایه
افزایش سرمایه، یکی از دلایل متداولی است که سبب نیاز به تعدیل قیمت سهم میشود. در این فرآیند به دلیل اینکه دارایی تغییر نمیکند، فاصله قیمتی قبل و بعد از مجمع را میتوانیم از نمودار تحلیل خود حذف کنیم. با تقسیم سرمایه پیشین بر سرمایه جدید شرکت و ضرب آن در تمام قیمتهای قبل از مجمع، تعدیل قیمت انجام میشود. این کار سببشده تا قیمتهای قبل از مجمع نیز، متناسب با افزایش سرمایه تعدیل شوند. در واقع کاهش قیمت به دلیل افزایش سرمایه، نیاز به تعدیل دارد.
2- حق تقدم خرید سهام چه معایبی دارد؟ سود نقدی و افزایش سرمایه
در این روش برای تعدیل، نیاز به بررسی میزان توزیع سود نقدی و درصد افزایش سرمایه است. محل تامین سرمایه مورد نیاز برای افزایش سرمایه، تاثیری در محاسبات ندارد. با تقسیم تغییر قیمت پس از توزیع سود نقدی به قیمت قبل از مجمع و ضرب آن در تمامی قیمتهای قبل از مجمع، اثر توزیع سود به دست حق تقدم خرید سهام چه معایبی دارد؟ حق تقدم خرید سهام چه معایبی دارد؟ میآید. با استفاده از فرمول افزایش سرمایه نیز امکان محاسبه ضریب افزایش سرمایه موجود است.
3- سود نقدی و افزایش سرمایه با احتساب آورده
این روش نیز مانند روش قبل است، با این اختلاف که حق تقدم واگذارشده به سهامداران نیز در محاسبات قرارداده میشود. در واقع حق تقدم به اولویت سهامداران فعلی، برای خرید سهام جدید منتشرشده توسط شرکت اشاره دارد.
4- افزایش سرمایه با احتساب آورده
در زمانیکه سود انباشته موجود نباشد یا میزان آن برای افزایش سرمایه کفایت نکند، افزایش سرمایه از طریق آورده نقدی سهامداران انجام میشود. به همین دلیل علاوه بر افت قیمت در زمان افزایش سرمایه، حق تقدم تعلقگرفته به سهامداران نیز باید در ارزیابیها محاسبه شود. این فرآیند برای زمانی است که تمام یا بخشی از دارایی، از آوردههای نقدی سهامداران باشد. در این روش سهامداران در ازای هر حق تقدم خرید سهام چه معایبی دارد؟ سهم خود و بر اساس درصد افزایش سرمایه، حق تقدم سهام میگیرند.
5- عملکردی
در این سبک، تاثیرات تقسیم سود نقدی و افزایش سرمایه در محاسبه ارزش سهام، مورد استفاده قرار میگیرد. در زمانیکه تمام یا قسمتی از افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران باشد، آورده جدید آنها نیز در محاسبات قیمت تعدیلی استفاده میشود. این سبک مبنای محاسبات بر پایه ارزش بازگشایی سهم است.
فرمول تعدیل قیمت سهام
برای محاسبه قیمت تعدیلشده، ابتدا لازم است تا نسبت ارزش سهام بعد از مجمع عادی را به مجموع ارزش سهام شرکت پس از مجمع با بهره نقدی محاسبه کنید و عدد به دستآمده را در کل قیمتهای قبل از مجمع، ضرب کنید. برای محاسبه تاثیر افزایش سرمایه، ارزش پس از مجمع را به میزان افزایش سرمایه از آورده نقدی، سهام جایزه و مقدار افزایش سرمایه از آورده نقدی سهامداران تقسیم و حاصل را در تمام قیمتهای پیش از مجمع ضرب کنید. با این فرمول تاثیرات تمام فاکتورهای موثر، مورد محاسبه قرار میگیرد و در صورت تغییر هر یک از موارد، مقدار آن صفر در نظر گرفته میشود.
مزایای تعدیل قیمت
- سهولت ارزیابی عملکرد سهام
- امکان محاسبه میزان کسب سود از یک دارایی برای سرمایهگذاری بهتر
- امکان ارزیابی دقیق ارزش سهام و سهولت محاسبه برای نمادهای مختلف
- ایجاد امکان مقایسه عملکرد دو یا چند دارایی و مقایسه بازده آنها در درازمدت
معایب تعدیل قیمت
پیچیدگی و افزایش حجم کاری حسابداران، میتواند تنها عیب تعدیل قیمتی باشد. این فرآیند در تمام صورتهای مالی تاثیرگذار است و باید با تمام دقت مورد بررسی و محاسبه قرار گیرد. لازم به ذکر است به دلیل پیشرفتهای موجود حق تقدم خرید سهام چه معایبی دارد؟ در نحوه محاسبات کامپیوتری برای حسابهای مالی، این فرآیند سادهتر شده است.
نمودار تعدیلشده و تعدیلنشده سهام
ابزارهای متفاوتی برای سنجش عملکرد شرکتها مورد استفاده قرار میگیرد، که نمودارها یکی از آنها هستند. به وسیله آنها، امکان نمایش عملکرد شرکتها در بازههای زمانی مختلف میسر خواهدبود. زمانیکه عملکرد شرکتها سبب ایجاد فاصله قیمتی شود، توسط دو نمودار تعدیلشده و تعدیلنشده مورد سنجش قرار میگیرند.
1- نمودار تعدیلشده
زمانیکه در نمودار عملکرد یک شرکت، اختلاف قیمتی مشاهده شود و امکان تشخیص قیمت قبل و بعد از روی فاصلههای خالی وجود داشته باشد، در واقع نمودار تعدیلشده داریم. شکاف قیمتی به وجودآمده در گذر زمان در این نمودارها، قابل مشاهده است. به طور کلی تاثیرات عوامل موثر بر تغییر سهام شرکتها، یعنی توزیع سود نقدی و افزایش سرمایه از این نمودار حذف شده است. این نمودارها برای تحلیل تکنیکال مناسب هستند و عموما قبل از انجام تحلیل نمودارهای تکنیکالی، تنظیمات نمودار روی حالت تعدیلشده قرار میگیرد.
2- نمودار تعدیلنشده
اگر تغییرات قیمتی ناشی از سود نقدی و افزایش سرمایه در نمودارها مشاهده نشود، در واقع نمودار تعدیلنشده داریم. در این نمودارها شکاف و تغییرات قیمتی حاصل از افزایش سرمایه و سودنقدی مشاهده نمیشود و فقط امکان مشاهده نوسان قیمت سهم وجود دارد. در واقع امکان مشاهده میزان تغییر دارایی سهامداران هنگام افزایش سرمایه و پرداخت سود نقدی وجود ندارد.
آیا محاسبه تمامی فواصل قیمتی لازم است؟
در پاسخ به این سوال باید بگوییم خیر، در واقع برخی از این فواصل قیمتی بر دارایی سهامداران موثرند و در اثر تفاوت میزان عرضه و تقاضا در زمان معاملات یا بازگشایی سهام به وجود میآیند. فواصل قیمتی باعث کسب اطلاعات مهم درباره وضعیت اقتصادی و میزان عرضه و تقاضا میشوند. بنابراین تنها لازم است فواصل قیمتی حاصل از افزایش سرمایه و تقسیم سود را تعدیل کنیم.
قیمت بازگشایی نماد برابر با قیمت تعدیلشده است؟
به دلیل اینکه قیمت به دستآمده از فرمول، در واقع قیمت تئوری یک سهم است، الزامی به برابری در زمان بازگشایی نیست و عواملی مانند میزان عرضه و تقاضا، شرایط بازار و دامنه نوسان، میتوانند بر قیمت سهم تاثیرگذار باشند.
کلام آخر
شرکتها همواره به دنبال افزایش سرمایه یا اصلاح ساختار مالی خود هستند. این اتفاق بدون افزایش دارایی انباشته آنها نیز اتفاق میافتد. اغلب با ایجاد فاصلههای قیمتی ناشی از این اصلاحات روبرو هستیم و به دنبال آن، همواره در نوساناتی که دارایی سهامدار تحت تاثیر قرار نگیرد، نیاز به تعدیل قیمتی وجود دارد. این فرآیند به انتخاب سهام مناسب و بررسی عملکرد شرکت کمک میکند. با استفاده از نمودارهای تعدیلشده میتوانیم در انجام تحلیل تکنیکال بهتر عمل کنیم و شکاف و نوسانات حاصل از افزایش سرمایه و تقسیم سود را مشاهده کنیم. لازم به ذکر است که توان محاسبه دقیق قیمت تعدیلشده، برای بررسی صورتهای مالی لازم و ضروری است.
دیدگاه شما